ADផ្ទាំងផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម

Picture

ជីវប្រវត្តិ​អតីត​ព្រះ​មហា​វីរក្សត្រ សម្តេចឪ នរោត្តម ​សីហ​នុ

9 ឆ្នាំ មុន

យោង​តាម​ឯកសារ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នានា​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេចព្រះ​នរោត្តម សីហ​នុ ព្រះ​មហា​វីរក្សត្រ ព្រះ​វររាជ​បិតា​ឯករាជ្យ បូរណភាព​ទឹកដី​និង​ឯកភាព​ជាតិខ្មែរ ព្រះ​អង្គ​ប្រសូត​នៅ​ថ្ងៃ អង្គារ​ទី ១១​កើត ខែកត្តិក ឆ្នាំច

រាជធានី​ភ្នំពេញ ៖ យោង​តាម​ឯកសារ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នានា​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេចព្រះ​នរោត្តម សីហ​នុ ព្រះ​មហា​វីរក្សត្រ ព្រះ​វររាជ​បិតា​ឯករាជ្យ បូរណភាព​ទឹកដី​និង​ឯកភាព​ជាតិខ្មែរ ព្រះ​អង្គ​ប្រសូត​នៅ​ថ្ងៃ អង្គារ​ទី ១១​កើត ខែកត្តិក ឆ្នាំច ចត្វា​ស័ក ព​.​ស ២៤៥៦ ត្រូវ​នឹង​ថ្ងៃ​ទី ៣១ ខែតុលា ឆ្នាំ ១៩២២ នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ។

ព្រះ​អង្គជា​ព្រះរាជបុត្រ​ទោល​របស់​ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ​នរោត្តម សុរា​ម្រិ​ត និង​សម្តេចព្រះ​មហាក្សត្រី​យា​នី ស៊ី​សុ​វ​ត្តិ​មុនី​វង្ស កុ​សមៈ​នារីរតន៍ សិរិ​វ​ឌ្ឍ​នា ។ ខាង​ខ្សែ​ព្រះ​មាតា ព្រះ​អង្គជា​ព្រះរាជ​នត្តា​របស់​ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេច ព្រះ​មុនី​វង្ស និង ជា​ព្រះរាជ នត្តា​ទួត​របស់​ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ​នរោត្តម បើ​រាប់​តាម​ខ្សែ​ព្រះ​បិតា​។

ចាប់ពី​ឆ្នាំ​១៩៣០ ដល់​ឆ្នាំ​១៩៤០ ព្រះ​អង្គ​បាន​ចូល​សិក្សា​នៅ​សាលា​បឋម​សិក្សា FRANCOIS BAUDOIN និង​វិទ្យាល័យ​ព្រះ​ស៊ី​សុវត្ថិ រាជធានី​ភ្នំពេញ ។ បន្ទាប់​មក ព្រះ​អង្គ​បាន​បន្ត​ការ​សិក្សា​នៅ​វិទ្យាល័យ​បារាំង សាស​លូ​ឡូ​បា (CHASSELOUP LAUBAT) នៅ​ព្រៃនគរ (​វៀតណាម​ខាងត្បូង​) ។ លុះដល់​ខែមេសា ឆ្នាំ​១៩៤១ ក្រុម​ព្រឹក្សា​ព្រះរាជ ប​ល្ល័​ង្គ បាន​ជ្រើសតាំង និង​ថ្វាយ​ព្រះរ​រាជ​ឋានៈ​ព្រះ អង្គជា​ព្រះ​មហា​វីរក្សត្រ នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ​។ ព្រះ​អង្គ​ឡើង​គ្រង​រាជសម្បត្តិ ថ្ងៃ​ទី​២៨ ខែតុលា ឆ្នាំ​១៩៤១​។ នៅ​ឆ្នាំ​១៩៤៦ ព្រះ​អង្គ​បាន​យាង​ទស្សនកិច្ច​ជា​លើក​ដំបូង​នៅ​ប្រទេស​បារាំង តាម​ការ​អញ្ជើញ​របស់​លោក​ប្រធានាធិបតី FELIX GOUIN និង បាន​ជួប​លោក ឧត្តម សេនីយ៍ សាល ដឺ​ហ្គោ​ល (CHARLES de GAULEE) នៅ COLOMBEY​។ នៅ​ឆ្នាំ​១៩៤៦ និង​១៩៤៨ ព្រះ​អង្គ​បាន បន្ត​ការ​សិក្សា​ជាន់ខ្ពស់​នៅ​សាលា​អនុវត្ត​ទ័ព​សេះ និង​កងទ័ព​រថពាសដែក នៅ​សូ​មៀរ (SUMUR) ប្រទេស​បារាំង​។

ក្នុង​ឆ្នាំ ១៩៤៧ ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ​នរោត្តម សីហ​នុ ព្រះ​អង្គ​មាន​មហា​ជោគជ័យ​ក្នុង​ការ​ទាមទារ​ឲ្យ​រាជាណាចក្រ​ថៃ​ឡង់​ដ៍ សង​មក​រាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​វិញ​ជា​ដាច់ខាត​នូវ​ខេត្ត​ខែ្ម​រដែ​ល​ក្នុង​ពេល​មាន​ចម្បាំង​សកលលោក​លើក​ទី​២ ថៃ​ឡង់​ដ៍​បាន​យក​ពី​កម្ពុជា​ទៅ គឺ​ខេត្តបាត់ដំបង សៀមរាប កំពង់ធំ និង​ខេត្តស្ទឹងត្រែង​។

ឆ្នាំ​១៩៤៩ ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ​នរោត្តម សីហ​នុ បាន​ទាមទារ​ឲ្យ​ប្រទេស​បារាំង​បញ្ឈប់​នូវ​សន្ធិសញ្ញា​អាណាព្យាបាល ដែល​បាន​ចុះហត្ថលេខា​នៅ​ឆ្នាំ ១៨៦៣ និង​ឆ្នាំ​១៨៨៤ ។ នៅ​ឆ្នាំ​១៩៤៩ ដែល​ព្រះ​អង្គ​បាន​ឡាយព្រះហស្តលេខា​លើ​សន្ធិសញ្ញា​ឯករាជ្យ ដែល​ប្រទេស​បារាំង ព្រម​ទទួលស្គាល់​តាម​ផ្លូវច្បាប់ នូវ​ឯករាជ្យ​របស់​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​។ សន្ធិសញ្ញា​ឆ្នាំ​១៩៤៩​នេះ លុប​ចោល​នូវ​សន្ធិសញ្ញា​អាណាព្យាបាល​ឆ្នាំ​១៩៨៣ និង ឆ្នាំ​១៨៨៤​។

ពី​ឆ្នាំ​១៩៥២ ដល់​១៩៥៣ ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេចព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ ព្រះ​អង្គ​បាន​យាង​បំពេញ​ព្រះរាជ​បូ​នី​យ​កិច្ច ទាមទារ កេតនភណ្ឌ​ឯករាជ្យ ១០០% ជូន​ជាតិ​មាតុភូមិ ។

