- ភ្នំពេញ
នៅពេលមនុស្សជាច្រើនបានត្រេកអរ រំភើបជាមួយងារជា ឯកឧត្តម លោកជំទាវនោះ គេក៏ឃើញមានមនុស្សមួយចំនួន ដែលទទួលបានងារនេះ បែរជាមិនសូវចង់ឱ្យគេស្គាល់ ឱ្យគេដឹងថា
នៅពេលមនុស្សជាច្រើនបានត្រេកអរ រំភើបជាមួយងារជា ឯកឧត្តម លោកជំទាវនោះ គេក៏ឃើញមានមនុស្សមួយចំនួន ដែលទទួលបានងារនេះ បែរជាមិនសូវចង់ឱ្យគេស្គាល់ ឱ្យគេដឹងថា ខ្លួនមានងារជាឯកឧត្តម លោកជំទាវនោះទេ។ ហេតុផលសាមញ្ញមួយ កាលដែលមិនចង់ឱ្យគេហៅ ឯកឧត្តម គឺដោយសារតែនៅពេលគេហៅថា ឯកឧត្តម នឹងមានបន្ទុកចំណាយមួយខ្ពស់ជាងការដែលគេហៅត្រឹមលោក ឬលោកស្រីនោះ។
តើនេះជាការពិតឬយ៉ាងណា? អាស្រ័យទៅលើការគិត និងការឱ្យតម្លៃរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗនោះទេ។ ខណៈពេលដែលមានការគិតថា នៅពេលគេហៅថា ឯកឧត្តម ហើយត្រូវចំណាយខ្ពស់នោះ ទំនងជាករណីបុគ្គលនោះ គាត់បានជួបប្រទះដោយខ្លួនឯងប៉ុណ្ណោះ ចំណែកអ្នកផ្សេងវិញ គេមិនបានជួបប្រទះនោះទេ។
ឯកឧត្តម លោកជំទាវ ងារខ្ពង់ខ្ពស់ បង្ហាញពីឋានន្តរសក្ដិរបស់មន្ត្រីរាជការ។ មន្ត្រីរាជការ ដែលខំធ្វើការ គឺគ្មាននរណាមិនចង់ឡើងតួនាទី និងឋានៈទៅដល់ឯកឧត្តម លោកជំទាវ នោះឡើយ។ និយាយដោយត្រង់ គ្មានអ្នកធ្វើការណាម្នាក់ ដែលខិតខំធ្វើការហើយ មិនចង់ឡើងធំនោះទេ។ និយាយពីឋានៈរបស់មន្ត្រីរាជការស៊ីវិល ធ្វើការទម្រាំតែឡើងដល់ឋានៈជា ឯកឧត្តម លោកជំទាវ ត្រូវចំណាយពេលវេលាជាច្រើនឆ្នាំ។ មន្ត្រីរាជការជាច្រើន បានធ្វើការបម្រើជាតិ រហូតដល់ខ្លួនត្រូវចូលនិវត្តន៍ ក៏មិនអាចឡើងឋានៈដល់ឧត្តមមន្ត្រី ដែលមានងារជា ឯកឧត្តម ឬលោកជំទាវនោះដែរ។
តាមឋានុក្រមឯកឧត្តម លោកជំទាវ ជាមន្ត្រីដែលមានតួនាទីចាប់ពីអគ្គនាយកដ្ឋានឡើងទៅ ។ ឯកឧត្តម លោកជំទាវ ត្រូវតែងតាំងដោយព្រះមហាក្សត្រជាព្រះរាជក្រឹត្យ។ នៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន ឯកឧត្តម លោកជំទាវ មានច្រើននៅក្នុងសង្គម សឹងគេរាប់មិនអស់ ហើយមុខឯកឧត្តម ក៏គ្មាននរណាស្គាល់អស់ដែរ។ ក្រៅការបំពេញការងារទទួលបានឋានៈ បានជាឯកឧត្តម អស់លោក ដែលបានតែងតែជាទីប្រឹក្សា ជំនួយការរបស់មន្ត្រីធំៗ មានឋានៈស្មើចាប់ពីអគ្គនាយកឡើងទៅ សុទ្ធសឹងមានងារជា ឯកឧត្តម និងលោកជំទាវ។ មន្ត្រីនយោបាយ ដែលមានឋានៈជាអនុរដ្ឋលេខាធិការ អនុរដ្ឋលេខាធិការ រដ្ឋមន្ត្រី សុទ្ធតែមានងារជា ឯកឧត្តម លោកជំទាវ។
