ការដួលរលំរបស់របបលោកស្រី ស៊ិក ហាស៊ីណា (Sheikh Hasina) កាលពីថ្ងៃទី ០៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ ត្រូវបានអ្នកប្រឆាំងមួយចំនួន…
ការដួលរលំរបស់របបលោកស្រី ស៊ិក ហាស៊ីណា (Sheikh Hasina) កាលពីថ្ងៃទី ០៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ ត្រូវបានអ្នកប្រឆាំងមួយចំនួន ព្យាយាមទាញភ្ជាប់មកនឹងកម្ពុជា ប៉ុន្តែទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយស្ថានភាពនៅបង់ក្លាដេសនិងកម្ពុជាខុសគ្នា។ ដូច្នេះ ការប៉ុនប៉ងចម្លងរឿងនៅបង់ក្លាដេសអោយកើតមាននៅកម្ពុជានោះ វាគឺជារឿងមួយនឹងមិនអាចទៅរួចទេ។ ប៉ុន្តែ វាជាមេរៀនមួយសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅក្នុងការដឹកនាំប្រទេសតាមរបៀបមួយដែលត្រូវធានាអោយបាននូវសង្គមដ៏យុត្តិធម៌មួយដែលប្រជាជនទាំងអស់អាចរស់នៅបានស្រួលដូចគ្នា។
លោកស្រី ស៊ិក ហាស៊ីណា ត្រូវបានគេដឹងថា ជាស្ត្រីខ្លាំងមួយរូបនៅអាស៊ីដោយលោកស្រីបានកាន់អំណាចដល់ទៅ២០ឆ្នាំ ដោយកាលពីឆ្នាំ១៩៩៦ ដល់ ឆ្នាំ២០០១ និង របូតដំណែងអស់ ៨ ឆ្នាំ ប៉ុន្តែបានវិលមកវិញដោយកណ្តាប់ដៃដែកហើយគ្រប់គ្រងប្រទេសពីឆ្នាំ២០០៩ រហូតដល់ដួលរលំនៅក្នុងខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ថ្មីៗនេះ ។
មេដឹកនាំបង់ក្លាដេសរូបនេះបានបាត់បង់អំណាចនៅក្នុងប្រទេស ដែលមានប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណជា១៧០ លាននាក់ ហើយម្នាក់ៗមានប្រាក់ចំណូលប្រមាណជា ២.៦៥០ ដុល្លារ នៅក្នុងមួយឆ្នាំ ដោយសារតែការរួមបញ្ចូលគ្នានៃកត្តាសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយ។ ក្រោមការដឹកនាំនៅក្នុងរយៈពេល១៥ ឆ្នាំចុងក្រោយដែល ក្រុមអ្នករិះគន់ថា លោកស្រីបានរៀបចំពង្រឹងអំណាចឆ្ពោះទៅរករបបផ្តាច់ការ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកស្រី បានបរាជ័យនៅក្នុងការធានាលំនឹងនិងភាពធនគ្រប់គ្រាន់នៅក្នុងការរក្សាស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ច។
អស្ថេរភាពសេដ្ឋកិច្ចបានកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់បណ្តាលមកពី ការកើនឡើងនៃអតិផរណា និងការលំបាកផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចជាច្រើន ដែលជាដើមចម រួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ដល់ការមិនសប្បាយចិត្តពលរដ្ឋ ។ ទំនិញសំខាន់ៗដូចជា អាហារ ឥន្ធនៈ និងជី មានតម្លៃថ្លៃកាន់តែខ្លាំងឡើង ដោយសារតែកត្តាសកល ដូចជាជំងឺរាតត្បាត កូវីដ ១៩ និងជម្លោះអ៊ុយក្រែន។ ភាពតានតឹងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនេះបានធ្វើឱ្យជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនមានការពិបាក ជាពិសេសយុវជនគ្មានការងារធ្វើ ដែលនាំឱ្យមានការខកចិត្ត រហូតដល់ផ្ទុះបាតុកម្មគ្រប់គ្រងលែងបាន បណ្តាលឲ្យលោកស្រីដួលរលំបែបនេះ ។
ការតវ៉ាបានផ្ទុះឡើងជុំវិញបញ្ហាកូតាការងារ ដោយសារតែពលរដ្ឋនិងយុវជនជាច្រើនបានប្រឈមមុខនឹងស្ថានភាពដ៏តានតឹង ពេលស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចមិនប្រសើរ ហើយស្រុតចុះជាបន្តបន្ទាប់ ។ ការមិនសប្បាយចិត្តនេះត្រូវបានជំរុញបន្ថែមទៀតដោយក្រុមនយោបាយប្រឆាំងដែលឆ្លៀតយកឱកាសដើម្បីប្រជែងនិងព្យាយាមដណ្តើមសិទ្ធិអំណាចរបស់ លោកស្រី។
