ខេត្តសៀមរាប ៖ កម្ពុជាកំពុងជ្រោមជ្រែងកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមក្រពើចំនួន១៦កន្លែងទៀត ដើម្បីអាចចុះបញ្ជីក្នុងលេខាដ្ឋានអនុសញ្ញានៃអង្គការសាយតេស (Sites) អន្តរជាតិ ដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសស្វ៊ីស ដោយទម្លុះ
ខេត្តសៀមរាប ៖ កម្ពុជាកំពុងជ្រោមជ្រែងកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមក្រពើចំនួន១៦កន្លែងទៀត ដើម្បីអាចចុះបញ្ជីក្នុងលេខាដ្ឋានអនុសញ្ញានៃអង្គការសាយតេស (Sites) អន្តរជាតិ ដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសស្វ៊ីស ដោយទម្លុះទម្លាយរបាំងនាំចេញផលិតផលក្រពើទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ។ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងឲ្យកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមក្រពើមានច្បាប់ទម្លាប់ជាលក្ខណៈអន្តរជាតិនេះ ធ្វើឡើង ខណៈទីផ្សារកូនក្រពើនាំចេញទៅប្រទេសវៀតណាម និងថៃ បាននិងកំពុងធ្លាក់ចុះពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។ នេះបើយោងតាមមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋបាលជលផលកម្ពុជា ។
លោក អិុន ហ៊ុល អនុប្រធានអភិរក្សនៃរដ្ឋបាលជលផលកម្ពុជា ថ្លែងបែបនេះកាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៤ កក្កដា គ្រាដែលលោកបានចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំមួយរៀបចំឡើងដោយសមាគមអភិវឌ្ឍន៍ការចិញ្ចឹមក្រពើនៃកម្ពុជា ក្នុងគោលបំណងស្វះស្វែងទប់ស្កាត់ការដាំក្បាលចុះនៃតម្លៃកូនក្រពើនៅលើទីផ្សារ ។
លោកថ្លែងថា ៖ « យើងបញ្ជូនសំណុំបែបបទទៅកាន់លេខាដ្ឋានអនុសញ្ញា Sites អន្តរជាតិ នៅប្រទេសស្វ៊ីស តាំងពីឆ្នាំ២០១៤មកម្ល៉េះ ក្នុងការស្នើសុំដាក់កសិដ្ឋានចិញ្ចឹមក្រពើកម្ពុជាចំនួន១៦ចូលទៅក្នុងបញ្ជី ហើយថ្មីៗនេះ យើងបានទទួលការឆ្លើយតបពីមន្ត្រីជំនាញរបស់អង្គការនោះហើយ » ។
លោករំពឹងយ៉ាងមុតមាំថា កសិដ្ឋានទាំង១៦កន្លែងនឹងអាចចុះបញ្ជីក្នុងអង្គការអន្តរជាតិមួយនេះបាននៅពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ ក្រោយពីអ្នកជំនាញចុះមកអង្កេត និងបំពេញលក្ខខណ្ឌមួយចំនួនទៀតដូចជា ការពិនិត្យ DNA ចម្រាញ់ពូជសុទ្ធក្រពើ ការងាររៀបចំអាង និងបរិស្ថានជាដើម ។ លោកថា ៖ « ការចុះបញ្ជីហ្នឹង វាមានសារសំខាន់ណាស់ក្នុងការផ្តល់ឱកាសឲ្យអាជីវករខ្មែរឲ្យអាចចាប់ដៃគូវិនិយោគធំៗពីក្រៅប្រទេស និងនាំផលិតផលក្រពើរបស់ខ្មែរយើង ទាំងសាច់ -ស្បែកទៅលក់នៅទីផ្សារអន្តរជាតិបាន ដោយគ្មានការរាំងស្ទះទៀតទេ » ។
លោកបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាមានក្រពើចំនួន២ប្រភេទ គឺក្រពើភ្នំ ជាប្រភេទសត្វកម្រជិតផុតពូជ និងមួយប្រភេទទៀត គឺក្រពើត្រី ដែលកសិករកំពុងចិញ្ចឹម ជាពូជក្រពើជិតរងគ្រោះ។ដូច្នេះ ការធ្វើពាណិជ្ជកម្មនាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ ត្រូវមានការត្រួតពិនិត្យយ៉ាងតឹងរ៉ឹងពីអង្គការអន្តរជាតិនេះ ។
លោក ងួន ណាំ ប្រធានសមាគមអភិវឌ្ឍន៍ការចិញ្ចឹមក្រពើនៃកម្ពុជា និងជាម្ចាស់កសិដ្ឋានចិញ្ចឹមក្រពើនៅខេត្តសៀមរាប ដែលបានចុះបញ្ជីនៅអង្គការអន្តរជាតិកាលពីពេលកន្លងទៅ និងជាអ្នកមានបទពិសោធន៍លើការថែទាំ និងចិញ្ចឹមក្រពើជាង២០ឆ្នាំ បានថ្លែងថា ទម្លាប់ចិញ្ចឹមក្រពើភ្ញាស់កូនលក់ វាជិតដល់ដំណាក់កាលរលំរលាយហើយ ខណៈកសិករខ្មែរបាត់បង់សាមគ្គីភាព រកវិធីទប់ស្កាត់ល្បិចកលទម្លាក់ថ្លៃកូនក្រពើពីសំណាក់ឈ្មួញវៀតណាម និងថៃ ។
លោកថា ៖ « ក្រពើ១ឆ្នាំ អាចលក់កូនបានតែម្តងទេ តែបើអ្នកចិញ្ចឹមក្រពើទាំងអស់ប្រជែងគ្នាលក់ វាមិនខុសអីពីការអារ.កខ្លួនឯងទេ ព្រោះឈ្មួញវៀតណាមនិងថៃ ដែលគេទទួលទិញកូនយកទៅចិញ្ចឹមយកស្បែក គេចាំតែទម្លាក់ថ្លៃទេ » ។
លោកទទូចឲ្យអ្នកចិញ្ចឹមក្រពើទាំងអស់ ជាពិសេស អ្នកចិញ្ចឹមជាកសិដ្ឋានធំៗ គួរតែចេះសហការគ្នា កុំប្រជែងគ្នាលក់ ត្រូវត្រៀមអាង ឬកន្លែងស្តុកកូនក្រពើមួយរយៈពេលខ្លី នៅគ្រាដែលទីផ្សារកូនក្រពើជន់ បើពុំដូច្នោះទេ ស្លាប់ទាំងអស់គ្នាមិនខាន ។
លោក ឆាយ ពៅ កសិករចិញ្ចឹមក្រពើនៅម្តុំមុខវត្តស្វាយ សង្កាត់សៀមរាប ដែលបានប្រកបរបរចិញ្ចឹមក្រពើអស់រយៈពេលជាង២០ ឆ្នាំមកហើយបាននិយាយថា ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ហាងឆេងកូនក្រពើបានដាំក្បាលចុះពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ ។ លោកថា ៖ «បើឆ្នាំក្រោយៗចុះថោកទៀត ប្រហែលលែងមានអ្នកចិញ្ចឹមហើយ ព្រោះមិនអាចទប់ទល់នឹងចំណីវាបាន » ។
លោកបន្ដថា ៖ « មេក្រពើ១ក្បាលអាចផលិតកូនក្រពើមធ្យមពី៣០ទៅ៤០ក្បាលក្នុង១ឆ្នាំ។ កាលពីឆ្នាំ២០១៥ កូនក្រពើ១ក្បាលលក់បានតម្លៃចាប់២៧ទៅ២៨ដុល្លារ ។ នៅឆ្នាំ២០១៦ កូន១ក្បាល តម្លៃដើមទី២១ដុល្លារ ធ្លាក់មកត្រឹម១៤ដុល្លារ។ លុះដល់ឆ្នាំ២០១៧នេះ កូនក្រពើញាស់ដំបូងលក់បាន១៦ដុល្លារ តែពេល នេះធ្លាក់មកត្រឹម១១ដុល្លារគឺធ្លាក់រហូត » ។
