៖ ទីបំផុត អ្វីដែលវានឹងអាចកើតឡើងក៏នឹងកើតឡើងដោយចៀសមិនផុត ដូចជាការលើកទ័ពរបស់សៀមចូលឈ្លាន ក្នុងតំបន់ជុំវិញប្រាសាទព្រះវិហាររបស់ខ្មែរកាលពីជាង១ឆ្នាំកន្លង មកនេះ គឺតែប៉ុន្មានថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ក្រោយពីប្រាសាទ ព្រះវិហាររបស់ខ្មែរត្រូវបានចុះក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅ ក្រុងកេបិច ប្រទេសកាណាដា។ ចេតនាឈ្លានពានបាន បង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ ដោយសារតែសៀមបានប្រកាន់យកផែនទីដែលគូសជាឯកតោភាគី ហើយ
ដោយ ៖ សាឯម ផល្គុន
៖ ទីបំផុត អ្វីដែលវានឹងអាចកើតឡើងក៏នឹងកើតឡើងដោយចៀសមិនផុត ដូចជាការលើកទ័ពរបស់សៀមចូលឈ្លាន ក្នុងតំបន់ជុំវិញប្រាសាទព្រះវិហាររបស់ខ្មែរកាលពីជាង១ឆ្នាំកន្លងមកនេះ គឺតែប៉ុន្មានថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ក្រោយពីប្រាសាទ ព្រះវិហាររបស់ខ្មែរត្រូវបានចុះក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅក្រុងកេបិច ប្រទេសកាណាដា។ ចេតនាឈ្លានពានបាន បង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ ដោយសារតែសៀមបានប្រកាន់យកផែនទីដែលគូសជាឯកតោភាគី ហើយសំអាងថាផ្ទៃដីទំហំ៤,៦គីឡូម៉ែត្រការ៉េនៅ ជុំវិញប្រាសាទព្រះវិហារខ្មែរគឺជាទឹកដីរបស់ខ្លួន ។ មហិច្ឆតាគួរឱ្យស្អប់ខ្ពើមបំផុតនេះពិតជាមិនអាចទទួលយកបានទេ ដោយ សារតែសៀមបានបំភ្លេចចោលនូវសន្ធិសញាបារាំង-សៀម ឆ្នាំ១៩០៤និង១៩០៧ ដែលបានកំណត់ព្រំដែន រួចមក ហើយ រហូតដល់តុលាការក្រុងឡាអេក៏សំរេចរឿងក្ដីសៀមចូលប្លន់កាន់កាប់ប្រាសាទព្រះវិហារកាលពីឆ្នាំ១៩៥៤ថា ជារបស់ខ្លួននោះ ត្រូវបានសាលក្រមប្រកាសនៅឆ្នាំ១៩៦២ គឺប្រាសាទព្រះវិហារស្ថិតក្នុងអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា ។
ពិតណាស់ វាហាក់ដូចជាច្រំដែលពេកដែលត្រូវបកស្រាយដដែលៗពីបញ្ហាព្រំដែន ដែលពួកសៀមវង្វេងប្រវត្ដិសាស្ដ្រកំពុងបង្ក ឡើងឱ្យមានអរិភាពនឹងគ្នា ហើយកាន់តែអាក្រក់ខ្លាំងឡើង ។ ការថ្លែងជាសាធារណៈរបស់សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ថា នឹងនាំយកវិវាទនេះទៅកាន់តុលាការក្រុងឡាអេជាថ្មី និងប្ដឹងទៅក្រុមប្រឹក្សាសន្ដិសុខនៃអង្គការសហ ប្រជាជាតិផងដែរ ដើម្បីរកទីបញ្ចប់មួយកុំឱ្យវាវែងឆ្ងាយបន្ដទៅទៀត ។ មានន័យថា រយៈពេលជាង១ឆ្នាំមកនេះ ការ ជួបចរចាទាំងមន្ដ្រីយោធាថ្នាក់តំបន់ ភូមិភាគ ថ្នាក់រដ្ឋមន្ដ្រីការពារជាតិ និងការបរទេស រួមជាមួយគណៈកម្មការចំរុះ ព្រំដែននៃប្រទេសទាំង២ គឺគ្មានលទ្ធផលអ្វីទាំងអស់រហូតមកដល់ពេលនេះ ។ ពិតហើយដែលថា មិនមានវិធីអ្វីរកដំណោះ ស្រាយបាននោះទេ ព្រោះកម្ពុជាទាមទារឱ្យចរចាគ្នាលើសន្ធិសញាបារាំង-សៀម ហើយកន្លងមកក៏ភាគីសៀមព្រម ព្រៀងជាគោលការណ៍ដែរ រហូតដល់មានចុះហត្ថលេខាលើ MOU នាឆ្នាំ២០០០កំណត់តំបន់ដែលមិនច្បាស់លាស់ ទាំងឡាយឱ្យស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពដើម ដោយទុកឱ្យគណៈកម្មការចំរុះព្រំដែនជជែកគ្នាស្ដីពីការរកបង្គោលព្រំដែន ដែលបន្សល់ទុកតាំងពីសម័យបារាំងគ្រប់គ្រងកម្ពុជា និងការពិភាក្សាដទៃផ្សេងទៀតស្ដីពីព្រំដែន ។ ផ្ទុយទៅវិញបែរជាសៀមលើកទ័ពចូលកាន់កាប់តំបន់មួយចំនួននៅក្បែរប្រាសាទព្រះវិហាររបស់ខ្មែរ ដូចជាចំណុចវត្ដកែវសិក្ខាគិរី ស្វារៈ ហៅវត្ដប្រាសាទព្រះវិហារ ចំណុច៥មករា ចំណុចភ្នំទ្រព្យ វាលឥន្ទ្រី ។ល។ ដោយនិយាយថាជាដីរបស់សៀម សួរថា តើសៀមសំអាងទៅលើអ្វី ? គឺផែនទីដែលសៀមបានគូសជាឯកតោភាគីគ្មានការទទួលស្គាល់ពីសហគមន៍អន្ដរជាតិ ហើយកម្ពុជាក៏ មិនបានដឹងខ្លួនថាគេលួចគូសផែនទីរំលោភយកទឹកដីរបស់ខ្លួនដែរ ។
បើនិយាយពីប្រវត្ដិសាស្ដ្រវិញ ខ្មែរឈឺចាប់ដោយគ្មានវាចានឹងថ្លែងទៅហើយ តើហេតុអ្វីក៏គេនៅតែបន្ដការចង់បានផ្ទៃដី ដែលខ្មែរសេសសល់បន្ដិចបន្ដួចនេះថែមទៀត ។ សុភាសិតមួយឃ្លាបានសរសេរថា “យប់យន់សុបិនច្រើន” ហេតុនេះមិនគួរបន្ដ ឱ្យមានការដេកយល់សប្ដិម្ដងហើយម្ដងទៀតនោះទេ គួរតែបញ្ចប់ដោយជ្រើសរើសយកផ្លូវច្បាប់ជាអន្ដរជាតិដើម្បីដោះ ស្រាយ ។ មុននេះជាង១ឆ្នាំ ភាពអត់ធ្មត់របស់កម្ពុជាគួរតែសៀមគោរព ផ្ទុយទៅវិញបែរជាកាន់តែផ្គើនឡើងៗចល័ត ទ័ពចូលចំណុចនេះ ចំណុចនោះមិនឈប់ឈរ ។ កម្ពុជាមិនចង់យកប្រទេសជិតខាងណាមួយធ្វើជាសត្រូវនោះឡើយ ទាំងថៃ, វៀតណាម និងឡាវ ព្រោះតែបានហែលឆ្លងសង្គ្រាមជិត៣ទសវត្សយ៉ាងគ្រាំគ្រាដែលលទ្ធផលមានតែវិនាស កម្ម សោកនាដកម្ម ការវិនាសព្រាត់ប្រាស បន្សល់ទុកតែភាពក្រីក្រសំរាប់ប្រជាពលរដ្ឋដែលកំពុងប្រឹងប្រែងស្ដារ និង អភិវឌ្ឍន៍សង្គមជាតិឡើងវិញ ក្រោយពីខ្មែរនិងខ្មែរបានព្រមព្រៀងគ្នាបញ្ចប់ជំលោះផ្ទៃក្នុង។ លើកនេះក៏ដូចគ្នាដែរ សម្ដេច អគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានប្រកាសថា វាគ្មានលទ្ធផលល្អទេបើយើងធ្វើសង្គ្រាមនោះ តែបើគេបង្ខំយើងត្រូវតែ កាន់អាវុធការពារទឹកដីមិនឱ្យបាត់បង់សូម្បី១មីល្លីម៉ែត្រឡើយ ហើយក៏គ្មានបំណងចង់បានទឹកដីគេ១មីល្លីម៉ែត្រដែរ។ ចំណុចនេះវាគួរតែអ្នកឈ្លានពានដឹងខ្លួនហើយថា តើទង្វើរបស់ខ្លួនបែបណា ? មុននេះ១ថ្ងៃ នាយករដ្ឋមន្ដ្រីសៀម អាប់ ភីស៊ីត បាននិយាយបែបឡូយមុខអ្នកកាសែតនៅក្រុងបាងកកថា ថៃមិនឱ្យបាត់បង់ផ្ទៃដី៤,៦គីឡូម៉ែត្រការ៉េនោះទេ ហើយជាមួយគ្នានេះទៀតឧបនាយករដ្ឋមន្ដ្រីទទួលបន្ទុកសន្ដិសុខជាតិ ស៊ូថេប ក៏និយាយបែបខែងរែងថា ប្រាសាទ តាមាន់ធំក៏ជារបស់សៀមដែរ ។
តើការអះអាងរបស់អ្នកនយោបាយសៀមដែលកំពុងដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលថៃនោះសំអាងទៅលើអ្វី ? វាមិនមែនសំអាងលើបបូរមាត់ របស់ខ្លួនដែលនិយាយនោះទេ វាស្ថិតលើឯកសារផ្លូវការនានាជាតឹកតាងដែលមានទើបជាការត្រឹមត្រូវ ។ កម្ពុជាដែល ជាខ្មែរម្ចាស់ទឹកម្ចាស់ដីនៃអាណាចក្រខ្មែរ និយាយអ្វីៗគឺផ្អែកទៅលើឯកសារផ្លូវច្បាប់នានាដែលមានក្នុងដៃ ហើយ អន្ដរជាតិបានទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការទើបហ៊ាននិយាយនិងលើកយកមកធ្វើជាអំណះអំណាងច្បាស់លាស់ ហើយមិន ខ្លាចថៃសូម្បីតែប៉ុនក្រចក និងមិនញញើតដើម្បីឡើងទៅកាន់តុលាការសាជាថ្មី ដែលកាលពី៤៨ឆ្នាំមុនសៀមធ្លាប់ បោរមុខម្ដងមកហើយ ។ មានន័យថា គឺ “មាសទឹក១០” មិនខ្លាចភ្លើងនោះទេ ហើយបានប្រកាសជាចំហរួចហើយថា អាច ដោះស្រាយរវាងគ្នានឹងគ្នាតាមផ្លូវច្បាប់ក៏បាន តាមផ្លូវយោធាក៏បាន កម្ពុជាកំដរបានទាំងអស់ តែគឺឆ្លើយតបតាម ក្រោយទេ។ ប្រតិកម្មបន្ដបន្ទាប់ដែលមានភាពក្ដៅគគុកនៅតំបន់ព្រំដែនដែលសៀមឈ្លានពាន គឺចាំបាច់ណាស់ក្នុង ការតបតបង្ហាញពីបេះដូងពិតៗមិនលាក់លៀម និយាយត្រង់ៗ ដើម្បីឱ្យអ្នករំលោភឈ្លានពានដឹងថា តើប្រមុខកម្ពុជា មានអារម្មណ៍បែបណា ? ពួកគេមិនគួរខឹង ឬចោទប្រកាន់នោះទេ។ យើងគិតថា បើសៀមតាំងខ្លួនជា “មាសទឹក១០” មិនត្រូវខ្លាចភ្លើងទេ។
ចែករំលែកព័តមាននេះ