រាជធានីភ្នំពេញ ៖ និយាយពីកីឡាប្រដាល់មានការអះអាងថា ប្រទេសកម្ពុជាកកើតជាយូរលង់ណាស់មកហើយគឺតាំងពីមិនទាន់មានវត្តមានប្រទេសថៃនៅលើផែនទីពិភព
លោកទៅទៀត ខណៈប្រទេសថៃមានក្បាច់គុនប្រដាល់មកដល់សព្វថ្ងៃដោយសារតែការលួចចម្លងពីកម្ពុជាយកទៅកែច្នៃធ្វើជារបស់ខ្លួន។ ទោះបីយ៉ាងណា មានការកត់សម្គាល់ថា ទោះបីជាក្បាច់គុនប្រដាល់សេរីថៃទើបតែកើតឡើងក្រោយដោយចម្លងក្បាច់គុនប្រដាល់សេរីរបស់ដូនតាខ្មែរ ប៉ុន្តែគេនៅតែចាត់ទុកថៃជាប្រភពបណ្ដុះបណ្ដាលផ្នែកប្រដាល់ក្នុងក្រសែភ្នែកអន្តរជាតិមិនធម្មតា ដោយក្នុងក្លិបប្រដាល់ធំៗ
របស់ថៃមានកីឡាករបរទេសហ្វឹកហាត់ជាអាជីពនោះផង ។ តំណាងក្លិបធំៗប្រចាំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ឱ្យដឹងពីមូលហេតុដែលកម្ពុជាជាម្ចាស់ដើមនៃក្បាច់គុនប្រដាល់ សេរីតែបែរជាគ្មានកីឡាករបរទេសហ្វឹកហាត់ ក្នុងពេលប្រទេសថៃគឺរីកចម្រើនដល់ថ្នាក់ឱ្យតែជនបរទេសចង់ចេះក្បាច់គុនប្រដាល់សេរី គឺរត់ទៅថៃ។
លោក ថៃ អ៊ូ ដែលបានបើកក្លិបប្រដាល់ប្រមាណជា២០ឆ្នាំមកហើយនៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យបានអះអាងថា នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាលោកចាត់ទុកថាមានតែក្លិបរបស់លោកប៉ុណ្ណោះ ដែលមានជនបរទេសហ្វឹកហាត់ បើទោះជាជនបរទេសទាំងនោះមិនបានប្រឡូកជាកីឡាករអាជីពក្តី ។ លោកថា តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៧ ក្លិបកីឡាប៉ោយប៉ែតរបស់លោកទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ហ្វឹកហាត់ពីជនបរទេសមិនសូវជាដាច់នោះទេ ដោយក្នុងនោះរួមមានជនជាតិអាមេរិក អូស្ត្រាលី និងមកពីទ្វីបអ៊ឺរ៉ុប ។ លោកថា កីឡាករទាំងនោះមកសុំហ្វឹកហាត់នៅក្នុងក្លិបរបស់លោកមិនមែនដោយសារតែចង់ក្លាយខ្លួនជាកីឡាករឡើងរេញនោះទេ គឺមកសុំហ្វឹកហាត់ត្រឹមតែចង់យល់ដឹងពីក្បាច់គុនបុរាណខ្មែរ និងដើម្បីឱ្យមានសុខភាពល្អតែប៉ុណ្ណោះ។ ជនបរទេសដែលចូលហ្វឹកហាត់ទាំងនោះលោកថា ភាគច្រើនគឺជាជនជាតិបរទេសដែលស្នាក់នៅកម្ពុជាក្នុងលក្ខខណ្ឌធ្វើការនៅក្នុងអង្គការដែលមានមូលដ្ឋាននៅក្រុងប៉ោយប៉ែត ឬខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ទើបកីឡាករទាំងនោះបើទោះជាបានហ្វឹកហាត់ស្ទាត់នូវក្បាច់ប្រដាល់សេរីរបស់ខ្មែរក៏មិនបានវិវត្តខ្លួនជាកីឡាករអាជីពនៅលើសង្វៀននោះដែរ ។
