រាជធានីភ្នំពេញ ៖ សីលតម្លៃជាគោលដៅរបស់សីល ញាណ ហើយទាល់ទងផ្ទាល់ ទៅនឹងអំពើសកម្មភាពឬចរិយារបស់មនុស្ស ។ សីលតម្លៃនេះមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយសុជីវធម៌ សីលធម៌ គុណធម៌…
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ សីលតម្លៃជាគោលដៅរបស់សីល ញាណ ហើយទាល់ទងផ្ទាល់ ទៅនឹងអំពើសកម្មភាពឬចរិយារបស់មនុស្ស ។ សីលតម្លៃនេះមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយសុជីវធម៌ សីលធម៌ គុណធម៌ ឧត្តមគតិ ។
ព្រះតេជគុណ ព្រះធម្មវិជ្ជា ជួន កក្កដា ព្រឹទ្ធបុរសរងនៃសាកលវិទ្យាល័យព្រះសីហនុរាជ ព្រះតេជគុណ មានសង្ឃដីកា នៅក្នុងវីដេអូកាលពីកន្លងមកថ្មីៗនេះ ៖ តែយើងឲ្យតម្លៃឆ្អឹងនឹងវាថ្លៃអាហ្នឹងថ្លៃហើយដាច់ខាត ។ ត្រូវតែរៀបចំឲ្យល្អសមគួរ តែដរាបណាយើងមិនឲ្យតម្លៃដូចឆ្អឹងជ្រូក ឆ្អឹងគោអ៊ីចឹង ចោលនៅណាក៏អត់បញ្ហាដែរ ។ មែនទេញាតិញោម ? ជឿទេ?
លើសពីនេះទៅទៀត ព្រះតេជគុណ ព្រះធម្មវិជ្ជា ជួន កក្កដា មានសង្ឃដីកាបន្ត៖ ប៉ុន្តែតែយើងឲ្យតម្លៃ គឺថ្លៃហើយ ហើយបើសិនយើងឲ្យតម្លៃហើយ បានន័យថា សមគួរដល់ការគោរព របស់កូនប្រុសកូនស្រី ។ ដូចមាសដែលយើងឲ្យតម្លៃអ៊ីចឹង ដល់ឲ្យតម្លៃមាស មាសហ្នឹងវាថ្លៃ មែនទេញោម? ហើយមនុស្សឲ្យតែឃើញមាសអាហ្នឹងដឹងតែមានតម្លៃហើយ ប៉ុន្តែឧទាហរណ៍ យកមាស១តំឡឹងធ្វើខ្សែកពាក់ឲ្យជ្រូក ។ ជ្រូកវាសប្បាយចិត្តទេ? ព្រោះជ្រូកវាអត់ដឹងថា មាសវាមានតម្លៃ ។ ចំណែកចុះពេជ្រថ្លៃជាងមាស ប៉ុន្តែយើងយកពេជ្រ១ការាត់ ទៅពាក់ឲ្យគោ គោវាអរទេ? យកពេជ្រមួយការាត់ ហើយយកស្មៅមួយបាវទៅឲ្យគោ តែគោវាអរណាស់បានស្មៅនៅបាវហ្នឹង ។ តើមកពីអ្វី? មកពីមនុស្សឲ្យតម្លៃវាថ្លៃ ។
យ៉ាងណាមិញមនុស្សដែលស្លា.ប់ ក្នុងព្រះសាសនានេះ ខ្លះក៏គេបូជា គេដុត គេរើសឆ្អឹងក៏ដោយ មិនរើសឆ្អឹងក៏ដោយ ខ្លះគេទុកចោលនៅព្រៃហ្នឹងទៅ ខ្លះគេយកឆ្អឹងនោះទៅបាចចោលនៅទន្លេ ស្ទឹង បឹងបួរទៅ ខ្លះក៏គេបញ្ជុះក្នុងដី ខ្លះទៀតក៏គេយកទៅចោលក្នុងព្រៃ ស្មរសានដូចសម័យព្រះ ស្លាប់ហើយគេអូសយកទៅចោលតែម្តង ។ តែដោយសារយើងទំនៀមទម្លាប់ ស្រុកទេសយើង ហើយនឹងសមស្របទៅហ្នឹងតាមព្រះពុទ្ធជាម្ចាស់ផង ព្រះអង្គត្រូវបូជាព្រះសពសាវៈត្រូវទុកសារីរិកធាតុ ដើម្បីជាទីគោរពសក្ការៈ។ យើងក៏ត្រូវការអដ្ឋិធាតុអ្នកមានគុណយើង ជាទីគោរពសក្ការដែរ ហើយនរណាអ្នកឲ្យតម្លៃ គឺកូនចៅរបស់ម្ចាស់ធាតុហ្នឹងអ្នកឲ្យតម្លៃ ។
