រាជធានីភ្នំពេញ៖ ​យោងតាមរបាយការណ៍របស់​អង្គការសហព័ន្ធជំងឺទឹកនោមផ្អែមអន្តរជាតិបានឲ្យដឹងថា ​នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៥ ​កន្លងមកមានមនុស្សជាង​៥លាននាក់បាន​ស្លាប់​ដោយសារជំងឺទឹកនោមផ្អែម​នៅទូទំាងពិភពរលោក ។

ដើម្បីចូលរួមទប់ស្កាត់និងប្រយុទ្ធចាំងជំងឺទឹកនោមផ្អែមនៅកម្ពុជា ​នៅថ្ងៃទី១៨ វិច្ឆិកានេះ ​ក្រុមហ៊ុនសាណូហ្វី ​បានប្រារព្ធទិវាជំងឺទឹកនោមផ្អែមពិភពលោក​ ក្នុងគោលបំណង បង្កើនការយល់ដឹងអំពីជំងឺទឹកនោមផ្អែម​ដែលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំង​ដល់សុខភាពមនុស្សនៅកម្ពុជានិងនៅលើពិភពលោក។

នាយកគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុនសាណូហ្វីកម្ពុជា​ អ្នកស្រី ដាវ ធូង៉ា ​បានឲ្យដឹងថា សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៦នេះ ​ទិវាជំងឺទឹកនោមផ្អែមពិភពលោក​បានបា្ររព្ឋធ្វើក្រោមប្រធានបទ “ពិនិត្យ​ភ្នែកលើអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម”​ (Eyes on Diabetes)​ ដែលផ្តោតលើចំណុចពីរសំខាន់គឺ៖ ​ទី១គឺការពិនិត្យសុខភាពជាប្រចាំដើម្បីស្វែងរកជំងឺទឹកនោម​ផ្អែមប្រភេទទី២ និង​ចំណុចទី២ ​គឺការពិនិត្យលើផលវិបាកនៃជំងឺនេះ។​ គោលដៅគឺដើម្បីលើកកម្ពស់ការយល់ដឹង ​និងចូលរួមចំណែកកាត់បន្ថយការកើនឡើង​នៃជំងឺទឹកនោមផ្អែម​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា។

ចំណែក ​លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ទូច ឃុន​ ឯកទេសជំងឺទឹកនោមផ្អែមនៅមជ្ឈមណ្ឌលជំងឺទឹកនោមផ្អែម ​កម្ពុជា-កូរ៉េ ​នៃមន្ទីរពេទ្យព្រះកុសុមៈ​បញ្ជាក់ផងដែរថា​«​ជំងឺទឹកនោម​ផ្អែម​គឺជាឃាតករលាក់មុខ​ និងសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងស្ងៀមស្ងាត់ផងដែរ​ ដូចេ្នះហើយប្រជាជនកម្ពុជាគ្រប់រូប ​គួរតែពិនិត្យសុខភាពឲ្យបានយ៉ាងតិច​ ១ទៅ២ដងក្នុងមួយឆ្នាំ​ ដើម្បី​តាមដាន​កម្រិតជាតិស្ករនៅក្នុងឈាម។” 

លោកវេជ្ជបណ្ឌិត​បន្តថារហូតដល់៧០%នៃករណីជំងឺទឹកនោមផ្អែម​ប្រភេទទី២ ​អាចទប់ស្កាត់បាន ​ដោយ​ធ្វើការផ្លាស់ប្តូររបៀបរបបរស់នៅ​ប្រកបដោយសុខភាពរួមមាន៖ របបអាហារដែលមានសុភាពល្អ ​ការធ្វើលំហាត់ប្រាណមិនប្រើប្រាស់ថ្នាំជក់ ​និងស្ថិតនៅក្នុងទម្ងន់ធម្មតា។ ​ការលើសទម្ងន់និង​ធាត់គឺមានរហូតដល់៨០ភាគរយ​​នៃករណីថ្មី​របស់ជំងឺទឹកនោមផ្អែម​ប្រភេទទី២។

