ខេត្តស្វាយរៀង ៖ ទួលប្រវត្តិសាស្ត្រព្រៃគគីរដួច ជាទួលសក្តិសិទ្ធិមួយដែលប្រជាពលរដ្ឋ គោរពបូជា និងតែងតែធ្វើបុណ្យរៀងរាល់ឆ្នាំក្នុងថ្ងៃ០៥កើតខែពិសាខ និងតែងតែទៅអុចធុបបន់ស្រន់សុំសេចក្តីសុខ និងសុំលាភសុំជ័យ រាប់រយឆ្នាំមកហើយ តាំងពីបុរាណកាលតកូនតចៅរៀងមក…
ខេត្តស្វាយរៀង ៖ ទួលប្រវត្តិសាស្ត្រព្រៃគគីរដួច ជាទួលសក្តិសិទ្ធិមួយដែលប្រជាពលរដ្ឋ គោរពបូជា និងតែងតែធ្វើបុណ្យរៀងរាល់ឆ្នាំក្នុងថ្ងៃ០៥កើតខែពិសាខ និងតែងតែទៅអុចធុបបន់ស្រន់សុំសេចក្តីសុខ និងសុំលាភសុំជ័យ រាប់រយឆ្នាំមកហើយ តាំងពីបុរាណកាលតកូនតចៅរៀងមក ក៏ប៉ុន្តែប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ កើតមានវិវាទជាមួយក្រុមហ៊ុនរោងចក្រតៃសេង ទើបប្រជាពលរដ្ឋនិងព្រះសង្ឃ ព្រួយបារម្ភខ្លាចបាត់បង់ទួលប្រវត្តិសាស្ត្រមួយនេះ ។
ព្រះអង្គព្រះវិមិត្តិសត្ថា ជុំចន្ថា ព្រះរាជាគណៈកិត្តិយស និងជាព្រះវិន័យធរគណខេត្ តនិងជានាយករងរដ្ឋបាលពុទ្ធិកៈអនុវិទ្យាល័យស្វាយរៀងបានមានថេរៈដិកាប្រាប់កោះសន្តិភាព នារសៀលថ្ងៃទី៨ ធ្នូ ២០២៣ ថា ទួលព្រៃគគីរដួច ជាទួលប្រវត្តិសាស្ត្រមួយដ៏ល្បីល្បាញតាំងពីបុរាណកាលមករាប់រយឆ្នាំមកហើយ ជាកន្លែងប្រជាពុទ្ធបរិស័ទ ជិតឆ្ងាយក្នុងខេត្តស្វាយទាបគោរពបូជា តាមបែបសាសនាព្រលឹង គោរព អ្នកតា និងទេវតា បច្ចុប្បន្ន ស្ថិតនៅភូមិព្រៃគគីរឃុំព្រៃគគីរស្រុកចន្ទ្រា ខេត្តស្វាយរៀង។
ព្រអង្គបានមានថេរដិកា នូវប្រវត្តិទួល ព្រៃគគីរដួច នេះថា បើតាមដំណាលរឿងរ៉ាវ ចាស់ទុំ និយាយប្រាប់ដំណ.តគ្នាមក ពីដើមឡើយទួលព្រៃគគីរដួច គឺជាបន្ទាយ ទ័ព ខ្មែរ ដោយបន្ទាយនេះ ជាទួលខ្ពស់ ហើយសំបូរទៅដោយដើមគគីរធំៗ ជាព្រៃក្រាស់ ហើយ អូរនិងបឹងដ៏ធំនៅជិតនោះ ។ ហើយក្នុងទួលព្រៃគគីរដួច មានដើមគគីរមួយដើមធំ ប៉ុនកង់រទេសឡុកឡាក់ កម្ពស់ប្រមាណជិត១០០ម៉ែត្រ ខ្ពស់ផុតព្រៃ កងទ័ព ឡើងទៅលើចុងដួច ឆ្លុះមើលតាមកែវយិត អាចមើលជុំវិញបានរាប់រយគីឡូម៉ែត្រគឺមើលទៅទឹសខាងកើតមើលឃើញ ព្រៃនគរ មើលទៅទឹសខាងលិចមើលឃើញភ្នំដូនពេញ និងមើលឃើញមនុស្សដើរឬទ័ពសត្រូវដើរចូលមកទៀតផង ហើយកងទ័ពខ្មែរបានយកមែកគគីរ ធ្វើជាស្គរធំ មួយ ពេលមានសត្រូវចូលមក កងទ័ព ឡើងវាយទួងស្គរ ប្រកាស់អាសន្ន និងប្រមូលកងទ័ព ឮរាប់សិបគីឡូម៉ែត្រ។