នៅ​ថ្ងៃ​ទី ០៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ​១៩៥៣ ដោយ​ស្នា​ព្រះ​ហស្ត​ដ៏​ឧត្តុង្គ​របស់​ព្រះ​អង្គ ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា បាន​ទទួល​ឯករាជ្យ​ទាំងស្រុង​ពី​សាធារណរដ្ឋ​បារាំង​។ ប្រជារាស្ត្រ​កម្ពុជា​ទូ​ទាំង​ប្រទេស សូម​ថ្វាយ​ព្រះ​កិត្តិនាម​ព្រះ​អង្គជា «​ព្រះ​មហា​វីរបុរស​ជាតិ ព្រះ​បិតា​ឯករាជ្យ​ជាតិ​» ។ ឆ្នាំ​១៩៥៤ ព្រះ​អង្គ​បាន​បញ្ជូន​រាជ​គណៈប្រតិភូ​ជា​តំណាង​របស់​ព្រះ​អង្គ ទៅ​ចូលរួម​នៅ​ក្នុង​សន្និសីទ​អន្តរជាតិ ស្តី​ពី​បញ្ហា​ឥណ្ឌូចិន នៅ​ទីក្រុង​ហ្សឺ​ណែវ (GENEVE) ដែល​មាន​ប្រទេស​កម្ពុជា ចូលរួម​ក្នុង​ឋានៈ​ជា​រដ្ឋ ឯករាជ្យ ឯកភាព​ជាតិ​។

នៅ​ថ្ងៃ​ទី ០៣ ខែមីនា ឆ្នាំ​១៩៥៥ ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ នរោត្តម​សីហ​នុ ព្រះ​អង្គ​បាន​ដាក់រាជ្យ​ថ្វាយ ព្រះ​ក​រុណ ព្រះបាទ​សម្តេច ព្រះ​នរោត្តម សុរា​ម្រិ​ត ជា​ព្រះរាជ​បិតា​។ ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេចព្រះ​នរោត្តម សុរា​ម្រិ​ត ព្រះ​អង្គ បាន​ប្រទាន​ចំពោះ​ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេច ព្រះ​នរោត្តម សីហ​នុ នូវ​ព្រះ​បរម​ងារ​ជា «​សម្តេចព្រះ​ឧបយុវរាជ នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​» ។ ថ្ងៃ​ទី ២៣ ខែមីនា ឆ្នាំ​១៩៥៥ ព្រះ​ក​រុណ​ព្រះបាទ​សម្តេច ព្រះ​នរោត្តម សីហ​នុ ព្រះ​អង្គ​បាន​បង្កើត​ចលនា​សង្គមរាស្ត្រនិយម ដែល​មាន​គណបក្ស​ជា​ច្រើន​ចូលរួម​ក្នុង​ចលនា​នេះ​។

ពី​ថ្ងៃ​ទី ១៨ ដល់​២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ​១៩៥៥ ព្រះ​ក​រុណ ព្រះបាទ​សម្តេច ព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ ព្រះ​អង្គ​បាន​យាង​ចូលរួម​ក្នុង​សន្និសីទ​កំពូល អាហ្វ្រិក​-​អាស៊ី​លើក​ទី​១ នៅ​ទីក្រុង​បាន់​ឌុ​ង (​ប្រទេស​ឥណ្ឌូ​ណេ​ស៊ី​) ហើយ​នៅ​ទីនោះ ព្រះ​អង្គ​បាន​ប្រកាស​ពី​នយោបាយ​អ​ព្យា​ក្រឹត្យ ក្នុង​ឯករាជ្យ​ភាព​ទាំងស្រុង និង​សន្ធិ​សហ​វិជ្ជមាន​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ជាមួយ​បណ្តា​ប្រទេស​ទាំងអស់ ដោយ​មិន​គិត​ពី​មនោ​គម​វិជ្ជា​ឡើយ ។ ព្រះ​អង្គ​បាន​ជួប​ជា​លើក​ដំបូង​ជាមួយនឹង​លោក ហ្សា​វ៉ា​ហារ ឡា​ល់ នេ​រុ (JAWAHARLAL NEHRU) នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ឥណ្ឌា​លោក ហ្គា​ម៉ា​ល់ អាប់​ដែល​ណា​ស្ស៊ែ​រ (GAMAL ABDEL NASSER) ប្រធានាធិបតី​សាធារណរដ្ឋ​អា​រ៉ាប់​រួម លោក អា​ម៉េ​ត ស៊ូ​ការ​ណូ (AHMED SUKARNO) ប្រធានាធិបតី​ឥណ្ឌូ​នេ​ស៊ី លោក ជូ អេ​ន ឡាយ (ZHOU EN LAI) នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី នៃ​សាធារណរដ្ឋ​ប្រជាមានិត​ចិន​។

ថ្ងៃ​ទី ១១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ​១៩៥៥ ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ​នរោត្តម សីហ​នុ ព្រះ​អង្គ​បាន​ទទួល​មហា​ជោគជ័យ​ក្នុង​ការ​បោះ​ឆ្នោត​សភាជាតិ ដោយ​បាន​ទទួល​គាំទ្រ​ពី​ប្រជារាស្ត្រ​ខ្មែរ​ច្រើន​លើសលប់​។

ព្រះ​អង្គ​បាន​ទទួល​ព្រះរាជ​ឋានៈ​ជា​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហើយ​ក្នុង​ព្រះរាជ​ឋានៈ​ជា​ប្រមុខ​នៃ​ប្រជារាស្ត្រ​ខ្មែរ ព្រះ​អង្គ​បាន​បំពេញ​ព្រះរាជកិច្ច​ដឹកនាំ ដើម្បី​អភិវឌ្ឍន៍​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ជា​ទូទៅ​នៅ​ក្នុង​គ្រប់​វិស័យ​នៃ​ការ​កសាង​ជាតិ​របស់​ព្រះ​អង្គ ជា​ពិសេស​ការ​លើក​ស្ទួយ នារី​ឲ្យ​មាន​សិទ្ធិ​ស្មើភាព​នឹង​បុរស​ក្នុង​ការងារ​។

ថ្ងៃ​ទី​១៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ​១៩៥៥ ក្រោម​ព្រះរាជកិច្ច​ដឹកនាំ​របស់​ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ នរោត្តម​សីហ​នុ ប្រទេស​កម្ពុជា​បាន​ចូល​ជា​សមាជិក​នៃ​អង្គការ​សហ​ប្រជា​តិ​។

នៅ​ឆ្នាំ​១៩៥៦ នៅ​ប្រី​យ៉ូ​នី (BRIONI) នៃ​សាធារណរដ្ឋ​សហព័ន្ធ​សង្គមនិយម​យូ​ហ្គោ​ស្លា​វី ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេច ព្រះ​នរោត្តម​សី ហ​នុ ព្រះ​អង្គ​បាន​ក្លាយជា​បិតា​ស្ថាបនិក​ទី​៥ នៃ​ចលនា​មិន​ចូលបក្ស​សម្ព័ន្ធ ដោយ​បាន​ឡាយព្រះហស្តលេខា​លើ​ធម្មនុញ្ញ​នៃ​ចលនា​មិន​ចូលបក្ស​សម្ព័ន្ធ បន្ទាប់​ពី​អ្នក​ផ្តួចផ្តើម​គំនិត​ដ៏​សំខាន់​៤​រូប​ទៀត លោក ហ្សូ​ស៊ី​ប ប្រូស ទី​តូ (JOSIP BROZ TITO) ប្រធានាធិបតី​យូ​ហ្គោ ស្លា​វី លោក ហ្សា​វ៉ា​ហារ​ឡា​ល់ នេ​រុ (JAWAHARLAL NEHRU) នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ឥណ្ឌា លោក អា​ម៉េ​ត ស៊ូ​ការ​ណូ (AMADED SUKARNO) ប្រធានាធិបតី​ឥណ្ឌូ​ណេ​ស៊ី និង​លោក ហ្គា​ម៉ា​ល់ អាប់ ដែល​ណា​ស្ស៊ែ​រ (GAMAL ABDELL NASSER) ប្រធានាធិបតី សាធារណរដ្ឋ​អា​រ៉ាប់​រួម​។

