សម្បថគឺជាជំនឿបែបអរូបិយដែលបានចាក់ឫសយ៉ាងជ្រៅទៅក្នុងផ្នត់គំនិតរបស់ជនជាតិខ្មែរតាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ និងកំពុងបន្តរីកសាយភាយនៅកម្ពុជា ទាំងអ្នកនយោបាយ និងប្រជាពលរដ្ឋនាពេលបច្ចុប្បន្ន ។ ទាំងនេះជាការឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញនូវអត្ថិភាពនៃពាក្យសម្បថដែលជាមរតកប្រពៃណីវប្បធម៌ក្នុងសង្គមខ្មែរយ៉ាងពិតប្រាកដ។ ទោះជាយ៉ាងណាអ្នកប្រាជ្ញផ្នែកព្រះពុទ្ធសាសនាបានបញ្ជាក់ថា ការស្បថស្បែនោះ មិនមានចែងនៅក្នុងទ្រឹស្តីព្រះពុទ្ធសាសនាទេ ហើយក៏ជាអបិយជំនឿមួយបែបដែលគេមិនអាចយកជាការបានឡើយ ។
បើតាមឯកសារស្រាវជ្រាវវប្បធម៌ទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរបានលើកឡើងថា ពាក្យសម្បថ គឺជាវិធីសាស្ត្ររបស់មនុស្សជំនាន់មុន ជាន់បុរាណសម័យដែលគេប្រើដើម្បីកម្លាចអ្នកដទៃឲ្យឆ្លើយការពិត កុំក្បត់ពាក្យសម្តីរបស់ខ្លួន កុំធ្វើអ្វីដែលខុសនឹងពាក្យសម្បថ ពីព្រោះសម័យនោះគេខ្វះបច្ចេកទេសស៊ើបអង្កេតស្រាវជ្រាវដើម្បីរកចម្លើយឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ក៏ប្រើពាក្យសម្បថនេះជាផ្លូវការ និងបន្តរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ បើទោះជាសម័យវិទ្យាសាស្ត្រទំនើបយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏គេនៅតែឃើញមានការនិយមប្រើសម្បថនេះនៅឡើយ តែមិនយកជាការដូចសម័យមុនទេ ។
មូលហេតុដែលគេនៅនិយមប្រើពាក្យសម្បថ ឬស្បថក្នុងសម័យនេះ ពីព្រោះគេយល់ថា គឺជាវិធីសាស្ត្រមួយអាចជួយឲ្យគេបានស្ងប់ចិត្ត រម្ងាប់អារម្មណ៍បានខ្លះ ឬក៏អាចជួយដោះស្រាយនូវបញ្ហាទ័លច្រកណាមួយរបស់គេម្នាក់ៗបាន ។
ការប្រើពាក្យសម្បថនោះមានច្រើនរបៀបច្រើនយ៉ាងដូចជា អ្នកខ្លះគេស្បថនៅពេលណាដែលមានការចោទប្រកាន់គ្នា រឿងវិវាទក្ដីក្ដាំនឹងគ្នា ហើយដោះស្រាយមិនចេញថា អ្នកណាខុស អ្នកណាត្រូវក៏យកសម្បថនេះជាតុលាការកាត់សេចក្តី ។ រីឯអ្នកខ្លះទៀតបាននាំគ្នាប្រើពាក្យសម្បថ នៅពេលដែលគេមានគូសង្សារ គូកំណាន់ចិត្តដើម្បីបង្ហាញពីភក្ដីភាព ឬភាពស្មោះត្រង់ប្ដូរផ្ដាច់ជាមួយគ្នាលុះអវសាន ក៏នាំគ្នាទៅស្បថនៅចំពោះមុខវត្ថុស័ក្តិសិទ្ធិណាមួយ ទើបអស់ចិត្ត ស្ងប់អារម្មណ៍ ។
ក្រៅពីនេះពាក្យសម្បថត្រូវបានមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់មួយចំនួនក៏និយមប្រើដែរ ពិសេសគឺនៅពេលដែលគេចូលកាន់តំណែងដូចជា តំណែងសមាជិករដ្ឋសភា ព្រឹទ្ធសភា ឬតំណែងតំណាងរាស្ត្រជាដើម។ ពេលខ្លះសម្បថនេះ ជួនកាលគេយកទៅប្រើប្រាស់ក្នុងផលប្រយោជន៍នយោបាយផងដែរ ។
អ្នកប្រាជ្ញផ្នែកព្រះពុទ្ធសាសនាបានបញ្ជាក់អំពីពាក្យសម្បថនេះថា គឺជាជំនឿមួយដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបានជឿតៗគ្នាពីមួយជំនាន់ទៅមួយជំនាន់ ឬគេហៅថា ជាជំនឿអរូបិយមិនមានភាពប្រាកដប្រជាច្បាស់លាស់អាចយកជាការបាននោះឡើយ ។ ចំណែកទ្រឹស្តីពុទ្ធសាសនា ព្រះអង្គអត់មានពន្យល់ន័យអំពីសម្បថទេ គឺពន្យល់តែពីកម្មនិងផលយ៉ាងច្បាស់លាស់ ។
ទាក់ទងនឹងជំនឿលើពាក្យសម្បថនេះ ព្រះតេជគុណ សាន ឧត្តម ចៅអធិការវត្តរតនមណីរង្សី ខេត្តកំពង់ចាម បានមានថេរដីកាថា រឿងសម្បថនេះមិនមានចែងនៅក្នុងគម្ពីរព្រះពុទ្ធសាសនាទេ គឺជាជំនឿមួយរបស់ព្រហ្មញ្ញសាសនា ដែលបានកើតមានតាំងពីមុនពុទ្ធកាលទៅទៀត ព្រោះសម័យនោះអត់មានតុលាការកាត់ក្ដីទេ គឺគេយកពាក្យសម្បថហ្នឹងជាធំទៅវិញ ។
លុះសម័យក្រោយៗមកប្រទេសជាតិជឿនលឿន មានច្បាប់ មានតុលាការ ក៏លែងយកពាក្យសម្បថជាធំ គេប្រើច្បាប់ ប្រើតុលាការជាផ្លូវការវិញ។ ប៉ុន្តែក៏មិនអាចចោលសម្បថបានដែរ ព្រោះតែសម្បថនេះគឺជាទំនៀមទម្លាប់ចាក់ជ្រៅទៅក្នុងបេះដូងខ្មែរទៅហើយ ។
ចែករំលែកព័តមាននេះ