នៅក្នុងគម្ពីរធម្មបទដ្ឋកថា មានសម្តែងអំពីដំណើរជីវិតរបស់កុលបុត្រ ឈ្មោះ សុន្ទរសមុទ្ទកុមារ កើតក្នុងត្រកូលសេដ្ឋីក្រុងសាវត្ថី។ ថ្ងៃមួយ សុន្ទរសមុទ្ទកុមារមានសេចក្តីជ្រះថ្លាទៅវត្តស្តាប់ធម៌ជាមួយនឹងបរិស័ទដែរ។ ព្រះបរមសាស្តាទ្រង់ជ្រាបបំណងរបស់កុមារនោះ ទើបទ្រង់ត្រាស់សម្តែងឱ្យកុលបុត្រមានសទ្ធាក្នុងផ្នួស ។…
នៅក្នុងគម្ពីរធម្មបទដ្ឋកថា មានសម្តែងអំពីដំណើរជីវិតរបស់កុលបុត្រ ឈ្មោះ សុន្ទរសមុទ្ទកុមារ កើតក្នុងត្រកូលសេដ្ឋីក្រុងសាវត្ថី។ ថ្ងៃមួយ សុន្ទរសមុទ្ទកុមារមានសេចក្តីជ្រះថ្លាទៅវត្តស្តាប់ធម៌ជាមួយនឹងបរិស័ទដែរ។ ព្រះបរមសាស្តាទ្រង់ជ្រាបបំណងរបស់កុមារនោះ ទើបទ្រង់ត្រាស់សម្តែងឱ្យកុលបុត្រមានសទ្ធាក្នុងផ្នួស ។
ពេលចប់ធម្មទេសនា សុន្ទរសមុទ្ទកុមារបានត្រឡប់មកលំនៅឋានវិញ ហើយសុំអង្វរខ្លាំងណាស់ ទម្រាំតែមាតាបិតា អនុញ្ញាតឱ្យបួសក្នុងសំណាក់ព្រះពុទ្ធ ។
កាលដែលបានបួសហើយ លោកមិនជាប់ជំពាក់នឹងត្រកូល មិនជាប់ជំពាក់នឹងទីកន្លែង លោកបានចេញពីក្រុងសាវត្ថីទៅកាន់ក្រុងរាជគ្រឹះ ប្រព្រឹត្តបិណ្ឌបាតញ៉ាំងកាលឱ្យកន្លងទៅដោយការរស់នៅក្រោមម្លប់កាសាវពស្ត្រ ។
ថ្ងៃមួយមាតាបិតារបស់ព្រះសុន្ទរសមុទ្ទត្ថេរៈនោះ បានឃើញប្រុសៗដែលធ្លាប់ជាមិត្តសម្លាញ់របស់កូនកំពុងតែរីករាយដោយកាមគុណលើគំនរនៃទ្រព្យសម្បត្តិ ក្នុងថ្ងៃមហោស្រព ក៏នឹករលឹកដល់កូនគឺប្រាថ្នាឱ្យកូនសប្បាយដូចគេដែរ ក៏ពឹងពាក់ស្រីសោភិនីម្នាក់ឱ្យទៅលួងលោមលោកកូនដើម្បីឱ្យលោកសឹកមកសប្បាយនឹងគេ ។
នាងសោភិនី ក៏បានធានានឹងលួងលោមលោកឱ្យសឹកយកធ្វើស្វាមីឱ្យបាន ហើយនាងបានទៅកាន់ក្រុងរាជគ្រឹះ ព្រមដោយបរិវារដ៏ច្រើន កំណត់ផ្លូវបិណ្ឌបាតនៃព្រះថេរៈហើយជួលប្រាសាទ៧ជាន់ជាទីសំណាក់ក្នុងទីនោះ រៀបចំអាហារប្រណីតទុកតាំងពីព្រលឹម ដើម្បីប្រគេនដល់ព្រះថេរៈដែលនិមន្តបិណ្ឌបាត ។
ពីរបីថ្ងៃក្រោយមកនាងសោភិនីនោះបាននិមន្តព្រះថេរៈឱ្យឆាន់នៅនឹងប្រាសាទតែម្តង ។ នាងបានធ្វើល្បិចឱ្យក្មេងៗមកលេងដី ហើយស្រែកលេងខ្លាំងៗ ដើម្បីបានកិច្ចនិមន្តលោកឡើងទៅជាន់លើបំផុត ហើយព្រះថេរៈ ក៏ព្រមឡើងទៅលើប្រាសាទជាន់ទី៧ តាមពាក្យរបស់នាង ។