ជាមួយគ្នានោះដែរ ព្រះតេជគុណ ព្រះធម្មវិជ្ជា ជួន កក្កដា មានសង្ឃដីកា ៖ ចាំអ្នកណាឲ្យតម្លៃអត់ថ្លៃដូចកូនចៅរបស់យើងទេ ។ អ៊ីចឹងដូច្នេះពេលណាយើងឲ្យតម្លៃវាថ្លៃ បើមិនឲ្យតម្លៃគឺវាថោក នេះអាស្រ័យលើឆន្ទៈកូនដែលជាអ្នកកតញ្ញូ បើគិតថា ម៉ែថ្លៃឪថ្លៃគួរធ្វើចុះ តែបើគិតថា មិនសូវថ្លៃទេ អាហ្នឹងបើមិនធ្វើក៏មិនបង្ខំដែរ ជារឿងរបស់ញោមខ្លួនឯងតើ ។ ប៉ុន្តែបើយើងធ្វើគឺយើងបានចំណែកបុណ្យរបស់យើង ក្នុងនាមយើងជាកូន ដែលមិនអាចទុកលោកអ្នកមានគុណរបស់យើងដូចជាសត្វ ដូចជាធាតុចោលនៅក្នុងព្រៃឬចោលដូចឆ្អឹងគោ ឆ្អឹងក្របីទេ ។
ព្រះតេជគុណ ព្រះធម្មវិជ្ជា ជួន កក្កដា បានមានសង្ឃដីកាបន្ថែម ៖ ប៉ុន្តែមានគេលើកឡើងមកអ៊ីចេះថា ធាតុទាល់តែអភិសេកហើយបានយកទៅដាក់ក្នុងចេតិយបាន បើមិនទាន់អភិសេកមិនទាន់យកដាក់ក្នុងចេតិយអត់បានទេ។ មានកន្លែងខ្លះទៀតគេថា ខ្មោចអត់ទាន់ពេញសិទ្ធិ ។ ប៉ុន្តែអាត្មាគិតថា ងាប់ហើយ គេមានងាប់បណ្តែតដែរណ៎ ? ចុះបើងាប់ហើយនៅបណ្តែតដល់ណាទៀត ? តែដាច់ខ្យល់ផឹងហើយនៅគឺខ្មោចពេញសិទ្ធហើយ ។ ចុះបើយើងអភិសេកឲ្យទៅជាអដ្ឋិធាតុមួយសម្រាប់យកទៅដាក់ក្នុងចេតិយមិនមែនអាស្រ័យលើធម៌សូត្រនោះយ៉ាងណាទេ មានតែកូនចៅខ្លួនឯងហ្នឹងទេដែលលើកស្ទួយ ដែលកើតចេញពីកតញ្ញូចេញពីក្នុងចិត្តនេះឯង ។ ដែលព្រះពុទ្ធយើងម្ចាស់ព្រះអង្គត្រាស់ថា បុណ្យវាអាស្រ័យនៅផ្លូវចិត្ត ។
សំខាន់លោកញោមទេ គោរពធាតុរបស់ម៉ែឪញោមនោះ ។ ដូចព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាម្ចាស់ ទោះបីជាយើងមិនគោរពសិរីរិកធាតុព្រះអង្គក៏ព្រះអង្គមិនខ្វល់ដែរ សាវ័កគោរពមិនគោរពមិនខ្វល់ទេ តែបើសាវ័កចង់បានបុណ្យគោរពទៅ ថ្វាយបង្គុំទៅ បដិបត្តិទៅ តែបើសាវ័ក មិនខ្វល់ក៏ព្រះអង្គមិនទៅបង្ខំដែរ ។ និយាយឲ្យខ្លីមកព្រះពុទ្ធសាសនាមួយនេះគឺជាសាសនាមិនបង្ខំ ។ កសាង ធ្វើអីទាំងអស់ ក្នុងសាសនាមួយនេះគឺទាមទារឲ្យអ្នកជ្រះថ្លា កើតចេញពីផ្លូវចិត្តដោយមិនបង្ខំ ហើយកើតចេញពីផ្លូវចិត្តមិនបង្ខំនេះ គឺជាបុណ្យហើយ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