វចនានុក្រមខ្មែរជាស្នាព្រះហស្តរបស់សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត ជោតញ្ញាណោ ព្រះអង្គបានរង្គាយសេចក្តីអំពីហេតុដែលនាំឱ្យចិត្តវិបល្លាសផ្លាស់ទៅជាឆ្កួតលេលាដើមហេតុព្រោះតែប្រព្រឹត្តអបាយមុខផ្សេងៗខណៈដែលខ្លួនកំពុងមានជីវិតរស់នៅ ។ ឆ្កួតទាំងនោះមាន៩យ៉ាងគឺ៖
១. កាមុម្មត្តកៈ ឆ្កួតកាម ២. ចិត្តុម្មត្តកៈ ឆ្កួតចិត្ត ៣. ទិដ្ឋុម្មត្តកៈ ឆ្កួតទិដ្ឋិ ៤. បិត្តុម្មត្តកៈ ឆ្កួតប្រមាត់ ៥. យក្ខុម្មត្តកៈឬបិសាចុម្មត្តកៈ ឆ្កួតព្រោះខ្មោចចូល ៦. សុរុម្មត្តកៈ ឆ្កួតស្រា ៧. អក្ខធុត្តុម្មត្តកៈ ឆ្កួតល្បែងស៊ីសង ៨. អបាយមុខុម្មត្តកៈ ឆ្កួតអបាយមុខ
៩. ឥត្ថុម្មត្តកៈ ឆ្កួតស្រី ។
ឆ្កួតទាំង៩ប្រការនេះ បណ្ឌិតហៅថា ឆ្កួតពិត អំពើគឺកម្មហុចផលឱ្យទាន់ភ្នែកនៅមើលឃើញ ត្រចៀកនៅស្តាប់ឮ អ្នកប្រព្រឹត្តកម្មណា កម្មនោះនឹងហុចផលឱ្យភ្លាមៗមិនចាំបាច់រង់ចាំជាតិមុខ ឬជាតិក្រោយនោះឡើយ ៕ សាន សារិន
ចែករំលែកព័តមាននេះ