រាជធានីភ្នំពេញ ៖ សព្វថ្ងៃនេះប្រទេសកម្ពុជា បានផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់មួយដែលចាស់គំរិលប្រៀបបាននឹងការមើលងាយទៅលើស្ត្រី ។ ពីមុនគេនិយាយថា «ស្ត្រីបង្វិលជើងក្រានមិនជុំ» ឬ «ស្ត្រីជាជើងក្រោយសម្រាប់ដើរតាមបុរសជើងមុខ»
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ សព្វថ្ងៃនេះប្រទេសកម្ពុជា បានផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់មួយដែលចាស់គំរិលប្រៀបបាននឹងការមើលងាយទៅលើស្ត្រី ។ ពីមុនគេនិយាយថា «ស្ត្រីបង្វិលជើងក្រានមិនជុំ» ឬ «ស្ត្រីជាជើងក្រោយសម្រាប់ដើរតាមបុរសជើងមុខ» ហើយស្ត្រីពីជំនាន់មុនមិនសូវបានរៀនសូត្រចេះដឹងជ្រៅជ្រះប៉ុន្មានទេ ដោយសារតែពាក្យទាំងនេះហើយ រហូតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ស្ត្រីមួយចំនួនធំបានក្លាយជាអ្នកដឹកនាំក្នុងស្ថាប័នទាំងឯកជន និងរដ្ឋ ។ ដោយឡែក ក្នុងសហគ្រាសខ្នាតតូច និងមធ្យមក្នុងប្រទេសកម្ពុជា សព្វថ្ងៃនេះអ្នកដឹកនាំអាជីវកម្មជាស្ត្រី ក៏មានចំនួនច្រើនពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំដែរ ។
នៅប្រទេសកម្ពុជា ស្ត្រីមានចំនួន៥២% នៃប្រជាពលរដ្ឋសរុប និងមាន៧០% ធ្វើការងារដោយប្រើកម្លាំងពលកម្ម ។ ស្ត្រីដែលជាម្ចាស់អាជីវកម្ម ឬធ្វើការងារគ្មានប្រាក់ខែមានចំនួនប្រមាណជា៧៩% ទៅ៨២% នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍របស់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី ចេញផ្សាយក្នុងឆ្នាំ២០០៨ ។ ស្ត្រីភាគច្រើនបានចូលរួមបង្កើតសហគ្រាស ឬអាជីវកម្មខ្នាតតូច និងវិស័យក្រៅផ្លូវការដែលប្រឈមមុខនឹងការបរាជ័យក្នុងមុខរបររបស់ខ្លួន ជាពិសេសពុំទទួលបានការការពារលើមុខជំនួញទេ ។ លើសពីនេះទៀត បទដ្ឋានវប្បធម៌ កង្វះនៃការទទួលបានការអប់រំ និងព័ត៌មានទីផ្សារ និងការប្រកួតប្រជែងជាមួយសហគ្រិនបុរស ក៏ជាបញ្ហាប្រឈមសម្រាប់ស្ត្រីក្នុងការសម្រេចបានភាពជោគជ័យក្នុងអាជីវកម្មផងដែរ ។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ អ្នកយកព័ត៌មានផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច (Kb) របស់កោះសន្តិភាព បានជួបសម្ភាសន៍ដាច់ដោយឡែកមួយជាមួយនឹងលោកស្រី កែវ មុំ ប្រធានសមាគមសហគ្រិនស្ត្រីកម្ពុជា និងជាស្ថាបនិកសហគ្រាសផលិតនំស្រួយលីលី ស្តីពី «សហគ្រិនស្ត្រី និងអាជីវកម្មខ្នាតតូចនិងមធ្យម» ។
សូមលោកស្រីបកស្រាយទៅលើការកំណត់រូបភាពនៃអាជីវកម្មខ្នាតតូច និងមធ្យម ?
