ភ្នំពេញ៖ ​​​មូសត្រូវបានចាត់ចូលក្នុងអំបូរគូលីស៊ីដេ (Culicidae) ហើយបច្ចុប្បន្ន ត្រូវបានកត់ត្រាថា មានសរុប​ប្រមាណជាង ៣៦០០ប្រភេទ នៅលើសកលលោក។ ប្រទេសកម្ពុជា គិតត្រឹមឆ្នាំ២០២០ មានការកត់ត្រាមូស បានចំនួន ២៩០ប្រភេទ ស្មើនឹង ២០ពួក ដោយក្នុងនោះ ៤៩ប្រភេទ ជាកំណត់ត្រាថ្មី ហើយមូស ៤៣ប្រភេទ មានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការបង្កជំងឺ (Maquart et al., 2020)។ នេះបើតាមកំណត់ត្រាមូស នៅកម្ពុជា ដែលចេញ​ផ្សាយដោយក្រសួងបរិស្ថាន។​

​អត្ថបទ ដែល​​ចេញផ្សាយដោយ​នាយកដ្ឋានជីវៈចម្រុះ នៃអគ្គនាយកដ្ឋានគោលនយោបាយ និងយុទ្ធសាស្រ្តរបស់​​ក្រសួង​​បរិស្ថាន បង្ហាញថា តាមការវាយតម្លៃជំងឺបង្កឡើងដោយសត្វល្អិត មានច្រើនជាង ១៧% នៃជំងឺឆ្លងសរុប និងបណ្ដាលឱ្យ​មនុស្សស្លា.ប់ជាងមួយលាននាក់ក្នុងមួយឆ្នាំៗ ហើយបានសាយភាយ ទៅគ្រប់ទីកន្លែងពាសពេញ​ពិភពលោកតាមរយៈទង្វើរបស់មនុស្ស ដូចជា ការដឹកជញ្ជូនសកម្មភាព​ទេសចរណ៍ ។ល។ ក្នុងចំណោមប្រភេទ​សត្វល្អិតបង្កជំងឺ សត្វមូសចំនួនបីពួកត្រូវបានកំណត់ជាភ្នាក់ងារចម្លងជំងឺសកម្មជាង គេដូចជា មូសក្នុងពួក​អេដេស (Aedes) ជាភ្នាក់ងារបង្កេរជំងឺគ្រុនឈាម (Dengue) គ្រុនឈីក (Chikungunya) ហ្ស៊ីកា (Zika) ពួកអាណូផេលេស (Anopheles) ជាភ្នាក់ងារបង្ករជំងឺគ្រុនចាញ់ (Malaria) និងពួកគូលិច Culex ជាភ្នាក់ងារ​បង្ក​ជំងឺគ្រុនលឿង (Yellow fever) និងជំងឺរលាកខួរក្បាលជប៉ុន(Japanese Encephalitis) ហើយមូសទាំងបីពួកនេះ សុទ្ធតែជាភ្នាក់ងារបង្ករជំងឺជើងដំរី (Elephantiasis)។ ជាក់ស្តែង នៅប្រទេសកម្ពុជា ជំងឺគ្រុនឈាម ដែលមាន​មូសខ្លា (Aedes aegypti) ជាភ្នាក់ងារចម្លង ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាជំងឺគួរឱ្យកត់សម្គាល់ បំផុតបន្ទាប់ពី​មានការផ្ទុះ​ឡើងនៅឆ្នាំ១៩៩៥ ដោយធ្វើឱ្យមានអ្នកជំងឺស្លាប់ជាង ៤០០នាក់។

អត្ថបទ បន្ថែមថា ចំណែកជំងឺគ្រុនចាញ់ ដែលមានភ្នាក់ងារចម្លងជាមូសដែកគោល (ចំនួន ៤ប្រភេទគឺ៖ Anopheles minimus, A. dirus, A. maculatus, A. aconitus) មានអត្រាចម្លងថយចុះក្នុងអំឡុងពីរ ទសវត្សរ៍​ចុងក្រោយ ប៉ុន្តែវាបានកើនឡើងវិញម្ដងទៀតនៅឆ្នាំ២០១៧។

អត្ថបទដដែល បន្តថា នៅទីក្រុងភ្នំពេញ ការសិក្សាអំពីសត្វមូសរយៈពេលពេញមួយឆ្នាំ ក្នុងឆ្នាំ២០២០ ដោយនិស្សិតផ្នែកអភិរក្សជីវៈចម្រុះនៃសាកវិទ្យាល័យភូមិន្ធភ្នំពេញ សហការជាមួយវិទ្យាសា្ថនប៉ាស្ទ័របាន រកឃើញ​មូសចំនួន ១០ប្រភេទ ក្នុងនោះ មូសក្នុងពួកអេដេស ចាប់បានសំណាកច្រើនជាងគេ ពោលគឺប្រមាណ ៨៧% នៃចំនួនសំណាកមូសសរុប ហើយប្រភេទមូសចាប់បានសំណាកតិចបំផុតគឺ Toxorhynchites splendens (Khin in prep)។

ក្រសួងបរិស្ថាន ក៏បានគូសបញ្ជាក់​​ថា ប្រភេទ​មូស Toxorhynchites splendens ត្រូវបានចាត់ទុកថា ជាប្រភេទ​សូចនាករ ក្នុងការគ្រប់គ្រងប្រភេទមូសផ្សេងៗ ព្រោះថា ដង្កូវទឹករបស់មូស​ប្រភេទ នេះ ស៊ីដង្កូវទឹករបស់​ប្រភេទមូស​ផ្សេងៗទៀត ហើយមូសប្រភេទនេះ ក៏មិនមានបង្កជំងឺឡើយ៕