ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ៖ បច្ចុប្បន្ន បើទោះបីជាសម័យបច្ចេកវិជ្ជាទំនើបជឿនលឿនជាសម័យឌីជីថល និងថ្មីៗនេះ បានដើរដល់បច្ចេកវិទ្យាអេអាយ( AI ) យ៉ាងណាក្តី ក៏បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅតែមានជំនឿលើបារមី ពូកែស័ក្តិសិទ្ធិដែរ ដូចពាក្យចាស់បានពោលថា «អាគមផ្សំអាយ៉ូស» ។
យ៉ាងណាមិញ «វត្តទេពធីតារាម» ហៅវត្ត «លោកយាយទេព» នៅតែមានអ្នកមានជំនៅលើបារម៉ី លោកយាយទេពថា ពូកែស័ក្តិសិទ្ធិ ហើយតែងមកបន់ស្រន់សុំសេចក្តីសុខ ឬបន់សុំប៉ងប្រាថ្នាសុំអ្វីមួយ និងនៅពេលបានសម្រេច ពួកគាត់តែងយកដង្វាយមកថ្វាយ សុំលាមាត់លាកមិនដែលដាច់។ វត្តនេះ មានទីតាំងស្ថិតនៅមាត់ទន្លេផ្សារក្រោម ក្នុងភូមិផ្សារឆ្នាំង សង្កាត់ផ្សារឆ្នាំង ក្រុងកំពង់
ឆ្នាំង ។
លោកយាយឧបាសិកា ទុំ ហាក់ ជន្មាយុ ៧៦វស្សា ស្នាក់នៅក្នុងវត្តលោកយាយទេព មានប្រសាសន៍ថា លោកយាយបានមករស់នោះក្នុងវត្តនេះជាង៣០ឆ្នាំហើយ ។ ចាប់តាំងពីលោកអភិបាលខេត្តចាស់បានកសាងទីសនៈលោកយាយទេពថ្មី រួចរាល់កាលពីអំឡុងខែមិនា ឆ្នាំ២០១៩ លោកយាយត្រូវបានចៅអធិការ ចាត់ឱ្យមកមើលថែរក្សាទីអាសនៈលោកយាយទេពថ្មីនេះ រហូតមក ចំណែកតូបលោកយាយទេពចាស់ត្រូវចាក់សោរទុកចោល។
លោកយាយឧបាសិកាបន្តថ បច្ចុប្បន្ននេះ មិនថាតែអ្នកខេត្តកំពង់ឆ្នាំងទេ សូម្បីអ្នកខេត្តផ្សេងៗ ដែលមានជំនឿលើបារមីរបស់លោកយាយទេព គឺតែងតែមកអុជធូប បួងសួង សុំសេចក្ដីសុខបន់ស្រន់សុំឲ្យសម្រេច នូវបំណងប្រាថ្នាអី្វមួយ ឬអ្នកមានភាពជោគជ័យលើអាជីវកម្មនិងកិច្ចការងារផ្សេងៗ ពេលបានសម្រេច តែងតែមកបន់ស្រន់លាមាត់ លា.ក មានដាក់ដង្វាយ ជ្រូកខ្វៃ និងលេងភ្លេងពិណពាធជាដើម។
សិស្សសាលា ពេលដល់ថ្ងៃប្រឡងឡើងថ្នាក់ អ្នកប្រឡងចេញធ្វើការក្រៅប្រទេស ក៍តែងមកបន់លោកយាយទេពសុំឱ្យប្រឡងជាប់ដែរ ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ទីអាសនៈលោកយាយទេព ពេលខ្លះក៍បានក្លាយជាកន្លែងកាត់សេចក្តី រវាងភាគីទំនាស់ ការចោទប្រកាន់គ្នាទៅវិញទៅមក ដោយបបួលគ្នាមកស្បថ នៅមុខព្រះភ័ក្រលោកយាយទេពដែរ ដោយសារពួកគាត់មានជំនឿលើបារម៉ីលោកយាយទេព លុះពេលស្បថហើយ ភាគីទំនាស់ ព្រមទទួលយកសម្បថ និងអស់មន្ទិលគ្នា ជាដើម។