បើតាមច្បាប់ក្រសួងឧស្សាហកម្ម និងសិប្បកម្ម អាជីវកម្មខាតតូច និងមធ្យម ត្រូវបានបែងចែកក្នុងរូបភាពផ្សេងៗគ្នា ។ អាជីវកម្មខ្នាតតូច មានបុគ្គលិកចាប់ពី១០នាក់ទៅ៥០នាក់ និងមានទុនអចល័ត (ទ្រព្យ) ពី៥ម៉ឺនដល់២៥ម៉ឺនដុល្លារអាមេរិក ។ ចំណែកឯអាជីវកម្មខាតមធ្យមមានបុគ្គលិកចាប់ពី៥០នាក់ទៅ១០០នាក់ និងមានទុនអចល័តចាប់ពី២៥ម៉ឺនទៅ៥០ម៉ឺនដុល្លារអាមេរិក ។
តើសហគ្រិនជាស្ត្រីមានចំនួនប៉ុន្មានភាគរយ ?
បើយោងតាមអង្គការមួយដែលបានស្រាវជ្រាវលើបញ្ហានេះបង្ហាញថា សហគ្រិនជាស្ត្រីមានចំនួន៦៥% នៃសហគ្រិនទាំងអស់ ។
តើមានកត្តាអ្វីខ្លះដែលជំរុញឱ្យស្ត្រីចូលរួមក្នុងការបង្កើតអាជីវកម្មខាតតូច និងមធ្យម ?
បណ្តាសមាគម ក្រសួង និងស្ថាប័នដែលពាក់ព័ន្ធច្រើនក៏មានការលើកទឹកចិត្តលើស្ត្រីយ៉ាងច្រើនដែរ ជាពិសេសតាមរយៈការផ្សព្វផ្សាយសារព័ត៌មាន ដូចជា កាសែត វិទ្យុ ទូរទស្សន៍ ដើម្បីជំរុញ និងលើកស្ទួយដល់ស្ត្រីឱ្យមានការចូលរួមក្នុងសង្គម រួមទាំងវិស័យជំនួញផងដែរ ។
តាមរយៈការលើកទឹកចិត្តនេះ យើងកត់សម្គាល់ឃើញថា ស្ត្រីមានភាពក្លាហាន និងបានចូលរួមច្រើនជាងមុន ។ ងាកទៅមើលបុរសវិញ ក៏ហាក់មានការផ្លាស់ប្តូរផងដែរ ដោយបានផ្តល់ឱកាសឱ្យស្ត្រីចូលរួម និងបង្ហាញពីឯករាជ្យភាពនៃការប្រកបមុខរបរចិញ្ចឹមជីវិត និងធ្វើអាជីវកម្មដោយខ្លួនឯង ។ រីឯស្ត្រីផ្ទាល់វិញ ក៏មានការយល់ដឹងច្រើនដែរ ទាំងការបណ្តុះបណ្តាលខ្លួនឯងឱ្យមានចំណេះដឹងបន្ថែមលើវិស័យជំនួញ មានភាពជឿជាក់លើខ្លួនឯង និងបង្ហាញសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនថា ស្ត្រីក៏អាចបំពេញកិច្ចការងារដូចបុរសបានដែរ ។
តើសហគ្រិនស្ត្រីជួបបញ្ហាប្រឈមអ្វីខ្លះក្នុងអាជីវកម្មខ្នាតតូច និងមធ្យម ?
សហគ្រិនជាស្ត្រីមានចំនួនច្រើនជាងបុរសមែន ប៉ុន្តែពួកគេភាគច្រើនធ្វើអាជីវកម្មខ្នាតតូចនិងមធ្យម រីឯខ្នាតធំមានចំនួនតិចតួចបំផុត។ យើងដឹងហើយថា ប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់របស់ស្ត្រីខ្មែរយើងពិបាកចេញទៅខាងក្រៅ ឬក៏ចូលរួមក្នុងសង្គមណាស់ ដោយសារស្ត្រីភាគច្រើនត្រូវទទួលបន្ទុកលើអាជីវកម្ម និងកិច្ចការងារផ្ទះសម្បែង ។ ដូចនេះស្ត្រីមានការលំបាកច្រើនក្នុងការចូលរួមឱ្យបានច្រើនក្នុងសង្គមដូចបុរស ។
តើមានស្ត្រីជាសហគ្រិនប៉ុន្មាននាក់បានចូលជាសមាជិកក្នុងសមាគមសហគ្រិនស្ត្រីកម្ពុជា ? ហើយពួកគាត់ទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍អ្វីខ្លះ ?
