ខេត្តសៀមរាប ៖ ក្រោយពេលសម្រាលកូនមួយ ឬពីរសប្តាហ៍ អ្នកស្រុកអង្គរតែងតែរៀបចំពិធីមួយសម្រាប់ទារកដែលទើបកើត ។ ពិធីនោះ គឺពិធីកាត់សក់ទារក ។ ជាមួយគ្នានឹងពិធីកាត់សក់ គេនាំគ្នាគោរពយាយម៉ប និង
ខេត្តសៀមរាប ៖ ក្រោយពេលសម្រាលកូនមួយ ឬពីរសប្តាហ៍ អ្នកស្រុកអង្គរតែងតែរៀបចំពិធីមួយសម្រាប់ទារកដែលទើបកើត ។ ពិធីនោះ គឺពិធីកាត់សក់ទារក ។ ជាមួយគ្នានឹងពិធីកាត់សក់ គេនាំគ្នាគោរពយាយម៉ប និងជូនវត្ថុរបស់ផ្សេងៗ ចំពោះរូបគាត់តាមលទ្ធភាពក្នុងន័យសម្តែងនូវការអរគុណ និងខមាលទោសចំពោះរូបគាត់ដែលបានជួយខ្វល់ក្នុងការសម្រាលកូនកន្លងមក ។ ពិធីនេះគេហៅជាប់គ្នាថា «កាត់សក់បង្កក់ឆ្មប» ។
តាម ចាស់ៗដែលបានចូលរួមពិធីពន្យល់ថា ការកាត់សក់ទារក ទោះជាកាត់មែនទែនក្តី កាត់បន្តិចជាឧបកិច្ចក្តី គឺក្នុងន័យកាត់សក់ព្រៃចេញ ដើម្បីឲ្យដុះសក់ស្រុកមកវិញ។ គេមិនត្រឹមកាត់តែសក់ទេ គេមានទាំងពិធីឈូសមាត់ ដាប់ធ្មេញជាដើមថែមទៀត ដែលក្នុងន័យឲ្យ អ្វីៗគ្រប់យ៉ាងទៅជាស្រុកមិនមែនព្រៃ ។ តាមវិធីនេះហើយដែលគេសន្មតថា ទារកនោះនឹងជាមនុស្សក្នុងសង្គមដូចគេដូចអ្នកផ្សេងទៀត ពោលគឺមិនមែនជាមនុស្សព្រៃ ។
ចំណែកពិធីបង្កក់ឆ្មបវិញ ជាពិធីដឹងគុណរបស់ឪពុកម្តាយ និងសាច់ញាតិរបស់ទារកចំពោះយាយម៉ប ដែលបានកាន់ឈាមកាន់ជ័រទារកក្នុងពេលប្រសូតមក ប្រឡាក់ប្រឡូសដោយវត្ថុមិនស្អាតផ្សេងៗ ។ បច្ចុប្បន្នបើទោះជាគេទៅសម្រាលកូននៅតាមមន្ទីរពេទ្យក៏ដោយ អ្នកអង្គរនៅរក្សាទំនៀមនេះ ដោយអញ្ជើញស្ត្រីដែលធ្លាប់ជាយាយម៉បពីដើមមកបំពេញកិច្ច ។ គេរៀបចំស្រូវ និងគ្រឿងបរិក្ខារ ផ្សេងៗជាកំណល់ជមជូនគាត់ ដូចជាគាត់បានជួយបង្កើតកូនពិតៗដែរ ។
លោកយាយខៀង នៅភូមិទក្សិណខាងត្បូងដែលត្រូវបានអញ្ជើញជាយាយម៉បក្នុងពិធីកាត់សក់បង្កក់ឆ្មបនៅភូមិក្រវាន់បញ្ជាក់ថា លោកយាយធ្លាប់ធ្វើឆ្មបកាន់ពោះឲ្យគេតាំងពីយូរមកហើយ ។ សព្វថ្ងៃទោះជាលោកយាយមិនបានទៅជួយសម្រាលគេយ៉ាងណា តែអ្នកស្រុកនៅតែរក្សាទំនៀមធ្វើពិធីដូចពីដើមដដែល។ លោកយាយបញ្ជាក់ថា «ពីដើមបើយើងទៅជួយសម្រាលគេអីុចឹង គេត្រូវតែរៀបចំជមជូនយើងវិញ បើមិនអីុចឹងគ្រូយើងនឹងធ្វើបាបយើង ដោយបណ្តាលឲ្យយើងជាឈឺនេះឈឺនោះមិនឈប់ ទាល់តែគេធ្វើពិធីកាត់សក់បង្កក់ឆ្មបទើបបានជា ។ ចាស់ៗពីដើមជឿថា បើឪពុកម្តាយទារកមិនធ្វើជូនយាយម៉បទេ ទារកនោះនឹងទូលកន្ទបយាយម៉បរហូត ។ ឥឡូវនេះគេទៅឆ្លងទន្លេនៅពេទ្យអីុចឹង ខ្លះគេធ្វើ ខ្លះគេមិនធ្វើ តែភាគច្រើនគេនៅតែធ្វើតាមទំនៀម» ។
ក្រៅពីកាត់សក់ទារក និងបង្កក់ជូនយាយម៉ប ពិធីនេះក៏ជាពិធីប្រកាសសុំឲ្យដូនតាចាស់ទុំក្នុងភូមិស្រុកជួយទទួលស្គាល់សមាជិកថ្មីក្នុងគ្រួសារគឺទារកដែលទើបនឹងកើតដែរ ។ ដូច្នេះហើយទើបមុននឹងរៀបចំពិធីកាត់សក់ទារក និងបង្កក់ឆ្មប អាចារ្យសូត្រប្រកាសសែនដូនតាមួយលើក ជាពីរលើករហូតបីលើកឲ្យមកសេពសោយសំណែន និងសុំឲ្យដូនតាជួយរក្សាទារកដែលទើបកើតឲ្យក្តីសុខសប្បាយព្រមទាំងគ្រួសារទាំងមូលផង ។
នេះជាប្រពៃណីមួយក្នុងចំណោមប្រពៃណីជាច្រើនទៀត ដែលអ្នកអង្គរបានរក្សាទុកយ៉ាងល្អ ដែលបង្ហាញថា តំបន់អង្គរជាឃ្លាំងផ្ទុកនូវមរតកដូនតាខ្មែរយ៉ាងសម្បូរបែប ធ្វើឲ្យអង្គរមានឈ្មោះថាជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌមានជីវិតជារៀងរហូត ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