រាជធានីភ្នំពេញ ៖ អត្ថបទរបស់លោក Jeroen Stol ដែលជានាយកអង្គការជនពិការអន្តរជាតិប្រចាំប្រទេសកម្ពុជាចុះថ្ងៃទី៣០ មករា ឆ្នាំ២០១២ បានធ្វើការសិក្សាមួយស្តីពីកំណើននៃគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នៅកម្ពុជា ដោយលោកបានផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើស្ថានភាពផ្លូវថ្នល់ដែលគ្មានសុវត្ថិភាព ហើយបញ្ហានេះតម្រូវឱ្យមានការដោះស្រាយក្នុងរយៈពេលយូរតទៅមុខទៀតក្នុងចេតនាដើម្បីកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ។
ដោយយល់ថា នេះជាមតិមួយដែលបង្ហាញពីការមើលឃើញយ៉ាងជាក់ស្តែងទាក់ទិននឹងគ្រោះថ្នាក់ដែលបានកើតឡើងកោះសន្តិភាពសូមបកប្រែក្រៅផ្លូវការនូវអត្ថបទរបស់លោកចេញពីគេហទំព័រ Handicap ដូចខាងក្រោម ៖
ចរាចរណ៍គឺជាបញ្ហាដែលយើងទាំងអស់គ្នាត្រូវតែរួមគ្នាដោះស្រាយ ។ ខណៈមនុស្សមួយចំនួនគិតថា ជាការទទួលយកបាន មនុស្សមួយចំនួនផ្សេងទៀតយល់ថា វាពិតជាអាក្រក់ ។ ក្នុងករណីភាគច្រើនបំផុត ការចូលរួមក្នុងចរាចរណ៍មិនមែនជាជម្រើសមួយនោះទេ ។ វាជាការធ្វើដំណើរពីផ្ទះទៅកន្លែងធ្វើការ ឬក៏ដឹកជញ្ជូនទំនិញនិងភោគផលកសិកម្មទៅលក់នៅទីផ្សារនានាប៉ុណ្ណោះ ។ នេះជាករណីមួយនៅប្រទេសកម្ពុជា ហើយនេះក៏ជាករណីនៅប្រទេសផ្សេងទៀតផងដែរ ។
ខ្ញុំចាត់ទុកថា ស្ថានភាពនៅកម្ពុជាចំឡែក ។ មិនមែនមានប្រទេសច្រើនដែលទទួលបានការរីកលូតលាស់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចដូចគ្នានៅក្នុងរយៈពេលមួយដ៏ខ្លីនោះទេ ។ ការរីកលូតលាស់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនេះរួមនឹងការងាកទៅប្រើប្រាស់ប្រភពធនធានសម្រាប់បណ្តាប្រទេសជាច្រើនបាននាំឱ្យមានការរីកលូតលាស់យ៉ាងលឿនលើចំនួនយានជំនិះ រាប់ទាំងម៉ូតូទាំងរថយន្ត ។ តែជាអកុសល ប្រព័ន្ធគាំទ្រដើម្បីផ្តល់់់នូវសុវត្ថិភាពចំពោះការរីកលូតលាស់យ៉ាងឆាប់រហ័សនេះនៅមានកម្រិតឬខ្វះខាតនៅឡើយ ។
ផ្លូវថ្នល់ទាំងឡាយនៅកម្ពុជាដែលភាគច្រើនបំផុតមានតែមួយគំនូសឬមួយខ្សែត្រូវបានចរាចរណ៍ដោយយានជំនិះគ្រប់ប្រភេទនិងគ្រប់កម្រិតល្បឿន ទាំងអស់ ។ ប្រការនេះបានញ៉ាំងឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ជាច្រើន ។ បន្ថែមពីលើនេះទៀត ការយល់ដឹងអំពីការប្រើប្រាស់ផ្លូវ ជាពិសេសនៅក្នុងភាពពិតនៃចរាចរណ៍ថ្មីនេះជារឿយៗនៅមានកម្រិតនៅឡើយ ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ កង្វះខាតការគោរពភ្លើងស្តុប ការបើកបរហួសល្បឿន បើកបរក្នុងភាពស្រវឹង និងអំពើខុសឆ្គងផ្សេងៗទៀតបានកំពុងតែកើនឡើង ។ អ្នកប្រើប្រាស់ផ្លូវថ្នល់ទាំងអស់គួរតែយល់ដឹងពីច្បាប់ចរាចរណ៍ជាចាំបាច់ និងត្រូវបង្ខំឱ្យគោរពដោយរដ្ឋាភិបាល ។
