រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ក្នុងនាមជាអ្នកសិល្បៈមួយរូប តារាពហុជំនាញអ្នកនាង ខាត់ សុឃីម បានធ្វើការអំពាវនាវឲ្យមានការរួមគ្នាលើកស្ទួយប្រពៃណី និងទំនៀមទំលាប់នៅក្នុងអាពាហ៍ពិពាហ៍ក្នុងសង្គមខ្មែរ ខណៈពេលដែលទម្រង់មួយនេះ ក្រសួងវប្បធម៌កំពុងរៀបចំចុះក្នុងបញ្ជីបេតិភណ្ឌពិភពលោកមរតក…
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ក្នុងនាមជាអ្នកសិល្បៈមួយរូប តារាពហុជំនាញអ្នកនាង ខាត់ សុឃីម បានធ្វើការអំពាវនាវឲ្យមានការរួមគ្នាលើកស្ទួយប្រពៃណី និងទំនៀមទំលាប់នៅក្នុងអាពាហ៍ពិពាហ៍ក្នុងសង្គមខ្មែរ ខណៈពេលដែលទម្រង់មួយនេះ ក្រសួងវប្បធម៌កំពុងរៀបចំចុះក្នុងបញ្ជីបេតិភណ្ឌពិភពលោកមរតក អរូបិយនៃមនុស្សជាតិរបស់អង្គការយូនីស្កូ UNESCO ក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ ។
អ្នកនាងខាត់ សុឃីម បានលើកឡើងថា ដើម្បីរក្សាបាននៅប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់តាមតំបន់នៃអាពាហ៍ពិពាហ៍ក្នុងសង្គមខ្មែរ សូមចូលរួមលើកស្ទួយទាំងអស់គ្នា មានដូចជាអ្នកសម្អាងការ អ្នកភ្លេងការ អ្នករៀបពិធីការ រួមទាំងលោកអាចារ្យ លោកមហា គ្រប់ខេត្តតំបន់ និងជាពិសេស ម្ចាស់មង្គលការត្រូវរើស សំលៀកបំពាក់អោយបានត្រឹមត្រូវតាមប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់ ចៀសវាងប៉ះប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់ប្រទេសជិតខាង ។
ជាការកត់សម្គាល់ ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈបានត្រៀមរៀបចំ «អាពាហ៍ពិពាហ៍ក្នុងសង្គមខ្មែរ» បញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោក មរតកអរូបិយនៃមនុស្សជាតិរបស់អង្គការយូនីស្កូ UNESCO ក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ ។
ក្រោយពីការចុះបញ្ជីបេតិកភណ្ឌនៃអង្កការ UNESCO យើងនឹងរក្សាបាននូវបវេណី ប្រពៃណីទំនៀមទំលាប់ទៅតាមតំបន់នៃអាពាហ៍ពិពាហ៍ក្នុងសង្គមខ្មែរ ជាពិសេស ចូលរួមលើកស្ទួយវង់ភ្លេងការបូរាណ ក្បួនខ្នាតរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ អ្នកពិធីការទៅតាមក្បួនច្បាប់ត្រឹមត្រូវ និងជាពិសេស ទប់ស្កាត់អោយបាននូវម្ចាស់មង្គលការ និងសម្អាងការដែលត្រូវរើសសំលៀកបំពាក់ក្នុងកម្មវិធីមង្គល អោយបានត្រឹមត្រូវតាមប្រពៃណី និងទំនៀមទំលាប់ចៀសវាងប៉ះប្រពៃណី និងទំនៀមទំលាប់ប្រទេសជិតខាង ។
