ប្រជាជនកម្ពុជាជាច្រើនបានរកលុយតាមរយ:ការបង្កើតព័ត៌មាន ឬមាតិកាផ្សព្វផ្សាយតាមបណ្តាញសង្គម ។ អ្នកខ្លះក៏ហ៊ានរហូតដល់ផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត ឬប្រឌិត ដើម្បីរកលុយ ពីព្រោះតែចង់អោយគេអាន គេស្តាប់ គេមើលមាតិការបស់ខ្លួន ដោយមិនបានគិតដល់ផលប៉ះពាល់របស់វាចំពោះសង្គមទាំងមូល…
ប្រជាជនកម្ពុជាជាច្រើនបានរកលុយតាមរយ:ការបង្កើតព័ត៌មាន ឬមាតិកាផ្សព្វផ្សាយតាមបណ្តាញសង្គម ។ អ្នកខ្លះក៏ហ៊ានរហូតដល់ផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត ឬប្រឌិត ដើម្បីរកលុយ ពីព្រោះតែចង់អោយគេអាន គេស្តាប់ គេមើលមាតិការបស់ខ្លួន ដោយមិនបានគិតដល់ផលប៉ះពាល់របស់វាចំពោះសង្គមទាំងមូល ។
ការរីកសាយភាយនៃព័ត៌មានក្លែងក្លាយ បានក្លាយជាកង្វល់ដ៏សំខាន់នៅក្នុងយុគសម័យឌីជីថល ហើយការរកប្រាក់ដោយប្រឌិតរឿងអាចមានឥទ្ធិពលអាក្រក់ជាច្រើនដល់សង្គម ។ នេះជាហេតុផលមួយចំនួនដែលយើងមិនគួររកលុយពីព័ត៌មានក្លែងក្លាយ ឬព័ត៌មានមិនពិតឡើយ ។
ហេតុផលទីមួយ គឺព័ត៌មានក្លែងក្លាយបំផ្លាញការជឿទុកចិត្តរបស់សាធារណៈជន លើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងប្រភពព័ត៌មាន ។ នៅពេលដែលមនុស្សមិនអាចបែងចែករវាងព័ត៌មានពិត និងក្លែងក្លាយវាបំផ្លាញទំនុកចិត្តរបស់ពួកគេចំពោះសារព័ត៌មានស្របច្បាប់ និងព័ត៌មានដែលអាចជឿទុកចិត្តបាន ។
ចំណែកហេតុផលទីពីរ គឺព័ត៌មានមិនពិតអាចនាំអោយមានគ្រោះថ្នាក់ផងដែរដល់ប្រជាជននិងសង្គម ។
ជាឧទាហរណ៍ ព័ត៌មានវេជ្ជសាស្ត្រ ឬសុខភាពមិនពិតអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាពសាធារណៈ ។ ចំណែកព័ត៌មាននយោបាយក្លែងក្លាយអាចមានឥទ្ធិពលលើការបោះឆ្នោត និងធ្វើឱ្យលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមានអស្ថិរភាព ។
ហេតុផលទីបី គឺព័ត៌មានក្លែងក្លាយអាចធ្វើឱ្យការបែងចែកសង្គមកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ។ វាអាចធ្វើឱ្យមានភាពតានតឹង រីករាលដាលការស្អប់ និងជម្លោះ ។ ដូចជា ព័ត៌មានអុជអាលធ្វើអោយមានការស្អប់គ្នារវាងអ្នកមាន និងអ្នកក្រជាដើម ។ ព័ត៌មានបែបនេះ អាចនាំអោយមានការបែងចែកវណ្ណៈហើយធ្វើអោយសង្គមបែកបាក់ ។
ហេតុផលទីបួន គឺព័ត៌មានក្លែងក្លែងអាចធ្វើអោយគ្រោះថ្នាក់ដល់សុវត្ថិភាពសាធារណ: ។
ក្នុងគ្រាមានវិបត្តិ ដូចជា គ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ ឬជំងឺរាតត្បាត ព័ត៌មានក្លែងក្លាយអាចរារាំងដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងឆ្លើយតបបន្ទាន់ និងធ្វើឱ្យជីវិតប្រឈមនឹងហានិភ័យដោយការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិតអំពីវិធានការសុវត្ថិភាព ។ ដូចកាលជំងឺកូវីដផ្ទុះ មានមនុស្សខ្លះផ្សព្វផ្សាយលក់ថ្នាំអាចការពារជំងឺកូវីដបាន១០០ ភាគរយជាដើម ។ ការផ្សព្វផ្សាយនេះអាចធ្វើអោយប្រជាជនយល់ច្រឡំ ហើយជឿ និងទិញថ្នាំនេះដែលជាលទ្ធផលមិនអាចមានប្រសិទ្ធភាពបែបនេះឡើយ ។
