កម្ពុជាមានផ្ទៃដីមិនធំឡើយហើយទំហំផ្លូវការដែលប្រកាសគឺត្រឹម ១៨១.០៣៥ គីឡូម៉ែត្រការ៉េដែលមានព្រំប្រទល់ជាប់ថៃ ឡាវ និង វៀតណាម ប៉ុន្តែព្រំដែនយើងស្មុគស្មាញកំណត់មិនច្បាស់ លាស់ ដែលទាមទារការអំណត់និងព្យាយាមដោះស្រាយជាជំហានៗ ។…
កម្ពុជាមានផ្ទៃដីមិនធំឡើយហើយទំហំផ្លូវការដែលប្រកាសគឺត្រឹម ១៨១.០៣៥ គីឡូម៉ែត្រការ៉េដែលមានព្រំប្រទល់ជាប់ថៃ ឡាវ និង វៀតណាម ប៉ុន្តែព្រំដែនយើងស្មុគស្មាញកំណត់មិនច្បាស់ លាស់ ដែលទាមទារការអំណត់និងព្យាយាមដោះស្រាយជាជំហានៗ ។
ក្រោមកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីរក្សាបាននូវសន្តិភាពនិងការអភិវឌ្ឍន៍តាមបណ្តោយព្រំដែន គឺកម្ពុជាបានចរចាជាមួយនឹងឡាវនិងវៀតណាមបានជាង៨០ភាគរយ ខណៈជាមួយថៃ គឺបាន ត្រឹមរកបង្គោលចាស់ៗដែលបោះតាំងពីសម័យអាណានិគមបារាំង។ ដោយសារតែបញ្ហារស្មុគស្មាញនេះហើយ ទើបបញ្ហាព្រំដែនគឺជារឿងដ៏រសើប ហើយត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ជាកម្មវត្ថុនៃសកម្មភាពនយោបាយជាបន្តបន្ទាប់ដោយប្រទេសជិតខាង ជាពិសេសគឺថៃ និង វៀតណាម ។
ដោយឡែកសម្រាប់កម្ពុជានិងថៃក្រោមសម្ពាធជាតិនិយមជ្រុលពីសំណាក់អ្នកនយោបាយទាំងពីរប្រទេស បញ្ហាព្រំដែនរវាងរាជាណាចក្រទាំងពីរបានកើតមានទំនាស់រហូតដល់ប៉ះទង្គិចគ្នាដោយអាវុធជាបន្តបន្ទាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៨ ដល់បច្ចុប្បន្ន ។
នៅពេលនេះសភាពការណ៍នៅព្រំដែនគឺបានកំពុងតែឡើងកម្តៅ ហើយកងទ័ពនៃប្រទេសទាំងពីរក៏សុទ្ធតែបានអះអាងអំពីការត្រៀមខ្លួនជាស្រេចដើម្បីការពារដែនអធិបតេយ្យភាពនិងបូរណៈភាពទឹកដី រៀងៗខ្លួន ។ ដើម្បីបញ្ចប់អរិភាព នៅតំបន់ប្រទាញប្រទង់ពោលគឺតំបន់រសើបបំផុត កម្ពុជាបានផ្តួចផ្តើមហើយបបួលថៃឲ្យទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិនៅទីក្រុងឡាអេទាំងអស់គ្នា លើករណី នៅតំបន់ចំនួន៤ ពោលគឺ មុំ៣ ប្រាសាទតាមាន់ធំ ប្រាសាទតាមាន់តូច និង តាក្របី ។ ក្រោយការបបួលរដ្ឋាភិបាលថៃប្រតិកម្មតបហើយមិនព្រមទៅឡើយ ហើយនៅតែបន្តកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង តាមយន្តការទ្វេរភាគី ។
