ដោយ ៖ អេង យេង មន្ដ្រីចូលនិវត្ដន៍
លើកណាក៏ដោយឱ្យតែទាក់ទងដល់បញ្ហាប្រាសាទព្រះវិហារ អ្នកនយោបាយ Machiavel និយម និងជាតិនិយមចង្អៀត ចង្អល់នៃនយោបាយប្រកាន់ស្ដាំបំផុតរបស់ថៃ តែងតែទូងស្គរប្រកូកប្រកាសរកការគាំទ្រពីពួកជាតិនិយមជ្រុល ដែលគេបានចាត់ទុកថាជាឧបករណ៍ដ៏ស័ក្ដិសិទ្ធិក្នុងការគាស់រំលើងគូប្រឆាំងរបស់ពួកគេ ។
មានការកត់សំគាល់ថា នៅពេលណាមានជម្លោះនយោបាយផ្ទៃក្នុងនៅបាងកក ពួកគេតែងតែចាត់បញ្ជូន Veera Sumkwangkit ដែលជា មនុស្សប្រភេទស្រមើស្រមៃវង្វេងវង្វាន់បែប Don Quichotte ក្នុងរឿងនិទានដ៏ល្បីល្បាញប្រទេសអេស្ប៉ាញ ឱ្យមកស្រែកបំពងអំពីស្នេហាជាតិនិយមថៃនៅក្បែរប្រាសាទព្រះវិហារ ក្នុងគោលបំណងបង្វែរបង្វិលរលកប្រឆាំងនឹងពួកគេឱ្យមកប្រឆាំង កម្ពុជាលើបញ្ហាព្រំដែនវិញ ។ ជាក់ស្ដែងដូចក្នុងពេលកន្លងមក Sumkwangkit ជាមេអាវលឿងនៅខនកេនបាននាំបក្ស ពួកគេមកគំរាមដកបង្គោលព្រំដែនលេខ២២ នៅតំបន់ប្រាសាទតាមាន់តូចជាដើម ។
ចំពោះអ្នកអង្គម្ចាស់ Wanwipa វិញ ជាញឹកញាប់ត្រូវគេទម្លាក់ឱ្យធ្វើកិច្ចការខាងវោហាសាស្ដ្រ ។ កាលពីខែមករាមុននេះ អ្នកអង្គ ម្ចាស់បានទទូចឱ្យនាយករដ្ឋមន្ដ្រី Abhisit Vejjajiva ផ្ដល់ដំណឹងជាផ្លូវការទៅមជ្ឈមណ្ឌលបេតិកភណ្ឌពិភពលោក នៅប៉ារីស អំពីការជំទាស់របស់ថៃចំពោះសំណើរបស់កម្ពុជាស្ដីពីគំរោងគ្រប់គ្រង និងអភិរក្សប្រាសាទព្រះវិហារ។ ក្រោយមកទៀត អ្នកអង្គម្ចាស់នេះបានផ្ញើលិខិតមួយទាមទារឱ្យអគ្គលេខាធិការអង្គការយូណេស្កូ ដកប្រាសាទព្រះវិហារចេញពីបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ។
ម្ដងនេះទៀត យោងទៅតាម ASTV manager online កាលពីថ្ងៃទី៧ ឧសភា ឆ្នាំ ២០១០ អ្នកអង្គម្ចាស់ Wanwipa បានដាក់លិខិត មួយទៅសភា ទទូចសុំឱ្យសមាជិកសភាបដិសេធរបៀបវារៈអនុម័តកំណត់ហេតុអង្គប្រជុំបីរបស់គណៈកម្មការចំរុះ កំណត់ព្រំដែនគោកកម្ពុជា-ថៃ (JBC) ដែលលើកទី១ ធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី១០ដល់១២ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០០៨ នៅសៀមរាប លើកទី២នៅថ្ងៃទី៣-៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០០៩ នៅបាងកក និងលើកទី៣ នៅថ្ងៃទី៦-៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០៩ នៅភ្នំពេញ ។ គួរកត់សំគាល់ផងដែរថា កំណត់ហេតុអង្គប្រជុំទាំងនេះត្រូវបានអនុម័តជាគោលការណ៍រួចហើយដោយគណៈរដ្ឋមន្ដ្រីថៃ កាលពីថ្ងៃទី៧ មេសា ឆ្នាំ២០១០ និងឥឡូវនេះត្រូវរង់ចាំការអនុម័តពីសភា ដើម្បីអាចឱ្យ JBC បន្ដការងាររបស់ខ្លួនបាន ។
