កម្ពុជានៅតែជាប្រទេសតូចទេ ប៉ុន្តែកំពុងតែផ្តួចផ្តើម និងរៀបចំធ្វើកិច្ចការដ៏ធំបំផុតមួយ នៅលើពិភពលោក នោះ គឺគំនិតផ្តួចផ្តើមបង្កើតនូវសេចក្តីព្រាងធម្មនុញ្ញសន្តិភាព ដើម្បីមនុស្សជាតិ និងភពផែនដី ។ នេះមិនមែនជារឿងលេងសើចឡើយ…
កម្ពុជានៅតែជាប្រទេសតូចទេ ប៉ុន្តែកំពុងតែផ្តួចផ្តើម និងរៀបចំធ្វើកិច្ចការដ៏ធំបំផុតមួយ នៅលើពិភពលោក នោះ គឺគំនិតផ្តួចផ្តើមបង្កើតនូវសេចក្តីព្រាងធម្មនុញ្ញសន្តិភាព ដើម្បីមនុស្សជាតិ និងភពផែនដី ។
នេះមិនមែនជារឿងលេងសើចឡើយ វា គឺជាគំនិតផ្តួចផ្តើមមួយ ដែលកម្ពុជាបានរៀបចំឡើង ហើយកំពុងតែដាក់ចេញស្នើសុំការអនុម័តពីបណ្តាគណប្រតិភូជិត៣០០នាក់ មកពីប្រទេសប្រមាណជាជាង៥០ ដែលបានចូលរួមក្នុងសម័យប្រជុំពេញអង្គ លើកទី១១ នៃសភាអន្តរជាតិ ដើម្បីភាពអត់ឱន និងសន្តិភាព (IPTP) នៅថ្ងៃម្សិលមិញ ។
គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះ ត្រូវបានបង្ហើបឡើងដោយសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា ដែលជាស្ថាបនិកនៃ «គោលនយោបាយឈ្នះឈ្នះ» ដែលបាននាំមកនៅសន្តិភាពពេញប្រទេស កាលពីចុងឆ្នាំ១៩៩៨ នៅពេលទទួលជួបលោក កៅ គឹមហួន អគ្គលេខាធិការអាស៊ាន កាលពីថ្ងៃទី ២៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤ ។
សម្តេចតេជោ បានឲ្យដឹងថា គំនិតផ្តួចផ្តើមបង្កើតនូវសេចក្តីព្រាងធម្មនុញ្ញសន្តិភាព ដើម្បីមនុស្សជាតិ និងភពផែនដី ប្រសិនបើទទួលការអនុម័តហើយនោះវានឹងក្លាយជាកម្លាំងចលករដ៏សំខាន់ក្នុងការរៀបចំ និងដាក់ចេញនូវផែនទីបង្ហាញផ្លូវសម្រាប់សមាជិកដែលជាការចាំបាច់បំផុតក្នុងការកសាង និងថែរក្សាសន្តិភាព ក្នុងខណៈដែលសភាពការណ៍ពិភពលោកកំពុងជួបការលំបាក និងភាពស្មុគស្មាញយ៉ាងខ្លាំង ។
បុរសខ្លាំងនៃកម្ពុជាក៏បាននិយាយអំពីបញ្ហានេះនៅពេលបើកមហាសន្និបាតអន្តរជាតិបណ្ដាគណបក្សនយោបាយនៅអាស៊ីលើកទី១២ថា នៅលើពិភពលោកនេះគ្មានស្តង់ដារសម្រាប់ការកសាងសន្តិភាពនោះទេ ហើយស្តង់ដារដែលមានសម្រាប់ពិភពលោក គឺមានតែក្នុងវិស័យកីឡាប៉ុណ្ណោះ ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងសារនយោបាយនេះ មេដឹកនាំមួយចំនួនដែលចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះបានឯកភាព ហើយគាំទ្រដោយលើកឡើងថា មានតែប្រទេសយើងខ្លួនឯងប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចបង្កើតវិធីសាស្ត្រ ឬស្តង់ដារក្នុងការកសាងសន្តិភាពឱ្យប្រទេសខ្លួនឯង ។
នេះ គឺជាសក្ខីកម្មមួយដែលកម្ពុជាបានត្រួសត្រាយផ្លូវនៅក្នុងនាមជាប្រជាជាតិមួយតូចដែលមិនសូវមានអំណាច និងឥទ្ធិពលដូចគេនៅលើឆាកអន្តរជាតិ ប៉ុន្តែគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់កម្ពុជា គឺជាជំហានដ៏សំខាន់ឆ្ពោះទៅរកសុខដុមរមនាពិភពលោក ។ គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះ គូសបញ្ជាក់ពីការផ្លាស់ប្តូររបស់កម្ពុជាពីប្រទេសដែលហែកហួរដោយសង្គ្រាមទៅជាអ្នកតស៊ូមតិដ៏ខ្ជាប់ខ្ជួន ដើម្បីសន្តិភាព ការអត់ឱន និងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព ។