នៅ​ខែកុម្ភៈ​ឆ្នាំ ១៩៥៦ ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ ក្នុង​ព្រះរាជ​ឋានៈ​ជា​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ព្រះ​អង្គ​បាន​យាង​ទៅ​បំពេញ​ទស្សនកិច្ច​ជា​ផ្លូវ​រដ្ឋ នៅ​សាធារណរដ្ឋ​ប្រជាមានិត​ចិន និង​បាន​ជួប​ជាមួយ​ថ្នាក់ដឹកនាំ​ចិន​ជា​ច្រើន​រូប មាន​ឯកឧត្តម លោក​ប្រធាន ម៉ៅ សេ​ទុង (MAO TSE-TUNG) ជាដើម​។

ព្រះ​អង្គ​បាន​ឡាយព្រះហស្តលេខា​លើ​សេចក្តី​ប្រកាស​រួម​ស្តី​ពី​មិត្តភាព​កម្ពុជា ចិន​។ នៅ​ឆ្នាំ​១៩៦០ ព្រះ​ក​រុណ​ព្រះបាទ សម្តេចព្រះ​ន​រោ ត្តម សុរា​ម្រិ​ត ទ្រង់​សោយ​ព្រះ​ទិវង្គត ពេល​នោះ ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ ត្រូវ​បាន​សមាជិក​សភា​ខ្មែរ បាន​សម្រេច​ជា​ឯកច្ឆន្ទ ជ្រើសតាំង​ព្រះ​អង្គជា​ព្រះ​ប្រមុខរដ្ឋ នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​។ ក្នុង​ព្រះរាជ​ឋានៈ​នេះ ព្រះ​អង្គ​បាន បន្ត​ការ​ដឹកនាំ​ប្រជារាស្ត្រ​ខ្មែរ ក្នុង​ព្រះរាជកិច្ច​កសាង​ជាតិ​មាតុភូមិ​យ៉ាង​សកម្ម​ជាទី​បំផុត​។

ខែកញ្ញា ឆ្នាំ​១៩៦០ នៅ​មហាសន្និបាត​អង្គការសហប្រជាជាតិ ព្រះករុណា​ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ នរោត្តម​សីហ​នុ ព្រះ​អង្គ បាន​លើក​ឡើង នូវ​ផែនការ​បង្កើត​នៅ​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍​ជា​តំបន់​អ​ព្យា​ក្រឹត្យ​រវាង ប្លុក​មហាអំណាច​ទាំង​ពីរ​។

នៅ​ខែឧសភា ឆ្នាំ​១៩៦១ តាម​ព្រះរាជ​តម្រិះ​ផ្តួចផ្តើម​របស់​ព្រះករុណា​ព្រះបាទ សម្តេចព្រះ​នរោត្តម សីហ​នុ សន្និសីទ អន្តរជាតិ​មួយ ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង​នៅ​ទីក្រុង​ហ្សឺ​ណែវ (GENEVE) ដើម្បី​ដោះស្រាយ​ទំនាស់​រវាង​ភាគី​ទាំង​៣ នៅ​ប្រទេស​ឡាវ​។

ចាប់ពី​ខែឧសភា ឆ្នាំ​១៩៦១ ព្រះ​ក​រុណ ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ ព្រះ​អង្គ​បាន​បំពេញ​ព្រះរាជ​បេសកកម្ម​នយោបាយ​ការទូត ដើម្បី​ទាមទារ​ប្រាសាទព្រះវិហារ​ជា​សម្បត្តិ​វប្បធម៌ បេតិកភណ្ឌ​ជាតិខ្មែរ​មក​វិញ​ពី​ប្រទេស​ថៃ ដោយ​តុលាការក្រុង​ឡា​អេ​(LA HAYE) បាន​សម្រេច​ប្រគល់​មក​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​វិញ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី ១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ​១៩៦២​។

នៅ​ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ​១៩៦១ ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេច​នរោត្តម សីហ​នុ ព្រះ​អង្គ​បាន​យាង​ចូលរួម​ក្នុង​សន្និសីទ​លើក​ទី​១ នៃ​ចលនា​មិន​ចូលបក្ស​សម្ព័ន្ធ​នៅ​បែ​ល​ក្រា​ដ (BELGRADE) នៃ​ប្រទេស​យូ​ហ្គោ​ស្លា​វី ដែល​មាន​២៩​ប្រទេស​ចូលរួម ។ នៅ​ទីនោះ​ព្រះ​អង្គ​បាន​ថ្កោលទោស ចំពោះ​អំពើ​របស់​ពួក​អាណានិគមនិយម​ចក្រពត្តិនិយម​និង​ការ​ប្រកាន់ពូជសាសន៍​។

នៅ​ខែមិថុនា ឆ្នាំ​១៩៦៤ លោក​ឧត្តមសេនីយ៍ សាល​ដឺ​ហ្គោ​ល (CHARLES de GAULLE) ប្រធានាធិបតី​នៃ​សាធារណរដ្ឋ​បារាំង បាន​រៀបចំ​បដិសណ្ឋាកិច្ច​ជា​ឱឡារិក ថ្វាយ​ព្រះករុណា​ព្រះបាទ សម្តេចព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ នៅ​ទី​ក្រុងប៉ារីស​។

លោក​ប្រធានាធិបតី​បាន​ទទួល​ដោយ​ស្មោះស នូវ​សំណើ​របស់​ភាគី​កម្ពុជា ស្តី​ពី​ការ​ទទួលស្គាល់​អ​ព្យា​ក្រឹត្យ នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​។

នៅ​ចុងខែ​សីហា និង​ដើមខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ​១៩៦៦ ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ បាន​រៀបចំ​បដិសណ្ឋាកិច្ច ទទួល​ជា​ឱឡារិក​លោក​ឧត្តមសេនីយ៍ សាល​ដឺ​ហ្គោ​ល (CHARLES de GAULLE) ប្រធានាធិបតី​នៃ​សាធារណរដ្ឋ​បារាំង ដែល​បាន​មក​បំពេញ​ទស្សនកិច្ច​ជា​ផ្លូវ​រដ្ឋ​នៅ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​។

ថ្ងៃ​ទី ០១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ​១៩៦៦ នៅ​ក្នុង​សុ​ទ្ទរ​កថា ដែល​ថ្លែង​នៅ​ពហុ​កីឡដ្ឋាន​ជាតិ​អូ​ឡាំ​ពិ​ក​ភ្នំពេញ លោក​ប្រធានាធិបតី​បាន​គាំទ្រ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ដែល​ការពារ​ឯករាជ្យ បូរណភាព​ទឹកដី អ​ព្យា​ក្រឹត្យ សន្តិភាព​នៃ​ខ្លួន​។ ក្រោម​ព្រះរាជកិច្ច​ដឹកនាំ​របស់​ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេចព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ ក្នុង​សម័យ​សង្គមរាស្ត្រនិយម ដែល​ប្រជារាស្ត្រ​ខ្មែរ​បាន ថ្វាយ​ព្រះ​នាម​ព្រះ​អង្គ​ថា ជា​ព្រះ​បិតា​ឯករាជ្យ​ជាតិ ព្រះ​បិតា សិក្សាធិការ​ជាតិ ព្រះ​បិតា​សុខាភិបាល​ជាតិ ព្រះ​បិតា​កីឡា​ជាតិ ព្រះ​បិតា​ស្ថាបនា​ជាតិ​…. សមិទ្ធផល​នានា​ជា​ច្រើន​បាន​ត្រូវ​កសាង​ឡើង និង​ប្រារព្ធ​ព្រះរាជ​ពិធី​សម្ពោធ​ជា​បន្តបន្ទាប់ សម្រាប់​ប្រជារាស្ត្រ ប្រើប្រាស់​នៅ​តាម​បណ្តា​ខេត្ត​-​ក្រុង​នានា ជា​ពិសេស​មាន​សមិទ្ធផល​ធំ​ៗ ដូច​ជា ៖

