រាជធានីភ្នំពេញ ៖ តំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោកស្រីមូរ សុខហួរ លោកកែវ ភិរម្យ និងលោកម៉ែន សុថាវរិន បានត្រូវឃាត់ខ្លួនបញ្ជូនទៅកាន់ស្នងការដ្ឋាននគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី១៥ កក្កដា បន្ទាប់ពីអំពើហិ.ង្សាមួយបានកើតឡើង គឺការប៉ះទង្គិចគ្នានៅក្បែរទីលានប្រជាធិបតេយ្យ រវាងក្រុមសន្តិសុខសាលាខណ្ឌដូនពេញ និងក្រុមបាតុករ ។
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ តំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោកស្រីមូរ សុខហួរ លោកកែវ ភិរម្យ និងលោកម៉ែន សុថាវរិន បានត្រូវឃាត់ខ្លួនបញ្ជូនទៅកាន់ស្នងការដ្ឋាននគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី១៥ កក្កដា បន្ទាប់ពីអំពើហិង្សាមួយបានកើតឡើង គឺការប៉ះទង្គិចគ្នានៅក្បែរទីលានប្រជាធិបតេយ្យ រវាងក្រុមសន្តិសុខសាលាខណ្ឌដូនពេញ និងក្រុមបាតុករ ។
ការប៉ះទង្គិចគ្នានេះកើតឡើងខណៈពេលក្រុមបាតុករដែលដឹកនាំដោយក្រុមអ្នកតំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតមកពីគណបក្សប្រឆាំង បានបុ៉នប៉ងសម្រុកចូលទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ដែលត្រូវបានហាមឃាត់ដោយអាជ្ញាធរ ។ ការប៉ះទង្គិចគ្នានេះកើតឡើង បន្ទាប់ពីកម្លាំងនគរបាលដែលឈរនៅខាងក្នុងទីលានប្រជាធិបតេយ្យបង្ខំចិត្តចាត់វិធានការបាញ់គ្រាប់បែកផ្សែងចំនួន៥គ្រាប់ដើម្បីបំបែកក្រុមបាតុករដែលបុ៉នប៉ងចូលទៅកាន់ទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ធ្វើឱ្យក្រុមយុវជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមានការខឹងសម្បា ក៏កើតមានការប្រទូស្តរ៉ាយគ្នាជាមួយក្រុមសន្តិសុខសណ្តាប់ធ្នាប់ខណ្ឌដូនពេញ ដែលពាក់មួកសុវត្ថិភាពឈររារាំង បណ្តាលឱ្យរងរបួសធ្ងន់ស្រាល៣៧នាក់ ក្នុងនោះ២នាក់ត្រូវបានសង្គ្រោះបន្ទាន់ផងដែរ ។
មន្ត្រីសាលាខណ្ឌដូនពេញឱ្យដឹងថា នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៥ កក្កដា សន្តិសុខត្រូវបានរឹតបន្តឹង ឯផ្លូវខាងត្បូងជាប់ទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ក៏ត្រូវបានបិទតាំងពីព្រឹកព្រលឹមដោយកងកម្លាំងប៉ូលិសបង្ក្រាបបាតុកម្មដែលប្រដាប់ដោយខែល ដំបង កាំភ្លើងបាញ់ផ្សែងជាច្រើនរយនាក់ដែលដាក់ពង្រាយនៅក្នុងទីលានប្រជាធិបតេយ្យ។ ការដាក់ពង្រាយនេះ គឺក្នុងបំណងទប់ស្កាត់មិនឱ្យមានការប្រមូលផ្តុំរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅជិត ឬក្បែរទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ។ ចំណែកនៅខាងក្រៅរបងបន្លាលួសចំណុចស្ពាននាគ និងសួនច្បារស្ពាននាគខាងត្បូងវត្តភ្នំ កងកម្លាំងសន្តិសុខដែលពាក់មួកសុវត្ថិភាពក៏បានដាក់ពង្រាយ និងឱ្យបំបែករាល់ការជួបជុំ ការបុ៉នប៉ងប្រមូលផ្តុំណាមួយ ដោយសារថា តាមគម្រោងដែលបានប្រកាសមុននេះ តំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោកស្រីមូរ សុខហួរ បានអំពាវនាវដល់អ្នកគាំទ្រលោកស្រី រួមគ្នារំដោះទីលានប្រជាធិបតេយ្យនៅថ្ងៃទី១៥ កក្កដា ។