ឯកឧត្តម និងលោជំទាវ មិនខុសពីឧកញ៉ានោះទេ មានច្រើននៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា នាពេលបច្ចុប្បន្ន។ ងារឧកញ៉ា បានរងការរិះគន់ជាច្រើន ដោយសារឧកញ៉ាមួយចំនួន ពុំបានធ្វើខ្លួនឱ្យខ្ពង់ខ្ពស់ ស្របតាមគោរមងារ ។ ឧកញ៉ាខ្លះ ខ្វះសីលធម៌ក្នុងការរស់នៅ ឧកញ៉ាខ្លះទៀតប្រព្រឹត្តិបទល្មើស នៅក្នុងការរស់នៅ និងមុខរបរចិញ្ចឹមជីវិ.ត។
មិនខុសពីអ្នកទទួលបានងារជាឧកញ៉ា អ្នកមានងារជាឯកឧត្តម លោកជំទាវខ្លះ មានមោទកភាពខ្លាំងចំពោះងារនេះ ខណៈអ្នកខ្លះទៀតធ្វើកាយវិការជាធម្មតា។ មានឯកឧត្តម លោកជំទាវ មួយចំនួន ត្រូវបានតែងតាំងស្ងាត់ៗ លុះដល់ពេលមហាជនហៅពួកគាត់បែបសាមញ្ញជាធម្មតាថា លោក ឬលោកស្រី ពួកគាត់មិនពេញចិត្តនោះឡើយ ហើយថែមទាំងខឹងគេឯងទៀតផង។ ពួកគាត់មិនសប្បាយចិត្ត ហើយក៏ប្រាប់គេឯងដែលស្គាល់ថា ថ្ងៃក្រោយត្រូវហៅលោកថា ឯកឧត្តម លោកជំទាវ ។ ចំណែកអ្នកធំខ្លះទៀត មានងារជាឯកឧត្តម លោកជំទាវ ប៉ុន្តែគាត់មិនខ្វល់នឹងការហៅរបស់អ្នកដទៃនោះឡើយ។ ទោះបីជាគេហៅគាត់ថា លោកក៏បាន ហៅថាឯកឧត្តមក៏បាន។
នៅក្នុងសង្គម ពិតជាមានការគិត និងការឱ្យតម្លៃខុសគ្នាៗពីរឿងឋានៈបុណ្យសក្តិនេះ។ អ្នកខ្លះទទួលងារ និងឋានៈបុណ្យសក្តិជាមោទកភាព អ្នកខ្លះទៀតគិតថា ងារ និងឋានៈបុណ្យសក្តិ គឺជាបន្ទុក។ ចំណែកអ្នកខ្លះបានងារជាឯកឧត្តម បានខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើការ បម្រើប្រទេសជាតិ ដ្បិតអី ខ្លួនទទួលបានប្រាក់ខែពីរាស្ត្រ ដែលបង់ពន្ធជូនរដ្ឋ។ អ្នកខ្លះខ្មាស់អៀននឹងពលរដ្ឋ ខ្លាចខ្លួនទទួលងារជាឯកឧត្តម ឬលោកជំទាវ ហើយបម្រើរាស្ត្រមិនបានសាកសមនឹងងារជាឯកឧត្តម លោកជំទាវ នោះ។ ចំណែកមន្ត្រីខ្លះ បានងារឯកឧត្តម លោកជំទាវហើយ បានត្រឹមយកទៅបង្អួតរាស្ត្រ ឱ្យរាស្ត្រខ្លាចបុណ្យសក្ដិ និងតួនាទីខ្លួនទៅវិញ។
