ខេត្តសៀមរាប ៖ កំណាយស្រាវជ្រាវ នៅក្នុងព្រះបរមរាជវាំងអង្គរធំសម័យអង្គរបង្ហាញថា ទំនៀមនៃការផលិតលោហកម្មរបស់បុព្វបុរសខ្មែរនៅតែបន្តអាយុជីវិតនៅឡើយមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។ ការអះអាងបែបនេះធ្វើឡើងរួមគ្នាដោយលោកបណ្ឌិត Brice VINCENT តំណាងសាលាបារាំងចុងបូព៌ា និងលោកអឹុម សុខរិទ្ធី អ្នកស្រាវជ្រាវបុរាណវិទ្យានៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៦ ។
គម្រោងស្រាវជ្រាវ «ព្រះរាជរោងសិតសំរឹទ្ធិក្នុងព្រះបរមរាជវាំងអង្គរធំ» ដែលកំពុងអនុវត្តដោយអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា និងសាលាបារាំងចុងបូព៌ា (EFEO) បានបង្ហាញថា ជនជាតិខ្មែរមានរោងស្លលោហកម្ម ធំៗ និងប្រណីតជាងគេនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ។
តាមបទបង្ហាញរបស់លោក Brice VINCENT តំណាងសាលាបារាំងចុងបូព៌ា ដែលប្រែសម្រួលដោយលោកអឹុម សុខរិទ្ធី បញ្ជាក់ថា កំណាយស្រាវជ្រាវលើកនេះបានរកឃើញចង្ក្រានស្លលោហៈចំនួនពីរ ពុម្ពសម្រាប់ចាក់ជារូប ផ្សេងៗ រួមនឹងកម្ទេចកម្ទីលោហៈ តូចៗដូចជា ទង់ដែង ដែក និងសំណជាដើម។ សំណាកនៃលោហៈទាំងនេះបញ្ជាក់ថា ខ្មែរចេះវិធីផលិតលោហធាតុ មានសំរឹទ្ធិជាដើម ទៅជាគ្រឿងអលង្ការ សម្ភារប្រើប្រាស់ ផ្សេងៗបានយ៉ាងល្អ ខណៈពេលដែលប្រទេសដទៃទៀត នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍មិនទាន់មាន ។
អ្នកស្រាវជ្រាវទាំងពីររូបអះអាងថា តាំងពីបើកកំណាយនៅថ្ងៃទី១១ រហូតដល់ថ្ងៃទី២៧ ខែកក្កដា ក្រុមការងារបានរកឃើញកន្លែងស្លលោហៈ និងកន្លែងសិតលោហៈហើយ តែនៅមិនទាន់ឃើញកន្លែងច្នៃលោហៈនៅឡើយ ហើយលោកជឿជាក់ថា នឹងប្រទះឃើញក្នុងពេល ឆាប់ៗខាងមុខមិនខាន ។
បើនិយាយពីទំនៀមនៃការធ្វើរោងទងផលិតលោហៈសម្រាប់ព្រះបរមរាជវាំងនេះវិញ លោក អឹុម សុខរិទ្ធី បញ្ជាក់ថា រោងទងស្លលោហៈដែលក្រុមការងារ កំពុងធ្វើកំណាយនេះ គឺស្ថិតនៅភាគខាងជើងនៃព្រះបរមរាជវាំងសម័យអង្គរ ហើយទំនៀមនេះឃើញនៅបន្តរហូតដល់សម័យលង្វែក សម័យឧដុង្គ និងរហូតដល់ព្រះបរមរាជវាំងនៅភ្នំពេញសព្វថ្ងៃ គឺសាលារចនានោះឯង ។ ដោយឡែកនៅឧដុង្គ និងបន្ទាយលង្វែក ក៏នៅមានសហគមន៍ផលិតលោហៈ នៅខាងក្នុងបរិវេណនៃព្រះបរមរាជវាំងចាស់ នៅតែបន្តមានដល់សព្វថ្ងៃដែរ មិនតែប៉ុណ្ណោះព្រះរាជវាំងថៃ ដែលទទួលមរតកពីអង្គរ ក៏មានលំនាំដូចគ្នានេះដែរ ហើយនេះជាការបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា អារ្យធម៌អង្គរ នៅតែបន្តមានជីវិតរហូតដល់សព្វថ្ងៃនៅឡើយ ។
ឆ្លើយតបនឹងសំណួរដែលចង់ដឹងថា មានហេតុផលអ្វីទេ ដែលរោងទងស្លលោហៈសម្រាប់ព្រះរាជវាំង តែងតែនៅភាគខាងជើងនោះ លោកអឹុម សុខរិទ្ធី ពន្យល់ថា ក្រុមការងារមិនទាន់រកឃើញមូលហេតុនៅឡើយទេ ហើយលោកបានលើកឧទាហរណ៍អំពីរោងស្លដែកវិញ ដែលថា ធម្មតារោងស្លដែកសម័យបុរាណ គឺគេធ្វើនៅភាគឦសាននៃភូមិករមនុស្សរស់នៅ ហើយនៅដាច់អំពីភូមិស្រុក នេះជាទំនៀមរបស់ព្រាហ្មណ៍ក្នុងព្រហ្មញ្ញសាសនា ចំណែករឿងរោងទងស្លលោហៈវិញ អ្នកស្រាវជ្រាវមិនទាន់អាចកំណត់ពីហេតុផលបាននៅឡើយ ។
គម្រោងស្រាវជ្រាវ «ព្រះរាជរោងសិតសំរឹទ្ធិ ក្នុងព្រះបរមរាជវាំងអង្គរធំ» គឺជាគម្រោងសហការរវាងអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា និងសាលាបារាំងចុងបូព៌ា (EFEO) ដែលត្រូវធ្វើកំណាយស្រាវជ្រាវរយៈពេល៤ឆ្នាំ ចាប់ពីឆ្នាំ២០១៦ ដល់ឆ្នាំ២០១៩ ហើយគម្រោងនេះមានក្រុមអនុវត្តការងារ៣ក្រុម ធំៗគឺក្រុមអ្នកធ្វើកំណាយ ក្រុមអ្នកសិក្សាវិភាគ នៅសាលាបារាំងចុងបូព៌៌ានិងក្រុមអ្នកមួយទៀត គឺធ្វើវិភាគវិទ្យាសាស្ត្រកំណត់អាយុកាលនៃបំណែកដែលស្រាវជ្រាវបាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក ។ គម្រោងនេះក៏នឹងមានវគ្គបណ្តុះបណ្តាល ដល់និស្សិតបុរាណវិទ្យា នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រវិល្បៈ និងបុគ្គលិកនៃអាជ្ញាធរអប្សរា តាមរយៈការចុះមកសិក្សាវិភាគ នៅសាលពិសោធន៍សាលាបារាំងចុងបូព៌ា និងនៅទីតាំងកំណាយផ្ទាល់ នៅក្នុងបរិវេណព្រះបរមរាជវាំងបុរាណ ក្រោយព្រះលានស្តេចគម្លង់ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