ខេត្តស្វាយរៀង ៖ មានប្រជាពលរដ្ឋចំនួន៧២គ្រួសារ មកពីភូមិចំនួន០២ គឺភូមិបុស្សឃុំត្រស់ និងភូមិត្រពាំងស្មាច់ ឃុំអណ្តូងត្របែក ស្រុករមាសហែក បាននាំគ្នាទៅកាប់រុករានដីព្រៃចម្ការឈើដាំរបស់រដ្ឋនៃស្ថានីយផ្សព្វផ្សាយ និងស្តារព្រៃឈើក្រសាំងយកទៅធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ និងអាស្រ័យផល ដោយដាំដំណាំ ចេក ដំឡូង ហើយសង់ខ្ទមចាំចម្ការយ៉ាងអនាធិបតេយ្យ ត្រូវបានអាជ្ញាធរដឹកនាំកម្លាំងចម្រុះទៅបង្ក្រាប និងហៅមកអប់រំបញ្ឈប់ឲ្យបន្តសកម្មភាពរុករានបន្តទៀត ។

ការចុះបង្ក្រាប និងអប់រំផ្សព្វផ្សាយនេះ ដឹកនាំដោយលោកម៉ែន អេង អភិបាលរងខេត្តស្វាយរៀងតំណាងលោកម៉ែន វិបុល អភិបាលខេត្ត និងលោកហម សារ៉ាវុធ អនុប្រធានរដ្ឋបាលព្រៃឈើរមាសហែក ។ ករណីនេះ បានកើតឡើងនៅវេលាម៉ោង២រសៀលថ្ងៃទី៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ នៅចំណុចស្ថានីយផ្សព្វផ្សាយ និងស្តារព្រៃឈើក្រសាំងដោយបានអញ្ជើញប្រជាពលរដ្ឋដែលចូលទៅកាប់រុករានដីព្រៃរបស់រដ្ឋទាំងនោះឲ្យចូលទៅដោះស្រាយ។

បើតាមសមត្ថកិច្ចបានឲ្យដឹងថា ក្រុមការងារចម្រុះដែលមានលោកម៉ែន អេង អភិបាលរងខេត្ត បានដឹកនាំកិច្ចប្រជុំពិភាក្សាដោះស្រាយការរុករានកាន់កាប់ និងអាស្រ័យផលលើដីស្ថានីយផ្សព្វផ្សាយ និងស្តារព្រៃឈើក្រសាំងនោះបានធ្វើឡើងនៅសាលាឃុំត្រស់ ស្រុករមាសហែក ខេត្តស្វាយរៀង។
ក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះ ក៏មានការចូលរួមពីសំណាក់លោក ខៀវ តុលា ជាមេធាវីប្រចាំរដ្ឋបាលខេត្ត លោក ស៊ូ ម៉ុល អភិបាលស្រុករមាសហែក លោក សុខ សុទ្ធាវុធ ប្រធានមន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទខេត្ត លោកស្រីអភិបាលរងស្រុក ក្រុមការងាររដ្ឋបាលព្រៃឈើក្រសួងកសិកម្ម និងក្រុមការងារមន្ទីរកសិកម្មខេត្ត អស់លោកលោកស្រី ក្រុមការងារថ្នាក់ស្រុក អាជ្ញាធរ ឃុំត្រស់ និងឃុំអណ្តូងត្របែកនិងតំណាងប្រជាពលរដ្ឋចំនួន៧២គ្រួសារផងដែរ។