បច្ចុប្បន្ននេះ មានស្ត្រីជាសហគ្រិនចំនួនជាង២០០នាក់ដែលបានចុះឈ្មោះជាសមាគមសហគ្រិនស្ត្រីកម្ពុជា ។ ក្នុងអាណិតថ្មីរបស់ខ្ញុំនេះ ចាប់ពីឆ្នាំ២០១៥ ដល់ឆ្នាំ២០១៨ យើងមានគម្រោងធ្វើកាតសមាជិក និងផ្លាកសញ្ញាសមាជិកដាក់នៅតាមកន្លែងអាជីវកម្មរបស់ពួកគាត់ ។ ដូច្នេះអ្នកដែលជាសមាជិកដូចគ្នា នៅពេលដែលគាត់ឃើញផ្លាកសញ្ញាសមាគមនៅក្នុងហាង គាត់នឹកឃើញថា ម្ចាស់អាជីវកម្មនេះហាក់ដូចជាមិត្តភក្តិ ឬបងប្អូនដែលអាចបង្កើតភាពស្និទ្ធស្នាលកាន់តែខ្លាំងឡើង ហើយអាចធ្វើឱ្យអាជីវកម្មរបស់គាត់មានការរីកចម្រើនផងដែរ ។ ជាងនេះទៀត រាល់សហគ្រិនជាស្ត្រីដែលចូលជាសមាជិកទាំងអស់អាចទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ ដូចជាទទួលបានប្រាក់កម្ចីពីធនាគារនូវអត្រាការប្រាក់មួយដ៏ទាប និងជួយសម្រួលសំណុំឯកសារ និងបែបបទមានការងាយស្រួលជាងធនាគារផ្សេងៗ ។
ជាមួយគ្នានោះដែរ ប្រសិនបើសមាជិកមានការពង្រីកអាជីវកម្មរបស់ខ្លួនពីខ្នាតតូចទៅខ្នាតមធ្យម ឬពីខ្នាតមធ្យមទៅខ្នាតធំ យើងក៏មានវគ្គបណ្តុះបណ្តាលដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់ម្ចាស់អាជីវកម្មទៅតាមផ្នែករបស់គាត់ ។ ករណីដែលគាត់ជួបបញ្ហាជាមួយរដ្ឋាភិបាល ក្នុងនាមយើងជាសមាគមសហគ្រិនស្ត្រីកម្ពុជា យើងនឹងពាំនាំបញ្ហានេះឡើងទៅក្នុងកិច្ចប្រជុំវេទិការាជរដ្ឋាភិបាល និងវិស័យឯកជន ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយជូនពួកគាត់ ។ សមាជិកទាំងអស់អាចចូលរួមក្នុងការតាំងពិព័រណ៍នានាទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស ដើម្បីជំរុញផលិតផលរបស់ខ្មែរទៅដល់ទីផ្សារអន្តរជាតិ ។ លើសពីនេះទៀត យើងក៏បានទាក់ទងជាមួយក្រសួងឧស្សាហកម្ម និងក្រសួងកិច្ចការនារី ដើម្បីរៀបចំវគ្គបណ្តុះបណ្តាលផ្សេងៗដែលអាចអនុញ្ញាតឱ្យសមាជិកសមាគមអាចចូលរួមក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលទាំងថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់អន្តរជាតិបានទៀតផង ។
តើសហគ្រិនស្ត្រីដើរតួនាទីដូចម្តេចខ្លះនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ?
ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ យើងសង្កេតឃើញថា ស្ត្រីមានការចូលរួមក្នុងសង្គម ក្នុងអាជីវកម្មខ្នាតតូច និងមធ្យមមានចំនួនកាន់តែកើនឡើង ។ នៅពេលដែលស្ត្រីបានចូលរួមកាន់តែច្រើន ពួកគាត់អាចអភិវឌ្ឍខ្លួនឯង ពង្រឹងសមត្ថភាពឱ្យកាន់តែខ្លាំងជាងមុន ហើយអាចជួយបង្កើននូវប្រាក់ចំណូលដល់គ្រួសារ ដែលជាផ្នែកមួយនៃការអភិវឌ្ឍប្រទេសផងដែរ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