រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ដើម្បីដើរតាមស្ថានការណ៍សង្គមនាពេលបច្ចុប្បន្នរដ្ឋសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាចំនួន១១២រូបបានលើកដៃអនុម័តលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីសញ្ជាតិដែលមានចំនួន១០ជំពូក និង៣៨មាត្រា ។
ការអនុម័តសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីសញ្ជាតិនេះធ្វើឡើងក្នុងសម័យប្រជុំពេញអង្គរដ្ឋសភាលើកទី១០នីតិកាលទី៥ ក្រោមអធិបតីភាពសម្តេចហេង សំរិនប្រធានរដ្ឋសភា និងសមាជិកសភាចូលរួមទាំងអស់១១២រូប ក្នុងចំណោមសមាជិកទាំងអស់១២៣រូប ។
សម្តេចក្រឡាហោម ស ខេង ឧបកនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃបានលើកឡើងក្នុងសម័យប្រជុំសភាពេញអង្គនាព្រឹកថ្ងៃទៅ៣១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៨ថា ការបង្កើតច្បាប់សញ្ជាតិនេះ ដោយសារច្បាប់ស្តីពីសញ្ជាតិដែលបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៩៦ ហើយបានអនុវត្តមក២០ឆ្នាំមកនេះ មិនបានស្របនឹងស្ថានភាពនាពេលបច្ចប្បុន្ននោះទេ ។
សម្តេចបន្តថា សញ្ជាតិខ្មែរ គឺជាចំណងគតិយុត្តិ និងនយោបាយដែលភ្ជាប់បុគ្គលនៅនឹងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ហើយតាមរយៈចំណងនេះរូបវន្តបុគ្គលត្រូវបានចាត់ទុកជាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ។
សម្តេចក្រឡាហោម ស ខេងក៏បានបញ្ជាក់ថា «ស្ថានភាពសង្គមបច្ចុប្បន្ននេះមិនស្របក្នុងការប្រើប្រាស់ច្បាប់សញ្ជាតិឆ្នាំ១៩៩៦ ។ អីញ្ចឹងហើយបានជាយើងមិនយកច្បាប់នោះមកអនុវត្តតទៅទៀត ដែលចាំបាច់យកច្បាប់ចាស់នោះមកសិក្សា ដោយរាជរដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតក្រុមការងារមួយដែលខ្ញុំជាប្រធាន ។ នៅពេលសិក្សារួចមកយើងរកឃើញថា មានចំណុចផ្សេងៗជាច្រើនត្រូវធ្វើការកែប្រែក្នុងនោះការកំណត់ពីទឹកប្រាក់ ដើម្បីសុំចូលសញ្ជាតិតាមរយៈការវិនិយោគ ឬហៅថា សញ្ជាតិតូបនីយកម្ម នោះត្រូវបានលុបចេញដាក់ក្នុងអនុក្រឹត្យវិញ ដើម្បីងាយស្រួលកែប្រែតាមស្ថានការណ៍សង្គម» ។
យ៉ាងណាក្តី បើតាមសេចក្តីថ្លែងហេតុបានឲ្យដឹងសេចក្តីព្រាងច្បាប់សញ្ជាតិត្រូវបានតាក់តែងឡើងដោយឈរលើមូលដ្ឋានបី គឺ១- រក្សាទុកនូវបទប្បញ្ញត្តិទាំងឡាយនៃច្បាប់ស្តីពីសញ្ជាតិឆ្នាំ ១៩៩៦ ដែលនៅមានលក្ខណៈសមស្របក្នុងការអនុវត្ត ។ ២- កែសម្រួល ឬលុបចោលនូវបទប្បញ្ញតិ្តទាំងឡាយណាដែលលែងមានលក្ខណៈសមស្របក្នុងការអនុវត្ត និង៣- បន្ថែមបទប្បញ្ញត្តិថ្មីឲ្យស្របតាមការវិវត្តផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមកម្ពុជាបច្ច្ុប្បន្ន ដើម្បីពង្រឹងការគ្រប់គ្រងកិច្ចការសញ្ជាតិឲ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពសំដៅធានានូវសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋការពារសន្តិសុខ និងផលប្រយោជន៍របស់ជាតិ ។
