ខេត្តកំពង់ធំ ៖ គឺជាខេត្ត១ដែលស្ថិតនៅចំកណ្តាលនៃព្រះរាជណាចក្រកម្ពុជា បើធ្វើដំណើរតាមបណ្តោយផ្លូវជាតិលេខ០៦ ដែលមានចម្ងាយ១៦៨.គម ពីទីក្រុងភ្នំពេញទៅដល់ក្រុងស្ទឹងសែន នៅខាងស្តាំដៃគេនឹងឃើញរូបសំណាកដំរីជាន់ខ្លា ដែលជានិមិត្តិសញ្ញាតំណាងឲ្យខេត្ត ។
ដែលខេត្តកំពង់ធំ មានស្ទឹងចំនួន៤ គឺស្ទឹងសែន ស្ទឹងស្ទោង ស្ទឹងតាំងក្រសាំង និងស្ទឹងជីនិត ខេត្តមានក្រុង១ និងស្រុកចំនួន៧ មានចំនួន៨១ ឃុំ-សង្កាត់ និងមានភូមិចំនួន៧២៧ភូមិ ។ ខេត្តកំពង់ធំកាលពីបុរាណកាលមកចាស់ៗជំនាន់មុន លោកតែងតែនាំគ្នាហៅខេត្តកំពង់ធំនេះថា កំពង់ពោះធំៗ ការហៅឈ្មោះកំពង់ពោះធំនេះក៏ដោយសារកាលពីយូរអង្វែងឆ្នាំមកហើយនោះនៅមាត់កំពង់ស្ទឹងសែន ស្ថិតនៅក្បែរនឹងមាត់ធម្មជាតិដ៏ធំមួយជាប់នឹងបរិវេណវត្តឥន្ទ្រីសំវរៈ ហៅវត្តកំពង់ធំបច្ចុប្បន្ននេះ មានរូងសត្វពស់ដ៏ធំមួយមានពស់គូរស់នៅ ហើយនៅរៀងរាល់ថ្ងៃសិល្ប៍ ប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅជុំវិញតំបន់នោះពួកលោកតែងតែបានឃើញសត្វពស់ដ៏ធំនោះបង្ហាញខ្លួន ឲ្យពួកគាត់បានឃើញ ចំណែកសត្វពស់នោះ បើយោងទៅតាមអបិយជំនឿហាក់ដូចជា មានបារមីតាមគ្រប់គ្រង និងថែរក្សាអញ្ចឹង ដោយសារតែពស់នោះ គឺមិនដែលធ្វើបាបដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ឬក៏ធ្វើឲ្យមនុស្សឡើយ ។
លុះដល់តំណាក់កាលដ៏យូរអង្វែងក្រោយៗមក បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋយើងពួកលោកមិនដែលបានឃើញសត្វពស់មួយគូនោះបង្ហាញខ្លួនទៀតទេ ហើយក៏គ្មានអ្នកណាបានដឹងថា សត្វពស់នោះវាចេញពីទីនេះ ហើយទៅរស់នៅឯណានោះដែរ ស្រាប់តែបាត់ខ្លួនពីកន្លែងនោះ ទៅដោយស្ងាត់ស្ងៀមតែម្តង ដោយហេតុផលនេះហើយចាប់តាំងពីពេលនោះមកប្រជាពលរដ្ឋនាំគ្នាហៅទីកន្លែងនោះថា កំពង់ពោះធំៗ ក្រោយៗមកទៀត នៅត្រឹមតែហៅថា កំពង់ធំៗទៅវិញ ហើយក្រោយមកទៀតនៅសម័យបារាំងចូលមកកាន់កាប់ទឹកដីខ្មែរ ពួកគេបានបែងចែកទឹកដីខ្មែរ ដែលបានដាក់ឈ្មោះថា ខេត្តកំពង់ធំឲ្យសមស្របទៅនឹងការហៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋចាប់តាំងពីពេលនោះរហូតមក ។
ជុំវិញប្រវត្តិខេត្តកំពង់ធំនេះផងដែរលោកតាព្រឹទ្ធាចារ្យ កង សាអ៊ុ អាយុ៨៧ឆ្នាំ មានប្រសាសន៍ថា កាលពីសម័យមុន បើតាមលោកតាបានដឹងខ្លះៗនោះអំពីប្រវត្តិខេត្តកំពង់ធំនេះចាស់ៗខ្លះហៅថា កំពង់ពោះធំៗពិតប្រាកដមែន ដោយសារតែនៅជិតមាត់ស្ទឹងសែនមានបឹងធំមួយ មានរូងពស់ និងមានសត្វពស់ដ៏ធំរស់នៅ ចំណែកចាស់ខ្លះទៀតហៅខេត្តកំពង់ធំថា ខេត្តប្រជុំធំៗ ឈ្មោះខេត្តប្រជុំធំនេះដែលចាស់ៗលោកហៅកាលពីជំនាន់នោះដោយសារថា ខេត្តកំពង់ធំ កាលពីសម័យនោះមានទឹកដីធំទូលាយណាស់ ។
រហូតដល់ខេត្តព្រះវិហារឯណោះ នៅពេលដែលមានកិច្ចប្រជុំធំៗម្តងៗចាស់ៗនាសម័យនោះពួកគាត់តែងតែនាំគ្នាមកប្រជុំនៅខេត្តកំពង់ធំនេះ ពីព្រោះតែខេត្តនេះស្ថិតនៅចំកណ្តាលនៃប្រទេសខ្មែរនាសម័យនោះរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្នកាលនេះ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