ប្រភពបន្តថា តាមការចុះពិនិត្យរបស់ក្រុមការងារលើសំណុំរឿងនៃការរុករានដីព្រៃនេះដែរ អាជ្ញាធររកឃើញថា មូលហេតុដែលនាំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋនៅភូមិត្រពាំងស្មាច់ ឃុំអណ្ដូងត្របែក ភូមិបុស្ស ឃុំត្រស់ បាននាំគ្នាទៅកាប់ឆ្ការព្រៃយកដីដាំដុះដំឡូង ដាំកៅស៊ូ និងចាប់យកដីចម្ការឈើដាំដែលជាព្រៃឈើរបស់រដ្ឋ គឺបណ្តាលមកពីប្រជាពលរដ្ឋជឿតាមការញុះញង់របស់មេខ្យល់ ។ ប្រភពបន្តទៀតថា ដីព្រៃចម្ការឈើដាំនៃស្ថានីយផ្សព្វផ្សាយ និងស្តារព្រៃឈើនេះ គឺគ្រប់គ្រងដោយក្រសួងកសិកម្មរុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ដោយមានការញុះញង់ពីមេខ្យល់ ទើបការកាប់រុករានបែបអនាធិបតេយ្យនេះ។

ម្យ៉ាង ប្រជាពលរដ្ឋជឿលើការញុះញង់របស់មេខ្យល់ ដែលលើកយករឿងចាស់របស់ប្រជាពលរដ្ឋ៧៨គ្រួសារ ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងដីចំនួន៤៧៦ហិកតា ដែលប្រជាពលរដ្ឋបានស្នើសុំទៅប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០១១ ដើម្បីកាន់កាប់ជាកម្មសិទ្ធិ ក៏ប៉ុន្តែដីជាក់ស្ដែងដែលប្រជាពលរដ្ឋ២ភូមិខាងលើ បានរុករាននិងអាស្រ័យផលមានតែ១១៧ហិកតាតែប៉ុណ្ណោះ ។ ប្រភពបានបញ្ជាក់ថា អនុវត្តតាមបទបញ្ជា(០១បប)របស់រាជរដ្ឋាភិបាលបានឆ្វៀលចេញរួចហើយ កាលណោះក្រុមនិស្សិតស្ម័គ្រចិត្តរបស់សម្តេចតេជោ ក៏បានចុះវាស់វែង និងបានចេញប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិរួចហើយដែរ គឺប្រជាពលរដ្ឋទាំង ៧៨គ្រួសារបានទទួលដីក្នុងមួយគ្រួសារ១ហិកតាកន្លះ ស្មើនិង១១៧ហិកតា។

ចំពោះដីដែលនៅសល់ចំនួន៣៦២ហិកតា គឺប៉ះចំដីចម្ការឈើដាំរបស់រដ្ឋក្នុងឆ្នាំ ២០០៥. ២០០៦. ២០១៩ .២០១១ និងនៅមានប៉ះពាល់ដីប្រជាពលរដ្ឋស្នើសុំបង្កើតជាសហគមន៍ព្រៃឈើក្រសាំងទៀតផង។ហើយក្នុងនោះដីនេះក៏ត្រូវតំណាងប្រជាពលរដ្ឋ(សហគមន៍ព្រៃឈើ)បានលក់ទៅឲ្យឈ្មោះសោម គង់ មានទីលំនៅនៅរាជធានីភ្នំពេញអស់១០០ហិកតារួចហើយផងដែរ។

ដូច្នេះ ផ្ទៃដីដែលត្រូវបែងចែកជូនប្រជាពលរដ្ឋ៧៨គ្រួសារ គឺចែកតែដីនៅសល់ជាក់ស្តែង១១៧ហិកតា ក្រៅពីដីទំនាស់តែប៉ុណ្ណោះ ។ ចំណែកឯដីទំហំ១៦៣ហិកតា រដ្ឋាភិបាលស្នើសុំអនុបយោគឱ្យទៅជាដីសម្បទានសង្គមកិច្ចសាងសង់ផ្ទះជូននិវត្តន៍ជនពលី និងគ្រួសារកងទ័ពអស់ហើយ ។ បច្ចុប្បន្ន មិនមានដីសម្រាប់ប្រគល់ជូនពួកគាត់បានទៀតទេ ចំពោះដីព្រៃចម្ការឈើដាំរបស់រដ្ឋនៅចំណុចស្ថានីយផ្សព្វផ្សាយ និងស្តារព្រៃឈើក្រសាំង ដែលពួកគាត់ ទៅកាប់រុករាន កាន់កាប់អាស្រ័យផលថ្មីៗនេះ ដែលបានដាំដំណាំ ចេក ដំឡូងមី និងដាំកៅស៊ូ គឺអាជ្ញាត្រូវដកហូតមកទុកជាទ្រព្យសម្បត្តិរបស់រដ្ឋវិញ និងសូមឲ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលសង់ខ្ទម ចាំចំការរុះរើចេញវិញទាំងអស់ ដោយការកាប់រុករានដីព្រៃរបស់រដ្ឋនេះគឺជាការខុសច្បាប់។

