រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានបដិសេធទាំងស្រុងចំពោះការលើកឡើងរបស់លោកស្រី ផែថងថាន ស៊ីណាវ៉ាត់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងវប្បធម៌ថៃ ដែលបានអះអាងកាលពីថ្ងៃទី៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ថា ក្រុមប្រាសាទតាមាន់ ស្ថិតនៅក្នុងអំណាចអធិបតេយ្យរបស់ថៃ ដោយបានប្រកាសចុះបញ្ជីជាវិមានបុរាណ នាពុទ្ធសករាជ២៥០៥ ។

ការអះអាងរបស់ភាគីថៃដែលថា ក្រុមប្រាសាទតាមាន់ ស្ថិតនៅក្នុងអំណាចអធិបតេយ្យរបស់ថៃតាមរយៈការប្រើប្រាស់ផែនទីដែលគូសជាឯកតោភាគី គឺគ្មានតម្លៃគតិយុត្តអ្វីទាំងអស់ ជាពិសេស ផ្ទុយទៅនឹងខ្លឹមសារនៃអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា(MoU)ឆ្នាំ២០០០ ដែលភាគីទាំងពីរបានឯកភាពគ្នាគោរពនិងប្រើប្រាស់ផែនទីមាត្រដ្ឋានខ្នាត ១/២០០០០០ ស្របតាមស្មារតីនៃអនុសញ្ញាបារាំង-សៀម ឆ្នាំ១៩០៤ និងសន្ធិសញ្ញាបារាំង-សៀម ឆ្នាំ១៩០៧ ដែលកំពុងស្ថិតនៅជាធរមាន ។
ក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈបញ្ជាក់ច្បាស់ថា ផ្អែកលើមូលដ្ឋាននៃអនុសញ្ញាបារាំង-សៀម ឆ្នាំ១៩០៤ និងសន្ធិសញ្ញាបារាំង-សៀម ឆ្នាំ១៩០៧ ព្រមទាំងផែនទីមាត្រដ្ឋាន ១/២០០០០០ក្រុមប្រាសាទតាមាន់ គឺស្ថិតនៅក្នុងបូរណភាពទឹកដី និងអធិបតេយ្យរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទាំងស្រុង ។

ម្យ៉ាងទៀត ក្រុមប្រាសាទតាមាន់ ជាទីតាំងបុរាណដ្ឋានស្ថិតក្នុងខេត្តឧត្តរមានជ័យ ហើយត្រូវបានចុះក្នុងបញ្ជីសារពើភ័ណ្ឌជាតិនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា រួចហើយដែរ ។ ក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា អំពាវនាវឱ្យក្រសួងវប្បធម៌ថៃ គោរពនូវគោលការណ៍អន្តរជាតិដែលមានជាធរមាន ដើម្បីរក្សាបានភាពថ្លៃថ្នូរ និងវិជ្ជាជីវៈ ដែលស្ថាប័នវប្បធម៌នៃប្រទេសនីមួយៗត្រូវប្រកាន់ខ្ជាប់ ។
ក្រៅពីការប្រកាសទាំងងងឹតងងុលនេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងវប្បធម៌ថៃលោកស្រី ផែថងថាន ស៊ីណាវ៉ាត់ នៅរសៀលថ្ងៃសុក្រទី៤ ខែកក្កដាកន្លងមកនេះ បានឱ្យផ្អាកបញ្ឈប់ការប្រគល់វត្ថុបុរាណខ្មែរចំនួន ២០ ដែលនាំចូលដោយខុសច្បាប់ទៅប្រទេសថៃ ដោយលើកឡើងថាថវិកាមានកំណត់ ។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់កាសែតថៃ Khaosod English កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ ។
សំណុំរឿងប្រគល់វត្ថុបុរាណខ្មែរចំនួន២០នេះ រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំង២ ធ្លាប់បានព្រមព្រៀងគ្នាថានឹងបញ្ជូនមកកម្ពុជាវិញនៅខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥ខាងមុខនេះ ។ កាសែតថៃ Khaosod English បានរាយការណ៍ថា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងវប្បធម៌ថៃ និងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីព្យួរតំណែង លោកស្រី ផែថងថាន ស៊ីណាវ៉ាត់ បានបញ្ជាឲ្យអាជ្ញាធរថៃបញ្ឈប់ការត្រៀមប្រគល់វត្ថុបុរាណខ្មែរចំនួន២០ មកប្រទេសកម្ពុជា ។ លោកស្រី ផែថងថាន ក៏បានព្រមានទៀតថា លោកស្រីនឹងចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់ចំពោះអ្នកដែលចោទលោកស្រីថា បានឃុបឃិតជាមួយប្រទេសកម្ពុជាក្នុងការបញ្ជូនវត្ថុបុរាណត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ ។