នៅក្នុងរយៈពេល១៥ឆ្នាំចុងក្រោយនៃមាគ៌ាឈានទៅរកអ្វីដែលអ្នកវិភាគហៅថា ជាការរៀបចំខ្លួនឈានទៅ រកអំណាចផ្តាច់ការនោះ លោកស្រី ស៊ិក ហាស៊ីណា មានប្រវត្តិនៃការគាបសង្កត់ក្រុមប្រឆាំង ដែលនាំឱ្យមានការចោទប្រកាន់ពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងកង្វះសេរីភាពប្រជាធិបតេយ្យ ។ ការគាបសង្កត់នេះបានបង្កើតបរិយាកាសនយោបាយដែលមានការប្រែប្រួលដោយក្រុមប្រឆាំង និងសកម្មជន។
ក្រុមអ្នករិះគន់បានលើកឡើងថា ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកស្រី នៅ១៥ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យកាន់តែចុះខ្សោយ ហើយបញ្ហាកង្វះការចូលរួម និងតម្លាភាពនេះបានរួមចំណែកដល់អសមត្ថភាពក្នុងការគ្រប់គ្រងវិបត្តិប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ។ កត្តាទាំងនេះរួមបញ្ចូលគ្នាដើម្បីបង្កើតស្ថានភាពមួយដែលរដ្ឋាភិបាលរបស់ លោកស្រីមិនអាចរក្សាការកាន់កាប់អំណាចរបស់ខ្លួនបន្តបាន ដែលនាំឱ្យលោកស្រីលាលែងពីដំណែង ចំពេលមានការកើនឡើងនូវភាពចលាចល និងអស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ច។
ផ្អែកតាមស្ថានភាពនេះ សេដ្ឋកិច្ចគឺជាសរសៃឈាមដ៏សំខាន់នៃសេ្ថរភាពនៃអំណាចរបស់របបនីមួយៗ ។ ប្រទេសមួយដែលការគ្រប់គ្រងសេដ្ឋកិច្ចមានសភាពផុយស្រួយ ពលរដ្ឋពិបាករកគឺពិតជាមិនអាចទ្រទ្រង់អំណាចបានណាស់ ។ សេដ្ឋកិច្ចគឺជាប្រព័ន្ធដ៏ស្មុគស្មាញហើយតែងតែផ្សារភ្ជាប់យ៉ាងជិតស្និទ្ធនឹងស្ថានភាពនយោបាយនៅតំបន់និងសាកលលោក ។ ការវិវឌ្ឍន៍ថ្មីៗក្នុងប្រទេសបង់ក្លាដែស ផ្តល់នូវមេរៀនដ៏គួរឱ្យសោកសៅមួយសម្រាប់មេដឹកនាំដែលកាន់អំណាចឲ្យយកចិត្តទុកដាក់បំផុតនៅលើប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចមួយ ដែលអាចរស់បានសមស្របទាំងអស់គ្នា ។
លោកស្រី ស៊ិក ហាស៊ីណា បានទទួលការគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋបង់ក្លាដេសគឺដោយសារតែលោកស្រីជាមេដឹកនាំដែលនាំមកនៅការប្រែប្រួលនៃសេដ្ឋកិច្ចនៅដំណាក់កាលដំបូង ប៉ុន្តែអសមត្ថភាពនៅក្នុងការទ្រោលសភាពការសេដ្ឋកិច្ច និង ស្ថេរភាព ហើយមិនអាច ទប់ទល់នឹងសម្ពាធនៃវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចដែលអូសបន្លាយ ការកើនឡើងអតិផរណា ទស្សនវិស័យសារពើពន្ធកាន់តែយ៉ាប់យ៉ឺន និងប្រជាជនដែលទទួលបន្ទុកកាន់តែខ្លាំងឡើងដោយតម្លៃនៃការរស់នៅកាន់តែថ្លៃ គឺជាដើមចមដ៏សំខាន់ ។
សភាពការណ៍នៅកម្ពុជាអាចខុសគ្នា ពីព្រោះគោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចនិងគោលនយោបាយអទិភាព ព្រមទាំងចំណាត់ការនានាគឺគណបក្សកាន់អំណាចបានយករាស្ត្រជាធំ ។ មកដល់ពេលនេះកម្ពុជាពិតជា ទទួលរងនូវការរិះគន់ពីសហគមន៍បរទេសនិងសាធារណៈមតិខ្លះ អំពីការរិតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពនិងសិទ្ធិ នយោបាយរបស់ក្រុមប្រឆាំង ក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែសាធារណៈមតិភាគច្រើននៅតែបន្តគាំទ្រ។
