រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ព្រះពុទ្ធសម្តែងថា ចិត្តជាបុណ្យ បុណ្យជាសុខ ដូច្នេះហើយទើបយើងតាំងចិត្តធ្វើបុណ្យប្រាថ្នាសុខ ។ តាមច្បាប់នៃកម្មផល បើយើងប្រព្រឹត្តអាក្រក់តិច ប្រព្រឹត្តល្អបានច្រើន…
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ព្រះពុទ្ធសម្តែងថា ចិត្តជាបុណ្យ បុណ្យជាសុខ ដូច្នេះហើយទើបយើងតាំងចិត្តធ្វើបុណ្យប្រាថ្នាសុខ ។ តាមច្បាប់នៃកម្មផល បើយើងប្រព្រឹត្តអាក្រក់តិច ប្រព្រឹត្តល្អបានច្រើន យើងទទួលផលអាក្រក់តិច ផលល្អច្រើននាអនាគតជាតិ។
ព្រះពុទ្ធជាម្ចាស់នៃយើងព្រះអង្គបានលើកយកទ្រឹស្តីកម្មផលជាមូលដ្ឋានធំនៅក្នុងលទ្ធិព្រះពុទ្ធសាសនា ។ កម្ម គឺអំពើដែលមានចេតនា គឺការតាំងចិត្តជាបច្ច័យ។ បើគ្មានចេតនា គឺការតាំងចិត្តទេ អំពើល្អ និងអាក្រក់ក៏គ្មានដែរ ។ អំពើទាំងពីរនេះពុំអាចលុបលាង ឬស៊ីសងគ្នាបានជាដាច់ខាត។
ជាក់ស្តែងកាលពីកន្លងមកនេះ ព្រះតេជគុណ ភក្ខុអគ្គធម្មោ ជ្រួញ ពិសី មានសង្ឃដីកា ពន្យល់អំពីការធ្វើបុណ្យកុំប្រាថ្នា ដោយបញ្ជាក់ថា ៖ បុគ្គលកាលដែលយល់ច្បាស់ថា អ្វីជាបុណ្យ? កាលណាដែលយល់ច្បាស់ថាអ្វីជាបុណ្យហើយគឺលែងចង់បានបុណ្យទៀតហើយពីព្រោះ ដឹងថាបុណ្យហ្នឹងជាអ្វី ។ ជាទូទៅ ពុទ្ធបរិស័ទយើងគ្រប់គ្នា ធ្វើបុណ្យតែងតែចង់បានបុណ្យ ដោយមិនដឹងថាបុណ្យនោះជាអ្វី? សេចក្តីល្អទាំងឡាយ ចិត្តអនុគ្រោះទាំងឡាយ នោះឯងគឺជាបុណ្យ ។ អ៊ីចឹងបើក្នុងចិត្តយើងនេះបរិបូណ៌ដោយបុណ្យហើយ តើយើងត្រូវការបុណ្យមកដើម្បីអ្វីទៀត? ហើយបុណ្យនេះភាគច្រើនយើងតែងតែស្វែងរក នៅមជ្ឃដ្ឋានខាងក្រៅ ដើម្បីបានបុណ្យ ។ តើបុណ្យពិតនៅទីណាបងប្អូន?
