អ្នកគ្រប់គ្នាច្បាស់ជាមិនបានដឹងនោះទេថា តើស្រា និងទឹកត្នោតជូរមានប្រវត្តិបែបណាឡើយ? ពេលនេះយើងខ្ញុំសូមលើកយកអំពីប្រវត្តិស្រា និងទឹកត្នោតជូរ មកបង្ហាញជូនបងប្អូនអោយបានយល់ និងដឹងទាំងអស់គ្នាថា
ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ៖ អ្នកគ្រប់គ្នាច្បាស់ជាមិនបានដឹងនោះទេថា តើស្រា និងទឹកត្នោតជូរមានប្រវត្តិបែបណាឡើយ? ពេលនេះយើងខ្ញុំសូមដកស្រង់យកពាក្យសុរពីវចនានុក្រម សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត ដែលបានពណ៌នាលើកយកអំពីប្រវត្តិស្រា និងទឹកត្នោតជូរ មកបង្ហាញជូនបងប្អូនអោយបានយល់ និងដឹងទាំងអស់គ្នាថា ហេតុអ្វីបានជាគ្រឿងស្រវឹងដែលផ្សំពីទឹកត្រាំផ្លែឈើ ផ្កាត្នោត មានឈ្មោះថា ជាស្រា?។
សុរា (សំ.បា.) ទឹកស្រវឹងមានដើមកំណើតដំបូងបង្អស់កើតអំពីព្រានព្រៃម្នាក់ឈ្មោះសុរៈ ។ ដែលមានរឿងតំណាលក្នុងគម្ពីរជាតកខាងពុទ្ធសាសនាថា កាលពីបុរាណព្រេងនាយជាយូរអង្វែងហើយ មានព្រានព្រៃម្នាក់ឈ្មោះសុរៈ (ជាអ្នកមធ្យមប្រទេស) បានឃើញពួកសត្វបក្សីមកប្រជុំគ្នាផឹកទឹកដែលដក់នៅប្រឡង់ប្រគាបឈើដ៏ធំមួយក្នុងព្រៃ ហើយស្រវឹងធ្លាក់ចុះមកកកែ.កករល្ងីល្ងើហោះឡើងមិនរួច ព្រាននឹកសង្ស័យក៏ពាក់បង្អោងឡើងទៅសង្កេតមើលឃើញមានគ្រាប់ឈើជាច្រើនប្រភេទ និងគ្រាប់ធញ្ញជាតិខ្លះត្រាំនៅក្នុងនោះ គាត់កេវស្លឹកឈើដួសក្រេបផឹកសាកល្បងមើល ក៏ព្រឺខ្លួនខ្ញាកៗ លុះក្រេបផឹកថែមហើយថែមទៀតក៏ស្រវឹងនឹកចង់បរិភោគសាច់សត្វ ក៏ចុះមកសម្លា.ប់បក្សីចាំនោះ តាំងបរិភោគមានរសជាតិឆ្ងាញ់ប្លែកជាងសព្វដង។
ចំណេរក្រោយមក ព្រានព្រៃនោះក៏បាននាំតាបសមួយរូបឈ្មោះវរុណៈ អោយផឹកទឹកត្រាំនោះសាកល្បងមើល វរុណៈក៏ស្រវឹងនឹកចង់បរិភោគសាច់សត្វដែរ។ ចាប់ដើមតាំងអំពីនោះមក វរុណៈ និងសុរៈ ចូលដៃគ្នាពេញទី។ ចំណេរកាលតមកសុរៈ និងវរុណៈ បាននាំយកទឹកត្រាំនោះមកផ្សព្វផ្សាយក្នុងស្រុក ពួកមនុស្សក៏ចេះផ្សំគ្រឿងត្រាំធ្វើឲ្យកើតជាទឹកស្រវឹងហៅថា «សុរា» តាមឈ្មោះព្រានព្រៃដែលជាអ្នកនាំអាទិ៍មុនគេបង្អស់ អ្នកស្រុកខ្លះហៅថា «វារុណី» តាមឈ្មោះតាបសទ្រុស្តសិល ដែលជាបុរសទីពីរ ចូលដៃជាមួយនឹងព្រានព្រៃ។
កាលជំនាន់នោះ ពួកមនុស្សចេះធ្វើសុរា ឬវារុណីនេះ ត្រឹមតែត្រាំដោយគ្រឿងផ្សំផ្សេងៗ (ជាមេរ័យ) តែប៉ុណ្ណោះសម្រាប់ពួកសេនាទាហានប្រើច្រើនជាងសាធារណជន… លុះចំណេរកាលត.រៀងមក មនុស្សទាំងឡាយក្នុងសាកលលោក ចេះតែបែកគំនិតធ្វើ «សុរា» បានច្រើនបែបច្រើនយ៉ាងឡើង ដរាបមកដល់សម័យសព្វថ្ងៃនេះ «សុរា» ក៏រឹតតែចម្រើនមានច្រើនបែបច្រើនយ៉ាងឡើងទៀត។
បន្ទាប់ពី សុរៈ និងវារុណី នាំគ្នាផ្សព្វផ្សាយបង្កើតបានជាស្រា និងទឹកត្នោតជូររួចមក ក៏មានអ្នកខ្លះជាប់ស្រា អ្នកញៀ.នស្រា ដែលមនុស្សចាស់ពីដើមហៅថា «មនុស្សស្រវឹងខួប»។ល។ ហើយមកដល់នឹងសម័យសព្វថ្ងៃនេះ នៅពេលដែលស្រា ឬស្រាបៀរ កើតមានព្រោងព្រាតបែបនេះនៅតាមនិគមជនបទ ដាច់ស្រាយាលក៏សំបូរមិនខ្វះនោះដែរ គ្រាន់តែថា តាមចំណង់ចំណូលចិត្ត ឬផឹកទៅតាមលទ្ធភាព អ្នកមានធនធានមធ្យមអាចផឹកស្រាបៀរអ៊ីចឹងទៅ រីឯស្រាថ្នាំត្រាំឬសឈើសម្រាប់អ្នកដែលមិនសូវសំបូរធនធាន ព្រោះអ្នកខ្លះយល់ថា ស្រាថោក ស្រាថ្លៃផឹកយូរៗទៅស្រវឹងដូចគ្នា។
ប្រភពស្រា ក្នុងដើមកល្បា កើតពីព្រានសូរ ហើយនឹង វរុណៈ តាបសទ្រុស្តស្មូរ គាត់អនុកូលព្រមគ្នាបង្កើត។ ដើមជាមេរ័យ លុះកាលយូរក្រៃ ទើបបែកកំណើត កើតពីមេរ័យ។ ឯទឹកត្នោតជូរ កើតពីឈ្មោះស៊ូរ គាត់លៃកែខៃ យកឬសនេះឫសនោះមកផ្សំកាឡៃ ទឹកត្នោតត្រងថ្ងៃជាទឹកត្នោតជូរ។ ចំណេរកាលមក មានមនុស្សរាប់រកបែបយកឈ្មោះស៊ូរ លៃលោកថែមទៀត អូសការពុំយូរ ទើបទឹកត្នោតជូរកើតមានច្រើនបែបនេះ។ល។
ចែករំលែកព័តមាននេះ