នៅតាមសមុទ្រ ទន្លេ បឹងបួរ ព្រែក ស្ទឹងទាំងឡាយ សម្បូរទៅដោយត្រី…មានសមត្ថកិច្ច មានស្ថាប័នជាអ្នកទទួលបន្ទុកអនុវត្តច្បាប់ជលផល ។ នៅតាមព្រៃភ្នំក្រំថ្ម ដែលសម្បូរទៅដោយសម្បត្តិព្រៃឈើ ព្រៃស្រោង ព្រៃអភិរក្សទាំងឡាយ ក៏មានស្ថាប័ន ទទួលបន្ទុកអនុវត្តច្បាប់ដែរ ដើម្បីការពារសម្បត្តិធម្មជាតិរបស់សង្គម ។
នៅតំបន់តាមទន្លេដែលសម្បូរទៅដោយត្រី បានកើតមានបទល្មើសនេសាទគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ។ ការបង្ក្រាបហាក់ដូចខ្លាំងគ្រាន់បើ ។ ព្រោះបើមិនបង្ក្រាបបទល្មើសទេ ធ្វើឱ្យភ្នែកមហាជនមើលឃើញភាព «អន់» របស់ស្ថាប័នដែលទទួលបន្ទុក ។ បង្ក្រាបម្តងៗផ្អើលទន្លេ… បើទោះបីមានការឃុបឃិតក៏មិនហ៊ានត្រាំត្រែងដែរ… ឃុបឃិតល្មមៗប៉ុណ្ណោះ ។
នៅតំបន់ព្រៃឈើ ព្រៃស្រោង ព្រៃការពារទាំងឡាយ… បើនិយាយពីបទល្មើសកាប់ឈើមានរញ្ជួយព្រៃ រញ្ជួយភ្នំ… ផ្លូវជាតិ ផ្លូវលំទាំងឡាយរលាយដោយការដឹកជញ្ជូនឈើ ។ល។
បើនិយាយពីការបង្ក្រាបវិញ ក៏មិនធម្មតាដែរ… ស្ថាប័នទទួលបន្ទុក… បានបង្ក្រាបរហូតដល់ខ្ជិលបង្ក្រាបក៏មានដែរ… បង្ក្រាបពេកក៏មិនចំណេញ… ព្រោះសុទ្ធតែគ្នាឯង… ហុចទៅ ហុចម៉ោ… ស្រែកទៅ… ស្រែកម៉ោ… ឯងកាប់ចុះនៅក្នុងព្រៃ… កាលណាដឹកចេញក្រៅចេះគិតអញផង… បើមិនចេះស្គាល់… អញចាប់… ។
លទ្ធផលនៃការបង្ក្រាបយកស្នាដៃសម្រាប់ជាតិមានមិនតិចទេ រាល់ៗឆ្នាំ… ប៉ុន្តែកុំនិយាយពីលទ្ធផលផ្ទាល់បុគ្គល… ទីបំផុតព្រៃឈើទាំងឡាយ… ខេត្តទាំងឡាយដែលសម្បូរទៅដោយព្រៃឈើ… ទាំងឈើក្នុងព្រៃការពារ… ទាំងឈើក្នុងព្រៃស្រោង… មកដល់ពេលនេះ «ត្រងោល» អស់ទៅហើយ… អស់ឈើដឹកទៅហើយ… កាប់អស់ហើយ… គ្មានអីអួតទៀតទេ !!
តាមដងទន្លេ… ត្រីអស់មួយឆ្នាំ… នៅមួយឆ្នាំ ។ ឆ្នាំនេះត្រីខ្សត់… ប្រឹងការពារតែមួយរដូវ… ត្រីនឹងកើនឡើងវិញលើសឆ្នាំទៅ… ។ តាមដងព្រៃភ្នំ… តំបន់ព្រៃឈើ… បើវាអស់គឺត្រងោលហើយ… បើវាអស់គឺអស់ !!
តើខេត្តណាខ្លះដែលហ៊ានអួតថាមានសល់ព្រៃឈើច្រើន ? ឈើធំៗអស់ហើយ… បើមានសល់ សល់តែព្រៃរបោះ ក្លាយជាព្រៃរេចរឹលប៉ុណ្ណោះ ។ កុំអួត… នាំខ្មាសខ្មោច !!
អាឡេវ
ចែករំលែកព័តមាននេះ