លោកនិយាយថា៖«ក្នុងក្លិបខ្ញុំមានកីឡាករបរទេសមកហាត់រហូតតើ ប៉ុន្តែអត់ដែលបានឡើងវ៉ៃលើសង្វៀនអីទេ គឺពួកហ្នឹងមកហាត់លេងៗដល់ពេលអង្គការផ្លាស់ពួកវាឱ្យទៅធ្វើការនៅកន្លែងផ្សេងក៏ទៅបាត់អស់!»។ លោកថា កីឡាករបរទេសមានចំណាប់អារម្មណ៍ចង់ហ្វឹកហាត់ប្រដាល់ច្រើនគួរសមក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយ ប៉ុន្តែដោយសារតែជនបរទេសទាំងនោះគ្រាន់តែមានបំណងចង់ហាត់ដើម្បីយល់ដឹង និងដើម្បីទទួលបាននូវសុខភាពល្អ ទើបការហ្វឹកហាត់គឺបានតែរយៈពេលខ្លី ហើយក៏បាត់ស្រមោលឈឹងមិនអាចឱ្យពួកគេក្លាយជាកីឡាករអាជីពបាន ។ លោកថា កីឡាករបរទេសបើចង់ក្លាយជាកីឡាករប្រដាល់សេរី គេមិនជ្រើសមកហាត់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានោះទេ ដោយសារតែកម្ពុជាដ្បិតថាមានក្លិបប្រដាល់ច្រើនឡើងលេចមុខ ក៏មិនមានស្ដង់ដារដូចគ្នានឹងក្លិបប្រដាល់របស់ថៃនោះដែរ ទើបកីឡាករបរទេសដែលចង់ក្លាយជាកីឡាករអាជីព គេអត់មកហ្វឹកហាត់នៅកម្ពុជាទេ ដោយជ្រើសចេញទៅសម្ងំហ្វឹកហាត់នៅក្នុងប្រទេសថៃតែម្ដង ព្រោះតែនៅទីនោះគេជឿជាក់លើសមត្ថភាពក្លិបរបស់ថៃច្រើនជាង ។
លោកនិយាយថា៖ «ក្លិបនៅស្រុកយើងអត់អាចទាក់ទាញកីឡាករបរទេសបានទេ ដោយសារតែយើងអត់មានសម្ភារសម្រាប់ហ្វឹកហាត់ត្រឹមត្រូវ ហើយក្លិបនៅស្រុកខ្មែរក៏មិនមានគ្រូបង្វឹកដែលអាចឱ្យកីឡាករបរទេសជឿជាក់នោះដែរ ។ លោកថា នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានកីឡាករបរទេសហ្វឹកហាត់មិនដល់១០នាក់នោះទេនាពេលកន្លងមក ហើយក្នុងចំណោមនោះ គឺមានតែកីឡាករបរទេសម្នាក់ប៉ុណ្ណោះដែលបានឡើងប្រកួតនៅលើរេញកម្ពុជាបានប៉ុន្មានប្រកួតក៏បាត់ដំណឹងឈឹងទៅវិញក្រោយការផ្លាស់ទីលំនៅឈប់រស់នៅកម្ពុជា ។ ប៉ុន្តែបើងាកទៅមើលប្រទេសថៃវិញ លោកអះអាងថាគឺមានកីឡាករបរទេសសម្ងំហ្វឹកហាត់រហូតដល់រាប់ម៉ឺននាក់ឯណោះ ដោយកីឡាករទាំងនោះក៏ហ្វឹកហាត់ដើម្បីប្រែក្លាយជាអាជីពដែលខុសពីកីឡាករបរទេសដែលធ្លាប់ហ្វឹកហាត់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ។ លោកនិយាយថា ក្លិបនៅស្រុកខ្មែរអត់អាចទទួលឱ្យកីឡាករបរទេសអាជីពហ្វឹកហាត់បានទេ ដោយសារតែក្លិបប្រដាល់ភាគច្រើនរបស់កម្ពុជាមិនមានស្ដង់ដារទាំងសម្ភារ ទាំងអ្នកជំនាញក្នុងការបង្វឹក។ លោកបន្តថា៖«យើងអត់អាចទៅបណ្ដុះបណ្ដាលកីឡាករអាជីពមកពីបរទេសបានទេ បើក្លិបស្រុកយើងតូចៗ ហើយសូម្បីតែគ្រូបង្វឹករបស់យើងក៏មិនមានផែនការច្បាស់លាស់ដូចនៅប្រទេសថៃ ។ លោកបានពន្យល់ថា នៅក្នុងប្រទេសថៃ គេឃើញបណ្ដាក្លិបភាគច្រើនគឺមានទម្រង់ច្បាស់លាស់ក្នុងការបង្វឹកសិស្ស ដោយគេមានទាំងគ្រូបង្វឹក ទាំងអ្នកចាត់ការ និងមានទាំងសេវាបង្ហាញពីការបណ្ដុះបណ្ដាលរបស់គេដើម្បីទាក់ទាញឱ្យសិស្សមកពីគ្រប់ទិសទីចង់ហ្វឹកហាត់ទៀតផង ។
ជាក់ស្ដែង វត្តមានកីឡាករបរទេសដែលចូលហាត់រៀននៅក្នុងប្រទេសថៃគឺកីឡាករគ្រប់រូបសុទ្ធតែបង់តម្លៃប្រចាំខែឬគិតជាម៉ោងនោះផង ដោយមិនមែនចេះតែហាត់អត់បត់អត់បែបដូចក្នុងក្លិបរបស់កម្ពុជានោះទេ ។ លោកថា បណ្ដាក្លិបនៅក្នុងប្រទេសថៃ គឺគេមានយុទ្ធសាស្ត្រទាក់ទាញបណ្ដាកីឡាករបរទេសឱ្យចូលហ្វឹកហាត់តែម្ដង ដើម្បីទទួលបានប្រាក់ចំណូលជាប្រចាំ ដែលផ្ទុយពីនៅកម្ពុជាគឺបន់ឱ្យតែកីឡាករបរទេសចូលហ្វឹកហាត់ គឺមិនយកទាំងលុយ និងផ្ដល់ឱ្យទាំងសម្លៀកបំពាក់។ លោកនិយាយថា ៖ «នៅកម្ពុជាឱ្យតែមានជនបរទេសមកសុំហ្វឹកហាត់គឺយើងសប្បាយចិត្តណាស់ទៅហើយព្រោះយើងចង់ផ្សព្វផ្សាយក្បាច់ប្រដាល់របស់កម្ពុជា ប៉ុន្តែពួកហ្នឹងវាមកហាត់នៅកម្ពុជាតែដើម្បីលេងៗប៉ុណ្ណោះ បើអ្នកចង់ហាត់អាជីពគឺគេសុខចិត្តរត់ទៅថៃ»។ លោកថា បើចង់ទាក់ទាញកីឡាករបរទេសឱ្យមកហ្វឹកហាត់ គឺលុះត្រាតែពង្រឹងគុណភាពក្លិបឱ្យក្លិបបំពាក់សម្ភារទំនើបៗ ហើយដាច់ខាតត្រូវតែមានការផ្សព្វផ្សាយដូចគ្នានៅប្រទេសថៃ ទើបអាចទាក់ទាញកីឡាករជាជនបរទេសឱ្យចង់ហ្វឹកហាត់បាន ។ លោកស្នើឱ្យបណ្ដាក្លិបធ្វើការអភិវឌ្ឍន៍ និងមានទម្រង់ក្នុងការហ្វឹកហាត់បានល្អដូចថៃ បើចង់បានកីឡាករបរទេសមកហ្វឹកហាត់នៅក្នុងប្រទេសយើង ។