លុះដល់វេលាម៉ោង៨និង៣០នាទីព្រឹក ក៏ឃើញលោកស្រីមូរ សុខហួរ ដឹកនាំក្រុមយុវជនចំនួនជាង១០០នាក់មកកាន់ស្ពាននាគផ្នែកខាងលិចលើកំណាត់មហាវិថីព្រះនរោត្តម ស្ថិតក្នុងសង្កាត់វត្តភ្នំ ខណ្ឌដូនពេញ ដោយមានគ្រវីទង់ជាតិនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាផង ។ ខណៈនោះក៏មានការប៉ះសម្តីគ្នាជាមួយកងកម្លាំងសន្តិសុខសណ្តាប់ធ្នាប់ខណ្ឌដូនពេញ ដែលព្យាយាមសុំឱ្យមានការចាកចេញពីសួនច្បារស្ពាននាគផ្នែកខាងកើត រហូតបង្កឱ្យមានអំពើហិង្សាដាក់គ្នា ខ្លះគប់ដបទឹកបរិសុទ្ធ និងបំពង់ទីបជ័រធ្វើដងទង់ជាតិ បុ៉ន្តែបានចាក់ស៊ីម៉ង់ត៍ពីខាងក្នុងវាយទៅលើក្រុមសន្តិសុខសណ្តាប់ធ្នាប់វិញ ។ ក្នុងហេតុការណ៍នេះបណ្តាលឱ្យសន្តិសុខខណ្ឌដូនពេញ ដែលឈរប្រមូលផ្តុំគ្នានៅក្បែរក្រសួងសាធារណការ រងរបួសបែកក្បាលធ្ងន់ និងស្រាលជាបន្តបន្ទាប់ ។
ក្រុមសន្តិសុខបានចោទថា ក្រុមយុវជនគណបក្សប្រឆាំងបាននាំគ្នាដេញវាយកម្លាំងសណ្តាប់ធ្នាប់ដែលឈរនៅមុខរតនាគារ លើផ្លូវលេខ១០២ បណ្តាលឱ្យរងរបួសក្បាលធ្ងន់ និងស្រាលរហូតជាង៣០នាក់ ខណៈដែលកម្លាំងសណ្តាប់ធ្នាប់ខណ្ឌគ្មានបទបញ្ជាឱ្យបង្ក្រាប និងតបតទៅលើសកម្មជនបក្សប្រឆាំងឡើយ ដូចទ្រាំឱ្យគេវ៉ៃ។ មន្ត្រីនគរបាលប្រឆាំងបាតុកម្មដែលការពារទីលានប្រជាធិបតេយ្យបាននិយាយថា ខណៈពេលដែលក្រុមយុវជនគណបក្សប្រឆាំងចោមរោមវាយក្រុមសន្តិសុខសណ្តាប់ធ្នាប់ដែលឈរជើងនៅកែងផ្លូវលេខ១០២ និងមហាវិថីព្រះនរោត្តមយ៉ាងអនាធិបតេយ្យ ទើបកម្លាំងនគរបាលបាញ់គ្រាប់បែកផ្សែងដើម្បីបំបែកភាពតានតឹង បែរជាពួកជនទាំងនោះដើរបង្ក ហើយដេញវាយទៅលើជនណាឱ្យតែស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋានពណ៌ខៀវ ដូចជាក្រុមសន្តិសុខខណ្ឌ ហាក់ដូចជាមានគំនុំពីមុនមក សូម្បីតែមួកសុវត្ថិភាពដែលជ្រុះលើថ្នល់ ក៏យកមកគរដុតចោលដែរ ។
ជាមួយគ្នានោះ តាមរបាយការណ៍ឱ្យដឹងថា បុរសម្នាក់ជាអ្នកយាមរថយន្តឱ្យគេនៅមុខរតនាគារ ផ្លូវលេខ១០២ ត្រូវបានគេវាយបែកក្បាលហូរឈាមទាំងមិនដឹងរឿងអ្វីទាំងអស់ ។ រថយន្តសង្គ្រោះបន្ទាន់មន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ដែលត្រូវបានហៅទៅដឹកកងសន្តិសុខសណ្តាប់ធ្នាប់ខណ្ឌដូនពេញ ដែលរងរបួសធ្ងន់និងស្រាល ក៏ត្រូវបានគំរាមវាយកម្ទេចថែមទៀតផង បើទោះបីជាមន្ត្រីអង្គការអាដហុកចេញមុខសម្របសម្រួលយ៉ាងណាក៏ដោយ ។ នេះបើយោងតាមមន្ត្រីសាលាខណ្ឌដូនពេញនិយាយ ។ បុរសម្នាក់ឈ្មោះ កៅ ហេង