នៅក្នុងស្ថានភាពបែបនេះ នៅក្នុងនាមជាពលរដ្ឋ យើងគួរតែដឹងសាវតាខ្លះៗពីបញ្ហាព្រំដែនរបស់យើងជាមួយនឹងប្រទេសជិតខាង ពោលគឺថៃ ឡាវ និង វៀតណាម ។ ខ្សែព្រំដែនកម្ពុជានិងថៃ ត្រូវបានគេដឹងថា មានប្រវែងសរុបប្រមាណ ៨០៥ គីឡូម៉ែត្រ ដែលក្នុងនោះខ្សែព្រំដែនដើរតាមដីគោកមានប្រវែងប្រមាណ៥៩៥ គីឡូម៉ែត្រ និងខ្សែព្រំដែនដើរតាមផ្លូវទឹកមានប្រវែងជាង ២១០ គីឡូម៉ែត្រ។ ខ្សែរព្រំដែននេះ គឺលាតសន្ធឹងពី ខេត្តព្រះវិហារ ខេត្តឧត្តរមានជ័យ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ខេត្តបាត់ដំបង ខេត្តប៉ៃលិន ខេត្តពោធិ៍សាត់ និងខេត្តកោះកុង។
ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានេះ លោក ឡាំ ជា ដែលជា រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុករដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានកិច្ចការព្រំដែនធ្លាប់បានធ្វើបទបង្ហាញនាត្រីមាសទី៣នៃឆ្នាំ២០២៤ ហើយត្រូវបានសារព័ត៌មានដកស្រង់ ថា ភាគីទាំងពីរគឺកម្ពុជានិងថៃបានកំពុងបានចុះវាស់វែង និងស្វែងរកទីតាំងនៃបង្គោលព្រំដែនទាំង ៧៤ ដែលបានបោះដោយគណៈកម្មការបោះបង្គោលព្រំដែនឥណ្ឌូចិន-សៀម ចន្លោះឆ្នាំ ១៩១៩- ១៩២០ ។ បន្ទាប់ពីរុករករួមគ្នា ភាគីទាំងពីរ បានឯកភាពគ្នាលើទីតាំងពិតប្រាកដនៃបង្គោលព្រំដែនចំនួន៤២បង្គោល និងពុំទាន់ឯកភាពគ្នាចំនួន៣២បង្គោល ដោយនៅក្នុងនោះ២៤បង្គោលដែលបានរកឃើញបានឯកភាពគ្នាជួសជុលឱ្យដូចគំរូដើមនៃបង្គោលព្រំដែនសម័យបារាំង។
កិច្ចការនេះគឺបានធ្វើឡើងតាម គោលការណ៍ខ្សែព្រំដែនមិនកែប្រែ ដែលបន្សល់ទុកដោយអា ណានិគម (Uti Possidetis) គឺបណ្តាផែនទីដែលជាលទ្ធផល នៃកិច្ចការខណ្ឌសីមារបស់គណៈ កម្មការកំណត់ព្រំដែនឥណ្ឌូចិន-សៀម ដែលបង្កើតឡើងតាមអនុសញ្ញា ឆ្នាំ១៩០៤ និងសន្ធិសញ្ញា ឆ្នាំ១៩០៧ រវាងបារាំង-សៀម និងឯកសារដទៃទៀត ដែលទាក់ទងទៅនឹងការអនុវត្តន៍អនុសញ្ញាឆ្នាំ ១៩០៤ និងសន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ១៩០៧ រវាងបារាំង-សៀម ។
ក្រៅពីនោះ កិច្ចការនេះក៏ផ្អែកនៅលើអនុសញ្ញាបារាំង-សៀម ចុះថ្ងៃទី១៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩០៤ ដែលបានកែប្រែអត្ថន័យនៃសន្ធិសញ្ញា ចុះថ្ងៃទី៣ ខែតុលា ឆ្នាំ១៨៩៣ ទាក់ទងទៅនឹងដែនដី និងការព្រមព្រៀងដទៃទៀត និងសន្ធិសញ្ញា ចុះថ្ងៃទី២៣ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩០៧ ព្រមទាំងពិធីសារស្តីពីការកំណត់ព្រំដែនដែលជាឧបសម្ព័ន្ធនៃសន្ធិសញ្ញា ចុះថ្ងៃទី ២៣ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩០៧ ។ បន្ថែមពីនោះគឺភាគីទាំងពីរក៏បាន ផ្អែកលើ គោលការណ៍ច្បាប់អន្តរជាតិ និងឧត្តមានុវត្តន៍អន្តរជាតិលើវិស័យកំណត់ព្រំដែន។
