ក-ទស្សនៈរួម
វិធីសាស្ត្រព្យាបាលជំងឺ ត្រី ជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់នៅក្នុងវិស័យវារីវប្បកម្ម ។ អ្នកចិញ្ចឹមត្រូវតែមានការយល់ដឹងអំពីការព្យាបាលជាមូលដ្ឋានខ្លះៗ ព្រោះវាអាចធ្វើឱ្យមានការប្រែប្រួលនូវទិន្នផលត្រី ។ ដូចនេះនៅក្នុងរយៈការចិញ្ចឹម
ក-ទស្សនៈរួម
វិធីសាស្ត្រព្យាបាលជំងឺ ត្រី ជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់នៅក្នុងវិស័យវារីវប្បកម្ម ។ អ្នកចិញ្ចឹមត្រូវតែមានការយល់ដឹងអំពីការព្យាបាលជាមូលដ្ឋានខ្លះៗ ព្រោះវាអាចធ្វើឱ្យមានការប្រែប្រួលនូវទិន្នផលត្រី ។ ដូចនេះនៅក្នុងរយៈការចិញ្ចឹម អ្នកត្រូវឧស្សាហ៍ពិនិត្យមើលត្រីរបស់អ្នក ក្នុងករណីមានកើតជំងឺដោយប៉ារ៉ាស៊ីត ឬក៏ជំងឺផ្សេងទៀត ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យត្រីងាប់ ដែលអ្នកនឹងទទួលបានទិន្នផលត្រីទាប ដូច្នេះអ្នកត្រូវមានវិធានការព្យាបាលបន្ទាន់ ។
ខ-មូលហេតុជាមូលដ្ឋាននៃជំងឺ
កត្តាជាមូលដ្ឋានមួយចំនួនដែលបណ្តាលឱ្យត្រីកើតមានជំងឺ មានដូចជា ៖
១-នៅពេលទឹកស្រះកខ្វក់
២-បរិមាណត្រីនៅក្នុងស្រះច្រើនហួសកំណត់
៣-ការផ្តល់ចំណីឱ្យត្រីមិនបានគ្រប់គ្រាន់
៤-នៅពេលដែលត្រីត្រូវបានរាតត្បាតដោយពួកបារ៉ាសុីត បាក់តេរី ពួកផ្សិត និងពួកវីរុស ។ល។
គ-មូលហេតុអ្វីបានជាទឹកស្រះកខ្វក់
ទឹកស្រះកខ្វក់ដោយសារមូលហេតុមួយចំនួនដូចជា ៖
១-នៅពេលដែលទឹកស្រះមានលក្ខណៈអាស៊ីតខ្ពស់ ។
២- នៅពេលដែលទឹកស្រះប្រែប្រួលជាអាល់កាឡាំង គឺវាមានលក្ខណៈបាសខ្ពស់ ហើយពេលនោះរុក្ខជាតិចាប់ផ្តើមរលួយ ឬសត្វត្រូវងាប់ ។
៣-នៅពេលដែលការប្រើប្រាស់ជីលើសកម្រិត ។
៤-នៅពេលដែលថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត បានប្រើសម្រាប់ដំណាំ រាលដាលចូលស្រះត្រី ។
៥-វាមានការឆ្លងជំងឺពីត្រី ឬពីសត្វផ្សេងៗទៀត ក្រៅពីចូលមកក្នុងស្រះត្រី ឬសត្វទាំងនោះមានកើតជំងឺរួចមកហើយ ។
៦-នៅពេលដែលអុកស៊ីសែននៅក្នុងទឹកស្រះមានកម្រិតទាបជាទីបំផុត ។
ឃ-ការយល់ដឹងមួយចំនួនស្តីពីសញ្ញានៃត្រីកើតជំងឺ
១- បើត្រីមិនសូវសុីចំណី ហើយយើងពិនិត្យឃើញថាទឹកស្រះមានលក្ខណៈអាសុីត ដូចនេះត្រូវធ្វើការកែប្រែគុណភាពទឹក ដោយការដាក់កំបោរ (មើលការណែនាំនៅក្នុងសៀវភៅចិញ្ចឹមត្រីទ្រង់ទ្រាយតូច) ។