ដែលឈរមើលហេតុការណ៍នោះនិយាយថា ក្រុមគណបក្សប្រឆាំងហាក់ដូចជាមានផែនការគិតទុកមុន ព្រោះឃើញពួកគេម្នាក់ៗមានពាក់បូពណ៌លឿងនៅលើហោប៉ៅអាវខាងឆ្វេង បានដេញវាយកម្លាំងសន្តិសុខសណ្តាប់ធ្នាប់ខណ្ឌដូនពេញ គឺឱ្យតែឃើញមុខវាយទាំងអស់ សូម្បីតែមួកការពារ ក៏ពួកគេយកមកបោកចោល ហើយក្រុមយុវជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានប្រមូលអាវ និងមួក ដែលដណ្តើមបានពីក្រុមសន្តិសុខខណ្ឌទៅដុតចោលថែមទៀតផង ។
នៅម៉ោងប្រមាណជា៩និង៤០នាទីព្រឹកថ្ងៃទី១៥ កក្កដា សមត្ថកិច្ចបានសម្រេចឃាត់ខ្លួនអ្នកតំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិចំនួន៣នាក់ពីបទបង្កបញ្ហាអុកឡុកនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ។ អ្នកតំណាងរាស្ត្រទាំងនោះត្រូវបានគេស្គាល់ច្បាស់ជាងគេ គឺលោកស្រីមូរ សុខហួរ និង២នាក់ទៀត ដែលម្នាក់ជាតំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតខេត្តកំពង់ធំ និងតំណាងរាស្ត្រខេត្តក្រចេះ ។ ទាក់ទិននឹងការផ្ទុះអំពើហិង្សានេះ លោកគួច ចំរើន អភិបាលខណ្ឌដូនពេញឱ្យដឹងថា កម្លាំងសន្តិសុខសណ្តាប់ធ្នាប់ខណ្ឌដូនពេញ បានរងរបួសសរុប៣៧នាក់ ក្នុងនោះរបួសស្រាល១៤នាក់ ពួកគេត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញហើយ ។ នៅសល់២៣នាក់សម្រាកនៅមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ក្នុងនោះ២នាក់កំពុងសង្គ្រោះបន្ទាន់ ។ លោកអភិបាលខណ្ឌដូនពេញបញ្ជាក់ថា សាលាខណ្ឌនឹងដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅតាមផ្លូវច្បាប់ចំពោះអំពើហិង្សានេះ ។
គួរកត់សម្គាល់ថា លោកស្រីមូរ សុខហួរ តំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតមណ្ឌលបាត់ដំបងរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានអំពាវនាវដល់អ្នកគាំទ្ររបស់លោកស្រី ឱ្យធ្វើការរំដោះទីលានប្រជាធិបតេយ្យនៅថ្ងៃទី១៥ កក្កដា វេលាម៉ោង៨កន្លះព្រឹក ដោយមានការចូលរួមពីថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងលោកស្រីផ្ទាល់ ។ នេះបើយោងទៅតាមបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុករបស់លោកស្រី ។ ក្នុងទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកស្រី បានសរសេរបង្ហោះនៅថ្ងៃទី១៣ កក្កដាថា «ខ្ញុំសូមអំពាវនាវឱ្យបងប្អូនជនរួមជាតិចូលរួមជាមួយខ្ញុំនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីទាមទារឱ្យមានការដោះលែងទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីសេរីភាពបញ្ចេញមតិ យុត្តិធម៌ និងដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដនៅកម្ពុជា» ។
