រាជធានីភ្នំពេញ ៖ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ឆ្លើយតបភ្លាមៗរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា (CPP) ចុះថ្ងៃទី១៣ កុម្ភៈ ចំពោះសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ (CNRP) ចុះថ្ងៃទី១២ កុម្ភៈ ដែលថាខ្លួនបានសោកស្តាយ ដោយសារតែគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ធ្វើតែម្នាក់ឯងនោះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានប្រកាសស្វាគមន៍ និងស្នើដល់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ឆ្លើយតបភ្លាមៗរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា (CPP) ចុះថ្ងៃទី១៣ កុម្ភៈ ចំពោះសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ (CNRP) ចុះថ្ងៃទី១២ កុម្ភៈ ដែលថាខ្លួនបានសោកស្តាយ ដោយសារតែគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ធ្វើតែម្នាក់ឯងនោះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានប្រកាសស្វាគមន៍ និងស្នើដល់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចាត់តំណាងរបស់ខ្លួនជួបចរចាជាមួយតំណាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បីរៀបចំយន្តការមួយសម្រាប់ដំណើរការកែទម្រង់ការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខ តាមស្មារតីនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលរវាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិមុននេះ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី១២ កុម្ភៈ បានចោទគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជាគណបក្សកំពុងកាន់អំណាច មិនបានគោរពតាមកិច្ចព្រមព្រៀងក្នុងជំនួបរួមរវាងថ្នាក់ដឹកនាំកំពូល កាលពីថ្ងៃទី១៦ កញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣កន្លងមក ។ យោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានលើកឡើងថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ សម្តែងការសោកស្តាយចំពោះការចេញសេចក្តីសម្រេចរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ស្តីពីការបង្កើតគណៈកម្មការសិក្សាស្រាវជ្រាវកែទម្រង់លើការបោះឆ្នោត ដែលមានតែសមាសភាពមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទាំងអស់ ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍បានរំលឹកថា ការសម្រេចរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺរំលោភលើសេចក្តីប្រកាសរួមនៃកិច្ចជំនួបកំពូលរវាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី១៦ កញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣ នៅវិមានរដ្ឋសភាជាតិ ដែលបានព្រមព្រៀងគ្នា និងបង្កើតយន្តការមួយដើម្បីធ្វើកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខ ។ ដូច្នេះការសម្រេចរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្រោមការគ្រប់គ្រងដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងការបង្កើតគណៈកម្មការ ឬការបង្កើតយន្តការណាមួយពាក់ព័ន្ធនឹងការកែទម្រង់ការបោះឆ្នោតដោយមិនបានប្រឹក្សាយោបល់ ឬការព្រមព្រៀងជាមុនពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គឺផ្ទុយទាំងស្រុងទៅនឹងស្មារតីសម្រេចរួម ថ្ងៃទី១៦ កញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣ ។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ស្នើសុំឱ្យបង្កើតគណៈកម្មការរួមមួយ ដែលមានសមាសភាពចូលរួមពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ស្របតាមស្មារតីនៃសេចក្តីប្រកាសរួមនៃជំនួបកំពូលកាលពីថ្ងៃទី១៦ កញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣កន្លងមក ដើម្បីស្រាវជ្រាវលើការកែទម្រង់ការបោះឆ្នោត ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមក៏បានអំពាវនាវឱ្យមានការចូលរួមយ៉ាងទូលំទូលាយ ពិសេសពីសំណាក់សង្គមសុីវិល អង្គការជាតិ និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍នានាធ្វើការស្រាវជ្រាវ ធ្លាប់មានបទពិសោធន៍ និងធ្លាប់បានផ្តល់អនុសាសន៍នានាពាក់ព័ន្ធនឹងការបោះឆ្នោត ដើម្បីជំរុញឱ្យយន្តការកែទម្រង់ការបោះឆ្នោតប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូន និងមានដំណើរការលឿនទៅមុខ និងអាចទទួលយកបានពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធនានា ក្នុងគោលដៅធានាឱ្យមានការរៀបចំបោះឆ្នោតលើកក្រោយទៀតប្រព្រឹត្តទៅដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ ស្របតាមស្តង់ដាអន្តរជាតិ ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានសរសេរថា កាលពីថ្ងៃទី១២ កុម្ភៈ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជុំវិញការបង្កើតគណៈកម្មការរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីសិក្សាស្រាវជ្រាវកែទម្រង់ការបោះឆ្នោត ។
កំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោត ជាកិច្ចដំណើរការដែលធ្លាប់បានអនុវត្តជាបន្តបន្ទាប់កន្លងទៅ និងជាកំណែទម្រង់ដ៏ស្មុគស្មាញ ដែលទាមទារពេលវេលា ដោយមិនអាចអូសបន្លាយពេលវេលាតទៅទៀតបានឡើយ ។ ក្នុងការជួបចរចាកន្លងមក គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានផ្លាស់ប្តូរប្រធានបទ និងលក្ខខណ្ឌនៃការទាមទារជាបន្តបន្ទាប់ ជាហេតុធ្វើឱ្យការពិភាក្សាអំពីកិច្ចដំណើរការកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោត ត្រូវបានអូសបន្លាយរហូតមកទល់បច្ចុប្បន្ននេះ ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលបន្តថា ការបង្កើតគណៈកម្មការរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដែលកើតចេញពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បីសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីជម្រើសនានា ក្នុងដំណើរការកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោត គឺជាការបង្ហាញនូវឆន្ទៈដ៏ពិតប្រាកដរបស់ខ្លួន ក្នុងការបន្តកិច្ចដំណើរការកំណែទម្រង់ដ៏មានសារសំខាន់នេះ ។ ក្នុងន័យនេះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាស្វាគមន៍ និងស្នើសុំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចាត់តំណាងរបស់ខ្លួនជួបចរចាជាមួយតំណាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បីរៀបចំយន្តការមួយសម្រាប់កិច្ចដំណើរការកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខ តាមស្មារតីនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលរវាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីថ្ងៃទី១៦ កញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣ ។
លោក ជាម យៀប ឆ្លើយតបថា ប្រសិនបើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចង់បង្កើតគណៈកម្មការស្រាវជ្រាវដូចគ្នា ម្តេចក៏មិនចាត់តាំងមន្ត្រី និងបង្កើតគណៈកម្មការរបស់ខ្លួនដូចគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែរទៅ ព្រោះថា ថ្នាក់ដឹកនាំរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានប្រកាសនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៤ថា នឹងធ្វើសិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិមួយស្តីពីផែនការកំណែទម្រង់សុីជម្រៅ ទៅលើការរៀបចំប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃអនាគត ។ ដូច្នេះ ថ្នាក់ដឹកនាំទាមទារធ្វើយ៉ាងណាឱ្យក្រុមការងារដែលបានចាត់តាំងចុះទៅស្រាវជ្រាវលើកដំបូង ដែលបើកទូលាយសម្រាប់ជូនដល់អង្គការសង្គមសុីវិល អង្គទូតនានាប្រចាំនៅកម្ពុជា និងបណ្តាប្រទេសដែលមានបទពិសោធន៍ក្នុងការរៀបចំប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតដែលមិនធ្លាប់មានបញ្ហាដូចកម្ពុជា ឱ្យបានដឹង និងផ្តល់បទពិសោធន៍មកឱ្យកម្ពុជា ។ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រូបនេះបញ្ជាក់ថា នេះជាសិទ្ធិរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប្រសិនបើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចង់ធ្វើ គួរតែបង្កើតគណៈកម្មការមួយ ចុះស្រាវជ្រាវដូចគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទៅ ។ គណៈកម្មការដែលបង្កើតឡើងនេះ មិនទាក់ទងនឹងគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតទេ គឺគ្រាន់តែគណៈកម្មការនេះចុះស្រាវជ្រាវពីបញ្ហាជាច្រើន ក្រោយពីការបោះឆ្នោតកន្លងមក ទាំងសាកល និងអសាកល ។ គណៈកម្មការនេះ មិនទាន់បាននិយាយពីបញ្ហាថា ត្រូវរួមគ្នានោះទេ បែរជាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លើកឡើងថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មិនគោរពតាមស្មារតីកិច្ច
ប្រជុំ ។
ទាក់ទងនឹងការជួបចរចារវាងគណបក្សទាំង២ លោក ជាម យៀប បានលើកឡើងថា តាមប្រភពព័ត៌មានដែលលោកបានដឹងក្រោយពីលោក សម រង្សុី ត្រឡប់មកកាន់ទឹកដីកម្ពុជាវិញ លោក សម រង្សុី បានប្រជុំគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍របស់ខ្លួន ដើម្បីធ្វើលិខិតសុំជួបជាមួយសម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុងការជួបចរចា រវាងថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ។ ប៉ុន្តែបញ្ហានេះ ត្រូវបានលោក កឹម សុខា អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បដិ
សេធ ។ លោក ជាម យៀប សង្កត់ធ្ងន់ថា នេះជាតម្រុយមួយ តែប្រសិនបើគ្មានឆន្ទៈ គឺមិនអាចទៅរួចទេ ដើម្បីរួបរួមក្នុងការចរចា ហើយវាជាសិទ្ធិរបស់គាត់ ប្រសិនបើគាត់ចរចា ឬមិនចរចា យើងមិនអាចយកកាំភ្លើងទៅគំរាម ឬភ្ជង់គាត់ឱ្យគាត់ចូលមកចរចានោះទេ វាជាសុឆន្ទៈរបស់គាត់ ប្រសិនបើគាត់ប្រាកដប្រជាថា គាត់ធ្វើ ។ ព្រោះថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានចាត់តាំងលោក ព្រំ សុខា រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងមហាផ្ទៃ ចំណែកតំណាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានចាត់តាំងលោក គួយ ប៊ុនរឿន ក្នុងការទាក់ទងគ្នារួចស្រេចទៅហើយ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