តុងទីនបានក្លាយជាមធ្យោបាយផ្តល់ដើមទុនឲ្យពលខ្មែរជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ។ លេងតុងទីន បានលុយដំយកទៅប្រើប្រាស់បានងាយស្រួល ។ លេងតុងទីន ដូចជា ការសន្សំប្រាក់ពីព្រោះវាផ្តល់ការប្រាក់ឲ្យអ្នកមិនចង់ដេញនៅរៀងរាល់ខែ ។ ក្រោមហេតុផលទាំងនេះ…
តុងទីនបានក្លាយជាមធ្យោបាយផ្តល់ដើមទុនឲ្យពលខ្មែរជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ។ លេងតុងទីន បានលុយដំយកទៅប្រើប្រាស់បានងាយស្រួល ។ លេងតុងទីន ដូចជា ការសន្សំប្រាក់ពីព្រោះវាផ្តល់ការប្រាក់ឲ្យអ្នកមិនចង់ដេញនៅរៀងរាល់ខែ ។
ក្រោមហេតុផលទាំងនេះ ពលរដ្ឋខ្មែរទាំងស្រី ទាំងប្រុស បាននិយមលេងតុងទីន មិនថា នៅទីក្រុង និងជនបទឡើយ ។ មនុស្សមួយក្រុមបានរួមគ្នាលេងតុងទីន ក្នុងចំនួនទឹកប្រាក់មួយដែលបានកំណត់ដូចជា៣០ម៉ឺនរៀល ៥០ម៉ឺនរៀល ឬអាចដល់១០០លានរៀល និងច្រើនជាងនេះក៏មាន ។
នៅរៀងរាល់ខែ ឬកន្លះខែម្តង សមាជិកតុងទីន ត្រូវធ្វើការដេញថ្លៃគ្នាម្តង ។ អ្នកណាហ៊ានដាក់ប្រាក់ច្រើននឹងទទួលបានទឹកប្រាក់ពីតុងនីននោះ ។ តុងទីនមានមនុស្សម្នាក់ធ្វើ«មេ» ។ មេតុងទីនមានភារកិច្ចរៀបចំការដេញថ្លៃនៅរៀងរាល់ខែ និងប្រមូលថវិកាពីកូនក្រុមឲ្យអ្នកដេញតុងទីនឈ្នះគេជាប្រចាំខែ ។
ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយតុងទីនមានវត្តមាននៅក្នុងស្រទាប់ពលរដ្ឋខ្មែរ និងនៅគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈ ក្រុមពលរដ្ឋក្រីក្រលេងតុងទីនមួយក្បាល១០ម៉ឺន ឬ២០ម៉ឺនរៀល ។
ក្រុមពលរដ្ឋមានចំណូលខ្ពស់គេលេងតុងទីនមួយក្បាលរាប់ពាន់ដុល្លារ ។ ប៉ុន្តែការលេងទុងទីននេះត្រូវគេមើលឃើញថា មានហានិភ័យខ្ពស់ណាស់ដល់ការខាតបង់ថវិកាដោយសារគ្មានច្បាប់ណាគ្របដណ្តប់ គ្រប់គ្រោងលើការលេងទុងទីននេះឡើយ ។
ដូច្នេះហើយបានជាអ្នកធ្វើការនៅវិស័យធនាគារ តែងតែណែនាំពលរដ្ឋគួរកុំលេងទុងទិញ ហើយងាកមកប្រើសេវាធនាធារវិញ ។ ចង់ខ្ចីប្រាក់យកមកប្រាក់ប្រើប្រាស់គួរខ្ចីធនាគារ ។ ចង់សន្សំប្រាក់ គួរដាក់សន្សំជាមួយធនាគារដែលមានច្បាប់ការងារ ។
ជាញឹកញាប់គេ តែងតែឃើញព័ត៌មានអវិជ្ជមានពីការលេងតុងទីនដួចជាថា «មេតុងទីនម្នាក់បានប្រមូលលុយរាប់ម៉ឺនដុល្លាររត់ចោលកូនបាត់» ។ មេតុងទីនម្នាក់វណ្ឌករ ជំពាក់លុយគេ ដោយសារកូនៗតុងទីន មិនព្រមបង់ «ជាដើម»។
តាមប្រភពអ្នកលេងតុងទីនថា ហានិភ័យតុងទីនមានច្រើន ក្រៅពីមេអាចរត់ចោលកូនៗ ក៏មានករណីច្រើនដែរ ករណីកូនក្រុមគ្មានលទ្ធភាពបង់ប្រាក់នៅពេលតុងទីនខ្លួនបានដេញ (ងា.ប់) ហើយនោះ ។
លោក កាំង តុងងី អ្នកនាំពាក្យសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា (CMA) បានលើកឡើថា តុងទីន បានក្លាយជាសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចសំខាន់មួយនៅក្នុងសង្គមខ្មែរជាច្រើនជំនាន់មកហើយ ។ លោកថា នៅពេលប្រព័ន្ធធនាគារមិនទាន់សកម្ម និងរឹងមាំនោះតុងទីន បានបម្រើវិស័យហិរញ្ញវត្ថុដល់ពលរដ្ឋ តែលោកថា នៅពេលវិស័យធនាគាររីកចម្រើន និងរឹងមាំដូចសព្វថ្ងៃនេះ ពលរដ្ឋគួរងាយមកប្រើសេវាធនាគារវិញពីព្រោះមានច្បាប់ការងារ ហើយហានិភ័យមានតិចបំផុតមិនដូចតុងទីនឡើយ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