សៀមរាប៖ កន្លងមកពលរដ្ឋខ្មែរដែលរស់នៅក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរតែងតែជួបបញ្ហានៅពេលពួកគាត់ចង់ការសាងសង់ផ្ទះថ្មីជំនួសផ្ទះចាស់ ។ ការពិតទៅការសាងសង់លំនៅដ្ឋាននៅក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ពលរដ្ឋត្រូវតែប្រព្រឹត្តិទៅតាមលក្ខខណ្ឌដែលបានកំណត់ដោយច្បាប់ដែលគ្រប់គ្រងដោយអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាតែប៉ុណ្ណោះ ។

ជាក់ស្តែងក្នុងន័យចែករំលែកនូវបទពិសោធន៍ដើម្បីឲ្យពលរដ្ឋអស់កង្វល់លើបញ្ហានេះ អាជ្ញាធរអប្សារបានចែករំលែកនូវបទពិសោធន៍មួយរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងរមណីយដ្ឋានអង្គររៀបរាប់ពីនិតិវិធីស្នើសុំការសាងសង់ផ្ទះថ្មីជំនួសផ្ទះចាស់ ។ ប្រាកដណាស់ ការសាងសង់លំនៅដ្ឋាននៅក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ត្រូវតែប្រព្រឹត្តិទៅតាមលក្ខខណ្ឌដែលបានកំណត់ដោយច្បាប់ដែលគ្រប់គ្រងដោយអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ដើម្បីរក្សាបាននូវទេសភាពវប្បធម៌ អត្តសញ្ញាណខ្មែរ បុរាណដ្ឋានត្រូវការពារ និងចៀសវាងការបំផ្លាញផ្សេងៗនៅក្នុងតំបន់បេតិកភណ្ឌពិភពលោក។

តើប្រជាពលរដ្ឋក្នុងតំបន់អង្គរត្រូវមានឯកសារអ្វីខ្លះដើម្បីស្នើសុំសាងផ្ទះថ្មីជំនួសផ្ទះចាស់បាន? បើតាមការរៀបរាប់របស់លោកតា កែវ ផៃ ប្រជាពលរដ្ឋនៅភូមិអូរទទឹង ឃុំព្រះដាក់ ស្រុកបន្ទាយស្រី ខេត្តសៀមរាប ដែលទើបសង់ផ្ទះរួចមានប្រសាសន៍ថា «ខ្ញុំស្នើសុំច្បាប់សាងសង់ផ្ទះមិនមានការលំបាកទេ ត្រឹម១ខែគេចេញច្បាប់ឱ្យធ្វើ ព្រោះខ្ញុំមានឯកសារគ្រប់គ្រាន់និងត្រឹមត្រូវតាមលក្ខខណ្ឌដែលអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបានកំណត់ដូចជា ខ្ញុំជាអ្នកស្រុកចាស់រស់នៅតាំងពីឆ្នាំ១៩៨០ជាង មានខ្នងផ្ទះចាស់ មានឯកសារកាន់កាប់ដីធ្លីស្របច្បាប់ មានសៀវភៅគ្រួសារ និងអត្តសញ្ញាណបណ្ណសញ្ជាតិខ្មែរ។ មុននិងក្រោយអនុញ្ញាតច្បាប់សាងសង់ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាតែងចុះមកពិនិត្យ ថតរូប ក៏ដូចជាប្រឹក្សាយោបល់ផ្សេងៗ។ ពេលបានសាងសង់ហើយ សូមប្រជាពលរដ្ឋកុំធ្វើហួសពីការស្នើសុំ ឬក៏លួចធ្វើដោយគ្មានការអនុញ្ញាត» ។

ជាប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅភូមិអូរទទឹងដែរ លោក សួង ដានី បានលើកឡើងថា ខ្ញុំបានសុំច្បាប់សាងសង់តាមរយៈមេភូមិ ហើយមិនមានជួបការលំបាកអីទេ ព្រោះខ្ញុំភ្ជាប់ជាមួយឯកសារដែលគេត្រូវការត្រឹមត្រូវ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបានជួយសម្របសម្រួល គូស ប្លង់បច្ចេកទេស និងរចនាបទផ្ទះបែបខ្មែរឱ្យខ្ញុំទៀតផង។ ចំពោះការដាក់ពាក្យស្នើសុំវិញ ក៏ពុំមានការបង់ប្រាក់ដែរ ហើយខ្ញុំក៏គោរពទៅតាមការស្នើសុំទាំងម៉ូតផ្ទះ ទំហំ របង មិនឱ្យសពីច្បាប់សុំ។

លោក ដានី ក៏បានផ្តាំផ្ញើដល់ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងឧទ្យានអង្គរទាំងអស់ មុនធ្វើផ្ទះ ធ្វើសំណង់អ្វីមួយត្រូវគោរពតាមច្បាប់ ត្រូវមានឯកសារគ្រប់គ្រាន់ និងស្របតាមលក្ខខណ្ឌកំណត់នោះមិនមានផលលំបាកក្នុងការស្នើសុំសាងសង់ទេ ហើយចៀសវាងការលួចធ្វើតាមចិត្តឯង ដែលនាំឱ្យប៉ះពាល់ដល់តម្លៃរមណីយដ្ឋានអង្គរនិងផលប្រយោជន៍ខ្លួន។

លោក ខៀវ វិចិត្រ មន្ត្រីបច្ចេកទេសនៃនាយកដ្ឋានរៀបចំដែនដីនិងគ្រប់គ្រងលំនៅដ្ឋានក្នុងតំបន់អង្គរបាន បញ្ជាក់ថា បើប្រជាពលរដ្ឋមានបំណងចង់ដាក់ពាក្យស្នើសុំសាងសង់លំនៅដ្ឋាន ជួសជុលតូចតាច និងសំណើផ្សេងៗអាចមកដាក់ពាក្យនៅច្រកចេញចូលទាំង៦របស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាដែលមានមន្ត្រី បុគ្គលិក ប្រចាំការនៅទីនោះចាំប្រឹក្សាយោបល់អំពីឯកសារដែលត្រូវភ្ជាប់មកជាមួយដូចជា លិខិតកាន់កាប់ដីធ្លីស្របច្បាប់ សៀវភៅគ្រួសារ សំបុត្រកំណើត ប្លង់ដី និងអត្តសញ្ញាណបណ្ណ។ ពេលបានលិខិតអនុញ្ញាត ក្រុមការងារនឹងចុះមកពិនិត្យទីតាំងផ្ទាល់ រួមទាំងតាមដានសកម្មភាពសាងសង់ថាត្រឹមត្រូវឬខុសពីលក្ខខណ្ឌដែលបានស្នើសុំ។ ករណីប្រជាពលរដ្ឋដែលគោរពតាមគោលការណ៍ក្នុងការស្នើសុំ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរានឹងមានលិខិតសរសើរដល់ពួកគាត់បានចូលរួមលើកស្ទួយតម្លៃតំបន់អង្គរ ហើយរាល់ការដាក់ពាក្យស្នើសុំ គឺពុំមានបង់ថវិកាឡើយ៕