លោកស្រីមូរ សុខហួរ ក៏បានបង្ហោះនូវវីដេអូឃ្លីបមួយដែលមានរយៈពេល៣នាទីបង្ហាញពីរូបលោកស្រីឈរនៅពីមុខទីលានប្រជាធិបតេយ្យដែលហ៊ុមព័ទ្ធទៅដោយរបាំងដែកខ្មៅ និងបន្លាលួស ។ លោកស្រីបានលើកឡើងពីច្បាប់នានាដែលអនុញ្ញាតឱ្យប្រជាពលរដ្ឋសម្តែងមតិនៅទីសាធារណៈ ។ ការឃុំទីលានប្រជាធិបតេយ្យ បើតាមលោកស្រីមូរ សុខហួរ គឺប្រៀបដូចជាឃុំឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ។ គួររំលឹកថា ទីលានប្រជាធិបតេយ្យត្រូវបានបិទតាំងពីដើមខែមករា ក្រោយការផ្ទុះអំពើហិង្សារវាងកងកម្លាំងសមត្ថកិច្ច និងក្រុមបាតុករ ដែលបណ្តាលឱ្យមានមនុស្សស្លាប់ របួស និងឃុំខ្លួនជាច្រើននាក់ ។ អ្នកវិភាគ និងសង្គមស៊ីវិល ៈ ការប៉ះទង្គិចគ្នារវាងសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងក្រុមសន្តិសុខមកពីអ្នកនយោបាយការប៉ះទង្គិចគ្នាមួយប្រាវរវាងសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិជាមួយសន្តិសុខការពារសណ្តាប់ធ្នាប់របស់សាលាខណ្ឌដូនពេញ បណ្តាលឱ្យមានអ្នករងរបួសធ្ងន់ និងស្រាលជាច្រើននាក់ ក្នុងការតវ៉ាកុំឱ្យមានការយកបន្លាលួសព័ទ្ធទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ពិតប្រាកដណាស់ដឹកនាំដោយតំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គឺលោកស្រីមូរ សុខហួរ ។
ការប្រើអំពើហិង្សាដាក់គ្នាទៅវិញទៅមកលាយឡំនឹងការបាញ់គ្រាប់ផ្សែងផងដែរនោះកើតឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃទី១៥ កក្កដា លើស្ពាននាគក្បែរទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ដែលហ៊ុមព័ទ្ធដោយបន្លាលួសអស់រយៈពេលជិត៦ខែមកហើយ ។ លោកបណ្ឌិត កែម ឡី អ្នកឃ្លាំមើលការអភិវឌ្ឍសង្គម បានហៅហេតុការណ៍នោះថា ជាការចង់ឈ្នះរបស់អ្នកនយោបាយ និងជាកំហុសរបស់អ្នកនយោបាយ ដែលចង់បានអំណាច ដែលបង្កើតទីលានប្រយុទ្ធនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ។ លោកនិយាយថា ប្រសិនបើអ្នកនយោបាយទាំងអស់បង្កើតទីលានប្រយុទ្ធគ្នានៅក្នុងរដ្ឋសភាដើម្បីពិភាក្សាគ្នានោះហេតុការណ៍មិនអាចកើតមាននោះទេ ។ សមរភូមិនៃការប្រើហិង្សាដាក់គ្នានេះនឹងមិនងាយចប់ទេ ព្រោះប្រព័ន្ធសង្គមទាំងមូលកំពុងតែមានជំងឺ ដូច្នេះហើយទើបធ្វើឱ្យមានសមរភូមិកើតមានគ្រប់ទីកន្លែងក្នុងសង្គម ។
លោកបណ្ឌិត កែម ឡី មានប្រសាសន៍ថា ចំពោះហេតុការណ៍ដែលកើតឡើងនោះ អ្នករងគ្រោះជាអ្នកខាតបង់ ។ ចំណែកថ្នាក់ដឹកនាំវិញនឹងបាត់បង់ប្រជាប្រិយដែរ ។ លោកចង់ឱ្យថ្នាក់ដឹកនាំចូលអង្គុយពិភាក្សាចរចាគ្នាឱ្យបានច្រើនលើកច្រើនសា ចៀសវាងប្រើហិង្សាដាក់គ្នាទៅវិញទៅមកបែបនេះ ។ អ្នកវិភាគរូបនេះបានលើកឡើងពីដំណោះស្រាយសំខាន់បំផុតសម្រាប់អ្នកដឹកនាំ គួរតែជជែកគ្នាម្តងហើយម្តងទៀត ដោយមិនចាំបាច់ខ្មាសអៀនអីទេ គួរតែចេញមុខជជែកគ្នាដើម្បីបន្ថយភាពតានតឹង និងឈឺចាប់ ។ ទោះបីអ្នកនយោបាយសម្បទានឱ្យគ្នាយ៉ាងណាក្តី ប៉ុន្តែសង្គមនៅតែមិនបានសុខ អ្នកដឹកនាំក៏នៅមិនបានសុខផងដែរ ប្រជាពលរដ្ឋក៏មិនសុខដែរ ។