តាមរយៈចំណាត់ការឆ្លើយតបនឹងបញ្ហាជាច្រើនដែលពលរដ្ឋលើកឡើង មេដឹកនាំកម្ពុជាតែងតែស្តាប់ខ្យល់ និងឲ្យតម្លៃនៅលើរាស្ត្រ សូម្បីតែរឿងនៅលើបណ្តាញសង្គម ។ ថ្មីៗនេះ រឿងដ៏រសើបណាដែលលើកឡើងអំពី ការបាត់បង់ដីនៅ៤ខេត្តគឺរតនៈគីរី មណ្ឌលគីរី ស្ទឹងត្រែង និង ក្រចេះ និង បញ្ហានៃការសម្រេចចិត្តកសាង ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ ក៏រាជរដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំដោយគណបក្សកាន់អំណាយយករាស្ត្រជាធំដែរ ដោយ ប្រកាសយកការអនុវត្តគម្រោងនេះ ជាដើមទុនទុកជាភស្តុតាងឆ្លើយតបនឹងកង្វល់របស់រាស្ត្រឲ្យរាស្ត្រចាំដាក់ពិន្ទុនៅពេលដែលគម្រោងនេះបញ្ចប់នៅប្រមាណជា៤ឆ្នាំខាងមុខ ។
របៀបដែលកម្ពុជាដឹកនាំ គឺជ្រើសរើសការសម្រេចចិត្តចេញពីរាស្ត្រគឺដើម្បីពន្លត់អ្វីដែលជាកង្វល់របស់រាស្ត្រ ។ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកាន់អំណាចមកតាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩ មកដល់ពេលនេះនៅតែរក្សាភាពខ្លាំងគឺ ដោយសារតែគណបក្សនេះយកមូលដ្ឋានសេដ្ឋកិច្ចជាធំ ហើយសូម្បីតែនៅក្នុងអំឡុងពេលកូវីដ ១៩ ក៏ រដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចយករាស្ត្រជាធំ ហើយអាចទ្រទ្រង់សភាពការណ៍បាន ហើយមកដល់ពេលនេះ ទោះបីជា ពលរដ្ឋជាច្រើននៅតែពន្តរអ៊ូរទាំពីការធ្លាក់ចុះប្រាក់ចំណូល ប៉ុន្តែកម្ពុជានៅតែរក្សាបានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពីអវិជ្ជមាននៅពេលកូវីដ មក ៦ ភាគរយនៅពេលនេះ ។ មូលដ្ឋាននៃប្រាក់ចំណូលរាស្ត្រខ្លះបានត្រូវកាត់ផ្តាច់មែន ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលតែងតែខិតខំរក្សាស្ថេរភាព ហើយប្រកាន់នូវវិធានសេដ្ឋកិច្ចដែលអាចបង្ហូរការងារថ្មីចូលទៅក្នុងសង្គមនិងសេដ្ឋកិច្ចដល់ពលរដ្ឋជាបន្តបន្ទាប់។
សរុបមកវិញរឿងបង់ក្លាដេសគឺជាបញ្ហានៅបង់ក្លាដេស ស្ថានភាពវាខុសគ្នា ប៉ុន្តែទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ មិនមែនត្រឹមតែបទពិសោធន៍នៅបង់ក្លាដេសតែមួយនោះទេ នៅប្រទេសផ្សេងក៏ដូចគ្នា ។ បញ្ហានៃការដួលរលំនៃស្ថាប័ននយោបាយជាទូទៅគឺកើតឡើងដោយសារតែការដួលរលំនៃសេដ្ឋកិច្ច។ ដូចនេះការដាក់ចេញនិងរិះរកគោលនយោបាយដែលមានភាពបត់បែនបានរហ័សនិងជោគជ័យ គឺចាំបាច់ត្រូវតែ រិះគិត ។
ប្រទេសកាលណាស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពអស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ចហើយ រាស្ត្រអាចនឹងធ្វើអ្វីៗគ្រាប់យ៉ាង ប៉ុន្តែប្រសិនបើ ប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចមានសេ្ថរភាពពលរដ្ឋមានប្រាក់ចំណូលសមរម្យ ទំនិញមិនឡើងថ្លៃ ជីវភាពប្រជាជនកែលម្អពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ទោះជាកាន់អំណាចប៉ុន្មានឆ្នាំក៏ពលរដ្ឋមិនទៅឈឺក្បាល ដែរ សំខាន់គឺត្រូវតែយើងរស់ គេក៏រស់ បើយើងហ៊ឺហារ គេក៏អាចហ៊ឺហារ ឫសមរម្យនឹងគេបានបានយើងអាចរស់នៅជាមួយគ្នាបានយូរអង្វែង។ នៅចុងបញ្ចប់យើងអាចបំព្រួញសម្តីមកត្រឹមពាក្យថា «ប្រជាជនពិបាករស់ រដ្ឋាភិបាលក៏ពិបាកឈរជើងដែរ។ ដង្ហើមរាស្ត្រជាដង្ហើមរបស់រដ្ឋាភិបាល»។
ចែករំលែកព័តមាននេះ