គួរបញ្ជាក់ថា កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ អគ្គនាយកដ្ឋានបច្ចេកទេសវប្បធម៌នៃក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈបានរៀបចំសិក្ខាសាលា ស្តីពី“អាពាហ៍ពិពាហ៍ក្នុងសង្គមខ្មែរ”ក្រោមអធិបតីភាពរបស់លោកជំទាវបណ្ឌិតសភាចារ្យ ភឿង សកុណា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ នៅទីស្តីការក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ដែលមានវាគ្មិនកិត្តិយសចូលរួម មានដូចជា អ្នកស្រាវជ្រាវ អ្នកភ្លេងការ អ្នកផ្នួង និងលោកតាអាចារ្យសរុបចំនួន១២រូប។
សិក្ខាសិលានេះធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណង ៖ ១-រួមគ្នាសិក្សាស្វែងយល់ចែករំលែកបទពិសោធន៍ អំពី«អាពាហ៍ពិពាហ៍ក្នុងសង្គមខ្មែរ» ដ្បិតកិច្ចពិធីមានច្រើនបែបច្រើនយ៉ាងប្លែកៗគ្នា ពីតំបន់មួយទៅតំបន់មួយ ។ ២-រួមគ្នាគិតអំពីយន្តការអភិរក្សមរតកវប្បធម៌ ពោល“អាពាហ៍ពិពាហ៍ក្នុងសង្គមខ្មែរ”ឲ្យបានគង់វង្សទៅ អនាគត ។ រួមគ្នាគិតនោះ គឺមិនសំដៅតែម្ចាស់មរតក ឬអ្នកប្រតិបត្តិដូចជាលោកតាអាចារ្យ អ្នកភ្លេង អ្នកផ្នួងនោះទេ គឺត្រូវមានការចូលរួមពីគ្រប់ភាគីទាំងអស់ ។
៣-ប្រមូលធាតុចូលដើម្បីជាប្រយោជន៍ក្នុងការរៀបចំឯកសារអំពីអាពាហ៍ពិពាហ៍ខ្មែរ ដើម្បីស្នើសុំចុះក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌អរូបីនៃមនុស្សជាតិរបស់អង្គការយូណេស្កូ។ ៤-ផ្សព្វផ្សាយទូទៅអំពីមរតកវប្បធម៌អរូបីនៅកម្ពុជា និងអំពីអនុសញ្ញា២០០៣នៃអង្គការយូណេស្កូ ស្តីអំពី «កិច្ចការពារបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌អរូបីយ»ដែលកម្ពុជាបានចូលជារដ្ឋភាគីតាំងពីឆ្នាំ២០០៦ ។
យោងតាមឯកសារពិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ក្នុងសង្គមខ្មែរ តាមប្រពៃណីខ្មែរ ពិធីរៀបមង្គលនេះត្រូវធ្វើឡើងរយៈពេលបីថ្ងៃ តាមកម្មវិធីដូចខាងក្រោម៖
ថ្ងៃទី១-ជាថ្ងៃចូលរោង គឺថ្ងៃដែលគេដង្ហែកូនកម្លោះចូលទៅរោងដែលគេសង់នៅក្បែរផ្ទះកូនក្រមុំមុននឹងនាំឡើងទៅផ្ទះខាងស្រី ។ នៅពេលដង្ហែនោះមានភ្លេងលេងកំដរផង។
ថ្ងៃទី២-ជាថ្ងៃដែលគេប្រារព្ធពិធីមានដូចជា៖ ពិធីលើកកំណត់ពិធីសែនជំនាងផ្ទះ ពិធីសែនដូនតា ពិធីស៊ីស្លា ពិធីកាត់សក់ពិធីសូត្រមន្ត និងពិធីរៀបភោជនាហារជូនភ្ញៀវ ។
សម្រាប់ថ្ងៃទី៣-ជាថ្ងៃផ្ទឹមដែលគេមានរៀបចំពិធីដូចតទៅ៖ ពិធីលាងជើងឲ្យកូនប្រុស ពិធីសំពះផ្កាស្លា ពិធីរាំបើកវាំងនន ពិធីបង្វិលពពិល ពិធីសែនចងដៃ ឬសែនកួចដៃពិធីធ្វើធ្មេញ ពិធីបុកល័ក្ខ ពិធីរៀបផ្លែឈើពិធីបាចផ្កាស្លា និងពិធីតោងស្បៃចូលក្នុងបន្ទប់ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