ក្រោយមកមានសង្គ្រាម មេទ័ពយួនឈ្មោះអុង ឡូវ បាននាំកងទ័ពវាយចូលមកដល់បន្ទាយ ព្រៃគគីរនេះក៏ឮសូរល្បី ល្បាញថា ដើមគគីរមួយដើមនេះពូកែរសក្តិសិទ្ធិ ហើយក៏ជាកន្លែងទ័ពខ្មែរឡើងពិនិត្យមើលខ្មាំងសត្រូវ អាចមើលឃើញរាប់រយគីឡូម៉ែត្រ ។ពេលនោះមេទព័យួន អុង.ឡូវ ចង់បានដើមគគីរ១ដើមនេះ ក៏បានឲ្យកងទ័ពខ្លួនប្រមូលរទេសក្របី បានចំនួន១០០គ្រឿង ត្រៀមដឹកដើមគគីរពេលកាប់រំលំរួច ។
ពេលប្រមូលរទេសបានហើយ អុង ឡូវ ក៏បានបញ្ជាឲ្យកងទ័ព កាប់ រំលំដើមគគីរនោះ ដោយ ដើមគគីរមួយដើមនេះធំ ទ័ពយួនបានកាប់តាំងពីព្រឹក រហូតដល់ល្ងាចយប់ កាប់អត់ដាច់ ក៏នាំគ្នាសំរាក ទៅដេក ក្បែរព្រៃនោះ ។ លុះព្រឹកឡើងថ្ងៃទីពីរ បាននាំគ្នាមកកាប់បន្ត ស្រាប់ឃើញរឿងដ៏អស់ច្ចារ្យ គឺដើមគគីរដុសជិតដូចដើមវិញ ។ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២ ក៏បញ្ជាឲ្យកងទ័ព បន្តកាប់ដើមគគីរនេះទៀត តាំងពីព្រឹករហូតដល់យប់ អត់ដាច់អស់រលំ ក៏នាំគ្នាសំរាក ហើយនាំគ្នាទៅដេកទៀត លុះព្រឹកឡើងមកមើល ដើមគគីរដុះសាច់ជិតវិញដូចដើម។
មេទព័យួនអុង ឡូវ ក៏បញ្ជាឲ្យទាហ៊ាន កាប់ប្តូរវេនគ្នា តាំងពីព្រឹកដល់យប់ ក៏នៅតែកាប់មិនដាច់អស់ ដោយដើមគគីរនេះធំ ខ្លឹម ផង កាប់មិនដាច់បានប្រមាណជាពាក់កណ្តាលដើម ក៏យប់ងងិតក៏បញ្ជាឲ្យកងទ័ពទៅដេក មេទ័ពយួន អុងឡូវ បាននៅដេកនិងគល់គគីរនេះតែម្តងចាំមើលថាតើ មានហេតុ ភេទយ៉ាងម៉ិច លុះដេកលង់លក់ ក៏បានសុបិនឃើញ លោកតាចំណាស់ម្នាក់បានមកពន្យល់សប្តិ ថា បើឯងចង់បានដើមគគីរមួយដើមនេះ ឯងត្រូវយកឈាមឆ្កែខ្មៅ មកបាចជំវិញគល់គគីរនេះ រួចហើយឯងឲ្យកងទ័ពកាប់ទៅ ដាច់ ដួលរលំហើយ។
