ខេត្តពោធិ៍សាត់ ៖ កោះសន្តិភាពបានព្យាយាមស្រាវជ្រាវយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ដើម្បីឱ្យដឹងថា នៅក្នុងខេត្តពោធិ៍សាត់ មានភ្នំប៉ុន្មាន ? ឈ្មោះភ្នំអ្វីខ្លះ ? ព្រោះពេលទៅដល់ខេត្តពោធិ៍សាត់មើលទៅទិសណា ក៏ឃើញសុទ្ធតែភ្នំគ្របដណ្តប់…
ខេត្តពោធិ៍សាត់ ៖ កោះសន្តិភាពបានព្យាយាមស្រាវជ្រាវយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ដើម្បីឱ្យដឹងថា នៅក្នុងខេត្តពោធិ៍សាត់ មានភ្នំប៉ុន្មាន ? ឈ្មោះភ្នំអ្វីខ្លះ ? ព្រោះពេលទៅដល់ខេត្តពោធិ៍សាត់មើលទៅទិសណា ក៏ឃើញសុទ្ធតែភ្នំគ្របដណ្តប់ គួរឱ្យគយគន់ ។
ពិតមែន មិនសុក្រិត១០០ភាគរយក្តី ក៏អាចសន្មតថា ជាឯកសារ គ្រាន់បើជាងរដ្ឋអំណាចខេត្ត រដ្ឋអំណាចស្រុកខ្លះអត់បានដឹង អត់បានស្រាវជ្រាវជាឯកសារដែរ ។ គ្រាន់តែខេត្តពោធិ៍សាត់មួយ មានឈ្មោះភ្នំជិត១០០ឯណោះ ដែលកោះសន្តិភាពបានស្រាវជ្រាវ ។ នៅតាមបណ្ដាខេត្តនីមួយៗក្នុងប្រទេសកម្ពុជាភាគ
ច្រើនសុទ្ធតែមានភ្នំ ហើយភ្នំនីមួយៗសុទ្ធតែមានឈ្មោះសម្គាល់ និងខ្លះទៀត មានប្រវត្តិរឿងនិទានផ្សេងៗ
គ្នា ។
ឈ្មោះភ្នំនីមួយៗ គេដាក់ទៅតាមរូបរាងភ្នំ ទៅតាមរុក្ខជាតិដែលដុះនៅទីនោះច្រើន និងតាមប្រវត្តិរឿងនិទានជាដើម ។ ថ្មភ្នំខ្លះ ជាវត្ថុធាតុដើមសម្រាប់យកទៅធ្វើស៊ីម៉ងត៍ដ៏សំខាន់ ហើយភ្នំខ្លះមានទឹកជ្រោះ មានដើមឈើម្លប់ត្រឈឹងត្រឈៃ ទេសភាពស្អាត បានជាកន្លែងទេសចរណ៍សម្រាប់ភ្ញៀវទៅលេងកម្សាន្តផងដែរ ។ ឈ្មោះភ្នំនីមួយៗល្អ ពីរោះ និងគួរឱ្យចងចាំ ។
នៅខេត្តពោធិ៍សាត់ តាមការរាប់ត្រួសៗមានឈ្មោះភ្នំ ដែលគេស្គាល់រហូតដល់ទៅ៩២ភ្នំឯណោះ នៅមានភ្នំច្រើនទៀតដែលគ្មានអ្នកស្គាល់ គ្មានអ្នកស្រាវជ្រាវអភិរក្ស និងគ្មានអ្នកទៅដល់ ។ នៅក្រុងពោធិ៍សាត់មានភ្នំចំនួន៤គឺ៖ ភ្នំទ្រព្យ ភ្នំបរវង្ស ភ្នំថ្មបីដុំ និងភ្នំរលាប ។