ពេលនោះនាងសោភិនី បានប្រើមាយារបស់ខ្លួនដោយពាក្យសម្តី ដោយអាកប្បកិរិយាសព្វគ្រប់ នាងតាក់តែងខ្លួនប្រាណស្អាត ដោយសម្លៀកបំពាក់ ស្អិតស្អាងដោយកម្រងផ្កា មានជើងលាប និងដុសខាត់ដោយទឹកល័ក្ត ពាក់ស្បែកជើងមាស ។
លុះដោះ ស្បែកជើងចេញហើយ ក៏ធ្វើអញ្ជលីចំពោះមុខ ហើយពោលវាចា ចែចង់ ដោយសម្តីដ៏ទន់ពីរោះដូច្នេះថា លោកបងនៅកំលោះហើយបួសយ៉ាងនេះសូមលោកបងជឿពាក្យរបស់នាងខ្ញុំម្ចាស់ចុះ សូមលោកបងបរិភោគកាមជាឋានសួគ៌បស់មនុស្សសិន ខ្ញុំព្រះករុណា នឹងប្រគល់នូវសម្បត្តិដ៏ជាទីពេញចិត្តដល់លោកបង។ បើលោកបងមិនជឿ ខ្ញុំសូមស្បថ មុខភ្លើង ខ្ញុំព្រះករុណា និយាយនូវពាក្យពិត កាលណាយើងទាំងពីរនាក់ ជាមនុស្សចាស់កាន់ឈើច្រត់ហើយ យើងនឹងទៅបួសទាំងអស់គ្នា ដូច្នោះយើងនឹងកាន់យកបាននូវជ័យជម្នះក្នុងលោកទាំងពីរ ។
គ្រានោះសេចក្តីសង្វេគបានកើតឡើងដល់ព្រះថេរៈ ឱហ្ន៎! អំពើដែលយើងធ្វើហើយដោយមិនបានពិចារណានេះជា កម្មដ៏ធ្ងន់ទេតើ ។
ក្នុងខណៈនោះ ព្រះបរមសាស្តា ទ្រង់គង់នៅឯវត្តព្រះជេតពនដែលមានចម្ងាយ៤៥យោជន៍ពីក្រុងរាជគ្រឹះ ទ្រង់ប្រារឰរឿងនោះ ហើយ ទ្រង់ព្រះញញឹមឱ្យប្រាកដ ។ កាលដែលព្រះអានន្ទក្រាបទូលសួរ ព្រះអង្គទ្រង់ត្រាស់ថា សង្គ្រាមកើតមានដល់សុន្ទរសមុទ្ទភិក្ខុជាមួយ នឹងនាងសោភិនី នៅលើប្រាសាទជាន់ទី ៧ នាក្រុងរាជគ្រឹះ ។ ព្រះអានន្ទក្រាបទូលសួរបន្តថា នរណាឈ្នះព្រះអង្គ ? បុត្ររបស់តថាគតជាអ្នកឈ្នះ ។
ព្រះដ៏មានព្រះភាគ ទ្រង់គង់នៅនាវត្តជេតពនមហាវិហារនោះឯង ទ្រង់ផ្សាយព្រះ រស្មីទៅ ហើយត្រាស់ថា ម្នាលភិក្ខុ អ្នកចូរអស់អាល័យ ចូរលះនូវកាមចេញស្រឡះ រួចត្រាស់នូវព្រះគាថា យ៉ាងនេះថា បុគ្គលណាលះកាមទាំងឡាយក្នុងលោកនេះ ហើយជាបុគ្គលមិនមានផ្ទះ គេចចេញចាកកាមបាន តថាគតហៅបុគ្គលដែលជាអ្នកអស់កាមហើយ ថាជាព្រាហ្មណ៍ ។
កាលចប់ព្រះធម៌ទេសនា ព្រះថេរៈបានសម្រេចព្រះអរហត្ត ព្រមដោយឫទ្ធិ ហើយលោកហោះទម្លុះជញ្ជាំងថ្មចេញអំពីប្រាសាទនោះ មកថ្វាយបង្គំព្រះបរមសាស្តា រួចផុតពីកាមទេព ។
ចែករំលែកព័តមាននេះ