វិមាន​ឯករាជ្យ វិមាន​រដ្ឋ​ចំការមន ចំណត​អាកាសយានដ្ឋាន​អន្តរជាតិ​ពោធិ​ចិន​តុង ចំណត​អាកាសយានដ្ឋាន សៀមរាប ចំណត​អាកាសយានដ្ឋាន​បែក​ចាន​ខេត្តបាត់ដំបង ផ្លូវជាតិ​លេខ​៤ ភ្នំពេញ​-​ក្រុងព្រះសីហនុ ផ្លូវដែក​ក្រុងភ្នំពេញ​-​ក្រុង ព្រះ​សីហ​នុ កំពង់​ផែ​អន្តរជាតិ​ក្រុង ព្រះ​សីហ​នុ សណ្ឋាគារ «​ឯករាជ្យ​» ក្រុងព្រះសីហនុ សាល​មហា​ស្រព​ជាតិ «​ព្រះ​សុរា​ម្រិ​ត​» ភ្នំពេញ សាលសន្និសីទ «​ចតុម្មុខ​» ពហុ​កីឡដ្ឋាន​ជាតិ​អូ​ឡាំ​ពិ​ក ភ្នំពេញ ស្ពាន​ព្រះ​មុនី​វង្ស​ទី​២ ស្ពាន «​សង្គមរាស្ត្រនិយម​» ឆ្លងកាត់​ទន្លេសាប សាកលវិទ្យាល័យ «​សង្គមរាស្ត្រនិយម​» ភ្នំពេញ សាកលវិទ្យាល័យ ភូមិន្ទ​បច្ចេកទេស សាលា​ភូមិន្ទ​រដ្ឋបាល មហាវិទ្យាល័យ​នីតិសាស្ត្រ និង​វិទ្យាសាស្ត្រ​ស​ដ្ឋ​កិច្ច សាល​វិ ទ្យា​ល័យ គរុកោសល្យ ពុទ្ធិក​សាកលវិទ្យាល័យ​ព្រះ​សីហ​នុ​រាជ មហាវិទ្យាល័យ សិល្បៈ​ស្ថាបនា មហាវិទ្យាល័យ​សិល្បៈ និង​មុខរបរ សាកលវិទ្យាល័យ​ភូមិន្ទ វិចិត្រសិល្បៈ​សាកលវិទ្យាល័យ​ភូមិន្ទ​ក្សេត្រសាស្ត្រ សាកលវិទ្យាល័យ​ភូមិន្ទ​កំពង់ចាម សាកលវិទ្យាល័យ​ភូមិន្ទ​បាត់ដំបង សាកលវិទ្យាល័យ​ភូមិន្ទ​តាកែវ​-​កំពត រោង​ភាពយន្ត​រដ្ឋ ស្ថានីយ៍ទូរទស្សន៍​ខេមរភូមិន្ទ មន្ទីរពេទ្យ​មិត្តភាព​ខ្មែរ​-​សូ​វៀត រោងចក្រ​ចម្រាញ់​ប្រេងកាត ក្រុងព្រះសីហនុ រោងចក្រ​ស្រា​បៀរ ក្រុងព្រះសីហនុ រោងចក្រ «​ព្រះ​នរោត្តម​» តម្លើង ត្រាក់ទ័រ និង​រថយន្ត​ធំ ក្រុងព្រះសីហនុ រោងចក្រ​ស្ករសរ​កំពង់ត្រាំ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ រោងចក្រ វាយនភ័ណ្ឌ ខេត្តកំពង់ចាម រោងចក្រ​វាយនភ័ណ្ឌ ខេត្តបាត់ដំបង​រោងចក្រ បាវ​ក្រចៅ​ដូនទាវ ខេត្តបាត់ដំបង រោងចក្រ​ស៊ីម៉ង់ត៍​ចក្រី​ទីង ខេត្តកំពត រោងចក្រ កែវ​ជើងឯក រាជធានី​ភ្នំពេញ រោងចក្រ​ក្តារបន្ទះ​ដីឥដ្ឋ ខេត្តកណ្តាល រោងចក្រ​ក្រដាស ឆ្លូង ខេត្តក្រចេះ រោងចក្រ​ជី​ហ្វូ​ស​ស្វាត​ទូក​មាស ខេត្តកំពត រោងចក្រ​កង់​ឡាន​តា​ខ្មៅ ខេត្តកណ្តាល រោងចក្រ​ត្រី ខ​ប្រអប់ កោះកុង រោងចក្រ ផលិត​ជ័រកៅស៊ូ​ជប់ ខេត្តកំពង់ចាម រោងចក្រ វា​រី​អគ្គិសនី​គី​រី​រម្យ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ និង​សមិទ្ធផល​នានា​ជា​ច្រើន​ទៀត នៅ​តាម​បណ្តា​ស្រុក​- ខេត្ត​-​ក្រុង ដូច​ជា សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ ទំនប់​ទឹក ស្រះ​ទឹក ប្រឡាយ ផ្លូវ​ថ្ល​ល់ ស្ពាន ជាដើម​។​ល​។

នៅ​ថ្ងៃ​ទី ១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ​១៩៧០ ក្នុង​ពេល​ដែល​ព្រះ​អង្គ​កំពុង​បំពេញ​ព្រះរាជ​ទស្សនកិច្ច​ជា​ផ្លូវការ​នៅ​សហភាព​សូ​វៀត ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ ត្រូវ​បាន​ទទួល​រង​គ្រោះ ដោយ​រដ្ឋប្រហារ​មិន​ស្របច្បាប់​មួយ​នៅ​ភ្នំពេញ គឺជា​រដ្ឋប្រហារ​យោធា​ដែល​មាន លន់ ន​ល់ ជា​មេ​ក្លោ​ង ។ សាធារណរដ្ឋ​ខ្មែរ​របស់ លន់ ន​ល់ ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង​នៅ​ខែ តុលា ឆ្នាំ​១៩៧០​។

នៅ​ថ្ងៃ​ទី ២៣ ខែមីនា ឆ្នាំ ១៩៧០ ព្រះករុណា​ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ ព្រះ​អង្គជា ព្រះប្រធាន​ចលនា​តស៊ូ កម្ពុជា «​រណសិរ្ស រួបរួម​ជាតិ​កម្ពុជា​» (FUNC) ព្រម​ជាមួយ​នោះ​ក៏​មាន​បង្កើត​នូវ រាជរដ្ឋាភិបាល​រួបរួម​ជាតិ (GRUNK) ។

