រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ក្រោយថ្ងៃរំដោះ៧ មករា ១៩៧៩ ពីរបបគ្រប់គ្រងកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ (របបខ្មែរក្រហម) រាជធានីភ្នំពេញមានការកែប្រែមុខមាត់ជាបណ្ដើរៗ ដោយឆ្លងកាត់របបគ្រប់គ្រងសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា ការកសាងប្រទេសក៏ដូចជាការកសាងរាជធានីភ្នំពេញពីបាតដៃទទេ យើងខ្វះសព្វខ្វះគ្រប់ ទាំងធនធានមនុស្ស ទាំងឧបករណ៍សំភារ ។ ពេលនោះយើងប្រកាន់យករបបសេដ្ឋកិច្ចផែនការ ការកសាង និងអភិវឌ្ឍន៍ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរាជធានីភ្នំពេញ ពឹងផ្អែកទាំងស្រុងលើផែនការ និងថវិការបស់រដ្ឋ ការកសាងនិងអភិវឌ្ឍន៍មានជំហានយឺតៗ ។ ដោយការគ្រប់គ្រង និងអភិវឌ្ឍន៍ទាមទារឱ្យមានការកែទម្រង់យើងបានឈានចូលរបបគ្រប់គ្រង រដ្ឋកម្ពុជាដោយប្រកាន់យករបបស្វ័យាភិបាលសេដ្ឋកិច្ច (Autonomy) ពេលនោះយើងមានការកើនឡើងនូវកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍន៍មានជំហានលឿនជាងមុន ទោះបីជាមានការហ៊ុមព័ទ្ធសេដ្ឋកិច្ចពីបណ្ដាបស្ចិមប្រទេសមួយចំនួន និងការទប់ស្កាត់ការប៉ុនប៉ងវិលត្រឡប់មកវិញនៃរបបប្រល័យពូជសាសន៍ប៉ុលពត។
ដោយមានកិច្ចព្រមព្រៀងសន្ដិភាពទីក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារាំង ថ្ងៃទី២៣ តុលា ១៩៩១ នៅឆ្នាំ១៩៩៣ ប្រទេសកម្ពុជា បានរៀបចំការបោះឆ្នោតដោយសេរី យុត្ដិធម៌ និងត្រឹមត្រូវ ដោយបានបង្កើតឡើងនូវរបប រាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ (របបសភា និយម) រាជរដ្ឋាភិបាលប្រកាន់យករបបសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ។ បច្ចុប្បន្នរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមានអាយុ១៧ឆ្នាំហើយ ចូលមកដល់ពាក់កណ្ដាលនីតិកាលទី៤នៃរដ្ឋសភា ក្រោមការដឹកនាំប្រកបដោយគតិបណ្ឌិតរបស់ សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ដ្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានធ្វើឱ្យព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមានសេចក្ដីសុខសន្ដិភាពពេញបរិបូរណ៍ និងការអភិវឌ្ឍន៍លើគ្រប់វិស័យ ជាពិសេសកសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម និងទេសចរណ៍ និងបានកសាង ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធគ្រប់ប្រភេទ មានសាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ ផ្លូវ ស្ពាន ប្រឡាយបង្ហូរ ទឹក… ។ល។