យ៉ាងណាមិញ លោកថា វិស័យប្រដាល់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានឹងពិបាកទាក់ទាញកីឡាករបរទេសឱ្យចង់ហ្វឹកហាត់ខ្លាំងណាស់ដោយសារតែថៃដណ្ដើមបានទំនុកចិត្តទីផ្សារយូរឆ្នាំមកហើយ សម្រាប់បណ្ដាជនបរទេសទាំងឡាយណាដែលចង់បានអាជីពជាកីឡាករប្រដាល់នៅក្នុងសង្វៀន ។ ជាក់ស្ដែងនៅក្នុងក្លិបរបស់លោកនាពេលចុងក្រោយដ្បិតថាមានកីឡាករបរទេស៣រូបធ្វើការហ្វឹកហាត់ តែកីឡាករទាំងនោះសុទ្ធតែអះអាងថា នឹងត្រូវលាឈប់ពីការហ្វឹកហាត់នៅក្នុងខែក្រោយនោះហើយ គឺបន្ទាប់ពីអង្គការដែលពួកគេបម្រើការផ្លាស់ពួកគេឱ្យទៅធ្វើនៅកន្លែងផ្សេង ។ ក្នុងចំណោមកីឡាករបរទេសដែលបានបង្ហាញខ្លួននៅក្នុងក្លិបរបស់លោក គឺមានតែម្នាក់ប៉ុណ្ណោះដែលគេបានក្លាយជាអ្នកប្រដាល់អាជីព ដោយក្រោយពីហ្វឹកហាត់ចេះគួរសមពីក្លិបរបស់លោក ក៏រត់ទៅបន្តហ្វឹកហាត់នៅក្លិបក្នុងប្រទេសថៃ ហើយក៏ចាប់អាជីពជាកីឡាករនៅក្នុងប្រទេសថៃតែម្ដង ។ លោកអះអាងថាបណ្ដាក្លិបនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាគឺប្រធានក្លិបតែម្នាក់ហ្នឹង គ្រូបង្វឹកក៏ម្នាក់ហ្នឹង ហើយអ្នកចាត់ការក៏ម្នាក់ហ្នឹង ដូច្នេះចំពោះការហ្វឹកហាត់គឺមិនអាចទាក់ទាញកីឡាករបរទេសឱ្យចូលហ្វឹកហាត់បានទេ ។
លោក អេ ភូថង ប្រធានក្លិបអេភូថងកីឡា បានអះអាងថា នាពេលកន្លងមកក្នុងក្លិបរបស់លោកក៏ធ្លាប់មានកីឡាករបរទេសមកសុំហ្វឹកហាត់ដូច្នេះដែរ ប៉ុន្តែលោកថាកីឡាករទាំងនោះមិនមែនមកហាត់ដើម្បីចង់ក្លាយជាកីឡាករនោះទេ គឺសូម្បីតែពេលហាត់ចេះហើយលោកសាកដាក់ឱ្យឡើងប្រកួតលើរេញ ក៏ដើម្បីតែស្ទាបស្ទង់សមត្ថភាពប៉ុណ្ណោះ ។
លោកថា នៅក្នុងក្លិបប្រទេសកម្ពុជាមិនមានលទ្ធភាពទទួលសិស្សជាជនបរទេសដែលចង់ក្លាយជាកីឡាករអាជីពនោះទេ ដោយសារតែការបង្វឹកនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានកម្រិត ហើយបើទោះជាពេលចុងក្រោយកម្ពុជាមានក្លិបប្រដាល់ស្ដង់ដារមួយនៅជិតកោះពេជ្រក៏កីឡាករបរទេសដែលចូលមកហ្វឹកហាត់គឺគ្រាន់តែចង់ស្វែងយល់ប៉ុណ្ណោះ មិនមែនចង់ក្លាយជាកីឡាករអាជីពដូចកីឡាករបរទេសដែលសម្ងំហ្វឹកហាត់នៅក្នុងប្រទេសថៃនោះឡើយ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