នៅ​ខែមេសា ឆ្នាំ​១៩៧០ នៅ​កង់​តុង​(​សាធារណរដ្ឋ​ប្រជាមានិត​ចិន​) ព្រះ​អង្គជា​អ្នក​ផ្តួចផ្តើម នៃ​សន្និសីទ​កំពូល​របស់​ប្រជាជន​ឥណ្ឌូចិន ដែល​នៅ​ក្នុង​នោះ មានការ​ចូលរួម​ដោយ​អ្នកដឹកនាំ​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា ពី​សាធារណរដ្ឋ​ប្រ​ធា​ធិ​ប​តេ​យ្យ​វៀតណាម ដឹកនាំ​ដោយ​លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ផាំ វ៉ា​ន់​ដុ​ង (PHAM VAN DONG) ពី​រណសិរ្ស​ជាតិ​រំដោះ​វៀត ណា​ម​ខាងត្បូង​ដឹកនាំ​ដោយ​លោក ង្វៀ​ន ហ៊ី​វ ថ (NGUYENHUUTHO)​និង​ពី ណេ​វ ឡាវ ហាក់​សាត (NEO LAO HAKSAT) ដឹកនាំ​ដោយ​ព្រះ​អង្គ​ម្ចាស់​ប្រធាន សូ​ផា​នុ​វង្ស (SOUPHANOUVONG) ។

ភាគី​សាធារណរដ្ឋ​ប្រជាធិបតេយ្យ​វៀតណាម -​រណសិរ្ស​ជាតិ​រំដោះ​វៀតណាម​ខាងត្បូង និង​ភាគី ណេ​វ ឡាវ ហាក់​សាត (NEO LAO HAKSAT) បាន​ប្រកាស​ជា​ឱឡារិក​ថា ប្រទេស​របស់​ខ្លួន​ទទួលស្គាល់ និង​គោរព​ជា​ដរាប​បូរណភាព​ទឹកដី ក្នុង​ព្រំដែន​បច្ចុប្បន្ន​របស់​កម្ពុជា​។

ថ្ងៃ​ទី ១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ​១៩៧៥ កងទ័ព​ប្រជាជន​រំដោះជាតិ នៃ​រណសិរ្ស​រួបរួម​ជាតិ​កម្ពុជា (FUNC) ដណ្តើម​បាន​ជ័យ​ជំនះ​ទាំងស្រុង​នៅ​កម្ពុជា​។ «​កម្ពុជា​ប្រជាធិបតេយ្យ​» ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង ដែល​មាន​ព្រះករុណា​ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ​ន រោ​ត្តម​សីហ​នុ ជា​ព្រះប្រធាន​។ ប៉ុន្តែ​នៅ​ខែមេសា ឆ្នាំ​១៩៧៦ ព្រះករុណា​ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ ព្រះ​អង្គ បាន​សព្វព្រះរាជហឫទ័យ​លាលែង​ពីមុខ​ងារ​ជា​ព្រះប្រធាន​នៃ​កម្ពុជា​ប្រជាធិបតេយ្យ​នេះ ហើយ​ត្រូវ​ពួក​ខ្មែរក្រហម ឃុំឃាំង ព្រះ​អង្គ និង​សម្តេច​ព្រះរាជ​អគ្គមហេសី ព្រមទាំង​ធ្វើ​គត់​ព្រះរាជ​បុត្រា បុត្រី​មួយ​ចំនួន​ផង​។

នៅ​ឆ្នាំ​១៩៨២ ព្រះករុណា​ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ ត្រូវ​បាន​ជ្រើសតាំង​ជា​ប្រធាន កម្ពុជា​ប្រជាធិបតេយ្យ​ជា​លើក​ទី​២​។

ពី​ឆ្នាំ​១៩៨២ ដល់​ឆ្នាំ​១៩៩០ ព្រះ​ក​រុណ​ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ ព្រះ​អង្គជា​ប្រធាន នៃ​ចលនា​តស៊ូ​ជាតិ កម្ពុជា (CNR) ។

ចាប់តាំងពី​ឆ្នាំ ១៩៨៧ ព្រះករុណា​ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ ព្រះ​អង្គ​បាន​ខិតខំ​អស់ពី​ព្រះ​កាយពល ដើម្បី​បង្រួបបង្រួម​ភាគី ជម្លោះ​កម្ពុជា​ទាំងអស់ រិះរក​នូវ​ដំណោះស្រាយ​នយោបាយ សម​ស្រប​បញ្ចប់​ជម្លោះ​នៅ​កម្ពុជា​។

ព្រះ​អង្គ​តែងតែ​ប្រទាន​ចំពោះ​ឯកឧត្តម លោក ហ៊ុន សែន និង​គណៈប្រតិភូ​នៃ​រដ្ឋ​កម្ពុជា ចូល​ក្រាបថ្វាយបង្គំ​គាល់​ជា​បន្តបន្ទាប់​នៅ​ប្រទេស​បារាំង ៖

ពី​ថ្ងៃ​ទី ០២ ដល់​ថ្ងៃ​ទី ០៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ​១៩៨៧ ជំនួប​ជា​លើក​ទី​១ នៅ Fére-en-Tardenois ។

ពី​ថ្ងៃ​ទី ២០-២១ ខែមករា ឆ្នាំ​១៩៨៨ ជំនួប​ជា​លើក​ទី​២ នៅ Saint-Germain-en-Laye​។

នៅ​ថ្ងៃ​ទី ២៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ​១៩៩១ ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ បាន​ទទួល​ពី​មេដឹកនាំ​នៃ​កម្ពុជា​ទាំង ៤​ភាគី ដើម្បី​ប្រកាស​ជា​ឱឡារិក នូវ​ក្រុមប្រឹក្សា​ជាតិ​ជាន់ខ្ពស់ ហើយ​ទទួលស្គាល់​ការ​បញ្ឈប់​ជា​បណ្តោះអាសន្ន​នូវ​ការ​បាញ់​គ្នា​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ទាំងមូល និង​បញ្ឈប់​ការ​ផ្តល់​ជំនួយ​យោធា «​អាវុធ​…»​ពី​ប្រទេស​ដទៃ​ដល់​កងទ័ព​កម្ពុជា​ទាំង​៤​។ ទីក្រុង​ភ្នំពេញ ត្រូវ​បាន​ជ្រើស​ដោយ​ក្រុមប្រឹក្សា​ជាតិ​ជាន់ខ្ពស់​កម្ពុជា (SNC) ក្រោម​ព្រះ​រាជាធិបតី​ដ៏​ខ្ពង់ខ្ពស់ របស់​ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ ជា​ទីស្នាក់ការ​ផ្លូវការ​អចិន្ត្រៃយ៍ និង​លេខាធិការដ្ឋាន​របស់​ក្រុមប្រឹក្សា​ជាតិ​ជាន់ខ្ពស់​កម្ពុជា (SNC)​។

នៅ​ថ្ងៃ​ទី ១៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ​១៩៩១ ព្រះករុណា​ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ ព្រះ​អង្គ បាន​យាង​ចាក​ចេញពី​ប្រធាន​នៃ​កម្ពុជា​ប្រជាធិបតេយ្យ និង​ចលនា​តស៊ូ​ជាតិ​កម្ពុជា (CNR) ដើម្បី​ដាក់​ព្រះ​កាយ​ព្រះ​អង្គ​នៅ​ពីលើ​ភាគី​និង​ទស្សនៈ​នយោបាយ​កម្ពុជា​នានា​។ ព្រះ​អង្គ​ត្រូវ​បាន​សមាជិក​ទាំង​១១ នៃ​ក្រុមប្រឹក្សា​ជាតិ​ជាន់ខ្ពស់​កម្ពុជា (CNC) ជ្រើសតាំង ជា​ឯកច្ឆន្ទ​ជា​ព្រះប្រធាន «​អ​ព្យា​ក្រឹត្យ​» នៃ​ក្រុមប្រឹក្សា​នេះ​។