ដូចគេបានដឹងរួចហើយ ការចោទប្រកាន់មូលបង្កាច់របស់អ្នកអង្គម្ចាស់ Wanwipa កើតចេញមកពីជំនឿចាស់គំរឹល ខុសឆ្គងនៃការយល់ច្រឡំអំពី “ការបាត់បង់ទឹកដីរបស់ថៃ” ដែលថា ប្រាសាទព្រះវិហារជារបស់ថៃ ។ ក្នុងស្មារតីនេះ អ្នកអង្គម្ចាស់ចោទ JBC ថាបានព្រមព្រៀងគ្នាជាមួយកម្ពុជាលើតំបន់ដែលគេហៅខុសថា ជាតំបន់ជម្លោះ៤,៦គីឡូម៉ែត្រក្រឡា ដែលជាទង្វើនាំទៅដល់ការទទួលស្គាល់ផែនទីកម្ពុជាតាមគន្លងចាស់ ដូចគ្នាក្នុងករណីប្រាសាទព្រះវិហារនៅតុលាការ ក្រុងឡាអេ។
តាមពិតទៅវាផ្ទុយស្រឡះពីទឡ្ហីករណ៍របស់អ្នកអង្គម្ចាស់ Wanwipa ព្រោះបញ្ហាវាមិនចោទទៅត្រង់ថា តើត្រូវយកផែនទីកម្ពុជា ឬផែនទីថៃក្នុងការកំណត់ព្រំដែនប្រទេសទាំងពីរនោះទេ ហើយវាក៏ច្បាស់ណាស់ថា ការគូសផែនទីជាឯកតោភាគី ហើយបង្ខំឱ្យប្រទេសដទៃគោរពតាមឆន្ទានុសិទ្ធិរបស់ខ្លូននោះ ក៏រឹងរឹតតែមិនស្របទៅតាមទម្លាប់អនុវត្ដជាអន្ដរជាតិទៅទៀត បើមិនដូច្នេះទេ ផែនទីពិភពលោកទាំងមូលនឹងត្រូវផ្លាស់ប្ដូររូបរាង ហើយជាលទ្ធផលពិភពលោកទាំង មូលនឹងធ្លាក់ចូលក្នុងភ្លើងសង្គ្រាម ។ ប៉ុន្ដែដោយសារតែគំនិតតាំងខ្លួនថា កម្ពុជាមិនស្មើខ្លួន ពួកជាតិនិយមជ្រុលទាំងនេះមិន អើពើនឹងផែនទីអន្ដរជាតិដែលមានស្រាប់ ហើយដែលប្រទេសទាំងពីរបានទទួលស្គាល់រួចមកហើយនោះទេ ។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ គេគ្រប់គ្នាក៏បានយល់ដឹងពីក្រយៅពិតប្រាកដនៅពីក្រោយល្បិចកលនយោបាយទាំងនេះអស់ហើយ ។ ដូចដែលបាន ដឹងរួចហើយ បញ្ហាព្រំដែននៅតំបន់បរិវេណប្រាសាទព្រះវិហារត្រូវបានគណបក្សសម្ព័ន្ធភាពប្រជាជនដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ (PAD) យកមកធ្វើអាជីវកម្មនយោបាយនាពេលកន្លងមកថ្មីៗនេះ នោះគឺក្រោយពេលប្រាសាទព្រះវិហារ ត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៨ ។ ក្រុមនយោបាយរបស់អ្នកអង្គម្ចាស់ Wanwipa បាន ប្រើប្រាស់បញ្ហាព្រំដែនដែលជាបញ្ហាដ៏រសើបនេះជាឧបករណ៍នយោបាយដ៏មានថាមពលខ្លាំងក្លារបស់ខ្លួន ក្នុងការផ្ដួល រំលំរដ្ឋាភិបាល Samak Sundaravej និងក្រោយមករដ្ឋាភិបាល Somchai Wongsawat ។
