តាមពិត! ការដាក់ឈ្មោះព្យុះពីរោះៗព្រោះតែមូលហេតុទាំងនេះ
- ភ្នំពេញ
លោកអ្នកដឹងទេ ហេតុអ្វីបានជាព្យុះដែលកើតមាននៅក្នុងតំបន់មានឈ្មោះជាខ្មែរ ដូចជា កង្រី ដំរី ណាគ្រី ក្រវ៉ាន់ និងត្រសេះ ជាដើមនោះ? ថ្មីៗនេះ…
លោកអ្នកដឹងទេ ហេតុអ្វីបានជាព្យុះដែលកើតមាននៅក្នុងតំបន់មានឈ្មោះជាខ្មែរ ដូចជា កង្រី ដំរី ណាគ្រី ក្រវ៉ាន់ និងត្រសេះ ជាដើមនោះ?
ថ្មីៗនេះ ព្យុះទីហ្វុងឈ្មោះថា នាងកង្រី បានជំរុញឱ្យមហាជនអ្នកនិយមលេងបណ្តាញសង្គមផ្ទុះការចាប់អារម្មណ៍ និងលើកឡើងជាចម្ងល់ថា ហេតុអ្វីបានជាព្យុះមួយនេះមានឈ្មោះដូចទៅនឹងតួអង្គក្នុងរឿងព្រេងនិទានខ្មែរ ពុទ្ធិសែននាងកង្រី ដែលនិយាយពីប្រវត្តិភ្នំកង្រីក្នុងខេត្តកំពង់ឆ្នាំងថា តើព្យុះនេះមានជាប់ទាក់ទិននឹងភ្នំកង្រីនោះ?
យ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រៅពីឈ្មោះកង្រី គេក៏ឃើញមានឈ្មោះខ្មែរដទៃទៀតជាច្រើន ត្រូវបានប្រើដោយក្រសួងជំនាញរបស់កម្ពុជា ក៏ដូចជាទីភ្នាក់ងារឧតុនិយម នៅតាមបណ្តាប្រទេសនានាទូទាំងពិភពលោក ដូចជា ព្យុះដំរី ណាគ្រី ក្រវ៉ាន់ ត្រសេះ, អំពិល, ក្រសារ, ម៉ៃសាក់, ចន្ធូ និងព្យុះនេសាទជាដើម ក៏ស្ថិតនៅក្នុងការងឿងឆ្ងល់ និងពេលខ្លះ មានការបកស្រាយពន្យល់ខុសពីការពិតថែមទៀតផង ។
ដើម្បីបកស្រាយរាល់ចម្ងល់ទាំងអម្បាលបាន ថ្មីៗនេះ ក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម បានចេញមកពន្យល់លម្អិតអំពីដើមចមនៃដាក់ឈ្មោះព្យុះ នៅក្នុងអាងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកខាងលិចនិងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
តាមរយៈសេចក្តីពន្យល់ស្តីពីការដាក់ឈ្មោះព្យុះ ដែលចេញកាលពីថ្ងៃទី៣ ខែវិច្ឆកា ឆ្នាំ២០២៤ ក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម បានពន្យល់ដល់សាធារណជនអំពីរបៀបនៃការដាក់ឈ្មោះព្យុះនៅក្នុងអាងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកខាងលិច និងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដោយឈរលើគោលការណ៍ចំនួន៣ចំណុច៖
១-ការដាក់ឈ្មោះគឺធ្វើឡើងដោយគណៈកម្មាធិការព្យុះទីហ្វុង (Typhoon Committee) ដែលមានសមាជិកចំនួន១៤ប្រទេស ដូចជា កម្ពុជា ចិន កូរ៉េខាងជើង ហុងកុង ឡាវ ចិនម៉ាកាវ ម៉ាឡេស៊ី ម៉ាយក្រូនេស៊ី ហ្វីលីពីន កូរ៉េខាងត្បូង ថៃ អាម៉េរិក និងវៀតណាម ។ គណៈកម្មាធិការនេះ បានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៦៨ ដែលសម្របសម្រួល ដោយអង្គការឧតុនិយមពិភពលោក (WMO) និងគណៈកម្មការសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិសម្រាប់អាស៊ីនិងប៉ាស៊ីហ្វិក (UN-ESCAP) ហើយមានការប្រជុំប្រចាំឆ្នាំដែលចូលរួមពីប្រទេសជាសមាជិកទាំងអស់។
២-គ្រប់ប្រទេសជាសមាជិកមានសិទ្ធិដាក់ឈ្មោះព្យុះចំនួន១០ រួចផ្ញើជូនគណៈកម្មាធិការធ្វើការសម្រេច ដើម្បីចូលរួមឱ្យមានឈ្មោះនៅពេលដែលមានព្យុះកើតឡើងក្នុងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកខាងលិចនិងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ហើយក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយមរបស់កម្ពុជា ក្នុងនាមជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការក៏បានផ្តល់ឈ្មោះព្យុះចំនួន១០ ដើម្បីជូនគណៈកម្មាធិការសម្រេច ដែលឈ្មោះទាំងនោះផ្អែកលើអត្ថន័យ សំឡេង និងព្យាង្គផងដែរ ។
៣-សម្រាប់អាងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកខាងលិច និងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលមានប្រទេសចំនួន១៤ដូចបានជម្រាបជូនខាងលើ ជាសមាជិកមានលេខាធិការដ្ឋានស្ថិតនៅទីក្រុងម៉ាកាវប្រទេសចិន ដែលទទួលខុសត្រូវអង្កេត តាមដានសកម្មភាពព្យុះក្នុងតំបន់នេះ ដោយសហការជាមួយប្រទេសជាសមាជិក ហើយបើសិនមានប្រព័ន្ធសម្ពាធទាបណាមួយវិវត្តដល់កម្រិតព្យុះ នឹងមានការដាក់ឈ្មោះទៅតាមបញ្ជីដែលគណៈកម្មាធិការបានសម្រេច។
ក្រៅពីការពន្យល់យ៉ាងក្បោះក្បាយខាងលើនេះហើយ ក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម បានអះអាងថា ក្រសួងតែងតែតាមដានជាប់ជាប្រចាំអំពីសកម្មភាពព្យុះនៅក្នុងតំបន់ ប្រសិនបើមានការដាក់ឈ្មោះជាផ្លូវការដោយសគណៈកម្មាធិការព្យុះទីហ្វុងនោះ ក្រសួងតែងតែជូនដំណឹងដល់សាធារណជនឱ្យបានជ្រាបជាព័ត៌មាន។ ដូចនេះ រាល់ការដាក់ឈ្មោះព្យុះក្រៅពីការជូនដំណឹងរបស់ក្រសួង គឺចាត់ទុកថាមិនផ្លូវការនោះទេ។
គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថា ក្រៅពីកម្ពុជា ប្រទេសដទៃទៀតក៏មានឈ្មោះសម្រាប់ដាក់ឱ្យព្យុះដូចគ្នា ដោយក្នុងនោះយើងសូមដកស្រង់មួយចំនួន មកជម្រាបជូនដូចខាងក្រោម៖
-ឈ្មោះបែបថៃ មានដូចជា ព្យុះPrapiroon, Mekkhala, Mangkhut, Kulap
-ឈ្មោះបែបវៀតណាម មានដូចជា ព្យុះTrami, ព្យុះHalong, Son-Tinh, Co-May
-ឈ្មោះបែបចិន មានដូចជា Yinxing,Wukong, Fengshen, Mulan
-ឈ្មោះបែបជប៉ុន មានដូចជា Kajiki, Kujira, Yamaneko, Usagi និងYagi ជាដើម៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