លោកបន្ថែមថា ​របបអាហារដែលមានសុខភាពល្អជាជម្រើស​ដ៏ងាយស្រួលជាងគេក្នុងការទប់ស្កាត់ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ​ហើយថារបបអាហារល្អ ​គឺចាប់ផ្តើមពីការទទួល​ទាន​អាហារពេលព្រឹក។ ​ជាក់ស្តែងការទទួលទានអាហារពេលព្រឹកដែលល្អសម្រាប់សុខភាព ​បានជួយកាត់បន្ថយអត្រាវិវត្តន៍ទៅរកជំងឺទឹកនោមផ្អែម​ប្រភេទទី២។ ​អាហារដែល​មាន​សុខភាពល្អទាំងនោះរួមមាន៖ ​បន្លែប្រភេទស្លឹកផ្លែឈើស្រស់ ​គ្រាប់ធញ្ញជាតិ សាច់គ្មានខ្លាញ់ ត្រី​ គ្រាប់សណ្តែកដី ​ដែលអាចជួយអ្នកពីការវិវត្តិ​ទៅរកជំងឺទឹកនោម​ផ្អែម​ប្រភេទទី២​ និងចៀសវាងផលវិបាកផ្សេងៗ​ចំពោះអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម ។

លោកវេជ្ជបណ្ឌិតបញ្ជាក់ទៀតថា​«ការធ្វើលំហាត់ប្រាណអាចកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺរ៉ាំរ៉ៃផ្សេងៗ​ពិសេសគឺជំងឺបេះដូង​ ជួយឲ្យឆ្អឹងរឹងមាំ​ ជួយសម្រួលដល់សាច់ដុំ ​និង​ជួយសម្រកទម្ងន់របស់អ្នក ។​ ការធ្វើលំហាត់ប្រាណ​ គឺព្យាយាមហាត់ឲ្យបាន៣០នាទីក្នុង១ថ្ងៃ ​១៥០នាទីក្នុង១សប្តាហ៍»។

បើយោងតាមអង្គការសហព័ន្ធជំងឺទឹក​នោមផ្អែមអន្តរជាតិ ​(International Diabetes Federation)​ បានឲ្យដឹងថា​ ជំងឺទឹកនោមផ្អែម​ជាបញ្ហាដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ​ដែលយើងត្រូវ​ដោះស្រាយ ​។

នៅទូទាំងសកលលោកក្នុងឆ្នាំ២០១៥ ​មានប្រជាជនជាង៤០០លាននាក់ត្រូវបានប៉ាន់ស្មានថា​មានជំងឺទឹកនោមផ្អែមទូទំាងពិភលោក ​ក្នុងនោះកាលពីឆ្នាំ២០១៥កន្លងទៅ​មានមនុស្សជាង៥លាននាក់បានស្លាប់ ​ហើយជារៀងរាល់៦វិនាទីម្តងមានមនុស្សម្នាក់​នៅទូទាំងពិភពលោកបានបាត់បង់ជីវិតដោយសារ​ជំងឺទឹកនោមផ្អែមនេះ។

ចំណែកនៅប្រទេសកម្ពុជាវិញ ​យោងតាមការស្ទង់មតិ STEPS ​ដែលធ្វើឡើងដោយក្រសួងសុខាភិបាលនៅឆ្នាំ២០១០បានបង្ហាញថា​ អត្រាប្រេវ៉ាឡង់នៃជំងឺទឹកនោមផ្អែមគឺ ២,៣% នៅក្នុងតំបន់ជនបទ​ និង៥,៦%នៅទីក្រុង​ (ប្រជាជនដែលចូលរួមក្នុងការសិក្សាមានអាយុចាប់ពី២៥ទៅ៦៤ឆ្នាំ)​។ អត្រានៃជំងឺនេះកំពុងកើនឡើង​ជា​រៀងរាល់ឆ្នាំ​គួរ​ឲ្យកត់សម្គាល់ និងព្រួយបារម្ភ ។​ លើសពីនេះយោងតាមការស្ទង់មតិដដែលបង្ហាញថា៖​៥០,៣%នៃអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែលត្រូវបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ​ហើយមានតែ២៣,៩% ប៉ុណ្ណោះនៃអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម​តែប៉ុណ្ណោះដែលទទួលបានការគ្រប់គ្រងព្យាបាលជំងឺ​ដោយជោគជ័យទៅតាមគោលដៅ​របស់គ្រូពេទ្យ ៕