ចំណែកលោក អំ សំអាត អ្នកគ្រប់គ្រងសុើបអង្កេតអង្គការលីកាដូ ដែលតាមដានហេតុការណ៍ប៉ះទង្គិចគ្នារវាងសន្តិសុខ និងប្រជាពលរដ្ឋ ចាប់តាំងពីដើមមកនោះបាននិយាយថា ការប៉ះទង្គិចគ្នានេះ គឺជាហិង្សាដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយទៀត បន្ទាប់ពីហិង្សាជាបន្តបន្ទាប់នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ។ ហេតុការណ៍នេះ គឺជាការបណ្តុះផ្នត់គំនិតដែលបង្កើតឱ្យមានអំពើហិង្សា ដែលធ្វើឱ្យមានការចងគំនុំគ្នាទៅវិញទៅមក ដោយសារប្រើប្រាស់កងកម្លាំងសន្តិសុខឱ្យមកប្រឈមមុខនឹងអ្នកតវ៉ារបៀបនេះ ។ លោកបន្ថែមថា ការប្រើអំពើហិង្សានេះ ឬគំនុំសងសឹកគ្នានេះ គ្មានទីបញ្ចប់ទេ ។ ដូច្នេះអ្នកដែលប្រើកម្លាំងច្រើន អ្នកនោះរបួសតិច តែអ្នកដែលមានកម្លាំងតិច និងរងរបួសច្រើន ។ ក្នុងនាមជាមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សមួយរូប លោកថា មិនគួរឱ្យកើតមានអំពើបែបនេះតទៅទៀតទេ ទាំងរដ្ឋាភិបាល និងអ្នកនយោបាយគ្រប់រូប គួរបញ្ឈប់យុទ្ធសាស្ត្រយកមនុស្សធ្វើជាឧបករណ៍ដើម្បីការពារអំណាច និងការពារផលប្រយោជន៍នយោបាយរបស់ខ្លួនបន្តទៀតទៅ ។
អ្វីដែលសំខាន់ គឺត្រូវគិតពីឧត្តមប្រយោជន៍ជាតិ និងប្រជាពលរដ្ឋ ហើយអ្នកនយោបាយ និងអ្នកកាន់អំណាចគ្រប់រូប ត្រូវគិតថា ប្រទេសកម្ពុជាយើង ជាប្រទេសកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ មិនអាចយកដំណោះស្រាយអំពើហិង្សា ឬឈានដល់យកហិង្សាជាឧបករណ៍សម្រាប់ពង្រឹងអំណាច និងនយោបាយរបស់ខ្លួនឡើយ ។ ប្រសិនបើអ្នកនយោបាយនៅតែប្រកាន់ជំហរយកកម្លាំង មកប្រឈមមុខជាមួយមហាជនបែបនេះ អ្នកដែលរងគ្រោះគឺប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ មិនមែនអ្នកនយោបាយទេ ។ ការចាប់ខ្លួនតំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោត និងសង្ស័យជាមេខ្យល់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិចំនួន៣នាក់រួមមាន លោកស្រីមូរ សុខហួរ លោកកែវ ភិរម្យ និងលោកម៉ែន សុថាវរិន ត្រូវបានលោកអំ សំអាត បញ្ជាក់ថា ទីលានប្រជាធិបតេយ្យគឺជាបេះដូងនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅប្រទេសកម្ពុជា តែទីលាននេះត្រូវហ៊ុមព័ទ្ធជាង៦ខែមកហើយ ។
លោកសង្កត់ធ្ងន់ទៅលើការហ៊ុមព័ទ្ធទីលានប្រជាធិបតេយ្យថា ជារឿងនយោបាយដែលកំពុងជាប់គាំង ចាប់តាំងពីការបោះឆ្នោតរហូតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ។ ដូច្នេះអ្វីដែលសំខាន់នោះ អ្នកនយោបាយគួរដោះស្រាយ ចៀសវាងការប្រើអំពើហិង្សាដាក់គ្នាទៅវិញទៅមកបែបនេះ ។
ចែករំលែកព័តមាននេះ