សូមជម្រាបថា អង្គសភាបានពិភាក្សា និងអនុម័តសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះមួយជំពូកម្តងៗដែលមានលទ្ធផលដូចខាងក្រោម អង្គសភាបានអនុម័តយល់ព្រមទទួលយកសេចក្តីព្រាងច្បាប់មកពិចារណាមានចំនួន១១១សំឡេង ។
បន្ទាប់ពីពិភាក្សារួចអង្គសភាបានអនុម័តយល់ព្រមលើជំពួកទី១មានចំនួន១១១សំឡេង ជំពូកទី២ មានចំនួន១១១សំឡេង ជំពូកទី៣មានចំនួន១១១សំឡេង ជំពូកទី៤មានចំនួន១១១សំឡេង ជំពូកទី៥ មានចំនួន១១១សំឡេង ជំពូកទី៦មានចំនួន១១២សំឡេង ជំពូកទី៧ មានចំនួន១១២សំឡេង ជំពូកទី៨ មានចំនួន១១២សំឡេង ជំពូកទី៩ មានចំនួន១១២សំឡេង ជំពូកទី១០ មានចំនួន១១២សំឡេង ជាចុងបញ្ចប់អង្គសភាបានអនុម័តយល់ព្រមលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ ទាំងមូលមានចំនួន១១២ សំឡេង ។
សូមជម្រាបថា ជំពូកទី១បានចែងអំពីបទប្បញ្ញត្តិទូទៅមាន៤មាត្រាដែលជំពូកនេះចែងអំពីគោលបំណងគោលដៅវិសាលភាពនៃច្បាប់ និងការកំណត់និយមន័យនៃវាក្យស័ព្ទសំខាន់ៗ។
ជំពូកទី២ចែងអំពីស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ចមាន១មាត្រា (មាត្រា៥) ជំពូកនេះចែងអំពីក្រសួង មហាផ្ទៃដែលមានសមត្ថកិច្ចដឹកនាំអនុវត្តច្បាប់ស្តីពីសញ្ជាតិ ។ ជំពូក៣ចែងអំពីគោលការណ៍ទូទៅមាន៣មាត្រា ជំពូកនេះចែងអំពីជនណាមានសញ្ជាតិខ្មែរជាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ សិទ្ធិទទួល និងកាន់កាប់អត្ថសញ្ញាណប័ណ្ណសញ្ជាតិខ្មែរ និងលិខិតឆ្លងដែននៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។ ជំពូកនេះក៏បានចែងផងដែរ អំពីការហាមឃាត់ការដកសញ្ជាតិការនិរទេសខ្លួន ឬចាប់បញ្ជូនខ្លួនប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទៅឲ្យប្រទេសក្រៅការគាំពារ គ្រប់មធ្យោបាយការទូត និងការមិនអាចបាត់សញ្ជាតិដោយឯកឯងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅឯបរទេស ។
ជំពូកទី៤បានចែងអំពីសញ្ជាតិខ្មែរពីកំណើត និងសញ្ជាតិខ្មែរពីការស្មុំកូនពេញលេញមាន២មាត្រា ដែលជំពូកនេះចែងអំពីសញ្ជាតិខ្មែរពីកំណើតដោយការកើតពីឪពុកម្តាយមានសញ្ញាតិខ្មែរ និងដោយការកើតក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងអំពីសញ្ជាតិខ្មែរដោយការស្មុំកូនពេញលេញ ។ ជំពូក៥ ចែងអំពីសញ្ជាតិខ្មែរដោយអាពាហ៍ពិពាហ៍មាន៧មាត្រាជំពូកនេះចែងអំពីការអាចទាមទារសញ្ជាតិខ្មែរពីរបស់ស្ត្រី ឬបុរសបរទេសដែលបានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅពេលដែលជនបរទេសនោះបានបំពេញគ្រប់លក្ខខណ្ឌដែលបានកំណត់ និងសិទ្ធិប្តឹងតវ៉ាក្នុងករណីមានការបដិសេធការទាមទារសញ្ជាតិ ។ ជំពូកនេះក៏បានចែងផងដែរពីការបាត់សញ្ជាតិខ្មែររបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដោយសារការរៀបអាពាហ៍ពាហ៍ជាមួយជនបរទេស ។
