រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ស្របពេលបច្ចេកវិទ្យាកាន់តែទំនើប ហើយប្រព័ន្ធហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យា ទូរគមនាគមន៍ និងព័ត៌មានវិទ្យា ត្រូវបានក្រុមជនអនាមិកវាយប្រហារជាបន្តបន្ទាប់ ធ្វើឱ្យមានការព្រួយបារម្ភ ខណៈកន្លងមកធ្លាប់វាយប្រហារទៅលើគេហទំព័រ ឬហ្វេសប៊ុកផេករបស់ក្រសួងស្ថាប័នរដ្ឋ…
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ស្របពេលបច្ចេកវិទ្យាកាន់តែទំនើប ហើយប្រព័ន្ធហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យា ទូរគមនាគមន៍ និងព័ត៌មានវិទ្យា ត្រូវបានក្រុមជនអនាមិកវាយប្រហារជាបន្តបន្ទាប់ ធ្វើឱ្យមានការព្រួយបារម្ភ ខណៈកន្លងមកធ្លាប់វាយប្រហារទៅលើគេហទំព័រ ឬហ្វេសប៊ុកផេករបស់ក្រសួងស្ថាប័នរដ្ឋ និងក្រុមហ៊ុនសំខាន់ៗ ជាដើម ។ ដើម្បីសុវត្ថិភាព បច្ចុប្បន្ននេះ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ បាននិងកំពុងត្រៀម និងប្រុងប្រយ័ត្នរាល់ការវាយប្រហារនានា ។
លោកបណ្ឌិត កាន ច័ន្ទមេត្តា រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍កម្ពុជា មានប្រសាសន៍កាលពីថ្ងៃទី២៥ មេសា ម្សិលមិញថា ៖« ពាក្យ Hack នេះ ម្នាក់ៗមានការព្រួយបារម្ភទាំងអស់គ្នា ទោះបីមិនព្រួយបារម្ភទៅលើខាងរដ្ឋាភិបាលទាំងមូល ក៏ព្រួយបារម្ភទៅលើទិន្នន័យរបស់វិស័យឯកជនដែរ ។ អីចឹង ម្នាក់ៗឱ្យតែឮថា Hack ទាំងរដ្ឋាភិបាល និងឯកជន យើងមិនសូវសប្បាយចិត្តប៉ុន្មានទេ នៅពេលគេលួចយកទិន្នន័យរបស់យើង ទិន្នន័យសាធារណៈក្តី ឯកជនក្តី យកទៅធ្វើអ្វី ឬយកទៅបំលែងអ្វីផ្សេងទៀត ក្នុងគោលបំណងមិនស្របច្បាប់ រំលោភទៅបទប្បញ្ញត្តិជាធរមាន»។
លោកបណ្ឌិតគូសបញ្ជាក់ថា ៖« យើងត្រូវត្រៀមប្រយុទ្ធប្រឆាំងទប់ស្កាត់រាល់ការ Hack ទាំងឡាយណា ដែលមិនត្រូវកើតមានឡើង ពីព្រោះទាំងទិន្នន័យសាធារណៈនិងឯកជន គឺមានសារសំខាន់ណាស់ ។ អ្វីដែលយើងត្រូវការសំខាន់នោះ គឺទប់ស្កាត់រាល់ការវាយប្រហារ ។ អីចឹង បានជាយើងបើកសិក្ខាសាលាពេលមុននេះ គឺចង់បញ្ជ្រាបការយល់ដឹង ការប្រុងប្រយ័ត្នទៅលើយន្តការ ការពារទិន្នន័យរបស់ខ្លួន និងទិន្នន័យរបស់ក្រសួងពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនផងដែរ ។ បន្ថែមលើសពីនេះ យើងនឹងរៀបចំវគ្គបណ្តុះបណ្តាល និងរៀបសៀវភៅគោលការណ៍មួយសម្រាប់បង្រៀនដល់អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកទាំងអស់ ឱ្យគាត់យល់ពីប្រព័ន្ធសុវត្ថិភាព » ។
បើតាមលោកបណ្ឌិតថា ៖« ដើម្បីការពារទិន្នន័យរបស់ខ្លួនបាន គាត់ [អ្នកប្រើប្រាស់] ធ្វើអ្វីខ្លះ ? កំហុសដែលកើតឡើងនេះ ជួនកាល វាមិនមែនមកពីហ្វេកប៊ុក ឬអ្នកគ្រប់គ្រងទេ អាចមកពីមកអ្នកប្រើប្រាស់ ហើយពេលខ្លះ ក៏មិនមែនជាកំហុសរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដែរ គឺគេមានចេតនាក្នុងការលួចតែម្តង » ។