នៅ​ថ្ងៃ​ទី ២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ​១៩៩១ នៅ​ទី​ក្រុងប៉ារីស ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេច ព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ​ព្រះ​អង្គ​បាន​ចុះហត្ថលេខា​លើ «​កិច្ចព្រមព្រៀង​ស្តី​ពី​ដំណោះស្រាយ​នយោបាយ​រួម​មួយ​នៃ​ជម្លោះ​កម្ពុជា » ជាមួយ​សមាជិក​នៃ​ក្រុមប្រឹក្សា​ជាតិ​ជាន់ខ្ពស់​នៃ​កម្ពុជា ១១​រូប​ទៀត ជាមួយ​តំណាង​រាជរដ្ឋាភិបាល ១៨​ប្រទេស និង​ជាមួយ​លោក​អគ្គលេខាធិការ​នៃ​អង្គការ​សហ​ប្រជា​តិ​។

នៅ​ថ្ងៃ​ទី ១៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ​១៩៩១ ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេច ព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ បាន​យាង​និ​វិត្ត​មក​កាន់​រាជធានី​ភ្នំពេញ​វិញ​ប្រកបដោយ​ជោគជ័យ និង​សុវត្ថិភាព​។ ក្រោយ​ពី​មាតុភូមិនិវត្តន៍​របស់​ព្រះ​អង្គ​រដ្ឋាភិបាល​នៃ​រដ្ឋ​កម្ពុជា ដែល​មាន​ឯកឧត្តម​លោក ហ៊ុន សែន ជា​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី និង​ឯកឧត្តម​លោក ជា ស៊ី​ម ជា​ប្រធាន​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា គណបក្ស​ហ្វ៊ុ​ន​ស៊ី​ន​ប៉ិច ដែល​មានព្រះអង្គ​ម្ចាស់ នរោត្តម រណឫទ្ធិ ជា​ប្រធាន គណបក្ស​ប្រជាធិបតេយ្យ​សេរីនិយម​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា ដែល​មាន​សម្តេច​បវរ​សេដ្ឋា សឺ​ន សាន ជា​ប្រធាន គណបក្ស និង​ភាគី​កម្ពុជា​ប្រជាធិបតេយ្យ ដែល​មាន លោក ខៀវ សំ​ផ​ន ជា​ប្រធាន បាន​ប្រកាស​ជា​បន្តបន្ទាប់​ជា​ផ្លូវការ និង​ជា​លាយ លក្ខណ៍​អក្សរ​ថា ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេច ព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ នៅ​តែ​ជា​ព្រះ​ប្រមុខរដ្ឋ​ពេញ​លក្ខណៈ​ច្បាប់​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ទាំងមូល ។ ម្យ៉ាងទៀត ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេច ព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ ជា​ផ្លូវការ នៅ​តែ​រក្សា​ទុក​តួនាទី​ជា​ព្រះ​ប្រមុខរដ្ឋ​រហូត​ដល់​មានការ​បោះ​ឆ្នោត​នៅ​កម្ពុជា​ឆ្នាំ​១៩៩៣​។

នៅ​ថ្ងៃ​ទី ២៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ​១៩៩៣ ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេច ព្រះ​នរោត្តម សីហ​នុ បាន​ឡាយព្រះហស្តលេខា​លើ​ព្រះរាជក្រម​ប្រ កាស​ឲ្យ​ប្រើប្រាស់​ជា​ផ្លូវការ​នូវ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ថ្មី នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ដែល​សភាធម្មនុញ្ញ​កម្ពុជា បាន​អនុម័ត​។

នៅ​ថ្ងៃ​ទី ២៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ​១៩៩៣ មហា​មិ​ទ្ទិញ​មហាជន​មួយ ក៏​ត្រូវ​បាន​រៀបចំ​ឡើង​ដោយ​មាន​មហាជន​យ៉ាងច្រើន​កុះករ​ចូលរួម ដើម្បី​សម្តែង​មនោសញ្ចេតនា​អបអរសាទរ គាំទ្រ​ស្វាគមន៍​ចំពោះ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ថ្មី និង​ព្រះ​ឋានៈ​ព្រះ​អង្គជា «​ព្រះមហាក្សត្រ នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​»​។

ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេច ព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ ព្រះ​អង្គ​បាន​បំពេញ​ព្រះរាជកិច្ច​ដ៏​ឧត្តុង្គឧត្តម​ជាទី​បំផុត ក្នុង​ការ​បង្រួបបង្រួម​ផ្សះផ្សា​ជាតិ តាំងពី​ដើម​រហូត​មក​។ ព្រះ​អង្គ​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​ចេញ​ជា​រូបរាង​រដ្ឋាភិបាលចម្រុះ ដែល​មាន​សហនាយករដ្ឋមន្ត្រី​នៅ​ឆ្នាំ ១៩៩៣ ហើយ​ជា​ពិសេស ព្រះ​អង្គ​បាន​បំពេញ​ព្រះរាជកិច្ច​ធ្វើ​ឲ្យ​ថ្នាក់ដឹកនាំ នៃ​គណបក្ស​ប្រជាជន និង​គណបក្ស​ហ្វ៊ុ​ន​ស៊ី​ន​ប៉ិច ចុះហត្ថលេខា​លើ​សេចក្តី​ប្រកាស​រួម​អំពី​គោលការណ៍​សហប្រតិបត្តិការ ដែល​បាន​សម្រេច​ក្នុង​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល ក្រោម​ព្រះ​រាជាធិបតី​ភាព​ព្រះមហាក្សត្រ នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា នៅ​មហា​ប្រាសាទ​ខេ​ម​រិ​ន្ទ ព្រះ​បរមរាជវាំង ថ្ងៃ​ទី ១២-១៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ​១៩៩៨​។ ប្រជារាស្ត្រ កម្ពុជា​ទូ​ទាំង​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា សូម​ថ្វាយ​អំណរ​គុណ​ដ៏​ជ្រាលជ្រៅ​បំផុត ចំពោះ​ព្រះរាជកិច្ច​ព្រះរាជ​តួនាទី​ដ៏​ឧត្តុង្គឧត្តម​នេះ​។

នៅ​ថ្ងៃ​ទី ០៦ ខែតុលា ឆ្នាំ​២០០៤ ព្រះករុណា​ព្រះបាទ​សម្តេច​នរោត្តម​សីហ​នុ បាន​សព្វព្រះរាជហឫទ័យ​ប្រកាស​យាង​ចូល​និវត្តន៍​។ នៅ​ថ្ងៃ​ទី ១៤ ខែតុលា ឆ្នាំ​២០០៤ ក្រុមប្រឹក្សារាជសម្បត្តិ បាន​កោះ​ប្រជុំ និង​បោះ​ឆ្នោត​ជា​ឯកច្ឆន្ទ​ជ្រើសរើស សម្តេចព្រះ​បរមនាថ នរោត្តម​សីហ​មុនី ជា​ព្រះមហាក្សត្រ​ថ្មី នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​។

រដ្ឋសភា​ជាតិ នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា បាន​ព្រមព្រៀង​ថ្វាយ​ជូន ព្រះករុណា​ព្រះបាទ សម្តេចព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ នូវ​ព្រះ​គោរមងារ​ផ្លូវការ​ជា ព្រះករុណា​ព្រះបាទ សម្តេច​នរោត្តម សីហ​នុ ព្រះ​មហា​វីរក្សត្រ ព្រះ​វររាជ​បិតា​ឯករាជ្យ បូរណភាព​ទឹកដី និង​ឯកភាព​ជាតិខ្មែរ ជាមួយនឹង​ព្រះរាជ​បុព្វសិទ្ធិ​ពិសេស ក៏​ដូច​ជា​ព្រះរាជ​អភ័យឯកសិទ្ធិ ដូច​កាលដែល​ព្រះ​អង្គ​នៅ​គ្រងរាជ្យ​។