ក្នុងបញ្ហានេះ លោក Vasin Teeravechyan ដែលជាសហប្រធាន JBC បានធ្វើការព្រមានអ្នកនយោបាយថៃ នៅក្នុងសិក្ខាសាលាមួយនៅ ឯក្រសួងការបរទេសក្នុងក្រុងបាងកក កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០០៩ ថា “មិនត្រូវយកបញ្ហាព្រំដែនធ្វើជាបញ្ហានយោបាយ ដើម្បីផលប្រយោជន៍ខ្លួននោះទេពីព្រោះវាអាចបំផ្លាញការកំណត់ព្រំដែនជាមួយកម្ពុជា” (សារព័ត៌មាន The Nation ថ្ងែទី១៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០០៩)។ លោកបាននិយាយបន្ដទៀតថា ផែនទីដើមដំបូងដែលគូសដោយបារាំង គឺជាឯក សារមួយនៃឯកសារជាច្រើន ដែលរួមបញ្ចូលក្នុងការចរចាព្រំដែន ។ លោកបាននិយាយថា “ទោះបីយើងចូលចិត្ដ ឬមិនចូលចិត្ដ យើងមិនអាចបដិសេធចោលនូវតួនាទីរបស់ផែនទីនេះបានទេ” ។
គួររំលឹកឡើងវិញផងដែរថា ផែនទីឧបសម្ព័ន្ធ១ (ខ្នាត១:៥០,០០០ ស៊េរី L7016 ការបោះពុម្ពលេខ 1-DMATC) ដែលលោក Vasin Teeravechyan បាននិយាយយោងទៅលើថា ជាផែនទីដើមដំបូងដែលគូសដោយបារាំង និងដែលអ្នកអង្គម្ចាស់ Wanwipa បានឱ្យឈ្មោះថា ជាផែនទីកម្ពុជានោះ គឺជាលទ្ធផលកើតចេញពីការងារនៃគណៈកម្មការចំរុះបារាំង-សៀម ដែល បង្កើតឡើងដោយអនុសញាបារាំង-សៀម ថ្ងៃទី១៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩០៤ និងសន្ធិសញាបារាំង-សៀម ថ្ងៃទី២៣ ខែ មីនា ឆ្នាំ១៩០៧ ហើយដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយរដ្ឋាភិបាលព្រះរាជាណាចក្រសៀម ហើយនិងត្រូវបានប្រើដោយតុលាការក្រុងឡាអេ ក្នុងការចេញសាលដីការស្ដីពីអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជាលើប្រាសាទព្រះវិហារ និងតំបន់ ជុំវិញ កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦២ ។ ថែមពីលើផែនទីនេះ កំណត់ហេតុនៃការបោះបង្គោលព្រំដែននៃគណៈកម្មការកំណត់ព្រំដែនរវាងឥណ្ឌូចិននិងសៀម ឆ្នាំ១៩០៨-១៩០៩ និងការត្រួតពិនិត្យសាឡើងវិញក្នុងឆ្នាំ១៩១៩-១៩២០ ត្រូវបានក្រុមអ្នក បច្ចេកទេសថៃ-កម្ពុជា កំពុងប្រើប្រាស់សំរាប់បេសកកម្មស្វែងរកការពិតទៅលើស្ថានភាពជាក់ស្ដែង និងទីតាំងនៃ បង្គោលព្រំដែនដែលមានស្រាប់ទាំង៧៣ ។
