ដោយសារតែឃើញបញ្ហានៃការធ្វើអាជីវកម្ម និងការប្រមូលផលពីដែនធម្មជាតិមិនមែនជារឿងតូចប៉ុនមាឌរបស់លៀសនោះ លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានចេញសារព្រមានជាចំហមួយដោយលើកឡើងថាការប្រមូលផលតាមរបៀបបច្ចុប្បន្ន មានលក្ខណ:បំផ្លិចបំផ្លាញ ។ តាមរយៈសារដែលបង្ហោះចេញ…
ដោយសារតែឃើញបញ្ហានៃការធ្វើអាជីវកម្ម និងការប្រមូលផលពីដែនធម្មជាតិមិនមែនជារឿងតូចប៉ុនមាឌរបស់លៀសនោះ លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានចេញសារព្រមានជាចំហមួយដោយលើកឡើងថាការប្រមូលផលតាមរបៀបបច្ចុប្បន្ន មានលក្ខណ:បំផ្លិចបំផ្លាញ ។
តាមរយៈសារដែលបង្ហោះចេញ កាលពីរសៀលថ្ងៃទី២៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥ លោក សុខ ទូច បានលើកឡើងថា ការធ្វើអាជីវកម្មលៀស ដែលជាសិប្បីជាតិមួយប្រភេទនោះ គឺមានស្ថានភាពគួរឲ្យបារម្ភ ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា «គេថារាវលៀសរកតែមួយក្រពះតាមពិតគ្រាន់តែជាការនិយាយដោះសារទេ […] បើគ្រាន់តែនេសាទយកមកធ្វើជាចំណីអាហាររបស់មនុស្សមិនខ្វះលៀសហូបនោះទេ តែបើធ្វើបែបនេះ គឺនឹងរលាយ […] ។
លោកបណ្ឌិត បានចែករំលែកជាចំហរថា ការនេសាទលៀសនៅបឹងទន្លេសាប មានទិដ្ឋភាពបំផ្លិចបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិតែម្តង ។
លោកបណ្ឌិតបានលើកឡើងថា អ្នកដែលកំពុងតែធ្វើអាជីវកម្មរាវលៀសឥឡូវ គឺគេ មិនមែនរាវទេ គេយកម៉ាស៊ីន និងទូកអូសជាទ្រង់ទ្រាយធំ ដើម្បីយកទៅធ្វើជាចំណីត្រី និងកិនធ្វើចំណីសត្វដទៃទៀត ។
លោកបណ្ឌិត បានបង្ហាញនូវការព្រួយបារម្ភថា ការធ្វើអាជីវកម្មបែបនេះ គឺធ្វើឱ្យបាត់បង់ចំណីអាហារសម្រាប់មនុស្ស ហើយព្រមានបន្តថា នៅពេលដែលយើងដាច់ពូជ អ្នកជិតខាងនឹងដឹកលៀសមកឱ្យយើងហូបម្តង ។ លោកបណ្ឌិត បានសង្កត់ធ្ងន់ថា លៀស និងខ្ចៅនេះជាជីវៈចម្រុះដែលមាននៅក្នុងបឹងទន្លេសាបធ្វើឱ្យមានតុល្យភាពអេកូឡូស៊ី ។ លោកបណ្ឌិត បញ្ជាក់ថា «ចំណុចទាំងអស់នេះហើយ ក្រោយការសិក្សាស្រាវជ្រាវរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានផ្ដល់ធាតុចូលទៅដល់ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាប ។ ដូច្នេះ ការអូសលៀស គឺធ្វើឡើងដោយបែបនេះមិនមែនជាការរាវលៀសជាលក្ខណៈគ្រួសារទេ»។
លោកបានបន្តទៀតថា បើគ្រាន់តែនេសាទយកមកធ្វើជាចំណីអាហាររបស់មនុស្សមិនខ្វះលៀសហូបនោះទេ តែបើធ្វើបែបនេះ គឺនឹងរលាយហើយ ដូចអ្វីដែលកើតមានក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ គឺករណីព្រៃឬស្សីបន្ទាយលង្វែកដោយប្រាក់ដួង ហើយលៀសនេះ គឺដោយសារប្រាក់ដុល្លារ។ ជាការពិត ធនធានលៀសសព្វថ្ងៃនេះ គឺពិតជាខ្សត់មែន ដូច្នេះហើយទើបបានជាតម្លៃរបស់វានៅលើទីផ្សារ គឺថ្លៃគួរសម ។
អ្នកលក់លៀសហាលមួយរូបឈ្មោះ ថានឿន បានឲ្យដឹងដោយខ្លីៗថា លៀសឥឡូវថ្លៃ ដូច្នេះហើយលៀសហាលមួយកំប៉ុងឥឡូវលក់បានដល់ទៅ៦ទៅ៧ពាន់ ហើយពេលខ្លះដល់១ម៉ឺនរៀល ជាពិសេសពួកលៀសធំៗដែលឆ្ងាញ់ ។
ថានឿន បានឲ្យដឹងថា របរនេះមិនអាចធ្វើអ្នកមានបាននឹងគេទេ ដោយលោកស្រី គឺទៅយកពីគេមកលក់ដែរ ពោល គឺ ផាត់កម្លាំង ផាត់ចំណាយថ្លៃដើម ចំណេញគ្រាន់តែចិញ្ចឹមគ្រួសារតែប៉ុណ្ណោះ ។
តាមសេចក្តីរាយការណ៍ដែលចុះផ្សាយដោយសារព័ត៌មាននៅក្នុងស្រុកបានឲ្យដឹងថា នៅក្នុងមួយឆ្នាំៗលៀសប្រមាណជា២ម៉ឺនតោនត្រូវបានគេនេសាទពីខេត្ត៤នៅជុំវិញបឹងទន្លេសាប ពោល គឺខេត្តពោធិសាត់ បាត់ដំបង សៀមរាប និងកំពង់ធំ ។ តាមការស្រាវជ្រាវរបស់វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ និងអភិរក្សជលផលទឹកសាបនៃរដ្ឋបាលជលផលកម្ពុជាក៏បានសំដែងនូវការព្រួយបារម្ភរឿងការធ្វើនេសាទហួសប្រមាណលើសិប្បីសត្វនេះដែរ ។
សិប្បីជាតិដែលស្ថិតនៅក្នុងអំបូរនេះ គឺមានលៀស គ្រំ ខ្យង ខ្ចៅ ហើយការបាត់បង់ ឬការវិនាសសត្វទាំងនេះ វាជាការគំរាមកំហែងនៃអេកូឡូស៊ី ឬលំនឹងធម្មជាតិ ដោយសារតែពពួកសិប្បីសត្វទាំងនេះវាក៏ជាអាហារសម្រាប់ពពួកសត្វស្លាបផ្សេងៗក្រៅពីមនុស្ស ដូច្នេះការប្រមូលផលនេសាទលើពពួកសត្វទាំងនេះគប្បីមានការកំណត់និងគ្រប់គ្រងឲ្យច្បាស់លាស់ ដើម្បីកុំអោយមានការប៉ាត់បង់ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