បច្ចុប្បន្នរាជធានីភ្នំពេញមានការអភិវឌ្ឍន៍រីកចំរើនគួរឱ្យកត់សំគាល់ ទាំងផ្នែកហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងបរិស្ថាន មានផ្លូវថ្នល់ អគារ សួនច្បារ និងមានភ្លើងអគ្គិសនីបំភ្លឺ នៅតាមដងផ្លូវសឹងគ្រប់ទីកន្លែង សណ្ដាប់ធ្នាប់ និងសន្ដ្ដិសុខត្រូវបានរៀបចំមានលក្ខណៈ ល្អប្រសើរ ដែលញ៉ាំងឱ្យរាជធានីភ្នំពេញមានកិត្យានុភាពលើឆាកអន្ដរជាតិ ដែលទទួលបាននូវចំណាត់ថ្នាក់ល្អលើការគ្រប់គ្រង និងភាពជាអ្នកដឹកនាំ ។ចំពោះបញ្ហាចរាចរណ៍នៅរាជធានីភ្នំពេញ នៅតែមានការកកស្ទះដោយកន្លែង និងដោយពេល ។ ការដាក់របាំងថ្មពុះចែកទ្រូងផ្លូវ នៅតាមដងផ្លូវមួយចំនួនបានជួយកាត់បន្ថយការកកស្ទះចរាចរណ៍ និងបានជួយកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ។ ប៉ុន្ដែការដាក់របាំងថ្មពុះចែកទ្រូងផ្លូវសម្ដេចមុនីរ៉េតចាប់ ពីរង្វង់មូលស្ដាតអូឡាំពិក ដល់រង្វង់មូលផ្សារដើម.គ ឃើញថា ការកកស្ទះចរាចរណ៍នៅតែមាន និងមានការថ្នាំងថ្នាក់ពីប្រជាពលរដ្ឋ ដែលរស់នៅតាមបណ្ដោយផ្លូវនោះ ។
អ្នកដំណើរមួយចំនួនដែលធ្វើដំណើរតាមផ្លូវនេះ ពេលមកដល់រង្វង់មូលស្ដាតអូឡាំពិក និងរង្វង់មូលផ្សារដើម.គពួកគាត់តែងធ្វើដំណើរបត់ត្រឡប់ក្រោយវិញវាងរបាំងថ្ម ជាហេតុនាំឱ្យការកកស្ទះកាន់តែកើនឡើង ។
ដើម្បីចូលរួមចំណែកក្នុងការកាត់បន្ថយការកកស្ទះចរាចរណ៍ និងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ នៅរាជធានីភ្នំពេញ ជាពិសេសនៅតាមបណ្ដោយផ្លូវសម្ដេចមុនីរ៉េត ចាប់ពីរង្វង់មូលស្ដាតអូឡាំពិកដល់រង្វង់មូលផ្សារដើម.គ មន្ទីរសាធារណការនិងដឹកជញ្ជូនរាជធានីភ្នំពេញ គួរសិក្សាពិចារណាឡើងវិញ តើគួរដកចេញវិញនូវរបាំងថ្មចែកទ្រូងផ្លូវសម្ដេចមុនីរ៉េតនៅលើកំណាត់ផ្លូវមួយចំនួន រួចដាក់ ជំនួសវិញដោយភ្លើងស្ដុប និងកំណាត់ផ្លូវមួយ ចំនួនទៀតអាចដាក់ប៉ូលិសចរាចរចាំបញ្ជា ចរាចរណ៍នៅពេលមានការកកស្ទះទើបជាការប្រសើរជាង ។