សរុបទៅវិញ បារម៉ីលោកយាយទេព នៅតែដក់ជាប់លើពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលមានជំនឿ មិនថាពលរដ្ឋ ធម្មតា សូម្បីមន្ត្រីរាជការ លោកឧកញ៉ា ចៅហ្វាយស្រុក ក្រុង ខេត្ត ក៍នៅតែមកបន់ស្រន់រាល់ពេលមានពិធិបុណ្យទានផ្សេងៗ ផងដែរ។
មកដឹងពីប្រវត្តឈ្មោះវត្តយាយទេព ឬ វត្តទេពធីតារាម…
តាមឯកសារ ចងក្រងដោយមន្ទីរវប្បធម៌ និង វិចិត្រសិល្បៈ ខេត្តពង់ឆ្នាំង វត្តយាយទេពមានអាយុកាលប្រមាណ៣០០ឆ្នាំមុន (សតវត្សទី១៧) សម័យឧដុង្គ គឺអំឡុងឆ្នាំ១៦៧៧ ។ កាលសម័យណោះ មានលោកយាយចំណាស់ម្នាក់ឈ្មោះយាយទេព គាត់មានដីប្រមាណ ៥ហិកតា នៅលើទីទួលមួយ ដែលមានដើមពោធិ៍មួយដើមយ៉ាងធំ និងព័ទ្ធជុំវិញដោយផ្ទៃទឹកល្ហល្ហាចប្រៀបដូចសមុទ្រនៃបឹងទន្លេសាប។
ដោយសារ លោកយាយ ជាពុទ្ឋនិកជន(អ្នកជឿលើព្រះពុទ្ឋសាសនា) លោកយាយក៏បានផ្តួចផ្តើមគំនិតដើរកៀរគរអ្នកស្រុកឲ្យគេមកជួយកសាងព្រះពន្លាធ្វើជាទីសក្ការបូជាតាមផ្លូវព្រះពុទ្ធសាសនា នៅក្រោមដើមពោធិ៍នោះទៅ។ ប៉ុន្តែក្រោយមកទីនេះក៏ក្លាយជាទីអារាមមួយយ៉ាងល្អ ដោយស្មារតីលះបង់ដ៏ធំធេងក្នុងចិត្តជ្រះថ្លារបស់លោកយាយទេព លើផ្លូវព្រះពុទ្ធសាសនា អ្នកស្រុកក៏បានឯកភាពគ្នាដាក់ឈ្មោះវត្តនោះថា៖ (វត្តយាយទេព) តាំងពីពេលនោះរហូតមក។
ក្នុងអំឡុងកាលណោះដែរ ក្រោយពេលលោកយាយទេព បានធ្វើមរណកាល ទៅអ្នកស្រុកក្នុងតំបន់នេះបាននិយាយតៗគ្នាថាព្រលឹងលោកយាយទេព បានមកសណ្ឋិតនៅនឹងដើមពោធិ៍ ហើយមានចេស្តាបារមីស័ក្តិសិទ្ធិ ធ្វើឲ្យអ្នកស្រុកមានជំនឿបានសង់ខ្ទមលោកយាយទេព និងគោរពបូជា រៀងរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ តែបានផ្លាស់ប្តូរូបរាងខ្ទមពីមួយសមម័យទៅមួយសម័យ ដែលបច្ចុប្បន្នបានកសាងទីអាសនៈលោកយាយទេព បានយ៉ាងធំទូលាយនិងយ៉ាងប្រណិត។
អ្វីជាទីចាប់អារម្មនោះ បារម៉ីលោកយាយទេព ក៍បានកវីនិពន្ឋជំនាន់ដើម ចារជាបទចម្រៀងមួយបទមានចំណងជើងថា៖ (ចំព៉ាផ្សារលើ) ដែលច្រៀងដោយអធិរាជសំឡេងមាស លោកស៊ីន-ស៊ីសាមុតជាដើម។ ត្រង់វគ្គ «ឱ!លោកយាយទេព នៅអែបផ្សារក្រោម ចែចូវលួងលោមរូបស្រីឲ្យបាន មានតែយាយទេជាផ្លូវជាស្ពាន កាលណាខ្ញំបាន ខ្ញុំថ្វាយភ្លេងការ»៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