ស្ថិតនៅប្រទេសម៉ាលី អាហ្វ្រិកភាគខាងលិច ក្រុងបុរាណ Timbuktu តាមពិតពីមុនមកមិនសូវបានពិភពលោកយកចិត្តទុកដាក់ប៉ុន្មានទេ ទាល់តែពេលមួយអ្នកឯកទេសជនជាតិអេស្ប៉ាញ២នាក់ បន្ទាប់មកអ្នកឯកទេសបារាំង៦នាក់ទៀត ត្រូវពួកភេរវករ AQim (គឺពួកអាល់កៃដាក្នុងប្រទេសម៉ាលី) ចាប់ខ្លួន ហើយមានដំណឹងថា កំពុងត្រូវបង្ខាំងទុកជិតក្រុងបុរាណ Timbuktu ទើបក្រុងមួយ
ស្ថិតនៅប្រទេសម៉ាលី អាហ្វ្រិកភាគខាងលិច ក្រុងបុរាណ Timbuktu តាមពិតពីមុនមកមិនសូវបានពិភពលោកយកចិត្តទុកដាក់ប៉ុន្មានទេ ទាល់តែពេលមួយអ្នកឯកទេសជនជាតិអេស្ប៉ាញ២នាក់ បន្ទាប់មកអ្នកឯកទេសបារាំង៦នាក់ទៀត ត្រូវពួកភេរវករ AQim (គឺពួកអាល់កៃដាក្នុងប្រទេសម៉ាលី) ចាប់ខ្លួន ហើយមានដំណឹងថា កំពុងត្រូវបង្ខាំងទុកជិតក្រុងបុរាណ Timbuktu ទើបក្រុងមួយនេះចាប់ផ្តើមមានគេចាប់អារម្មណ៍ច្រើន, សារព័ត៌មាននៅអឺរ៉ុប និងអាមេរិកខាងជើងចុះផ្សាយនិយាយរៀបរាប់ហូរហែ ។
ក្រុង Timbuktu ស្ថិតត្រង់ផ្លូវបំបែកជា៥អន្តរជាតិ ដែលជនជាតិអារ៉ាប់ធ្វើចរាចរលក់ដូរហូរហែតាំងពីសតវត្សទី៨មក ។ វាជាក្រុងមួយដែលកសាងដំបូងដោយជនជាតិ Tuareg ហើយចេះតែអ៊ូអរបន្តិចម្តងៗរហូតដល់សតវត្សទី១១ និងរុងរឿងខ្លាំងក្នុងសម័យអធិរាជ Songhai នាសតវត្សទី១៥ ។ ក្រោយមក ក្រុង Timbuktu ត្រូវជនជាតិម៉ារ៉ុក បន្ទាប់មកជនជាតិបារាំងចូលកាន់កាប់ត្រួតត្រា ។ ឆ្នាំ១៩៦០ ពេលប្រទេសម៉ាលីដណ្តើមបានឯករាជ្យរួចផុតពីនឹមអាណានិគមបារាំង ទើបក្រុង Timbuktu បានស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ជនជាតិម៉ាលីវិញ ។
ក្នុងក្រុង Timbuktu សព្វថ្ងៃមានកន្លែងជាច្រើននៅរក្សាបានឯកសារមានតម្លៃពាក់ព័ន្ធដល់សមុទ្រខ្សាច់សាហារ៉ាភាគខាងត្បូង ។ ជនជាតិនានានៅទីនោះ ដូចយ៉ាងជនជាតិ Tuareg, Songhai, អារ៉ាប់ជាដើម ថ្វីបើរស់ចុះសម្រុងគ្នាធម្មតា តែជនជាតិនីមួយៗរក្សាខ្ជាប់ប្រពៃណីរៀងៗខ្លួន មិនបាត់បង់ឡើយ ។ គ្រួសារខ្លះខិតខំថែរក្សាឯកសារចាស់ៗរាប់រយឆ្នាំ ពាក់ព័ន្ធវង្សត្រកូលខ្លួន ឬពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុង បានយ៉ាងល្អ ដែលជាហេតុជួយបង្កភាពងាយស្រួលច្រើនដល់អ្នកស្រាវជ្រាវ ។
ប្រការដែលចម្លែក គឺប្រជាជនក្នុងក្រុង Timbuktu សព្វថ្ងៃ អ្នកណា «ទាន់សម័យគឺទាន់សម័យមែនទែន» ស្លៀកពាក់ឆើតឆាយ ប្រើរបស់ទំនើបៗ ដូចខ្លួនកំពុងនៅបស្ចិមប្រទេស, អ្នកណា «បុរាណគឺបុរាណ» នៅតែរក្សាគំរូពុម្ពស្បែកជើងរបស់ព្យាការីជនជាតិ Tuareg ក្នុងសតវត្សទី១៧ សម្រាប់គោរពបូជា, រៀនតែអក្សរជនជាតិខ្លួន និងរៀនតែបញ្ញត្តិផ្សេងៗក្នុងគម្ពីរកូរ៉ានប៉ុណ្ណោះ ៕ តាមឯកសារបរទេស
ចែករំលែកព័តមាននេះ