យោងតាមស្ថានភាពបច្ចុប្បន្នគឺទាមទារឱ្យមានកិច្ចអន្តរាគមន៍គ្រប់ប្រភេទក្នុងនោះមានដូចជា បង្កើនការអប់រំសុវត្ថិភាពផ្លូវថ្នល់ បង្ខំឱ្យអនុវត្តច្បាប់ជាបន្ត សាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសុវត្ថិភាព ព្រមទាំងអភិវឌ្ឍនយោបាយនិងច្បាប់ ។ បញ្ហាទាំងនេះនឹងធ្វើឱ្យគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ធ្លាក់ចុះក្នុងកម្រិតទាប ។
យើងនិយាយអំពីគោលដៅនៃការកាត់បន្ថយល្បឿននៃការកើនឡើងប្រចាំឆ្នាំ កាលពីឆ្នាំ ២០១០ ប្រទេសកម្ពុជាមានករណីស្លាប់ដោយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ជាង១៨០០នាក់និងរងបួសប្រមាណ ១៨០០០នាក់។ ការចំណាយផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចលើការព្យាបាលករណីរបួសនេះត្រូវគេប៉ាន់ប្រមាណថា មានប្រហែល២៧៩លានដុល្លារអាមេរិក ។ ចំណែកតួលេខដំបូងក្នុងឆ្នាំ ២០១១ អ្នកស្លាប់ដោយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍មានប្រមាណ ១៩០០នាក់ ។ តាមការព្យាករដោយវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវសុវត្ថិភាពផ្លូវថ្នល់របស់ប្រទេសហូឡង់ នៅឆ្នាំ២០២០ តួលេខនេះនឹងកើនដល់៣២០០នាក់។
ដោយបានដឹងពីតួលេខនេះ វាអាចជាការភ្ញាក់ផ្អើលដែលថា ការវិនិយោគរួមគ្នាដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះពិតជានៅខ្វះខាតនៅឡើយ ជាពិសេសនៅពេលដែលប្រៀបធៀបទៅនឹងផ្នែកផ្សេងទៀត ព្រមទាំងមូលហេតុនៃការស្លាប់ ។ នៅក្នុងផ្នែកផ្សេងទៀតជាច្រើន អត្រាជនរងគ្រោះនិងគ្រោះថ្នាក់ដោយចៃដន្យពិតជាទាបជាងឆ្ងាយនឹងអត្រាគ្រោះថ្នាក់នៅលើផ្លូវថ្នល់ ខណៈដែលការវិនិយោគទុនដើម្បីទប់ស្កាត់ និងការព្យាបាលរឹតតែសំខាន់ខ្លាំងឡើង ។ ខ្ញុំពិតជាដឹងថា ការប្រៀបធៀបជាមួយផ្នែកផ្សេងទៀតនឹងអាចក្លាយជាបញ្ហាចម្រូងចម្រាស ។ ខ្ញុំសូមលើកឡើងថា ប្រភពធនធានទាំងឡាយគួរតែត្រូវបានលើកចេញពីផ្នែកមួយដើម្បីបំរើសុវត្ថិភាពផ្លូវថ្នល់ ។
ផ្ទុយមកវិញ តួលេខទាំងនេះបានបង្ហាញថា ជោគជ័យគឺអាស្រ័យលើការផ្តល់ជូននូវថវិកាគ្រប់គ្រាន់ដែលចាំបាច់ត្រូវធានាឱ្យបាននៅក្នុងកម្រិតពិតប្រាកដមួយប្រសិនជាការទប់ស្កាត់ទទួលបានជោគជ័យលើមូលដ្ឋានគ្រឹះបន្តឥតឈប់មួយ ។
នេះជាជំហានសំខាន់មួយដែលមិនទាន់ត្រូវយកទៅអនុវត្តសម្រាប់អន្តរាគមន៍សុវត្ថិភាពផ្លូវថ្នល់ប្រសិនជាយើងមានបំណងកំណត់នូវចំនួនស្លាប់និងរបួសក្នុងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍លើផ្លូវថ្នល់ប្រទេសកម្ពុជា ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