ទន្ទឹមនឹងសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចហាក់មានកំណើនឡើងវិញនោះ ម្នាក់ៗហាក់បានកំពុងខិតខំបង្កើនជីវភាពតាមឱកាស និងតាមធនធាន ប៉ុន្តែកុំភ្លេចយកចិត្តទុកដាក់នឹងបញ្ហាគំរា.មកំហែងសុខភាពប៉ុន្មានចំណុច ផងខាងក្រោមពីព្រោះវាកំពុងតែមានសញ្ញានៃកំណើនគួរឲ្យបារម្ភ ហើយតែយើងប្រហែសសុខភាព និងអ្នកដទៃនឹងមានបញ្ហា ។ កុំលេងសើច ហើយប្រហែសឲ្យសោះពីព្រោះថា…
ទន្ទឹមនឹងសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចហាក់មានកំណើនឡើងវិញនោះ ម្នាក់ៗហាក់បានកំពុងខិតខំបង្កើនជីវភាពតាមឱកាស និងតាមធនធាន ប៉ុន្តែកុំភ្លេចយកចិត្តទុកដាក់នឹងបញ្ហាគំរា.មកំហែងសុខភាពប៉ុន្មានចំណុច ផងខាងក្រោមពីព្រោះវាកំពុងតែមានសញ្ញានៃកំណើនគួរឲ្យបារម្ភ ហើយតែយើងប្រហែសសុខភាព និងអ្នកដទៃនឹងមានបញ្ហា ។
កុំលេងសើច ហើយប្រហែសឲ្យសោះពីព្រោះថា បញ្ហាផលប៉ះពាល់នៃសុខភាពខាងក្រោមនេះ គឺពិតជា មានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទនឹងបញ្ហាសង្គម-សេដ្ឋកិច្ច នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានៅក្នុងទ្រង់ទ្រាយមួយ ដែលអាចធំក៏ថាបាន ។
១. ផលប៉ះពាល់នៃការឡើងកម្តៅផែនដី និងការរស់ឡើងវិញនៃមេរោគផ្សេងៗ
យោងតាមទីភ្នាក់ងារបរិស្ថានអ៊ឺរ៉ុប សីតុណ្ហភាពជាមធ្យមនៃពិភពលោកក្នុងឆ្នាំ២០២៣ បានឈានដល់កម្រិតខ្ពស់បំផុតដែលប៉ះពាល់ដល់ជីវចម្រុះ បរិស្ថាន និងសុខភាពរបស់មនុស្សនៅក្នុងប្រទេសមួយចំនួន ។ អនុសញ្ញាក្របខ័ណ្ឌអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុបានព្រមានថា នៅក្នុងស្ថានភាពនេះ ប្រជាពលរដ្ឋដែលងាយរងគ្រោះជាពិសេស គឺអ្នកដែលមានប្រាក់ចំណូលទាប ។ ប្រភពដដែលក៏បានលើកឡើងផងដែរ នៅក្នុងស្ថានភាពនេះជំងឺ និងមេរោគផ្សេងៗដែលធ្លាប់បាត់ស្រមោលរាប់ឆ្នាំនឹងអាចកើតមានឡើងជាថ្មី និងជំងឺប្លែកៗផ្សេងៗទៀត ។
២. ការបំពុលខ្យល់ដោយធូលី និងផ្សែងយានយន្ត
ប្រទេសកម្ពុជានៅមិនទាន់មានបញ្ហានេះនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែវាអាចរងឥទ្ធិពលពីប្រទេសជិតខាងពីព្រោះវា ជាបាតុភាពដែលផ្ទុះឡើងរាល់ឆ្នាំនៅថៃ ហើយពេលខ្លះនៅវៀតណាម ។ គុណភាពខ្យល់យើងនៅល្អប្រសើរ ប៉ុន្តែនៅក្នុងករណីដែលយើងគ្រប់គ្រង និងអនុវត្តកិច្ចការមួយចំនួនមិនប្រសើរជាក់ស្តែងដូចជា យានយន្តចាស់ច្រើនពេក ហើយស្តង់ដារមាត្រដ្ឋានសំណងមិនត្រូវបានគ្រប់គ្រងដិតដល់ វា គឺជាហានិភ័មួយដូចជា នៅប្រទេសថៃ ដែលមួយឆ្នាំៗមានពលរដ្ឋដល់ទៅជាង១១លាននាក់មានបញ្ហាជំងឺផ្លូវដង្ហើម ។
៣. សុខភាពផ្លូវចិត្ត
វា គឺជាបញ្ហាមួយដែលគួរតែយកចិត្តទុកដាក់ហើយ ខណ:មន្ទីរពេទ្យមួយចំនួននៅក្នុងប្រទេសយើងហាក់មិនទាន់មានវេជ្ជបណ្ឌិត ឬក្រុមគ្រូពេទ្យជំនាញនេះនៅឡើយ ។ ចំណែកទស្សនៈរបស់ពលរដ្ឋយើងមួយចំនួនធំក៏នៅតែមិនទទួលស្គាល់ថា វា គឺជាជំងឺ ។ សូមប្រុងប្រយ័ត្នហើយហ៊ានទទួលស្គាល់ការពិត ពីព្រោះតាមស្ថិតិដែលផ្សព្វផ្សាយដោយ Our World In Data ថា កម្ពុជាមានប្រជាជនកម្ពុជាប្រមាណ១២% ឬស្មើជាង២លាននាក់ កំពុងមានបញ្ហាវិបត្តិផ្លូវចិត្ត ។ តួលេខនេះខ្ពស់ជាងបណ្តាប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានផ្សេងទៀត ។ ឡាវ ជាប្រទេសអាស៊ានស្ថិតចំណាត់ថ្នាក់ទី២ បន្ទាប់ពីកម្ពុជាដែលមានចំនួនពលរដ្ឋកើតវិបត្តិផ្លូវចិត្តប្រមាណ១១,៥៩ភាគរយ ហើយម៉ាឡេស៊ីដែលមានចំនួន១១,៥៣ភាគរយ ។
