ខេត្តរតនគិរី ៖ វាលថ្មរំផ្លង់ជារមណីយដ្ឋានធម្មជាតិ និងជាដែនដីប្រពៃណីសហគមន៍កុលសម្ព័ន្ធភ្នំរស់នៅ ។
រមណីយដ្ឋានមួយនេះស្ថិតនៅចម្ងាយប្រហែល៤ទៅ៥គីឡូម៉ែត្រពីទីរួមក្រុងបានលុងស្ថិតក្នុងភូមិណងឡិក ឃុំថារ៉ងជង ស្រុកអូរជុំ ខេត្តរតនគិរី អាចធ្វើដំណើតាមយានយន្តគ្រប់ប្រភេទតាមផ្លូវកៅស៊ូ ដោយមានវាលថ្មយ៉ាងធំហើយស្មៅដុះ សើៗ ព្រៃឈើស្រោង ខ្ពស់ៗព័ទ្ធជុំវិញគួរជាទីមនោរម្យក្រៃលែង ។
នៅលើវាលនោះមានស្មៅ និងរុក្ខជាតិព្រៃដែលមានផ្ការីកចម្រុះពណ៌ពេលរដូវវស្សាចាប់ពីខែឧសភាដល់ខែមករា ។
នៅក្បែនោះមានអូរតូចមួយមានទឹកថ្លាឈ្វងជានិច្ច ។
បានជាដាក់ឈ្មោះថា «វាលថ្មរំផ្លង់»ដោយយកឈ្មោះកូនមេកន្ទ្រាញកុលសម្ព័ន្ធដែលរស់នៅជុំវិញតំបន់នោះ ។ យោងទៅតាមរឿងដែលពួកកុមារជនជាតិដើមភាគតិចនិយមទៅលេងទីនោះ រួមទាំងកូនមេកុលសម្ព័ន្ធក្នុងតំបន់និយមទៅបង្ហោះខ្លែងលេងផងដែរ ។
ថ្ងៃមួយកុមាឈ្មោះរំផ្លង់ ដែលជាកូនប្រធានកុលសម្ព័ន្ធភ្នំនៅមូលដ្ឋាននោះទៅលេងបង្ហោះខ្លែងតាមធម្មតា ។ នៅពេលរំផ្លង់កំពុងបង្ហោះខ្លែងតាមធម្មតាស្រាប់តែមានខ្យល់បក់បោកយ៉ាងខ្លាំងបានកើតឡើង ហើយបានធ្វើឱ្យដាច់ខ្សែខ្លែងរបស់កុមាររំផ្លង់នោះរសាត់ធ្លាក់ទៅលើចុងស្រឡៅដ៏ធំសែនខ្ពស់ ។
កុមាររំផ្លង់មានការមិនសប្បាយចិត្តអំពីវាសនានៃខ្លែងដ៏ស្រសស្អាតរបស់ខ្លួនឡើយបន្ទាប់មកវាបានសំរេចចិត្តឡើងដើមស្រឡៅនោះ ដើម្បីទៅយកខ្លែងរបស់ខ្លួនត្រឡប់មកវិញតែជាអកុសលនៅពេលដែលរំផ្លង់កំពុងឡើងសួតាមមែកឈើសំដៅទៅចុងមែកស្រឡៅ ជាទីដែលទាក់ជាប់ខ្លែងនៅទីនោះស្រាប់តែបាក់មែក ហើយរំផ្លង់ក៏ធ្លាក់មកក្រោម ស្លាប់មួយរំពេច ។
សាកសពរំផ្លង់ត្រូវមេកន្ទ្រាញបញ្ចុះនៅទីនោះក្នុងផ្នូរតូចមួយ រីឯខ្លែងជាទីស្រឡាញ់របស់រំផ្លង់ក៏ត្រូវបានគេដាក់តាំងនៅក្បែរផ្នូរនោះដែរ ។ លុះក្រោយមកខ្លែងដ៏វែងស្រស់ស្អាតរបស់រំផ្លង់ក៏បានក្លាយទៅជាអូរមួយដែលមានរហូតមកទល់សព្វថ្ងៃនេះឯង ។
ទឹកន្លែងនិងកាលបរិច្ឆេទនៃមរណភាពរបស់រំផ្លង់ត្រូវបានគេប្រារព្ធធ្វើឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំដោយកុលសម្ព័ន្ធភ្នំទាំងឡាយជាជំនាន់ ក្រោយៗមក ។
ពួកកុលសម្ព័ន្ធភ្នំនៃតំបន់នោះតែងមកពីទីជុំវិញជិតឆ្ងាយទាំងអស់ដើម្បីប្រារព្ធបូជាដល់ដួងព្រលឹងរបស់រំផ្លង់ ។
ពួកគេ គ្រប់ៗគ្នាតែងនាំមកជាមួយនៅម្ហូបអាហារ ផ្លែឈើគ្រប់មុខ ជាពិសេសគឺស្រាពាងមកកាន់កម្មវិធីនេះរាល់ឆ្នាំ មានអង្កាមដែលជាវត្ថុធាតុដើមមួយប្រភេទសម្រាប់យកមកធ្វើស្រាពាងបែបប្រពៃណីជនជាតិដើមកុលសម្ព័ន្ធភ្នំត្រូវបានគេទុកសាចចោលនៅបរិវេណប្រារព្ធពិធីនោះ ដែលនៅក្បែរផ្នូររបស់រំផ្លង់ ។
លុះដំណាក់កាលក្រោយមកច្រើនឆ្នាំមកគំនរអង្កាមកាន់តែរីក ធំឡើងៗរហូតវាក្លាយជាកូនភ្នំតូចមួយនៅទីនោះ បច្ចុប្បន្នប្រសិនបើយើងដើរឡើងកន្ទ្រាំលើកូនភ្នំនោះ វានឹងលឺសូរសំឡេងខ្ទរ ។
ដោយការគោរពប្រតិបត្តិយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួនប្រពៃណីរបស់ខ្លួន កុលសម្ព័ន្ធភ្នំទាំងឡាយបានដឹងស្គាល់ទាំងអស់អំពីពិធីបុណ្យរំផ្លង់ ហើយនិងទីកន្លែងរៀបចំពិធី ។ មូលហេតុនេះហើយដែលកុលសម្ព័ន្ធភ្នំមូលដ្ឋាន និងជនជាតិខ្មែរ ហៅទីនោះថា វាលរំផ្លង់រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននិងជាទីកម្សាន្តទេសចរណ៍នារដូវបុណ្យទានទាំងភ្ញៀវជាតិ និងអន្តរជាតិ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