តាមរយៈការផ្សាយពិសេសមួយឈុតរបស់ស្ថានីយទូរទស្សន៍បាយ័នកាលពីយប់ថ្ងៃទី១ ឧសភា បានបង្ហាញពីការជួបចរចាគ្នារវាងមេទ័ពលើសមរភូមិនៅប្រាសាទតាមាន់ធំ ទាំងកម្ពុជា និងសៀម ។ ការបង្ហាញនោះ បានធ្វើឱ្យមានការទុកចិត្តថា ការឈប់បា.ញ់គ្នាមួយច្បាស់ជាបានកើតឡើងនៅយប់ថ្ងៃទី១ ឧសភា ព្រោះសូរស័ព្ទនៃការជួបនិយាយ
តាមរយៈការផ្សាយពិសេសមួយឈុតរបស់ស្ថានីយទូរទស្សន៍បាយ័នកាលពីយប់ថ្ងៃទី១ ឧសភា បានបង្ហាញពីការជួបចរចាគ្នារវាងមេទ័ពលើសមរភូមិនៅប្រាសាទតាមាន់ធំ ទាំងកម្ពុជា និងសៀម ។ ការបង្ហាញនោះ បានធ្វើឱ្យមានការទុកចិត្តថា ការឈប់បាញ់គ្នាមួយច្បាស់ជាបានកើតឡើងនៅយប់ថ្ងៃទី១ ឧសភា ព្រោះសូរស័ព្ទនៃការជួបនិយាយគ្នានោះ គឺមេទ័ពកម្ពុជា លោកវរសេនីយ៍ឯក នាក់ វង្ស បានប្រាប់ទៅភាគីសៀមយ៉ាងច្បាស់ថា៖ «យប់នេះសូមកុំឱ្យមានការផ្ទុះអាវុធ១គ្រាប់ឱ្យសោះ បើនៅតែផ្ទុះទៀត គឺមិនអាចនិយាយគ្នាបានទៀតនោះទេ» ។ ការជួបចរចានោះបានព្រមព្រៀងគ្នាដាក់កងទ័ពម្ខាង២នាក់លើប្រាសាទតាមាន់ធំ ផងដែរ ។
ផ្ទុយទៅវិញ យោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិនៅវេលាម៉ោង១០ ព្រឹក ថ្ងៃទី២ ឧសភា បានប្រកាសថា កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ស្វាគមន៍ចំពោះការជួបពិភាក្សាថ្នាក់មេបញ្ជាការសមរភូមិ សំដៅបង្កើនទំនុកចិត្តដល់ការឈប់បាញ់គ្នាដោយប្រសិទ្ធភាពនៅនឹងកន្លែង ជាពិសេសដើម្បីការពារសម្បត្តិវប្បធម៌ តាមអនុសញ្ញាអន្តរជាតិឆ្នាំ១៩៥៤ ស្តីពីកិច្ចការពារសម្បត្តិវប្បធម៌នៅពេលមានជម្លោះអាវុធ។
កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ជានិច្ចកាលគោរពលទ្ធផលនៃកិច្ចពិភាក្សា ដើម្បីបញ្ចប់ការវាយប្រហារគ្នានៅលើទីតាំងប្រាសាទទាំង២របស់កម្ពុជា ដែលស្ថិតនៅក្នុងបូរណភាពទឹកដីស្របច្បាប់នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ ក៏ប៉ុន្តែទាហានថៃមិនបានគោរពតាមការព្រមព្រៀងឈប់បាញ់នេះទេ នេះជាលើកទី១១ហើយដែលទាហានថៃរំលោភការឯកភាពគ្នា និងការទុកចិត្តគួរឱ្យសោកស្តាយជាទីបំផុត។
ជាក់ស្តែង ចាប់ពីម៉ោង៦ល្ងាច ថ្ងៃទី១ រហូតដល់ព្រឹកថ្ងៃទី២ ឧសភា ឆ្នាំ ២០១១ ទាហានថៃនៅតែបន្តធ្វើការបាញ់ផ្លោងដោយអាវុធ M70 ត្បាល់៦០មិល្លីម៉ែត្រ ៨១មិល្លីម៉ែត្រ បោកគ្រាប់បែក និងបាញ់កាំភ្លើងយន្តមកលើខ្សែត្រៀមជួរមុខរបស់កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ នៅតំបន់ប្រាសាទតាក្របី និងប្រាសាទតាមាន់ ក្នុងស្រុកបន្ទាយអំពិល ខេត្តឧត្តរមានជ័យ។ កងយោធពលខេមរភូមិន្ទនៅតែអំពាវនាវដ៏ទទូចឱ្យភាគីថៃគោរព និងអនុវត្តការសន្យាឈប់បាញ់នៅនឹងកន្លែងឱ្យបានម៉ឺងមាត់ ដើម្បីផលប្រយោជន៍ និងសេចក្តីសុខសាន្តរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៃប្រទេសទាំង២។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលនេះ ក៏មានការប្រកាសច្រានចោលព័ត៌មានមួយដែលបានបង្ហាញដោយកាសែតថៃ ទាក់ទិននឹងទាហានស្លៀកពាក់ប៉ារ៉ា២នាក់ស្លាប់ ហើយឃើញទាហានឈុតខ្មៅសៀមអូសក្នុងព្រៃ។ យោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍បានប្រកាសថា កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ សូមច្រានចោលនូវព័ត៌មានបំពុល ដែលផ្សព្វផ្សាយតាមបណ្តាញសារព័ត៌មានសាធារណៈថៃ ដែលបំភ្លើសថា មានសាកសព២រូប ដែលត្រូវបោះបង់ចោលនៅលើសមរភូមិ នេះជាព័ត៌មាន និងរូបភាពមិនពិត និងប្រឌិត ដើម្បីហេតុផលនយោបាយសុទ្ធសាធ។ យុទ្ធជននៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ដែលទទួលរងរបួស ឬពលីជីវិត ជានិច្ចកាលត្រូវបានយកមកសង្គ្រោះជាបន្ទាន់ និងរៀបចំធ្វើបុណ្យតាមប្រពៃណីជាតិ ដែលជាកិត្តិយសបំផុតសម្រាប់ប្រជាជាតិខ្មែរ។ មកដល់ពេលនេះ គ្មានទង់ជាតិថៃណាមួយត្រូវបានដាក់លើប្រាសាទតាមាន់ ឬប្រាសាទតាក្របីនោះទេ។
កងយោធពលខេមរភូមិន្ទនៅតែគោរពតាមលទ្ធផលនៃកិច្ចពិភាក្សាជាបន្តបន្ទាប់កន្លងមក និងប្រកាន់ខ្ជាប់យ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់តាមគោលការណ៍រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងសិទ្ធិស្វ័យការពារបូរណភាពទឹកដី និងរក្សាបាននូវទីតាំងឈរជើងលើតំបន់ស្របច្បាប់របស់ខ្លួនបានយ៉ាងរឹងមាំ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានថ្ងៃទី២ ឧសភា របស់ស្ថានទូតបារាំង ជាការបកប្រែក្រៅផ្លូវការពីសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស និងកិច្ចការអឺរ៉ុបនៃប្រទេសបារាំង ស្ដីពីបទឈប់បាញ់គ្នារវាងកងទ័ពកម្ពុជា និងថៃដែលបានធ្វើនៅប៉ារីស ថ្ងៃទី២៩ មេសា ឆ្នាំ២០១១។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមានខ្លឹមសារថា៖ «ក្រោយពីកងទ័ពកម្ពុជា និងថៃទើបនឹងបានឯកភាពគ្នាលើការឈប់បាញ់ យើងខ្ញុំបានទទួលដំណឹងថា ការប៉ះទង្គិចគ្នាដែលបានចាប់ផ្ដើមតាំងពីថ្ងៃទី២២ មេសា នៅតាមព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរបានកើតឡើងជាថ្មីដោយបណ្ដាលឱ្យមានជនរងគ្រោះម្នាក់ទៀត។ ប្រទេសបារាំងសូមធ្វើការអំពាវនាវជាថ្មីឱ្យប្រទេសកម្ពុជា និងថៃបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវអរិភាពនេះ ហើយជំរុញឱ្យប្រទេសទាំងពីរធ្វើការអត់ធ្មត់ និងមានការទទួលខុសត្រូវ។ ប្រទេសបារាំងសុំឱ្យប្រទេសទាំងពីរដោះស្រាយជម្លោះដោយសន្ដិវិធីស្របទៅតាមច្បាប់អន្ដរជាតិ។ ជាថ្មីម្ដងទៀតប្រទេសបារាំងសូមសម្ដែងនូវការគាំទ្រទាំងស្រុងចំពោះតួនាទីរបស់ប្រធានអាស៊ាន និងសង្ឃឹមថាអ្នកសង្កេតការណ៍ឥណ្ឌូណេស៊ីដែលភាគីទាំងពីរបានព្រមព្រៀងក្នុងការដាក់ពង្រាយ នឹងត្រូវបញ្ជូនមកកាន់ព្រំដែនក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខ»។
នេះគឺជាសារដែលលោកទេសរដ្ឋមន្ដ្រី និងជារដ្ឋមន្ដ្រីការបរទេស និងកិច្ចការអឺរ៉ុបនៃប្រទេសបារាំង បានលើកឡើងក្នុងជំនួបពិភាក្សាជាមួយលោកឧបនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ហោ ណាំហុង រដ្ឋមន្ដ្រីការបរទេស និងសហប្រតិបត្ដិការអន្ដរជាតិនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃពុធ ទី២៧ មេសា ឆ្នាំ២០១១ នៅទីស្ដីការក្រសួងការបរទេស និងកិច្ចការអឺរ៉ុប។
តាមកាសែតឌឹណេស្សិនរបស់ថៃជាភាសាអង់គ្លេសនៅថ្ងៃទី២ ឧសភា ផ្សាយឱ្យដឹងថា នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោកអាប់ភីស៊ីត វ៉េចាជីវ៉ា ពេលនេះកំពុងត្រៀមលក្ខណៈបង្កើតក្រុមអ្នកច្បាប់មួយ ដើម្បីទុកទប់ទល់ដោះស្រាយជាមួយវិធានការរបស់កម្ពុជា ដែលកំពុងស្វះស្វែងរកមធ្យោបាយឱ្យតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិក្រុងឡាអេ (ICJ) ស្រាយបំភ្លឺពីការសម្រេចរបស់ខ្លួនកាលពីឆ្នាំ១៩៦២ ស្តីអំពីប្រាសាទព្រះវិហារ។
កាសែតថៃដដែលបានឱ្យដឹងទៀតថា លោកអាប់ភីស៊ីត នឹងលើកយកបញ្ហាស្តីពីការបង្កើតក្រុមអ្នកច្បាប់នេះមកពិភាក្សាក្នុងកិច្ចប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនៅថ្ងៃទី៣ ឧសភា ។ អ្នកវិភាគមួយចំនួននិយាយថា បើទោះបីជាថៃខំប្រឹងបង្កើតក្រុមអ្នកច្បាប់នេះក៏ដោយ ក៏មិនឈ្នះកម្ពុជាដែរ ចំពោះបញ្ហាប្រាសាទព្រះវិហារ ព្រោះតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិក្រុងឡាអេ ដែលជាតុលាការពិភពលោកមួយបានសម្រេចថា ប្រាសាទព្រះ វិហារ និងដីនៅជុំវិញជារបស់កម្ពុជាដូច្នេះថៃពុំ មានសិទ្ធិទាមទារយកហើយអះអាងថា ជារបស់ ខ្លួននោះទេ ។