នៅពេលដែលពិភពលោក កំពុងជួបបញ្ហាស្មុគស្មាញដោយសង្គ្រាមរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន ដែលកំពុងបន្ត និងភាពតានតឹងកាន់តែខ្លាំងឡើងនៅមជ្ឈិមបូព៌ា ការខិតខំរបស់កម្ពុជាអាចជាការកត្តាលីករមួយលើកកម្ពស់តួនាទីរបស់ខ្លួននៅលើឆាកអន្តរជាតិ ។
បន្ទាប់ពីឆ្លងកាត់ ស្រមោលអតីតកាលនៃជម្លោះ និងសង្គ្រាមស៊ីវិលជាច្រើនទសវត្សរ៍ ការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់កម្ពុជា ក្នុងការកសាងសន្តិភាព គឺជាមហិច្ឆិតាដ៏ធំ ។ នៅចុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៩០ ពិភពលោកបានមើលឃើញរួចមកហើយនូវចំណុចកំពូលនៃដំណើរការផ្សះផ្សារជាតិដ៏ជោគជ័យ ហើយឥឡូវនេះកម្ពុជាបានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេច ក្នុងការចែករំលែកបទពិសោធន៍របស់ខ្លួនទៅក្នុងក្របខណ្ឌពិភពលោកសំដៅលើកកម្ពស់សន្តិភាព ។
ធម្មនុញ្ញសន្តិភាពនេះ មិនត្រឹមតែដើរតួជានិមិត្តរូបនៃដំណើររបស់ប្រទេសកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងដាក់កម្ពុជាជាត្រីវិស័យសន្តិភាពនៅលើពិភពលោកដែលពោរពេញដោយការបែកបាក់គ្នាកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ ។ ធម្មនុញ្ញសន្តិភាពដែលផ្តួចផ្តើមដោយកម្ពុជាអាចក្លាយជាយន្តការ ដើម្បីជំរុញកិច្ចសន្ទនា ការអត់ឱន និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពហុភាគី។
ប្រសិនបើត្រូវបានអនុម័ត ធម្មនុញ្ញសន្តិភាពនេះអាចពង្រឹងកិត្យានុភាពរបស់កម្ពុជា ហើយធ្វើឲ្យកម្ពុជាអាចក្លាយជាតួរអង្គដ៏សំខាន់ក្នុងការតស៊ូមតិ ដើម្បីសន្តិភាព ។ ភាពជាអ្នកដឹកនាំរបស់កម្ពុជានៅក្នុងគំនិតផ្តួចផ្តើមនេះ អាចជំរុញឱ្យប្រជាជាតិដទៃទៀត ជាពិសេសប្រទេសដែលមានប្រវត្តិច្របូកច្របល់ស្មុគស្មាញឱ្យចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងដំណើរការការទូត និងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដោះស្រាយជម្លោះ ។
តាមរយៈការតម្រឹមគោលដៅរបស់ខ្លួន ជាមួយនឹងក្របខណ្ឌពិភពលោកដូចជា គោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ កម្ពុជាអាចពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន និងរួមចំណែកនៅក្នុងតួនាទីដ៏ទូលំទូលាយ ដើម្បីសន្តិភាព និងនិរន្តរភាពរបស់សង្គមមនុស្ស ។
សរុបសេចក្តីមក ពង្រាងធម្មនុញ្ញសន្តិភាពរបស់កម្ពុជាតំណាងឱ្យគំនិតផ្តួចផ្តើមដ៏អង់អាច និងទាន់ពេលវេលា ដែលឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការជាបន្ទាន់របស់ពិភពលោកសម្រាប់សន្តិភាព និងនិរន្តរភាព ។ នៅពេលដែលជម្លោះផ្ទុះឡើងនៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន និងមជ្ឈិមបូព៌ា ភាពជាអ្នកដឹកនាំរបស់កម្ពុជាផ្តល់នូវពន្លឺនៃក្តីសង្ឃឹម និងការរំលឹកពីសេចក្តីប្រាថ្នារួមគ្នារបស់មនុស្សជាតិសម្រាប់អនាគតប្រកបដោយសុខដុមរមនា ។ ដោយឈរលើបុព្វហេតុនេះ កម្ពុជាមិនត្រឹមតែបញ្ជាក់ជាថ្មីពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនចំពោះសន្តិភាពពិភពលោកប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងកំណត់គំរូសម្រាប់ប្រជាជាតិដទៃទៀតអនុវត្តតាមដែលបង្ហាញថា សូម្បីតែប្រទេសតូចៗក៏អាចដើរតួនាទីធំដុំនៅលើពិភពលោកផងដែរ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