លោកបណ្ឌិតបន្តថា ៖« ប្រសិនអ្នកទាំងអស់គ្នាប្រយុទ្ធប្រឆាំងទៅលើការងារហ្នឹង Hack យើងមិនមានជាការបារម្ភទេ ព្រោះគ្រប់គ្នាយល់ ។ លើសពីនេះ យើងនឹងបង្កើតប្រព័ន្ធទូរស័ព្ទHotlineមួយសម្រាប់អ្នកណាជាជនរងគ្រោះពីការ Hack នោះ គាត់អាចទូរស័ព្ទមកភ្លាម ដើម្បីយើងចុះទៅធ្វើការជួសជុលស្តារយកAccount នោះមកវិញ » ។
លោកបណ្ឌិតលើកឡើងថា កន្លងមក ខាងនាយកដ្ឋានសន្តិសុខរបស់ក្រសួងបានដាក់ចេញនូវគោលការណ៍មួយចំនួនរួចហើយ និងបានចែករំលែកព័ត៌មានទៅក្រុមការងារអន្តរក្រសួងដែលជាអ្នកគ្រប់គ្រងលើវេបសាយ ហ្វេសប៊ុករបស់ក្រសួង ឱ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្ន ។ ក្រសួងតែងពញ្ញាក់ស្មារតី និងប្រុងប្រយ័ត្នជានិច្ចទៅអន្តរក្រសួងពាក់ព័ន្ធ ។
លោកបណ្ឌិតបន្តថា ៖« យើងព្យាយាមរៀបចំនូវប្រព័ន្ធដែលមានសុវត្ថិភាព ដើម្បីទប់ស្កាត់រាល់ការវាយប្រហារទាំងអស់ ។ ប៉ុន្តែគ្មានប្រទេសនៅលើពិភពលោកទាំងអស់ជឿជាក់ថា ប្រទេសខ្លួនមានសុវត្ថិភាពទេ ។ រាល់ថ្ងៃនេះ មានគេលួច ប៉ុន្តែយើងអត់ដឹង អីចឹង គ្មានប្រទេសណាជឿជាក់ច្បាស់ទៅលើបច្ចេកវិទ្យារបស់ខ្លួនឯងបាន១០០%ទេ ។ ប៉ុន្តែសំខាន់យើងមានប្រព័ន្ធសម្រាប់ការពារ និងប្រព័ន្ធសហការគ្នានៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌតំបន់អាស៊ាន ។ នៅក្នុងប្រទេសយើងបានធ្វើការជាមួយក្រសួងពាក់ព័ន្ធចំនួន៥ នឹងធ្វើជាមួយគ្នាដើម្បីធានាថា ចរាចរណ៍ទិន្នន័យរបស់យើងមានសុវត្ថិភាព » ។
គួររំលឹកថា រាជរដ្ឋាភិបាលបានប្រកាសដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់នូវអនុក្រឹត្យ ស្តីពីហត្ថលេខាឌីជីថលឬ«Digital Signature» ដើម្បីការពារហានិភ័យដែលអាចកើតឡើងតាមរយៈការលួចកែទិន្នន័យ និងការវាយប្រហារពីក្រុមជនអនាមិកនានា(Hackers) ។
បើតាមការបញ្ជាក់របស់លោក អ៊ូ ផាន់ណារិទ្ធ ប្រធាននាយកដ្ឋានសន្តិសុខបច្ចេកវិទ្យាគមនាគមន៍ និងព័ត៌មាន បានឲ្យដឹងថា លក្ខណៈពិសេសរបស់«ហត្ថលេខាឌីជីថល»ឬ«Digital Signature»នេះ ផ្តោតលើ៤ចំណុចសំខាន់គឺ ៖
១-ទាក់ទងនឹង«Authentication ឬការបញ្ជាក់ភាពត្រឹមត្រូវ» ដែលយើងអាចដឹងបានថា តើឯកសារដែលបានផ្ញើតាមអុីម៉ែលមកពីខាងណា ហើយអ្នកណាជាអ្នកផ្ញើមក ។
២-ទាក់ទងនឹងសុចរិតភាព បានន័យថា ព័ត៌មានដែលបញ្ជូនពីអុីម៉ែលម្នាក់ទៅម្នាក់ អត់មានការកែប្រែពីជនទី៣ មុននឹងបញ្ជូនទៅបុគ្គលិកដែលត្រូវផ្ញើទៅនោះទេ ។
៣-រក្សាការសម្ងាត់ ដោយប្រព័ន្ធនេះនឹងបំលែងមិនឱ្យជនទី៣ ឬហេកឃ័រដឹងថា ព័ត៌មានដែលផ្ញើមក ជាព័ត៌មានអ្វីនោះទេ ។
៤-ការមិនអាចបដិសេធបាន ឧទាហរណ៍ បើបុគ្គល«ក» ផ្ញើសារទៅបុគ្គល«ខ» ប្រព័ន្ធនេះនឹងបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា បុគ្គល«ក»ជាអ្នកផ្ញើទៅ ដោយបុគ្គលនេះមិនអាចប្រកែកបានឡើយ ថា ខ្លួនមិនបានផ្ញើទៅ ឬមានអ្នកហេកអុីម៉ែលរបស់ខ្លួន ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