៤. ការគំរាមកំហែងតាមអ៊ីនធឺណិត
យោងតាមទិន្នន័យ DataReportal កម្ពុជាមានអ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតចំនួន១៣,៤៤ លានកាលពីឆ្នាំ២០២២ ហើយគេជឿថា នៅពេលនេះកំណើននឹងកើនឡើងខ្លាំងបន្ថែមទៀត ។ ក្នុងចំណោមនោះតួរលេខបង្ហាញថា ជាង៨០ភាគរយ គឺជាអ្នកប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមសកម្មដោយចំណាយពេលជាមធ្យមរហូតដល់ទៅ៣ម៉ោង និង៣៦នាទីក្នុងមួយថ្ងៃនៅលើវេទិកាផ្សេងៗ ។ ពួកគេកំពុងតែរីករាយសប្បាយខ្លាំងនឹងការប្រើប្រាស់វា ប៉ុន្តែប្រជាជនកម្ពុជាភាគច្រើនមិនសូវដឹងអំពីការការពារការគំរា.មកំហែងតាមអ៊ីនធឺណិតនោះទេ ។ ការគំរាមកំហែងទាំងនេះ គឺជាមូលហេតុនៃបញ្ហាសង្គមមួយចំនួនដូចជា ការបោកប្រាស់ការញៀ.នល្បែង ការគំរា.មកំហែ.ងតាមអ៊ីនធឺណិត និងការបៀតបៀនផ្លូវភេទក៏ដូចជា ការចំណាយខ្ជះខ្ជាយជាដើម ។
៥. ជំងឺមិនឆ្លង (NCDs)
ក្រុមអ្នកជំនាញការសុខភាពនៅកម្ពុជាបង្ហាញថា បញ្ហាជំងឺមិនឆ្លងនឹងក្លាយជាបន្ទុកដ៏ធ្ងន់មួយសម្រាប់ បុគ្គល គ្រួសារ សេដ្ឋកិច្ចសង្គម រដ្ឋាភិបាល នៅពេលអនាគតកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ បើពលរដ្ឋធ្វេសប្រហែសលើបញ្ហារបបអាហារ ដូចជា ការទទួលទានជាតិ ផ្អែម ប្រៃ និងជាតិខ្លាញ់ច្រើន ព្រមទាំងពិសាបារី និងគ្រឿងស្រវឹង, ការអង្គុយច្រើនម៉ោងដោយមិនធ្វើចលនា, ការទទួលទានទឹកមិនគ្រប់, សម្រាកមិនគ្រប់, ការនិយមប្រើប្រាស់ថ្នាំផ្សះដោយមិនមានវេជ្ជបញ្ជាត្រឹមត្រូវ និងកត្តារួមផ្សំមួយទៀតទាក់ទងនឹងការអប់រំ ដែលប្រជាជន មិនចាប់អារម្មណ៍សិក្សាស្វែងយល់ពីការថែទាំសុខភាព ។
៦. ជំងឺកាមរោគ
កុំភ្លេចឲ្យសោះរឿងជំងឺកាមរោគ ពីព្រោះនៅពេលនេះនៅលើបណ្តាញសង្គមមានការពិភាក្សាច្រើនហើយ ក៏លើកឡើងពីកំណើននៃការរួ.មភេ.ទដែលមិនមានសុវត្ថិភាព ។ ក្រៅពីជំងឺកាមរោគនេះក្តីបារម្ភមួយទៀត ដែរ គឺហានិភ័យនៃការកម្រើកឡើងវិញនៃមេរោគអេដស៍ ទោះបីជាពេលនេះលើកម្មវិធីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹង ជំងឺអេដស៍មានការរីកចម្រើនទៅមុខមែន ប៉ុន្តែនៅក្នុងករណីធ្វេសប្រហែសតែបន្តិចនោះកំណើននឹងកើន ។
៧. បារីអេឡិចត្រូនិច
បារីអេឡិចត្រូនិចជារបស់ខុសច្បាប់ តែការបង្ក្រាបមិនផុលផុស ហើយផ្ទុយទៅវិញការធ្វើទីផ្សាររបស់ផលិតផលនេះជាមួយនឹងការវេចខ្ចប់ប្រកបដោយពណ៌ រូបរាងទំនើប ក៏ដូចជា ក្លិនក្រអូបបានកំពុងតែទាក់ទាញ ។ នៅកម្ពុជានៅពេលនេះស្ថិតិនៃអ្នកជក់បារីនេះអាចពិបាករក ប៉ុន្តែកន្លងមកវាបានរីករាលដាលដល់សាលារៀនហើយ ។ នោះហើយ គឺជាក្តីបារម្ភ ។
សរុបទៅអ្វីៗនៅតែមានឱកាសអាចស្តារឡើងវិញបានទាំងអស់ បើយើងមានសុខភាពល្អ ។ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលយើងប្រហែសភ្លេចគិតពីសុខភាពហើយយើងទុកឲ្យវាចុះខ្សោយនោះ ជីវិត និងជីវភាពរបស់យើងគីចប់តាមនោះដែរ ។ ដូច្នេះសូមប្រុងប្រយ័ត្ន និងលើកកម្ពស់ការយកចិត្តទុកដាក់ដល់សុខភាពទាំងអស់គ្នា ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