ស្រុកបាកានមានភ្នំចំនួន៣គឺ៖ ភ្នំឈ្នាន់រនាស់ ភ្នំរកាចោល និងភ្នំពិន ។ នៅស្រុកក្រគរមានភ្នំចំនួន១២គឺ៖ ភ្នំប្រិយ៍ ភ្នំលាំងត្រាច ភ្នំបាយឃ្លះ ភ្នំកាច់ចង្កូត ភ្នំគុក ភ្នំខ្នងដំរី ភ្នំថ្មសំលៀង ភ្នំតាប៉ាង ភ្នំថ្មក្រហម ភ្នំហែផ្កា ភ្នំខ្នងជាស និងភ្នំផ្នូក ។
នៅស្រុកភ្នំក្រវាញមានចំនួន៤១គឺ៖ ភ្នំយាមនង្គាល់ ភ្នំទ្វារក្នុង ភ្នំឡាយភេទ ភ្នំកែវ ភ្នំបាក់ត្រា ឬភ្នំបាត់ត្រា ភ្នំកន្ទ្រុំ ភ្នំរកាត ភ្នំត្រប់ ភ្នំអាងម្នាស់ ភ្នំតាងរ៉ាង ភ្នំគោបៅមេ ភ្នំសូត្រ ភ្នំអារ៉ៃ ភ្នំថ្មដែកកេះ ភ្នំខ្នងព្រះអង្គ ភ្នំពេជ្រស្លា ភ្នំស័ង្កសី ភ្នំផ្ទៃមេឃ ភ្នំច្បាំង ភ្នំស្រួច ភ្នំយ៉ន ភ្នំស្លាស់ ភ្នំស្ពុង ភ្នំតាភោគ ភ្នំវែនសែន ភ្នំបញ្ចុះព្រះ ភ្នំកោះស្រូល ភ្នំល្អាងទឹកស្រក់ ភ្នំលោក ភ្នំដាលួង ភ្នំអន្លង់កន្ធាយ ភ្នំអំពុះ ភ្នំទឹក ភ្នំខ្នងស្រែលាច ភ្នំកម្រង ភ្នំសំឡាញ ភ្នំសំឡិត ភ្នំតាម៉ាច ភ្នំឥសីប្រោសសត្វ ភ្នំប្រាក់ និងភ្នំបាក់ ។
នៅស្រុកវាលវែងមានចំនួន៣២ភ្នំគឺ៖ ភ្នំចិនយំ ភ្នំតាគ្រី ភ្នំទំព័រ ភ្នំ១០០៥ ភ្នំស្វារអិល ភ្នំក្រឡឹង ភ្នំស្ទឹងក្បាលបី ភ្នំចំការរួម ភ្នំប្រមួង ភ្នំដោះក្រមុំ ភ្នំតាអើត ភ្នំសំរោង ភ្នំថ្មអង្គប់ ភ្នំអំបែងថ្ងៃ ភ្នំអង្គត់ ភ្នំខ្មោច ភ្នំសំកុស ភ្នំឧិរាល់ ភ្នំម្ទេស ភ្នំកន្ទុងរឹម ភ្នំនាងខ្មៅ ភ្នំព្រហស្ថក្បាល ភ្នំខ្ចៅ ភ្នំស្រល់ ភ្នំក្រវាញ ភ្នំព្រាល ភ្នំទង់ជាតិ ភ្នំដំរីផុង ភ្នំតាកូយ ភ្នំគ្រញូង និងភ្នំពុងមាស ។
ឈ្មោះភ្នំនៅក្នុងខេត្តពោធិ៍សាត់ដែលបានរៀបរាប់នេះ សង្ស័យមិនទាន់អស់ទេ គឺអាចនៅមានច្រើនទៀត ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរស្រុកនីមួយៗ និងមន្ត្រីជំនាញមិនអាចស្គាល់អស់ទេ ដោយសារមិនសូវចាប់អារម្មណ៍ទៅលើការងារនេះ ព្រោះពេលកោះសន្តិភាពសុំសួរម្តងៗ មិនដែលឆ្លើយរួចឡើយ ។ ឈ្មោះភ្នំទាំងអស់នេះ បានផ្ដល់ដោយលោក ជិន លី និងលោក ឈឹម ណឹម អតីតជាទាហានខ្មែរក្រហមដែលលោកទាំងពីរធ្លាប់រស់នៅក្នុងព្រៃ ស្គាល់គ្រប់ភូមិសាស្ត្រកាលសម័យសង្គ្រាម គឺខ្មែរក្រហមស្គាល់អស់ភ្នំដែលពួកគេរស់នៅ ព្រមទាំងបានពីអ្នកភូមិដែលរស់នៅជិតភ្នំ ។
កោះសន្តិភាពបានព្យាយាមសួរយកព័ត៌មានពីអាជ្ញាធរតាមស្រុកនីមួយៗក្នុងខេត្តដែរ ប៉ុន្តែពុំមានមន្ត្រីស្រុកណាមួយដឹងអស់ពីចំនួនភ្នំក្នុងអាណាចក្ររបស់ខ្លួនទេ គេហាក់ដូចជាមិនចាប់អារម្មណ៍ពីភ្នំដែលមានក្នុងទឹកដីស្រុក ដែលគាត់កំពុងគ្រប់គ្រង ។ បើអាជ្ញាធរស្រុកអត់ដឹងថា ស្រុករបស់ខ្លួនមានភ្នំប៉ុន្មានផង ទម្រាំអាជ្ញាធរខេត្តទៀតកាន់តែងងិតឈឹងហើយ ។ មានតែរដ្ឋអំណាចឃុំទេ ដែលខ្លះបានដឹងថា ឃុំរបស់ខ្លួនមានភ្នំប៉ុន្មានឈ្មោះអ្វីខ្លះ ។ ចំណែកមន្ទីរជំនាញមួយៗក៏កាន់តែមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ស្រាវជ្រាវ កត់ត្រាពីបរិមាណភ្នំដែលមានក្នុងខេត្តដែរ ។ ភ្នំខ្លះមានរូងអាថ៌កំបាំង មានប្រាសាទបុរាណ មានទឹកធ្លាក់ ។ល។ កាន់តែលែងដឹង ព្រោះគ្មានការស្រាវជ្រាវ អភិរក្ស ។
ឱ ! ម្ចាស់ទឹកម្ចាស់ដី ម្ចាស់ព្រៃព្រឹក្សាខេត្ត-ស្រុកក្នុងនគរពារាណសីយើងអើយ…ភ្នំទាំងឡាយអាចពោរពេញដោយសម្បត្តិមហាសាល…ហេតុអ្វីគ្មានការយកចិត្តទុកដាក់ដល់ ម្ល៉ឹង ? ដល់អុីចឹងទៅ អ្វីៗដែលមាននៅតាមបណ្តាភ្នំវារលាយទៅហោង ។
កោះសន្តិភាពមិនចង់និទានរឿង «លោកសេដ្ឋីប្រើអាជ័យឱ្យចាំចំការ »ទេ ។ ព្រោះខ្លាចប៉ះពាល់ដល់មន្ត្រីមូលដ្ឋានដ៏អង់អាចរបស់យើងស្ទើរទូទាំងនគរ ។ អភិបាលស្រុក ក្នុងស្រុកមួយៗមានច្រើននាក់ ។ អភិបាលក្នុងខេត្តមួយៗក៏មានច្រើននាក់ដែរ ម៉េចមិនស្រាវជ្រាវ ធ្វើស្ថិតិភ្នំធម្មជាតិទាំងឡាយ ដែលរីកស្គុះស្គាយក្នុងអាណាចក្រ ដែលអស់លោកត្រួតត្រាផង ? ឬគិតថា វាគ្មានផលប្រយោជន៍ វាមិនចំណេញ…ហេ ! ហេ !
ចែករំលែកព័តមាននេះ