កាសែតថៃនេះ ក៏បានស្រង់សម្តីអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលថៃលោក ជីរ៉ាយុ ហ័ងសុប ថា ព័ត៌មានដែលចុះផ្សាយថា ក្រសួងវប្បធម៌ថៃគ្រោងបញ្ជូនវត្ថុបុរាណចំនួន២០ មកកម្ពុជាវិញនោះ ជាព័ត៌មានក្លែងក្លាយ ។ អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលថៃរូបនេះសង្កត់ធ្ងន់ថា ព័ត៌មានខាងលើជាព័ត៌មានចាស់កាលពី២៥ឆ្នាំមុន ។
តាមលោក ជីរ៉ាយុ ហ័ងសុប កាលពីពេលនោះ នាយកដ្ឋានគយថៃបានរឹបអូសវត្ថុបុរាណចំនួន៤៣មុខ ដែលស្រដៀងនឹងវត្ថុបុរាណរបស់កម្ពុជា និងដែលបាននាំចូលដោយខុសច្បាប់ពីប្រទេសសិង្ហបុរី ។ប៉ុន្តែក្រោយមក រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានដាក់សំណើស្នើសុំវត្ថុបុរាណចំនួន២០ នោះមកវិញដែលរួមជាមួយនឹងឯកសារ និងភ័ស្តុតាងបញ្ជាក់ពីការទាមទារកម្មសិទ្ធិទៅកាន់ក្រសួងវប្បធម៌ថៃ ។
ទោះបីជាបែបណា កាលពីកន្លងទៅ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងវប្បធម៌កម្ពុជា លោក ស៊ុំ ម៉ាប់ ធ្លាប់បានអះអាងថា វត្ថុបុរាណចំនួន២០នេះ ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលថៃឯកភាពប្រគល់មកកម្ពុជាវិញ នឹងត្រូវបញ្ជូនមកកម្ពុជានៅខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥នេះ ។ តាមលោក ស៊ុំ ម៉ាប់ វត្ថុបុរាណចំនួន ២០នេះ ស្ថិតក្នុងចំណោមវត្ថុបុរាណចំនួន៤៣ ដែលជនទុច្ចរិតបានលួចគាស់កកាយតាមប្រាសាទខ្មែរ នៅអំឡុងសង្គ្រាម ហើយនាំចូលទៅប្រទេសថៃដោយខុសច្បាប់ ។
ក្នុងអំឡុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃលោកស្រី ផែថងថាន ស៊ីណាវ៉ាត់ មកកម្ពុជាកាលពីពាក់កណ្តាលខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ សម្ដេចបវរធិបតី នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានអរគុណរដ្ឋាភិបាលថៃ ដែលសម្រេចចិត្តប្រគល់ជូនកម្ពុជាវិញ នូវវត្ថុបុរាណខ្មែរចំនួន ២០នេះ ។
តាមប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ទេវរូបទាំងនេះ មិនមែនត្រឹមតែជាវត្ថុបុរាណប៉ុណ្ណោះទេ តែក៏ជាដួងព្រលឹងនៃបុព្វបុរសរបស់ខ្មែរ ដែលបានឃ្លាតចាកពីមាតុភូមិ ដោយសារសង្គ្រាមនៅពេលកន្លងទៅ ។
មានការកត់សម្គាល់ថា ការបញ្ជូនវត្ថុបុរាណចំនួន២០ពីប្រទេសថៃត្រឡប់មកឲ្យកម្ពុជាវិញ អាចត្រូវពន្យារពេលដោយសារតែភាពតានតឹងពីបញ្ហាព្រំដែននៃប្រទេសទាំង២ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន ។ នេះបើតាម លោក ស៊ុំ ម៉ាប់ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ បញ្ជាក់ប្រាប់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ នៅថ្ងៃទី៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ ។
បើតាមលោក ស៊ុំ ម៉ាប់ គម្រោងបញ្ជូនវត្ថុបុរាណចំនួន២០ ត្រឡប់មកឲ្យកម្ពុជាវិញ ត្រូវធ្វើឡើងនៅក្នុងខែកក្កដានេះ ដោយមានការឯកភាពគ្នាទាំងស្រុងរវាងភាគីកម្ពុជានិងភាគីថៃ។ប៉ុន្តែដោយសារបញ្ហាព្រំដែនកំពុងតានតឹង អ្នកនាំពាក្យក្រសួងវប្បធម៌ បញ្ជាក់ថា គម្រោងបញ្ជូនវត្ថុបុរាណឲ្យកម្ពុជាវិញ ត្រូវពន្យារពេល ។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៦ រហូតដល់ខែកក្កដា ឆ្នាំនេះ កម្ពុជាទទួលបានវត្ថុបុរាណសរុប ១ ០៩៨ ពីប្រទេសចំនួន១៥ រួមមានមកពីសហរដ្ឋអាមេរិក អង់គ្លេស និងថៃ ។
ចែករំលែកព័តមាននេះ