ជាមួយគ្នានោះដែរ ព្រះតេជគុណ ជ្រួញ ពិសី បានមានសង្ឃដីកាបន្ថែមថា ៖ បុណ្យពិតគឺនៅក្នុងចិត្តបើចិត្តនេះល្អហើយ ការធ្វើក្តី ការនិយាយក្តី តែងតែល្អ ហើយបណ្ឌិតទាំងឡាយ រាល់ការបំពេញនូវសេចក្តីល្អទាំងឡាយ លោកធ្វើ លោកមិនដែលប្រាថ្នាចង់បានបុណ្យទេពីព្រោះ ក្នុងចិត្តលោកមានបុណ្យស្រេចទៅហើយនៅក្នុងសណ្តាន ។ អ៊ីចឹងលោកអត់មានត្រូវទៅប្រាថ្នាបុណ្យអីទៀតទេ ព្រោះក្នុងចិត្តលោកបរិបូណ៌ដោយបុណ្យ ។ ហើយបណ្ឌិតទាំងឡាយការធ្វើនូវសេចក្តីល្អទាំងឡាយលោកមិនដែលប្រាថ្នានូវសម្បត្តិសួគ៌ទេ ញោមចាំណា៎។
ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ ព្រះតេជគុណ អរិយបុគ្គលទាំងឡាយ ការធ្វើនូវសេចក្តីល្អទាំងឡាយ លោកមិនដែលធ្វើដើម្បីប្រាថ្នាសម្បត្តិសួគ៌ទេ ពីព្រោះអីលោកបានយល់ថា ការធ្វើសេចក្តីល្អនេះ មិនមែនធ្វើដើម្បីបានអ្វីមួយទេ គឺជាសេចក្តីល្អពិតៗ សង្គ្រោះពិតៗ ។ ប៉ុន្តែបុថុជ្ជនច្រើនតែឲ្យរបស់ស្រណោះដៃឬក៏ពាក្យខ្មែរមួយទៀតថា ហ៊ុតទឹកសំឡឹងកាក ។ ដែលអាត្មាលើកឡើងថា ហ៊ុតទឹកសំឡឹងកាក ឬឲ្យរបស់ស្រណោះដៃ សម្តៅដល់អ្នកធ្វើបុណ្យទាំងឡាយ រាល់ថ្ងៃ មិនមែនធ្វើដោយភាពស្មោះត្រង់ទេ ធ្វើកុដ្ឋលោក មិនមែនដោយចិត្តអនុគ្រោះថា ដោយសារតែលោកមិនមានកុដ្ឋនៅ ទើបបានចិត្តល្អសាងកុដ្ឋមួយឲ្យលោកបានស្នាក់នៅស្រួល អត់សូវគិតចឹងទេ ។ ភាគច្រើនបើបានធ្វើកុដ្ឋហ្នឹងហើយ សូមឲ្យជាតិណាៗ ក្នុងចិត្តវាអត់គ្រប់ អាជាតិហ្នឹងបានមានលុយ ធ្វើកុដ្ឋប្រគេនលោកហើយ ធ្វើសាលាឆាន់ ធ្វើផ្លូវអីហើយ កើតជាតិណាៗសូមឲ្យ ។ នែក៎ បុថុជ្ជនវាមិនខុសពីពាក្យដែលពោលថា ឲ្យរបស់ស្រណោះដៃទេ ។
លើសពីនេះទៅទៀត ព្រះតេជគុណ បានមានសង្ឃដីកាបញ្ជាក់ថា ជាធម្មតាបុណ្យ ចេតនាបុណ្យពិតប្រាកដ ធ្វើទៅហើយ មិនដែលគិតសូម្បីតែប្រាថ្នាផល ថាឡើយឲ្យគេដឹងពីសេចក្តីល្អរបស់យើង សូម្បីតែការធ្វើនូវសេចក្តីល្អទាំងឡាយ ប្រាថ្នាសូមឲ្យបានចេះបានចុះ ក៏អត់ដែលដែរ ពីព្រោះលោកបានដឹងច្បាស់ថាបុណ្យ កើតចេញពីចេតនាដ៏ល្អបរិសុទ្ធ ។ ហើយភាគច្រើនណាញាតិញោម មនុស្សយើងរាល់ថ្ងៃ ច្រើនតែដើរស្វែងរកអ្នកមានបុណ្យ ហើយចុះខ្លួនឯងបើខ្វះបុណ្យ ស្មានតែកើតមកជាមនុស្សមែនទេញោម ។ ច្រើនតែស្វែងរកអ្នកមានបុណ្យ អ្នកនេះមានបុណ្យ អ្នកនេះមានបារមី ព្រះនេះព្រះនោះជួយ តែសេចក្តីពិត