ជំពូក៦ ចែងអំពីសញ្ជាតិតូបនីយកម្មមាន១០មាត្រាដោយជំពូកនេះបានចែងពីអំពីលក្ខខណ្ឌផ្សេងៗដែលជនបរទេសត្រូវបំពេញ ដើម្បីស្នើសុំចូលសញ្ជាតិខ្មែរដោយសញ្ជាតិតូនីយកម្មដែលលក្ខខណ្ឌមានដូចជា ការស្នាក់នៅ ការវិនិយោគ ការធ្វើអំណោយជាសាច់ប្រាក់ដល់ថវិកាជាតិ ឬវិស័យមនុស្សធម៌ និងគុណសម្បត្តិពិសេស ឬថ្វីដៃពិសេស ។ ជំពូក៧ចែងអំពីការបាត់សញ្ជាតិខ្មែរ មាន២មាត្រា ដោយជំពូកនេះចែងអំពីការអនុញ្ញាតឲ្យជនណាដែលមានសញ្ជាតិខ្មែរហើយមានអាយុ១៨ឆ្នាំយ៉ាងតិចអាចសុំលះបង់សញ្ជាតិខ្មែរបានក្នុងករណីដែលជននោះមានសញ្ជាតិផ្សេងទៀត និងការអនុញ្ញាតឲ្យមានការសុំលះបង់សញ្ជាតិខ្មែរជាចង្កោមគ្រួសាររបស់ពលរដ្ឋខ្មែរជាម្តាយ ឬឪពុក ដែលមានកូនជាអនីតិជន ។
នៅក្នុងជំពូក៨ នៃច្បាប់ស្តីពីសញ្ជាតិដែលចែងអំពីទោសប្បញ្ញតិ មាន៦មាត្រា ដោយជំពូកនេះបានចែងអំពីការផ្តន្ទាទោសជនបរទេសណាដែលកាន់កាប់ និងប្រើប្រាស់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ សញ្ជាតិខ្មែរ ឬលិខិតឆ្លងដែននៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងផ្តន្ទាទោសដូចគ្នាចំពោះមន្ត្រី ភ្នាក់ងាររាជការ ឬជនណាធ្វើអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណសញ្ជាតិខ្មែរ ឬលិខិតឆ្លងដែននៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាឲ្យជនណាម្នាក់ដែរមិនមានសញ្ជាតិខ្មែរ ។
គួរបញ្ជាក់ឲ្យដឹងដែរថា នៅព្រឹកថ្ងៃទី៣១ ឧសភានោះដែរអង្គប្រជុំសភាក៏បានអនុម័ត
សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ។ សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីការអនុម័តយល់ព្រមលើកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីការបង្កើតអង្កការសហប្រតិបតិ្តការព្រៃឈើអាស៊ី ។ សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីវិសោធនកម្មមាត្រា៣ មាត្រា២៣ មាត្រា៣០ មាត្រា៣៣ មាត្រា៣៤ មាត្រា៣៥ មាត្រា៣៦ មាត្រា ៣៧ មាត្រា៣៨ មាត្រា៣៩ និងមាត្រា៤០ នៃច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រង និងការធ្វើអាជីវកម្មធនធានរ៉ែដែលត្រូវប្រកាសឲ្យប្រើ ដោយព្រះរាជក្រមលេខនស/ រកម/ ០៧០១/០៩ ចុះថ្ងៃទី១៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០១ ផងដែរ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