ខេត្តសៀមរាប ៖ កាលពីពេលថ្មីៗកន្លងទៅនេះ ផ្ទុះការចាប់អារម្មណ៍ពាសពេញបណ្តាញសង្គម TikTok ទៅលើការសាក់យ័ន្តខ្មែរ ដោយបច្ចុប្បន្ននេះ មានមនុស្សប្រុសស្រីជាច្រើននាក់ពេញនិយមក្នុងការសាក់យ័ន្តអក្សរ សាក់រូបភាព និងអ្វីផ្សេងទៀតទៅតាមចំណងចំណូលចិត្តរបស់ខ្លួន។

កាលពីពេលថ្មីៗ នៅក្នុង TikTok ឈ្មោះ «អាចារ្យសាក់» ឃើញថា ការសាក់យ័ន្តខ្មែរ មានបងប្អូនយើងមកសាក់ច្រើន ជាពិសេសសូម្បីតែជនជាតិបរទេសទាំងប្រុសទាំងស្រី ក៏មកសាក់ដោយមានការគាំទ្រជាហូរហែផងដែរ។ តើការចាក់សាក់ប៉ះពាល់ដល់សុខភាពឬទេ? តើការសាក់ដែលមនុស្សគ្រប់គ្នាចាក់នៅលើដងខ្លួននេះ អាចអោយយើងកាន់តែមានកម្លាំងខ្លាំងក្លាឬយ៉ាងណា?
ប្រាកដណាស់ កាលពីយូរលង់ណាស់មកហើយ បុព្វបុរសខ្មែរគ្រប់រូប សុទ្ធតែមានសាក់អក្សរ មន្តអាគមន៍ រូបភាព ដោយគេមានជំនឿ.តៗគ្នាថា ការចាក់សាក់អាចធ្វើអោយមនុស្សមានរិទ្ធីនុភាពខ្លាំងពូកែ ពោលគឺកា.ប់មិនមុត ដុតមិនឆេះ ជាពិសេសកន្លែងណាដែលមានសាក់ គឺស្បែកនៅកន្លែងនោះមិនរលួយនោះទេ។

តាមរយៈបទសម្ភាសន៍ជាមួយសារព័ត៌មានកោះសន្តិភាព ដោយលោក ស៊ីម សុទុម ដែលជាគ្រូចាក់សាក់បានជម្រាបជូនថា លោកស្រឡាញ់ផ្នែកសិល្បៈសាក់យ័ន្តខ្មែរនេះ តាំងពីកុមារភាពមកម្ល៉េះ តែពុំដឹងថា រៀននៅទីណានោះទេ? ហើយលោកតែងតែឃើញជីតារបស់លោក និងចាស់ៗជាច្រើនក្នុងភូមិមានសាក់យ័ន្តជាប់ខ្លួន។ លុះនៅឆ្នាំ២០១៤ លោកបានរៀនផ្នែកសិល្បៈសាក់យ័ន្តខ្មែរនេះ ពីសំណាក់លោកគ្រូ សាយ ទេវិន្ទ ហើយក៏នៅបន្តរៀនរហូតដល់មកដល់បច្ចុប្បន្ន។ សព្វថ្ងៃនេះ លោកជាគ្រូអាចារ្យ ឯកទេសផ្នែកសិល្បៈសាក់យ័ន្ត និងជាសមាជិកនៃគណៈកម្មការបច្ចេកទេសសិល្បៈសាក់យ័ន្តមួយរូប នៅក្នុងសហព័ន្ធខ្មែរសាក់យ័ន្ត។
លោកបន្តថា ទីស្នាក់ការធំរបស់សហព័ន្ធខ្មែរសាក់យ័ន្ត គឺនៅក្រវ៉ាត់ក្រុងទី២ ខាងលិច វត្តព្រិន ចម្ងាយប្រមាណជា៥០០ម៉ែត្រ ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិវាល សង្កាត់ជ្រាវ ក្រុងសៀមរាប។ សហព័ន្ធខ្មែរសាក់យ័ន្តសព្វថ្ងៃ មានសមាជិកចំនួនពេញសិទ្ធិ ១៩នាក់ និងមានសមាជិកត្រៀមប្រហែលជា១០រូប។ សមាជិកទាំងអស់នោះមកពីខេត្ត និងក្រុងដូចជា សៀមរាប ភ្នំពេញ និងកម្ពុជាក្រោម។