អ្នកមានបុណ្យពិតប្រាកថ គឺខ្លួនឯងផ្ទាល់ហ្នឹងឯង បើខ្វះបុណ្យស្មានតែបានខ្សែកពាក់ បើខ្វះបុណ្យស្មានតែបានខ្សែដៃពាក់ មែនទេញោម សុទ្ធតែមានបុណ្យ ហើយបើខ្វះបុណ្យស្មានតែបានផ្ទះនៅល្អ ស្មានតែមានឡានជិះ ស្មានតែមានមុខរបរត្រឹមត្រូវ ។ ថាអត់ទេ? នេះគឺជាផលរបស់បុណ្យ ។ ប៉ុន្តែបើយើងហ្នឹងឯងមិនបានយល់អំពីបុណ្យច្បាស់ យើងច្រើនតែដើរស្វែងរកអ្នកមានបុណ្យ ហើយជឿទៅលើរឿងនេះ ជឿទៅលើរឿងនោះ ដែលវាជាការខុសពីសេចក្តីពិត ។
ព្រះតេជគុណ ជ្រួញ ពិសី បានសង្ឃដីកាបន្តថា ព្រះពុទ្ធព្រះអង្គមិនដែលបង្រៀនយើងឲ្យជឿទេ ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ព្រះអង្គមិនដែលបង្រៀនឲ្យយើងជឿទេ តែព្រះពុទ្ធព្រះអង្គបង្រៀនឲ្យយើងចេះគិតពិចារណា មុននឹងជឿ មុននឹងធ្វើអ្វីមួយ ។ លោកអង្គខ្លះទេសនាទៅតែងតែពន្យុះញោមកុំធ្វើអានេះបាប ធ្វើអានេះបានបុណ្យ បានបុណ្យចេះៗ អាត្មាថា កុំបន្លាចមនុស្ស សំខាន់ពន្យល់សិន ។
ជាមួយគ្នានោះដែរ ព្រះតេជគុណ ជ្រួញ ពិសី មានសង្ឃដីកាបញ្ជាក់ថា បុណ្យត្រូវចាំថា វាកើតឡើងចេញពីចេតនារបស់យើងចិត្តយើងម្នាក់ៗ មាននរណាដឹងយើងជាងខ្លួនឯងទេ តែពេលខ្លះមកពីយើងមិនដឹងមកពីយើងមិនដឹងថា អ្វីជាបុណ្យពិតប្រាដក។ បុណ្យពិតប្រាកដ ចិត្តខណៈណាដែលស្អាត ផូរផង់ ប្រាសចាកមន្ទិលសៅហ្មងមាន លោភៈ ទោសៈ មោហៈ ជាដើមនោះ ធម្មជាតិនោះឈ្មោះថា បុណ្យ ។ ដល់តែពេលដឹងថា ចេតនាណាជ្រះថ្លាកម្រិតណាៗ មិនអាចលោកទេសណាជាអ្នកដឹងទេ មិនមែនអាត្មាណាជាអ្នកដឹងទេ ។ សូមកុំបញ្ជោរមនុស្ស សំខាន់ពន្យល់មនុស្សឲ្យយល់ បើមនុស្សយល់ច្បាស់អំពីការធ្វើទានហើយអត់ក្តៅក្រហាយទេញោម ។ ឧទាហរណ៍ ធ្វើបុណ្យដោយការយល់ និងមួយទៀតធ្វើបុណ្យដោយគេបញ្ជោរ ។
ជាចុងក្រោយព្រះតេជគុណ មានសង្ឃដីកាបន្តថា៖ ហើយអ្នកដែលយល់ពីបុណ្យច្បាស់រាល់ការធ្វើនូវសេចក្តីល្អទាំងឡាយ គឺប្រាកដណាស់ យល់ច្បាស់ពីហេតុផល ។ ទី១អត់មានកុដ្ឋនៅ ចង់ឲ្យលោកបាននៅស្រួល ឃើញកុដ្ឋធ្លុះធ្លាយជួសជុលឲ្យលោក ។ នេះអ្នកយល់ច្បាស់ ។ ដល់តែពេលអ្នកមិនយល់វិញ អញធ្វើបុណ្យសាលាឆាន់ពេលហ្នឹង អញ់ធ្វើកុដ្ឋពេលហ្នឹងកើតជាតិណាៗអញ់បានវិមានទិព្វ ។ ព្រះពុទ្ធមិនដែលប្រៀនយើងឲ្យគិតរឿងមិនទាន់មកដល់ទេ សំខាន់គឺរឿងបច្ចុប្បន្ននេះឯង៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