ចំណែកហេតុផលទីប្រាំ ព័ត៌មានមិនពិតអាចធ្វើអោយមានផលប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ច ។ ព័ត៌មានក្លែងក្លាយអាចមានឥទ្ធិពលសេដ្ឋកិច្ចទូលំទូលាយដូចជា អាកប្បកិរិយាអ្នកប្រើប្រាស់ និងការសម្រេចចិត្តអាជីវកម្មដោយផ្អែកលើព័ត៌មានមិនពិត ។ ឧទាហរណ៍ ព័ត៌មានមិនពិតថា ការវិនិយោគលើគម្រោងណាមួយវានឹងធ្វើអោយចំណេញលុយភ្លាមៗជាដើម ។ ប៉ុន្តែពេលដែលវិនិយោគ វាបែរជាការចាញ់បោកគេទៅវិញដោយមិនបានចំណេញដូចគេផ្សព្វផ្សាយឡើយ ។
ចំណែក ហេតុផលទី៨ គឺ ការរកប្រាក់ចំណេញពីព័ត៌មានមិនពិត បង្កើតបញ្ហាក្រមសីលធម៌ធ្ងន់ធ្ងរ ។ វាពាក់ព័ន្ធនឹងការបោកបញ្ឆោតមនុស្សដោយចេតនា ដើម្បីកេងចំណេញផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ ដែលជាការមិនស្មោះត្រង់ជាមូលដ្ឋាន ។ នៅពេលគេដឹង អ្នកបង្កើតព័ត៌មានក្លែងក្លាយនោះនឹងត្រូវគេលែងជឿជាក់ និងឈប់ធ្វើការ ឬរកស៊ីជាមួយ ។
ចំណែកហេតផលទី៧ គឺទិដ្ឋភាពច្បាប់ ។ ការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានក្លែងក្លាយអាចមានផលប៉ះពាល់ផ្នែកច្បាប់ ។ ការចូលរួមក្នុងការបង្កើត និងផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានក្លែងក្លាយ ដើម្បីរកប្រាក់ចំណេញអាចឈានទៅដល់ការប្តឹងផ្តល់ការផាកពិន័យ និងពិន័យតាមផ្លូវច្បាប់ផ្សេងទៀត ។
ចំណែកហេតុផលទី៨ គឺផលវិបាករយៈពេលវែង ។ ផលវិបាករយៈពេលវែងនៃការរកលុយព័ត៌មានក្លែងក្លាយអាចធ្ងន់ធ្ងរ ។ វាអាចនាំទៅកាន់សង្គមមួយ ដែលការពិតត្រូវបានគេមិនផ្តល់តម្លៃ ហើយ ធ្វឱ្យមានការលំបាកក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាពិតឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ។
សរុបមក ការរកលុយពីព័ត៌មានក្លែងក្លាយ មិនត្រឹមតែគ្មានសីលធម៌ប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់បុគ្គលសង្គម និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យទៀតផង ។ វាមានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងការគាំទ្រ និងវិនិយោគលើសារព័ត៌មានដែលអាចជឿទុកចិត្តបាន និងការរាយការណ៍ផ្អែកលើការពិត ដើម្បីធានាបាននូវសង្គមដ៏ល្អមួយសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា ។
កោះសន្តិភាពឈរលើគោលការណ៍ធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍ព័ត៌មានពិតហើយប្រឆាំងដាច់ខាតរាល់ព័ត៌មានមិនពិតគ្រប់ទម្រង់ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