លោកអាចារ្យសាក់ ស៊ីម សុទុម ដែលមានស្រុកនៅកំណើតភូមិរោងគោ ស្រុកព្រៃឈរ ឃុំបារាយណ៍ ខេត្តកំពង់ចាម បានរៀបរាប់បន្តថា សម្រាប់ការសាក់ជាប្រភេទយ័ន្ត ឬសីលមន្ត លោកយល់ថា វាពិតជាមានអត្ថន័យណាស់សម្រាប់លោកដែលជាកូនចៅជំនាន់ក្រោយ។ ដូនតារបស់យើងបានបង្កើតវាឡើងមានច្រើនទម្រង់ណាស់ សម្រាប់ប្រើប្រាស់ និងប្រត្តិបត្តិក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ។ ហើយក៏ជាការរួមចំណែកមួយដ៏ធំ ក្នុងការអភិរក្សវប្បធម៌មនុស្សរស់មួយនេះអោយបានគង់វង្សយូរអង្វែង ក៏ដូចជាការបន្តទៅឱ្យកូនចៅជំនាន់ក្រោយផ្សេងៗទៀតបានចេះ និងរក្សានៅកេរ្តិ៍តំណែរមួយនេះបន្តទៀត។
លោកបន្តថា សម្រាប់ការសាក់តាមបែបបទបុរាណមាន២ប្រភេទ គឺ យ័ន្តជាអក្សរ និងយ័ន្តជារូបភាព យ័ន្តជាអក្សរមានដូចជា យ័ន្តនខ្វាក់ ឬហៅថានយ័ន្ត១០៨ យ័ន្តនមោពុទ្ធាយ និងយ័ន្តច្រើនប្រភេទទៀត។ យ័ន្តរូបភាពមានដូចជា យ័ន្តហនុមាន យ័ន្តរាជសីហ៍ និងយ័ន្តខ្លាចជាដើម។ សព្វថ្ងៃនេះ លោកសង្កេតឃើញថា ប្រជាជនខ្មែរយើងជាច្រើនណាស់ បានងាកមកស្រលាញ់សិល្បៈសាក់យ័ន្តដែលជាវប្បធម៌របស់ដូនតាយើង ហើយភាគច្រើនគេនិយម ខាងការពារ ខាងស្នេហ៍រកស៊ី សុំលាភជ័យ ជាជាងការសាក់បែបបរទេសដូចជាការសាក់រូបផ្កាកុលាប រូបមេអំបៅជាដើម។

បើទាក់ទងនឹងតម្លៃវវិញ លោកបានជម្រាបជូនថា វាស្រ័យទៅលើទំហំ និងការជ្រើសរើសការសាក់នេះ អ្នកដែលមកសាក់អាចជ្រើសរើសយកការសាក់បុកដៃតាមលំនាំបែបបទបុរាណ ឬម៉ាស៊ីនជាដើម ប៉ុន្តែសម្រាប់សហព័ន្ធ ក៏ដូចជាសមាជិកទាំងអស់ គឺផ្តោតសំខាន់ទៅលើការបុកដៃតាមលំនាំបុរាណ សម្រាប់ការសាក់ប្រើប្រាស់ម៉ាស៊ីនទាល់តែភ្ញៀវពុំមានពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់។ ការសាក់នេះ ប្រាកដជាឈឺហើយ តែអាចទ្រាំបាន។ តាមបទពិសោធន៍កន្លងមក គឺមានអ្នកខ្លះគាត់ថា ការសាក់តាមបែបបទបុរាណដោយការបុកដៃពុំឈឺ មានអ្នកខ្លះថាម៉ាស៊ីនមិនឈឺទេ ដូចនេះវាអាស្រ័យទៅបុគ្គលម្នាក់ៗ។ ចំពោះទឹកថ្នាំ និងម្ជុល គឺទឹកថ្នាំដែលមានគុណភាពខ្ពស់ពីប្រទេសផ្សេងៗ ម្ជុលមានគុណភាពខ្ពស់ពីប្រទេសផ្សេងៗ សុខសុវត្ថិភាពជាចម្បង ដូចនេះពុំប្រើប្រាស់ម្ជុលរួមគ្នានោះទេ។ ទឹកថ្នាំក្តី ម្ជុលក្តី ក៏ខាងលោកអាចធ្វើទៅតាមលំនាំបុរាណបាន ដោយសារការគិតគូអំពីសុខសុវត្ថិភាព និងស្បែកមនុស្សឥឡូវមានលក្ខណៈផ្សេងគ្នា ដូចនេះពុំអាចប្រើរួមគ្នាបានទេ។
បើទាក់នឹងអ្នកដែលមានបញ្ហាសុខភាពវិញ លោកនិយាយថា ការចាក់សាក់នេះ សម្រាប់អ្នកដែលមានសុខភាពមាំមួន មនុស្សពេញវ័យពុំមានបញ្ហានោះទេ តាមបទពិសោធន៍កន្លងមក ក្នុងរយៈពេលជិត១០ឆ្នាំមកនេះ ខាងលោកពុំដែលជួបបញ្ហាផ្នែកនេះឡើយ។ លោកជម្រាបបន្តថា អ្នកមានបញ្ហាសុខភាព ដូចជាមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឬជំងឺមហារីកណាមួយ វាប្រាកដជាប៉ះពាល់ បើតាមក្បួនវេជ្ជសាស្ត្រា ហើយប្រសិនជាខាងលោកសួរទៅកាន់ភ្ញៀវ ភ្ញៀវប្រាប់ថាមានបញ្ហាដូចរៀបរាប់ខាងលើនោះ ខាងលោកពុំទទួលសាក់ឡើយ។
លោកបន្ថែមថា បុរស និងស្ត្រីមានសិទ្ធិស្មើគ្នា ក្នុងការធ្វើអ្វីមួយ ដូចនេះពួកគាត់អាចសាក់ទៅតាមការចង់បាន លើកលែងតែមនុស្សអាយុក្រោម១៨ឆ្នាំ។ ជាចុងក្រោយក្នុងនាមលោកជាអ្នកជំនាញក្នុងការចាក់សាក់ លោកសូមអគុណដល់បងប្អូនមហាជនដែលលជួយគាំទ្រ ដោយលោកសង្ឃឹមថា មានកូនចៅជំនាន់ក្រោយកាន់តែច្រើនមកចុះឈ្មោះចូលរៀនខាងផ្នែកសាក់យ័ន្តនេះ ដើម្បីរក្សា និងបន្តវេន ដោយជួយផ្សព្វផ្សាយទៅកាន់អន្តរជាតិបន្ថែមទៀត៕ ដោយ ៖ លីហួ គីមឆាយ
ចែករំលែកព័តមាននេះ