សម្រាប់ឡាវដែលធ្លាប់មានភាពតានតឹងខ្លះ ប៉ុន្តែមិនបានផ្ទុះអាវុធឡើយ កាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំមុន គឺមានខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនសរុបប្រវែង ជាង ៥៤០ គីឡូម៉ែត្រ ហើយខេត្តដែលជាប់ឡាវគឺមាន ខេត្តព្រះវិហារ ខេត្តស្ទឹងត្រែង និងខេត្តរតនគិរី។ ទាក់ទងការងារខណ្ឌសីមា និងបោះបង្គោលព្រំដែនគោករវាងប្រទេសកម្ពុជាជាមួយឡាវ លោក ឡាំ ជា បានបញ្ជាក់ថា ភាគីទាំងពីរបានសម្រេចការត្រួតពិនិត្យខ្សែព្រំដែនរួមបានប្រមាណ ៤៦៥ គីឡូម៉ែត្រស្មើនឹង ៨៦% និងនៅសល់ប្រមាណ ១៤%។ ភាគីទាំងពីរក៏បានឯកភាពបោះបង្គោលព្រំដែនលើដីជាក់ស្ដែងបានចំនួន ២៧២ បង្គោល ដោយបង្គោលព្រំដែនមេចំនួន ១១១ បង្គោល និងបង្គោលព្រំដែនបំពេញបន្ថែមចំនួន ១៦១ បង្គោល។
ជាមួយនឹងវៀតណាម គឺកម្ពុជាមានព្រំដែនសរុបប្រវែងជាង ១.២៧០ គីឡូម៉ែត្រតាមបណ្តោយខេត្ត៩ គឺខេត្តរតនៈគិរី ខេត្តមណ្ឌលគិរី ខេត្តក្រចេះ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ ខេត្តស្វាយរៀង ខេត្តព្រៃវែង ខេត្តកណ្តាល ខេត្តតាកែវ និងខេត្តកំពត។
ពាក់ព័ន្ធលទ្ធផលសម្រេចបានលើការងារខណ្ឌសីមា និងបោះបង្គោលព្រំដែនគោក កម្ពុជា-វៀត ណាម គឺថា ភាគីទាំងពីរបានសម្រេចកំណត់បានសរុបប្រវែង ១.០៤៥ គីឡូម៉ែត្រ ដែលស្មើនឹង ៨៤% នៃប្រវែងខ្សែព្រំដែនសរុបប្រមាណ ១.២៧០ គីឡូម៉ែត្រ។ ជាមួយគ្នានេះ ភាគីទាំងពីរក៏បានឯកភាពបោះបង្គោលព្រំដែនលើដីជាក់ស្តែងបានចំនួន ២.០៤៧ បង្គោល ក្នុងនោះមានបង្គោលព្រំដែនមេសរុបចំនួន ៣១៥ បង្គោល, បង្គោលព្រំដែនបំពេញបន្ថែមចំនួន ១.៥១១ បង្គោល និងបង្គោលតម្រុយព្រំដែនចំនួន ២២១ បង្គោល។
សរុបទៅនេះគឺជាសមិទ្ធផលនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងការពារបូរណៈភាពនៃប្រទេស តាមរយៈការដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនដោយសន្តិវិធីរបស់កម្ពុជាជាមួយនឹងប្រទេសជិតខាង ។ លើកិច្ចការព្រំដែននេះកម្ពុជាតែងតែប្រកាន់យកគោលការណ៍ច្បាប់ និង បច្ចេកទេសជាអន្តរជាតិ ហើយដោះស្រាយតាមគ្រប់យន្តការនៅក្នុងគោលបំណងតែមួយទេគឺកំណត់ព្រំដែនអោយច្បាស់លាស់ហើយបង្កើនកម្លាំងការពារនិងអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេស។
ចែករំលែកព័តមាននេះ