សត្វលោកគ្រប់គ្នាដែលរស់នៅគឺជាការប្រព្រឹត្តទៅនៃជីវិតដែលដូរផ្លាស់ ផ្លាស់ប្តូរបន្តគ្នាពុំចេះដាច់ឡើយ។ ព្រះពុទ្ធទ្រង់បានត្រាស់សម្ដែងអំពីជីវិតថា ជីវិតនេះជា កុសលក៏មាន ជាអកុសលក៏មាន ជាអព្យាកតក៏មាន និងជីវិតជាធម៌កើតដោយហេតុ-បច្ច័យ ក៏មាន ។…
សត្វលោកគ្រប់គ្នាដែលរស់នៅគឺជាការប្រព្រឹត្តទៅនៃជីវិតដែលដូរផ្លាស់ ផ្លាស់ប្តូរបន្តគ្នាពុំចេះដាច់ឡើយ។ ព្រះពុទ្ធទ្រង់បានត្រាស់សម្ដែងអំពីជីវិតថា ជីវិតនេះជា កុសលក៏មាន ជាអកុសលក៏មាន ជាអព្យាកតក៏មាន និងជីវិតជាធម៌កើតដោយហេតុ-បច្ច័យ ក៏មាន ។
ជីវិតអតីតៈមិនមែនជាជីវិតបច្ចុប្បន្ន ហើយក៏មិនមែនជាជីវិត អនាគត, ជីវិតក្នុងអនាគតមិនមែនជាជីវិតបច្ចុប្បន្ន មិនមែនជាជីវិតអតីតៈ និងជីវិតបច្ចុប្បន្នមិនមែនជាជីវិត អតីតៈ មិនមែនជាជីវិតអនាគតឡើយ តែងប្រព្រឹត្តទៅជាធម្មតារបស់ជីវិត ។
អត្តភាពមនុស្សយើងម្នាក់ៗ ក្នុងមួយជាតិ មួយកំណើត គឺមានជីវិតយ៉ាងនេះឯង ដែលជាជីវិត សន្តតិ គឺតំណ ដូច្នេះជីវិតជាមនុស្ស ជាសត្វ ជាតួខ្លួនពុំមានទេ តែជីវិតគឺជារូបធម៌ និងជានាមធម៌ ដែលសម្រេចបានយ៉ាងត្រឹមត្រូវពិតប្រាកដតាម ហេតុ តាមបច្ច័យ ដែលជាមេញ៉ាំងជីវិតឱ្យកើតឡើង ។
ជីវិតកើតឡើង មានតួនាទីជាអ្នកតាមអនុបាលរក្សានូវសហជាតិធម៌ឱ្យតាំងនៅ ហើយក៏បានបែកធ្លាយទៅវិញ ខណៈនេះគឺស្លាប់ទៅវិញព្រមគ្នា ដោយសហជាតិធម៌ ដូច្នេះជីវិត ត្រូវបានបញ្ចប់ត្រឹមតែប៉ុណ្ណេះឯង។ ចំណែកជីវិតដែលមានរយៈពេល ៦០ឆ្នាំ ឬ៧០ឆ្នាំ ឬក៏១០០ឆ្នាំ ពុំមានឡើយ ប៉ុន្តែដែលយើងតែងតែនិយាយគ្នាថា រស់បានប៉ុណ្ណេះឆ្នាំ ប៉ុណ្ណោះឆ្នាំនោះ គឺរាប់ដោយជីវិតសន្តតិគឺតំណក្នុងមួយជាតិកំណើតក្នុងមួយអត្តភាព មួយភ្លែតៗនៃជីវិត មានជាតិផ្សេងៗគ្នាតាមតែបច្ច័យនៃជីវិតដែលបានតាក់តែងមកតែប៉ុណ្ណោះ។
ចែករំលែកព័តមាននេះ