លុះភ្ញាក់ពិដំណេក ព្រឹកឡើងអុងឡូវមេទ័ពយួន បានដើរមើលជំវិញដើមគគីរ ដើមគគីរ ដុះសាច់ជិតវិញដូចដើម ក៏បញ្ជាឲ្យកងទ័ពដើររកឆ្កែខ្មៅ ដើម្បីសម្លាប់យកឈាម តាមការយល់សប្តិ ទេសកាលអីស្រាប់តែមានឆ្កែខ្មៅ០១ក្បាល បានដើរមកម្តុំព្រៃគគីរនេះកងទ័ពយួនក៏បានព័ទ្ធចាប់បានហើយយកមកអា.ក សម្លាប់យកឈាម មកស្រោចជុំវិញគល់គគីរ រួចហើយក៏បញ្ជាឲ្យកងទ័ពកាប់១ព្រឹកក៏រលំដូចបំណង ។
ក្រោយពីរលំដល់ដី អុងឡូវបានបញ្ជាឲ្យទាហ៊ាន លួសមែករួច យករទេសឡុកឡាក់ធំៗមួយរយរទេសចងដើមគគីរជាប់ទូករទេស រួចទឹមក្របី ២០០ក្បាល អុសដើមគគីរគោលបំណងដឹកទៅស្រុកយួន ក៏ប៉ុន្តែខណៈអុសចេញពីទួលបានប្រមាណ ជា៥០០ម៉ែត្រស្រាប់តែ មានហេតុដ៏អស់ច្ចារ្យ ផ្ទៃមេឃស្រឡះបែជាមានដុំពពកខ្មៅ ធ្លាក់ភ្លៀងយ៉ាងខ្លាំង លាយឡំ ខ្យល់ ផ្គររន្ទះ លាន់គ្រហឹម ងងិតដូចយប់ ភ្លៀងលិចលង់ពេញវាលស្រែ ក្របីផ្អើលបង្រាស់កាច់នឹម ក៏ត្រូរន្ទះបាញ់ក្របីទាំង២០០ក្បាល ដួលរដូករណែល ស្រាប់តែដាច់ពួរ ធ្លាក់ដើមគគីរហូរតាមទឹលមកក្រោយតាមអូរធ្លាក់ចូលទៅក្នុងបឹងឈូក សរ លិចបាត់ឈឹង រីឯរទេសទាំង១០០នោះក៏បាក់រសាត់តាមទឹកបាត់អស់ទៅដែរ។
ចំណែកកងទ័ពយួនអុង ឡូវ ត្រូវរន្ទះបាញ់ ក៏ភ័យនាំគ្នា រត់គេចចេញពីហេតុការនោះយ៉ាងស្លន់ស្លោ ហើយក៏ចេញបាត់ពីខេត្តស្វាយទាបអស់ទៅដែរ។ ក្រោយមកនៅថ្ងៃ៥កើតខែពិសាខ អ្នកស្រុកចាស់ទុំ ទៅបឹងឈូកសរ បានប្រទះឃើញ ដើមគគីរនិងមែកគគីរ ផុសបណ្តែកឡើងលើទឹក ក៏នាំគ្នាទៅមើលពេលនោះក៏មាន សត្វក្រពើរ .ស មួយគូរ យ៉ាងធំបណ្តែតខ្លួនក្បែដើមគគីរដែរ ក៏នាំគ្នាអុចធូបអុចទៀន បន់ស្រន់ សុំសេចក្តីសុខ ហើយក៏បានមកធ្វើជាអាស្រម នៅលើគល់គគីរ គោរពបូជា រៀងរហូតមក។
ព្រះតេជ្ជគុណ បានបញ្ជាក់ថា ពីដើមអ្នកតាទួលព្រៃគគីរដួច នេះអ្នកស្រុកអាចអុចធូបខ្ចី ឆ្នាំងចានវែកស្លាបព្រា ពីម្ចាស់ទួលបាន ពេលធ្វើបុណ្យ ឬការកូនខ្វះខាតខ្ចី បាន ហើយពេលរួចរាល់យកទៅសងវិញ ដាក់នៅមុខខ្ទមអ្នកតា អុចធូបរួចដើរចេញគឺបាត់ទៅវិញ ក៏ប៉ុន្តែក្រោយមកខ្ចីលែងបាន ដោយអ្នកខ្ចីធ្វើឲ្យបាក់បែកមិនទិញសងគេវិញ ទើបខ្ចីលែងបានរហូតមក។ ហើយនៅឆ្នាំ១៩៧៩ ចាស់ទុំក៏ចាប់ផ្តើមរៀបចំធ្វើអាស្រមអ្នកតា ព្រៃគគីរដួចឡើងវិញហើយធ្វើបុណ្យរៀងរាល់ឆ្នាំ ។