ហើយនៅរសៀលថ្ងៃដដែលនេះដែរ ក្រុមការងារក៏បានបញ្ជាក់ប្រាប់តំណាងប្រជាពលរដ្ឋទាំង៧៨គ្រួសារឱ្យបញ្ឈប់ការទាមទារ និងចូលរុករានទន្ទ្រានដីសាធារណ:របស់រដ្ឋទៀត។ ក្រោយពីរក្រុមការងារធ្វើការអប់រំផ្សព្វផ្សាយច្បាប់ ដីធ្លីរួចមក លទ្ធផលប្រជាពលរដ្ឋ ក៏បានស្ដាប់នៃការអប់រំនិងបានយល់ព្រមបញ្ឈប់សកម្មភាពខុសច្បាប់ចាប់ពីពេលនេះតទៅ ។ ទោះបីយ៉ាងណា មហាជនដែលរស់នៅក្នុងឃុំអណ្តូងត្របែក និងឃុំត្រស់ កំពុងតាមដានយ៉ាងយកចិតទុកដាក់ ចំពោះរឿងប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនដែលចូលទៅកាប់រុករានទន្ទ្រានដីព្រៃរបស់រដ្ឋយកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិនេះ ពិតជាបញ្ឈប់សកម្មភាពតាមការយល់ព្រមនៅក្នុងអង្គប្រជុំឬយ៉ាងណា ?

ដោយមហាជនបានលើកឡើងថា តាមពិតគឺមានអ្វីនៅពីក្រោយវាំងនននេះ ដោយកន្លងមកមានតំណាងសហគមន៍យកដីព្រៃសហគមន៍ព្រៃឈើទៅលក់ឲ្យអ្នកមានទ្រព្យម្នាក់នៅរាជធានីភ្នំពេញ មកទិញរហូត១០០ហិកតា បង្កឲ្យមានទម្នាស់រហូតមក។ ហើយក្រោយមកក៏មានមេខ្យល់មកញុះញង់ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋទាំងពីភូមិខាងលើ ចូលទីកាប់ស្ការព្រៃឈើ ចម្ការឈើដាំរបស់រដ្ឋ កាន់កាប់អាស្រ័យផល និងសង់តូប និងបង្ហាចាំចំការយ៉ាងអនាធិបតេយ្យដោះស្រាយមិនចេះចប់ ទើបឆ្នាំ២០២៣នេះ អាជ្ញាធរបង្កើតយន្តការដោះស្រាយដោយមានទាំងលោកមេធាវីបង្កើតក្រមការងារចុះដោះស្រាវជ្រាវ ដោះស្រាយទើបប្រជាពលរដ្ឋយល់ព្រមបញ្ឈប់សកម្មភាពកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃរបសើរដ្ឋបន្ត។

ក៏ប៉ុន្តែចំពោះដីដែកាប់ទន្ទ្រានរួចហើយថែមទាំងដាំដំណាំចេក ដំឡូងមីនិងដាំកូនកៅស៊ូតើ យល់ព្រមប្រគល់ឲ្យរដ្ឋវិញដែរឬទេ ចាំមើលបន្តទៀត។ មហាជនបានអបអរសាទរចំពោះចំណាត់ការច្បាប់របស់លោកអភិបាលខេត្តស្វាយរៀងក្នុងការទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើរំលោភយកដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋធ្វើជាកម្មសិទ្ធិទាំងនេះ ។




ចែករំលែកព័តមាននេះ