ដូចដែលបាននិយាយរួចមកហើយ អរិភាពរបស់ថៃជាមួយកម្ពុជាលើបញ្ហាព្រំដែននៅតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ បាន កើតឡើងមិនមែនដោយសារខ្វះខាតនៃក្របខណ្ឌច្បាប់អន្ដរជាតិ និងគ្មានការកំណត់ព្រំដែនច្បាស់លាស់នោះទេ ប៉ុន្ដែ វាចេញមកតែពីជាតិនិយមជ្រុលពោរពេញទៅដោយបុរេវិនិច្ឆ័យ ការយល់ខុស និងការដែលមើលឃើញតែពីខ្លួនឯង ថាមានភាពខ្ពង់ខ្ពស់ជាងកម្ពុជា ។ ជាសក្ខីភាព អ្នកប្រាជ្ញបណ្ឌិតដ៏សុចរិត និងល្បីល្បាញខាងប្រវត្ដិសាស្ដ្រថៃមួយរូប គឺលោក Charnvit Kasetsiri បានមានប្រសាសន៍យ៉ាងច្បាស់ថា “ករណីប្រាសាទព្រះវិហារនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ បានឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យឃើញនូវប្រភេទប្រវត្ដិសាស្ដ្រកែកាឡៃមួយ ដែលបញ្ឆេះឧត្ដមគតិជាតិនិយម ហើយឈានទៅរកការបង្កសង្គ្រាម ដើម្បីយក មកវិញនូវអ្វីដែលអ្នកវង្វេងប្រវត្ដិសាស្ដ្រហៅថាទឹកដីដែលបាត់បង់ស្អីគេនោះ” ។ ថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទស្ដីអំពី “ប្រាសាទ ដែលឈ្លោះដណ្ដើមគ្នា” ដែលប្រារឰធ្វើឡើងនៅឯក្លឹបអ្នកកាសែតបរទេសនៃប្រទេសថៃ កាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០០៩ លោក Kasetsiri បានបង្ហាញរូបថតនៃការធ្វើទស្សនកិច្ចរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ Damrong Rajanupab ទៅកាន់ប្រាសាទព្រះវិហារ នាថ្ងៃទី៣០ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩២៩ ហើយបានមានប្រសាសន៍ថា “ព្រះអង្គម្ចាស់បានទទួលយល់ព្រមថា ព្រះវិហារជាកម្មសិទ្ធិរបស់ឥណ្ឌូចិន-បារាំង”។ លើសពីនេះទៅទៀត លោក Kasetsiri បានរំលឹកឡើងវិញថា សេនាប្រមុខ Sarit Thanarat បានថ្លែងសារតាមទូរទស្សន៍ភ្លាមៗ បន្ទាប់ពីការចេញសាលក្រមតុលាការអន្ដរជាតិស្ដីពីប្រាសាទព្រះវិហារ ដោយបានបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលពុំមានជំរើសអ្វីក្រៅពីទទួលយល់ ព្រមតាមសេចក្ដីសំរេចរបស់តុលាការក្រុងឡាអេនោះទេ។
អ្វីដែលលើសពីនេះទៅទៀត លោក Kasetsiri បានផ្ដល់យោបល់ឱ្យថា គួរធ្វើការពិនិត្យនិងកែសំរួលឡើងវិញនូវសៀវភៅប្រវត្ដិសាស្ដ្រ ដើម្បីឆ្លុះបញ្ចាំងនូវតថភាពរបស់ប្រវត្ដិសាស្ដ្រ។ លោកបានសន្និដ្ឋានថា “មានតែវិធីនេះទេ ដែលអាចឱ្យយើងរស់នៅប្រកបដោយ សុខសន្ដិភាពជាមួយគ្នា នៅក្នុងយុគសម័យតំបន់នីយកម្ម និងសាកលភាវូបនីយកម្ម” ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