រហូតមកដល់ឆ្នាំ២០១៤ស្រាប់តែ ប្រជាជនអ្នកនេសាទត្រី ប្រទះឃើញ មែកគគីរដួចអណ្តែកឡើងពីក្នុងដី ជាប់មាត់បឹងឈូក.ស យ៉ាងធំធ្វើឲ្យ មានការភ្ញាក់ផ្អើលដល់មហាជនបាននាំគ្នាមកមើល និងអុចធូបសុំសេចក្តីសុខ ហើយនាំគ្នា កាយដី ដួសទឹកដក់ ក្នុងដើមគគីរហូប ហើយមានជំនឿ ថា ជាពីជម្ងឺ ល្បីដល់ខេត្តនានា ដល់អ្នកភ្នំពេញនាំគ្នាមកយកដី និង យកទឹកចាក់ស្រោចលើដើមគគីរ ហើយត្រងយកទឹកទៅហូប ជាពីជម្ងឺទៀងផង ។
ក្រោយមក ព្រះធម្មឃោសាចារ្យវកិទ្ទញាណោ អ៊ុក រ៉ន បានឲ្យលោកគណកម្មការវត្តលើក មែកគគីរដួចមករកហសារទុក នៅព្រៃគគីរដួច វិញ ដោយកសាង សាលាបុណ្យ ១ សាលាស្លាកតម្កល់ដើមគគីរដួច១ខ្នង និងព្រះពុទ្ធបដិមា១០ព្រះអង្គ ហើយបន្តធ្វើបុណ្យរាល់ថ្ងៃ៥កើតខែពិសាខ រាល់ឆ្នាំ ហើយព្រះសង្ឃ នៅវត្តព្រៃគគីរដួចបានទៅធ្វើបុណ្យ ចូលព្រះវស្សា និងចេញព្រះវស្សា រៀងរាល់ឆ្នាំនៅទួលប្រវត្តិសាស្ត្រនេះ រហូតមកដល់ឆ្នាំ២០២៣នេះគម្រប់២១ឆ្នាំហើយ ។ ហើយរាល់ថ្ងៃសិល ប្រជាពុទ្ធបរិសទ័បាននិមន្តព្រះសង្ឃ ទៅសូត្រព្រះបរិត្ត សមាទានសិលផងដែរ ។ ទួលប្រវត្តិសាស្ត្រនេះ បច្ចុប្បន្ន មានផ្ទៃដីទំហំ ជិត១ហិកតា បានដាំឈើឡើងវិញ ដើមក្រញូង ដើមធ្នង់និងដើមគគីរ ជាង២៥០ដើម។
ព្រះវិមិត្តិសត្ថា ជុំចន្ថា មានថេរដិកា ព្រួយបារម្មណ៍ ខ្លាចបាត់បង់ទួលប្រវត្តិសាស្ត្រមួយនេះដោយក្រុមហ៊ុនរោងចក្រតៃសេង ធ្លាប់មកវិវាទជាមួយពុទ្ធបរិសទ័ និងបិទផ្លូវប្រជាពុទ្ធបរិស័ទចូលទៅគោរពបូជា ទើបប្តឹងសុំឲ្យមន្ទីរវប្បធម៌និងវិចិត្តសិល្បៈខេត្ត ជួយដោះស្រាយបោះបង្គោល ការពារ ទួលព្រៃគគីរដួចជាទួលប្រវត្តិសាស្ត្រ ជាគរុគភណ្ឌ័របស់រដ្ឋ និងជួយដោះស្រាយដោយក្រុមហ៊ុនតាៃសេង ចាក់ដីជុំវិញទួលនិងទប់ទំនប់បិទផ្លូវទឹកបង្កឲ្យទឹកលិចទួលរយៈពេល៣ឆ្នាំហើយគឺចាប់លិចពីខែ ៨ខែ៩ខែ១០ដល់ខែ១១ទើបស្រក និងអាចលិងាប់ដើមឈើអស់ជាមិនខាន៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