ជាមួយគ្នានេះ ទាក់ទិននឹងបញ្ហាការប៉ះទង្គិចគ្នាដោយអាវុធជាថ្មីរវាងកងទ័ពឈ្លានពានសៀម និងកងទ័ពកម្ពុជានៅតំបន់ព្រំដែន ប្រភពយោធាមួយបានឱ្យដឹងថា ថៃនៅតែបង្កើនកម្លាំងទ័ពនៅប្រាសាទតាក្របី និងប្រាសាទតាមាន់ធំ ហើយមេបញ្ជាការកងទ័ពជើងគោកថៃ ឧត្តមសេនីយ៍ប្រាយុទ្ធ ចាន់អ៊ូចា បានបញ្ជាឱ្យមានការពង្រឹងកម្លាំងទ័ពនៅតំបន់ព្រំដែន ។
ប្រទេសកម្ពុជាកាលពីពេលថ្មីៗកន្លងមក បានដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិក្រុងឡាអេឱ្យស្រាយបំភ្លឺអំពីការសម្រេចរបស់ខ្លួនឆ្នាំ១៩៦២ ចំពោះបញ្ហាប្រាសាទព្រះវិហារដើម្បីសៀមបានភ្លឺភ្នែក។ ថ្លែងនៅក្នុងកម្មវិធីមួយឈ្មោះ «មានការជឿជាក់ក្នុងប្រទេសថៃជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីអាប់ភីស៊ីត» កាលពីថ្ងៃទី១ ឧសភា កន្លងមក លោកអាប់ភីស៊ីត ថ្លែងថា តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិក្រុងឡាអេ បានទទួលញត្តិរបស់កម្ពុជារួចហើយ ប៉ុន្តែថៃមិនទាន់បានទទួលឯកសារផ្លូវការណាមួយទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះនៅឡើយទេ។
គេនៅចាំបានថា នៅឆ្នាំ១៩៦២ តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិបានសម្រេចយ៉ាងច្បាស់ថា ប្រាសាទព្រះវិហារជារបស់កម្ពុជាតែមួយគត់ហើយក្រោយមកក្រុងបាងកកអះអាងទាំងបំពានថា តុលាការក្រុងឡាអេបានសម្រេចថា ប្រាសាទព្រះវិហារជារបស់កម្ពុជា ចំណែកដីនៅជុំវិញជារបស់ថៃ ។ ក្នុងអំឡុងពេលនៃបទសម្ភាសន៍មួយជាមួយបណ្តាញព័ត៌មានថៃកាលពីថ្ងៃទី១ ឧសភា កន្លងមក លោកអាប់ភីស៊ីត ថ្លែងថា ឥឡូវនេះថៃនឹងបង្កើតក្រុមអ្នកច្បាប់មួយដើម្បីដោះស្រាយជាមួយពាក្យបណ្តឹងរបស់កម្ពុជានៅតុលាការអន្តរជាតិក្រុងឡាអេ ។ សំណួរសួរថា តើលោកនឹងពិភាក្សាជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា សម្តេចតេជោហ៊ុន សែន ឬអត់ចំពោះបញ្ហានេះ? លោកអាប់ភីស៊ីត ថ្លែងថា រូបលោកចាំស្តាប់ពីទស្សនៈយោបល់របស់ក្រុមអ្នកច្បាប់ជាមុនសិន ។
សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងលោកអាប់ភីស៊ីត នឹងអញ្ជើញចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី១៨ ដែលនឹងរៀបចំឡើងនៅទីក្រុងហ្សាការតា រដ្ឋធានីឥណ្ឌូណេស៊ី នៅថ្ងៃទី៧ និងទី៨ ឧសភា ខាងមុខនេះ ។ កិច្ចប្រជុំនេះត្រូវគេរំពឹងថា នឹងផ្តោតជាពិសេសលើការប៉ះទង្គិចគ្នាដោយអាវុធជាថ្មីរវាងកងទ័ពថៃ និងកងទ័ពកម្ពុជានៅតំបន់ព្រំដែន ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