លោក សុជាតិ ជាមន្ត្រីរាជការនៅក្នុងក្រសួងមួយ ដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ មានតួនាទីជាអគ្គនាយករង ហើយដោយសារលោកបានតែងតាំងបន្ថែមជាទីប្រឹក្សាថ្នាក់ដឹកនាំស្ថាប័នផង លោកមានងារជាឯកឧត្តម។ ប៉ុន្តែមន្ត្រីរាជការវ័យ៥៧ឆ្នាំរូបនេះ មិនចង់ឱ្យគេហៅខ្លួនថា ឯកឧត្តមនោះឡើយ។ រឿងសាមញ្ញមួយ ដែលលោកមិនចង់ឱ្យគេហៅថា ឯកឧត្តម ពីព្រោះការហៅថា ឯកឧត្តម នឹងធ្វើឱ្យលោកមានចំណាយច្រើន។
លោក សុជាតិ ពន្យល់ទាំងអស់សំណើចថា «បើគេហៅយើងឯកឧត្តម នៅហាងគុយទាវ ជាការគួរសម យើងត្រូវចេញថ្លៃគុយទាវ កាហ្វេឱ្យគេ។ បើគេអញ្ជើញការយើង ហើយគេសរសេរថា ឯកឧត្តម សុជាតិ យើងត្រូវចងដៃគេ១០០ដុល្លារ ខណៈនៅពេលគេហៅថា លោក យើងអាចចងដៃការគេត្រឹម៥០ទៅ៦០ដុល្លារ បាន»។
លោក ហុក ជាមន្ត្រីរាជការម្នាក់ទៀត មានងារជាឯកឧត្តមដែរ។ លោកប្រាប់ថា «ឯកឧត្តមពិតជាមានការចំណាយខ្ពស់ ជាងលោក លោកស្រី»។ មន្ត្រីរាជការវ័យ៦១ឆ្នាំរូបនេះ ទទួលស្គាល់ថា «ងារឯកឧត្តម លោកជំទាវ គឺជាការទទួលខុសត្រូវ មិនមែនដើម្បីអួតគ្នា ដើម្បីឱ្យគេហៅនោះទេ»។
«បើគេមានមោទកភាពខ្លាំងចំពោះងារជាឯកឧត្តមនេះ ពេលទទួលបានងារនេះហើយ រថយន្ត ដែលធ្លាប់បើកបរខ្លួនឯង បើកបរមិនកើតទៀតទេ ត្រូវរកអ្នកបើកបរម្នាក់។ ទទួលបានងារ ជាឯកឧត្តមហើយ លែងចូលហាងតូចតាច ផឹកកាហ្វេហាងថ្លៃ កាហ្វេចិញ្ចើមថ្នល់ ពិបាករកចំណតរថយន្ត។ ដូច្នេះចំណាយខ្ពស់ទៅតាមនោះ» លោកហុក បញ្ជាក់ជាមួយសំណើច។
មិនដឹងថា ឯកឧត្តម លោកជំទាវ ផ្សេងទៀត តើមានយោបល់យ៉ាងណានោះទេ0x017d7។ ដោយសារ មានការរិះគន់ចំពោះសកម្មភាពអវិជ្ជមានមួយចំនួនរបស់អ្នកមានគោរពងារជាឧកញ៉ា រដ្ឋាភិបាល បានកំពុងពង្រឹង និងលើកកម្ពស់ការពារងារជាឧកញ៉ា ដោយបានដាក់វិធានការមួយចំនួន រួមទាំងការបង្កើតឱ្យមានស្ថាប័ន អង្គភាពគ្រប់គ្រងផងដែរ។ នៅពេលសង្គម មានឯកឧត្តម លោកជំទាវ ច្រើន ឥរិយាបថ សកម្មភាពរបស់ឯកឧត្តម លោកជំទាវ ក៏គួរប្រកាន់ភ្ជាប់នូវសីលធម៌ និងប្រសិទ្ធភាពការងារដែរ ទើបងារនេះមានតម្លៃខ្ពង់ខ្ពស់ពិតប្រាកដ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