ក្នុងនាមជាប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាមួយរូប ខ្ញុំបាទអំពាវនាវដោយគោរពចំពោះប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាដែលធ្វើដំណើរតាមដងផ្លូវក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ មេត្ដាគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ រក្សាភាពថ្លៃថ្នូរនៅពេលកើតមានឧបទ្ទវហេតុចរាចរណ៍នៅតាមដងផ្លូវ បើកបរកុំប្រជែងគ្នានិងមានការអធ្យាស្រ័យគ្នាទៅវិញទៅមក ទើបការធ្វើដំណើររបស់លោកអ្នកពុំមានការកកស្ទះនិងប្រកបដោយសុវត្ថិភាព។តាមព័ត៌មានបន្ថែមឱ្យដឹងថា នៅព្រឹកថ្ងៃ ទី៦ ឧសភា ក្នុងកិច្ចប្រជុំសាមញ្ញលើកទី១២ របស់ក្រុមប្រឹក្សាខណ្ឌទួលគោក អាណត្ដិទី១ ក្រុមប្រឹក្សាខណ្ឌក៏បានលើកយកសំណូមពរ ប្រជាពលរដ្ឋមកជំរាបជូនដល់អង្គប្រជុំ ដើម្បីឱ្យគណៈអភិបាលខណ្ឌរាយការណ៍ទៅសាលារាជធានីភ្នំពេញធ្វើការសិក្សាឡើងវិញ។
តាមប្រជាពលរដ្ឋដែលធ្វើដំណើរតាមវិថីព្រះមុនីរ៉េតបានរអ៊ូរទាំថា កំណាត់មហាវិថីព្រះមុនីរ៉េតចាប់តាំងពីស្ថាបនារបាំងខណ្ឌចែកផ្លូវដោយពុំទុកឱ្យមានផ្លូវឆ្លងកាត់មក កំណាត់មហាវិថីនេះតែងតែបង្កការកកស្ទះចរាចរណ៍រាល់ព្រឹក ថ្ងៃត្រង់ និងល្ងាច គឺនៅពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋចេញពីធ្វើការ ។ ប្រភពដដែលបានបន្ដទៀតថា ប្រជាពលរដ្ឋដែលធ្វើដំណើរតាមយានយន្ដលើវិថីព្រះមុនីរ៉េតពីទិសខាងកើតទៅទិសខាងលិចមិនអាចឆ្លងកាត់ទៅឆ្វេងដៃបានទេ គឺទាល់តែធ្វើដំណើរមកដល់ក្បាលរបាំងថ្មត្រង់ចំណុចរង្វង់មូលផ្សារដើមគរ ទើបអាចបត់ទៅខាងឆ្វេងដៃបានហើយអ្នកដំណើរមួយចំនួនមិនបានគោរពស្លាកសញាហាមការបត់វាងនោះទេ គឺគេបត់ទាំងបំពានត្រង់ចំណុចក្បាលរបាំងថ្មធ្វើឱ្យកកស្ទះចរាចរណ៍ ។
ដោយឡែក បើអ្នកធ្វើដំណើរតាមវិថីព្រះមុនីរ៉េតពីលិចទៅកើតវិញ ក៏ពុំអាចបត់ ឆ្លងទៅឆ្វេងដៃបានដែរ គឺត្រូវបើករហូត ដល់ភ្លើងស្ដុបអាងទឹកអូឡាំពិកទើបអាចបត់បាន ដែលបង្កឱ្យកកស្ទះចរាចរណ៍យ៉ាងខ្លាំង ។ ប្រជាពលរដ្ឋបានឱ្យដឹងទៀតថា ពួកគាត់រស់នៅតាមដងវិថីព្រះមុនីរ៉េត បើមិន បើកវាងទេ គឺមិនងាយដល់ផ្ទះឡើយ ពីព្រោះស្ថានភាពរាជធានីភ្នំពេញ ឥឡូវនេះមានការកកស្ទះចរាចរណ៍ស្ទើរគ្រប់ទីកន្លែងនៅចំណុចភ្លើងស្ដុបខ្លះស្ទះរហូតដល់លោតភ្លើងខៀវ២ទៅ៣ដង ហើយនៅតែមិនអាចធ្វើដំណើរ ឆ្លងស្ដុបរួចទៀត ។ ប្រជាពលរដ្ឋក៏បាន សំណូមពរផងដែរ ដល់សាលារាជធានីភ្នំពេញ ក៏ដូចមន្ដ្រីជំនាញគួរចុះសិក្សាឡើងវិញ ឬ បើកកំណត់ផ្លូវនេះទៅតាមស្ថានភាពជាក់ស្ដែង ។
វុធ សុរ៉ន អនុបណ្ឌិតវិទ្យាសាស្ដ្រនយោបាយ បន្ថែមដោយ ជលធា
ចែករំលែកព័តមាននេះ