ព្រះករុណា​ជា​អម្ចាស់​ជីវិត​តម្កល់​លើ​ត្បូង​ជាទី​សក្ការៈ ជា​ព្រះ​មហា​វីរក្សត្រ​មួយ​ព្រះ​អង្គ ដែល​តែងតែ​ប្រកាន់​នូវ​ព្រះរាជកិច្ច​ប្រកប ដោយ​ព្រះព្រហ្ម​វិហារធម៌​ដ៏​ឧត្តុង្គឧត្តម​ចំពោះ​ប្រជារាស្ត្រ ចៅទួត​របស់​ព្រះ​អង្គ នៅ​ទូ​ទាំង​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​។ តាំងពី​ដើម​រហូត​មក​ដល់​បច្ចុប្បន្ន ព្រះ​អង្គ​តែងតែ​បំពេញ​ព្រះរាជ​សកម្មភាព​សង្គមកិច្ច ដូច​ជា​កសាង​ព្រះ​វិហារ កុដិ សាលា​បុណ្យ សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ ផ្ទះ​សម្តែង ផ្លូវថ្នល់ ទំនប់ ប្រឡាយ អណ្តូងទឹក ស្រះ​ទឹក សម្រាប់​ប្រគេន​ព្រះ សង្ឃ និង​ជូន​ប្រជារាស្ត្រ​។ ព្រះ​អង្គ​បាន​ប្រោស​ព្រះ​រាជទាន និង​បន្ត​នូវ​ការ​ប្រោស​ព្រះ​រាជទាន (​ជា​រៀង​រាល់​ស​ប្តា​ហ៍​) ព្រះរាជ​អំណោយ​ដល់​ប្រជានុរាស្ត្រ​ទីទ័ល​ក្រ និង​ជីវភាព​ខ្វះខាត ខ្លាំង​។

ព្រះរាជ​សកម្មភាព​ដ៏​ថ្លៃថ្លា​ខាងលើ​នេះ បាន​បង្ហាញ​ឲ្យ​ឃើញ​នូវ​សច្ចធម៌ នៃ​ទសពិធរាជធម៌ រាប់​ព្រះករុណា​ជា​អម្ចាស់​ជីវិត​តម្កល់​លើ​ត្បូង​ជាទី​សក្ការៈ ដែល​ព្រះ​អង្គ​បាន និង​កំពុង​ប្រោស​ព្រះ​រាជទាន​ដល់​ប្រជារាស្ត្រ​កម្ពុជា ដោយ​មិន​ប្រកាន់​ជាតិ​កំណើត ជំនឿ​សាសនា ពណ៌​សម្បុរ​ឡើយ​។ ដោយ​សច្ចភាព​នេះ​ហើយ​ទើប​ប្រជារាស្ត្រ​កម្ពុជា​ទូ​ទាំង​ប្រទេស បាន​គាំទ្រ​ដោយ​ឥត​សំចៃ​ថ្វាយ​ព្រះ​អង្គ ចំពោះ​ការ​យាង​គ្រង​រាជសម្បត្តិ​សារ​ជា​ថ្មី​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៩៣ ហើយ​ដែល​ពុំ​ធ្លាប់​មាននៅ​ក្នុង​ប្រវត្តិ សាស្ត្រ​ពិភពលោក​កន្លង​មក​។

ព្រះ​ក​រុណ ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ​នរោត្តម​សីហ​នុ ព្រះ​អង្គ​ទ្រង់​ជាម​ហា​ពុទ្ធ​សាសនូបត្ថម្ភៈ​ដ៏​ឧត្តុង្គឧត្តម​ថ្លៃថ្លា​បំផុត ជ្រះថ្លា​នឹង​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា ប្រតិបត្តិ​តាម​ពុទ្ធោវាទ ដោយ​សទ្ធា​បរិសុទ្ធ ក្នុង​ព្រះ​ទ័យ ស្ថាបនា​រក្សា​ការពារ ស្រឡាញ់​សន្តិភាព​យ៉ាង​មោះមុត ទាំង​នៅ​ក្នុង ប្រទេស​ទាំង​នៅ​លើ​សកលលោក​ទាំងមូល ជា​ពិសេស​ព្រះ​អង្គ​បាន​នាំ​មក​នូវ​សន្តិភាព សេចក្តីសុខ​ស្ងប់​ដ៏​បរិសុទ្ធ និង​វិបុលភាព ជូន​មាតុភូមិ និង​ប្រជាជន​កម្ពុជា​។ ដោយហេតុ​នេះ​ហើយ បានជា​កាលពី​ថ្ងៃ​ទី ០២ ខែ ឧសភា ឆ្នាំ​២០១២ សន្និសីទ​កំពូល​នៃ​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា​ពិភពលោក ដែល​មាន​ព្រះ​តេជគុណ​បណ្ឌិត Most. Ven .Dr Kyuse Enshinjoh ជា​ប្រធាន មាន​ស្នាក់​ការ​នៅ​ប្រទេស​ជប៉ុន បាន ថ្វាយ​ព្រះ​គោរព​ងារ ព្រះ​អង្គជា «​ព្រះរាជ​ឧត្តម​បិតា នៃ​ពុទ្ធសាសនិក​ពិភពលោក​» (Supreme Royal Father of The World Buddhism)​។

នៅ​ថ្ងៃ ១៥​រោច ខែភទ្របទ ឆ្នាំរោង ចត្វា​ស័ក ព​.​ស ២៥៥៦ ត្រូវ​នឹង​ថ្ងៃ​ទី ១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ​២០១២ វេលា​ម៉ោង ០១.២០​នាទី រំលង​អធ្រាត្រ ព្រះករុណា ព្រះ​មហា​វីរក្សត្រ នរោត្តម​សីហ​នុ ព្រះ​វររាជ​បិតា​ជាតិខ្មែរ ព្រះ​អង្គ​បាន​យាង​ចូល​ព្រះ​ទិវង្គត ដោយ​ព្រះ​ជរាពាធ​ក្នុង​ព្រះ​ជន្មាយុ ៩០ ព្រះ​វស្សា នៅ​មន្ទីរពេទ្យ​ទីក្រុង​ប៉េ​កាំ​ង សាធារណរដ្ឋ​ប្រជាមានិត​ចិន​។

គណៈកម្មាធិការ​រៀបចំ​ព្រះរាជ​ពិធីបុណ្យ​ព្រះ​បរមសព ព្រះករុណា ព្រះ​មហា​វីរក្សត្រ ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើងជា​បន្ទាន់​ដោយ​មាន សម្តេច អគ្គ​មហា​ធម្ម​ពោធិ​សាល​ជា​ស៊ី​ម ប្រធាន​ព្រឹទ្ធសភា ជា​ប្រធាន សម្តេច​អគ្គ​មហា​ពញា​ចក្រី ហេង សំ​រិ​ន ប្រធានរដ្ឋសភា អនុប្រធាន សម្តេច​អគ្គ​មហា សេនាបតី​តេ​ជោ ហ៊ុន សែន ជា​អនុប្រធាន​ប្រចាំការ សម្តេចចៅហ្វា​វាំង​វរវៀងជ័យ អធិបតី​ស្រឹង្គារ គង់ សំ​អុល ជា​អនុប្រធាន​អចិ​ន្រៃ​យ៍ ឯកឧត្តម​ជា​ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ជា​ច្រើន​រូប​ទៀត ជា​អនុប្រធាន និង​មាន​ឯកឧត្តម​ទេស​រដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រី ព្រមទាំង​ឯកឧត្តម​អភិបាល រាជធានី ខេត្ត ទាំងអស់​ជា​សមាជិក​។