ចំណែកលោក សាំង ចំរើន ម្ចាស់កសិដ្ឋានចិញ្ចឹមក្រពើនៅស្រុកប្រាសាទបាគង មានមេពូជរហូតដល់៧០០ក្បាល និងស្ថិតក្នុងចំណោមម្ចាស់កសិដ្ឋានចិញ្ចឹមក្រពើទាំង១៦ ដែលកំពុងដាក់ពាក្យសុំចុះបញ្ជីក្នុងអង្គការនេះដែរបាននិយាយថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៥មក ការចិញ្ចឹមក្រពើរបស់លោកបានត្រឹមតែភ្ញាស់កូនលក់ប៉ុណ្ណោះ ។
លោកបន្តថា ក្តីស្រមៃរបស់លោក គឺចង់ប្រែក្លាយកសិដ្ឋានពីចិញ្ចឹមភ្ញាស់កូនលក់ ទៅជាចិញ្ចឹមយកស្បែកសម្រាប់នាំចេញទៅក្រៅប្រទេស ប៉ុន្តែមិនអាចសម្រេចដោយប្រថុយប្រថានបានទេ ខណៈគ្មានច្បាប់នៅក្នុងដៃ ។
លោកបន្ថែមថា កន្លងមក ដោយសារតែយើងមិនបានចុះបញ្ជី Sites ទើបធ្វើឲ្យវិនិយោគិន ឬអ្នកបញ្ជាទិញផលិតផលស្បែកក្រពើធំៗ ដូចជា ជប៉ុន និងសិង្ហបុរី ដែលគេរកស៊ីស្របច្បាប់ មិនហ៊ានទិញផលិតផលរបស់លោក ។
ចំណែកម្ចាស់កសិដ្ឋានចិញ្ចឹមក្រពើមានទ្រុងទ្រាយធំម្នាក់ទៀត លោក សេង រិទ្ធ និយាយថា លោកក៏កំពុងអន្ទះអន្ទែងចង់បានច្បាប់ខាងលើនេះដែរ ។ កន្លងមក លោកធ្លាប់មានអាជីវករមកពីប្រទេសចិនទាក់ទងឲ្យចុះកុងត្រានាំចេញស្បែកក្រពើរាប់ម៉ឺនក្បាលទៅចិនដែរ ប៉ុន្តែដោយសារតែកសិដ្ឋានលោកមិនបានចុះបញ្ជី Sites អន្តរជាតិ ទើបលោករបូតឱកាសដ៏ល្អនោះទៅ ។
នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា មានកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមក្រពើប្រមាណ៧០០កសិដ្ឋាន នៅតាមខេត្តចំនួន៧ រួមមាន សៀមរាប កំពង់ធំ បាត់ដំបង បន្ទាយមានជ័យ កណ្តាល កំពង់ឆ្នាំង និងពោធិ៍សាត់ ដែលមានលទ្ធភាពផលិតកូនក្រពើបានលើសពី៤០ម៉ឺនក្បាលក្នុង១ឆ្នាំ ប៉ុន្តែមានតែកសិដ្ឋានចំនួន៥ប៉ុណ្ណោះបានចុះបញ្ជីក្នុងអនុសញ្ញា Sites អន្តរជាតិ គឺនៅខេត្តបាត់ដំបង១កន្លែង បន្ទាយមានជ័យ១កន្លែង និងខេត្តសៀមរាប១៤កន្លែង ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោក អិុន ហ៊ុល អនុប្រធានអភិរក្សនៃរដ្ឋបាលជលផលកម្ពុជា ។
គួរបញ្ជាក់ថា អនុសញ្ញាអន្តរជាតិ ស្តីពីការធ្វើពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិទៅលើប្រភេទសត្វ និងរុក្ខជាតិព្រៃកំពុងរងគ្រោះថ្នាក់ហៅកាត់ថា«Sites» មានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសស្វ៊ីស ត្រូវបានរៀបចំសេចក្តីព្រាងនៅឆ្នាំ១៩៦៣ អនុម័តក្នុងឆ្នាំ១៩៧៣ ហើយចាប់ផ្តើមអនុវត្តនៅឆ្នាំ១៩៧៥ ដោយមានសមាជិកចំនួន១៨៣ប្រទេស ក្នុងនោះកម្ពុជាក៏ជារដ្ឋសមាជិកដែរ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