នៅ​ថ្ងៃ ០២​កើត ខែអ្សុជ ត្រូវ​នឹង​ថ្ងៃ​ទី ១៧ ខែ ឆ្នាំ​ដដែល ព្រះ​បរមសព​ត្រូវ​បាន​ដង្ហែ​មក​កាន់​មាតុប្រទេស​វិញ តាម​ព្រះ​ទីនាំង​យន្តហោះ​ពិសេស​។ ក្បួន​រថ​ដង្ហែ​ព្រះ​បរមសព​ពី​ព្រ​លាន​យន្តហោះ អន្តរជាតិ​ភ្នំពេញ មក​កាន់​ព្រះ​បរមរាជវាំង ដោយ​មាន​ប្រជាជន​ប្រមាណ​១២០​ម៉ឺន​នាក់​ចូលរួម​កាន់ ព្រះ​ព្រះរាជ​មរណទុក្ខ ទទួល​ព្រះ​បរមសព​នៅ​តាម​ដង​វិ​ថី​នានា​។

នៅ​ថ្ងៃ​ទី ១១​រោច ខែអស្សុជ ឆ្នាំរោង ចត្វា​ស័ក ព​.​ស ២៥៥៦ ត្រូវ​នឹង​ថ្ងៃ​ទី ១០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០១២ វេលា​ម៉ោង ១៣ សម្តេចព្រះ​មហាសង្ឃរាជ​ទាំង​ពីរ​គណៈ និង​សម្តេច​ព្រះសង្ឃ ១០​ព្រះ​អង្គ បាន​ប្រជុំ​ថ្វាយ​ព្រះ​បរម​ប​ច្ចា​មរណនាម​ជា «​ព្រះ​បរម​រតន​កោដ្ឋ​»​ថ្វាយ​ព្រះ​បរមសព ព្រះករុណា ព្រះ​មហា​វីរក្សត្រ​។ ព្រះករុណា​ជា​អ​ម្ចាស់ជីវិតលើត្បូង បាន​សព្វព្រះរាជហឫទ័យ​ឡាយ ព្រះរាជក្រឹត្យ ថ្វាយ​ព្រះ​បរម​ប​ច្ឆា​មរណនាម​នេះ នៅ​ក្នុង​ថ្ងៃ​ដដែល​។

នៅ​ថ្ងៃអាទិត្យ​ទី ១៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០១២ នៅ​ប្រទេស​ជប៉ុន អង្គការ​សន្និសីទ​កំពូល នៃ​ពុទ្ធសាសនា​ពិភពលោក ដែល​មាន​ព្រះ​តេជគុណ​បណ្ឌិត Most. Ven. Dr Kyuse Enshinjoh ជា​ប្រធាន​បាន ប្រារព្ធ​ធ្វើ​ពិធីបុណ្យ​ថ្វាយ​ព្រះរាជ​កុសល ដ៏​អធិកអធម​មួយ ឧទ្ទិស​ថ្វាយ ព្រះ​វិញ្ញាណក្ខន្ធ ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេច ព្រះ​នរោត្តម សីហ​នុ «​ព្រះ​បរម​រតន​កោដ្ឋ​» ដែល​នៅ​ក្នុង​ឱកាស​ដ៏​ប្រពៃ​នោះ ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ​បរមនាថ នរោត្តម សីហ​មុនី និង​សម្តេចព្រះ​មហាក្សត្រី ព្រះ​វររាជ​មាតា​ជាតិខ្មែរ បាន​ចាត់​បញ្ជូន សម្តេចព្រះ​មហាសង្ឃរាជ​ទាំង​ពីរ​គណៈ​ជា​ព្រះរាជ​តំណាង​ទៅ​ចូលរួម​។

នៅ​ថ្ងៃ​ទី ១៥ កើត​ពេញបូណ៌មី ខែ​ក​ក្តិក ឆ្នាំរោង ត្រូវ​នឹង​ថ្ងៃ​ទី ២៨ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០១២ ក្រោម​ព្រះ​រាជាធិបតី​ភាព​របស់​ព្រះករុណា ជា​អ​ម្ចាស់ជីវិតលើត្បូង និង​សម្តេចព្រះ​មហាក្សត្រី ព្រះ​វររាជ​មាតា​ជាតិខ្មែរ សម្តេចព្រះ​មហាសង្ឃរាជ​ទាំង​ពីរ​គណៈ និង​សម្តេច​ព្រះសង្ឃ ១០​អង្គ ដោយ​មានការ​អញ្ជើញ​ចូលរួម​របស់​សម្តេច​អគ្គ​មហា​ពញា​ចក្រី ហេង សំ​រិ​ន សម្តេច​អគ្គមហាសេនាបតី​តេ​ជោ ហ៊ុន សែន នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី និង​សម្តេចចៅហ្វា​វាំង​វរវៀងជ័យ អធិបតី​ស្រឹង្គារ គង់ សំ​អុល បាន​ប្រារព្ធ​ព្រះរាជ​ពិធី​ថ្វាយ​ជា​ផ្លូវការ​ចំពោះ​ព្រ​បរមសព​នូវ ព្រះ​បរម​ប​ច្ឆា​មរណនាម​ជា «​ព្រះ​បរម​រតន​កោដ្ឋ​»​។

ប្រការ​ដែល​គួរ​ឲ្យ​កត់សម្គាល់​នោះ​គឺ ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ​នរោត្តម សីហ​នុ ព្រះ​អង្គ​បាន​ប្រសូត​(​ថ្ងៃ​ទី ៣១ ខែតុលា ឆ្នាំ​១៩២២ ) បាន​ឡើង​គ្រង​រាជសម្បត្តិ (​លើក​ទី​១ ថ្ងៃ​ទី ២៨ ខែតុលា ឆ្នាំ​១៩៤១) និង​បាន​យាង​ចូល​ព្រះ​ទិវង្គត (​ថ្ងៃ​ទី​១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ​២០១២) នៅ​ក្នុង​ខែ​តែ​មួយ គឺ​ខែតុលា ខុស​តែ​ថ្ងៃ​ប៉ុណ្ណោះ​។

ព្រះ​ក​រុណ ព្រះបាទ​សម្តេចព្រះ​នរោត្តម សីហ​នុ ព្រះ​អង្គជា​ព្រះ​មហា​វីរក្សត្រ ដ៏​ឆ្នើម​បំផុត ក្នុង​មួយ​ព្រះ​ជន​វស្សា ព្រះ​អង្គ​បាន​បូជា​ព្រះ​កាយពល ព្រះ​បញ្ញាញាណ ក្នុង​ព្រះរាជកិច្ច​ដ៏​ឧត្តុង្គឧត្តម ថែរក្សា​បូរណភាព​ទឹកដី ការពារ​ព្រះ​នគរ ទ្រទ្រង់​ព្រះ​សាសនា​ឲ្យ​បាន​គង់វង្ស និង​រីក​ចម្រើន​រុងរឿង សម្បូណ៌​ស្បាយ មាន​កេរ​ឈ្មោះ​ល្បី​រន្ទឺ សុសសាយ​ទូ​ទាំង​ពិភពលោក តាំងពី​ដើម​រហូត​មក​ដល់​បច្ចុប្បន្នកាល​៕