២- នៅពេលដែលត្រីហែលមិនធម្មតា គ្មានលំនឹងល្អ ហើយភាគច្រើនត្រីបង្ហាញខ្លួននៅលើផ្ទៃទឹក ដោយមានភាពពព្រូសពព្រឺសនោះ បញ្ជាក់ថា វាមានជំងឺបារ៉ាសុីត ឬបាក់តេរី ឬមានជំងឺដោយពពួកផ្សិតតោងជាប់នៅលើដងខ្លួនវា ។
៣- នៅពេលព្រឹកព្រលឹម ត្រីងើបឡើងលើផ្ទៃទឹករយៈពេលយូរ ហើយវាស្រូបយកខ្យល់ (ធ្វើមាត់ម្ហបៗ) ពីបរិយាកាសនោះ គឺដោយសារទឹកស្រះខ្វះអុកសុីសែន ។
៤-ត្រីមានការប្រែពណ៌សម្បុរ ។
៥-ស្រកាត្រី ព្រុយមានការដាច់ខូច ។
៦-ស្រកីត្រី ប្រែពណ៌ទៅជាស្លាំង ។
៧-ដំបៅក៏ចាប់ផ្តើមកើតមាននៅលើដងខ្លួន ឬស្រកីត្រី ។
៨-ក្រពះ ឬភ្នែកឡើងហើមប៉ោង ។
៩-ផ្នែកខ្លះនៅលើដងខ្លួនមានរបួស និងមានឈាមហូររឹមៗ ។
១០-ចំពោះករណីប៉ារ៉ាស៊ីត យើងអាចមើលឃើញដោយភ្នែក ព្រោះវាកើតមានឡើងនៅផ្នែកខាងក្រៅ ។
១១-មានរបួសនៅលើក្បាល ពេលខ្លះអាចមើលឃើញឆ្អឹង ។
ង-ការការពារនិងព្យាបាល
ង-១-ការការពារ
ដោយសារ ត្រីរស់នៅក្នុងទឹក ជាហេតុធ្វើឱ្យលំបាកស្រាវជ្រាវរកប្រភេទជំងឺណាស់ ។ នៅពេលដែលរកឃើញនូវប្រភេទជំងឺ តែការព្យាបាលក៏នៅតែមានការលំបាក ដូច្នេះហើយការការពារជំងឺត្រី វាប្រសើរជាងការព្យាបាល ។
– កូនត្រីដាក់ចិញ្ចឹម ត្រូវឱ្យសមស្រប មិនត្រូវដាក់ច្រើនពេកទេ ។
– មុននឹងដាក់កូនត្រីចូលក្នុងស្រះ យើងត្រូវពិនិត្យឱ្យបានច្បាស់ថា ស្រះត្រូវបានសម្អាត និងសម្លាប់អស់នូវពពួកកូនសត្វដែលចម្លងមេរោគ។ ត្រូវប្រើកំបោរ និងជី ឱ្យបានត្រឹមត្រូវទៅតាមការណែនាំរបស់ភ្នាក់ងារផ្សព្វផ្សាយការចិ ញ្ចឹត្រី ។
– ផ្តល់ចំណីដែលមានគុណភាពល្អ និងដាក់ជីឱ្យបានជាប្រចាំ ។
– មិនត្រូវអនុញ្ញាតឱ្យស្លែបៃតងកើតឡើងច្រើនពេកទេ ត្រូវរកវិធីដោះស្រាយ ។
– ត្រូវថែរក្សា pH ទឹក និងបរិមាណអុកសុីសែន ដែលរលាយក្នុងទឹក ឱ្យបានល្អគ្រប់គ្រាន់ ។
ង-២-ការព្យាបាល
វិធីសាស្ត្រ ព្យាបាលមានច្រើនរបៀប ដោយយោងទៅតាមគោលបំណង និងប្រភេទជំងឺ។ នេះគឺជារបៀបសាមញ្ញជាមូលដ្ឋានក្នុងការព្យាបាលជំងឺត្រី ៖
ប៉ារ៉ាស៊ីត (Parasite)
នៅពេលត្រីត្រូវពួកប៉ារ៉ាសុីតតោងជាប់នៅលើសារពាង្គកាយ យើងត្រូវប្រើវិធីព្យាបាលដូចខាងក្រោមនេះ ៖
១- ដាក់វត្ថុមួយចំនួនឱ្យអណ្តែតលើផ្ទៃទឹកស្រះ ដូចជាបន្ទះឫស្សី បន្ទះក្តារ បង្គោលឈើ និងកំប៉ុង ។ល។ នៅក្នុងរយៈពេល២-៣ថ្ងៃម្តង អ្នកត្រូវប្រមូលវត្ថុទាំងនោះចេញ ហើយហាលថ្ងៃឱ្យស្ងួត ធ្វើយ៉ាងនេះដើម្បីសម្លាប់ពពួកសត្វចម្លងមេរោគទាំងនោះ ដែលវាតោងជាប់វត្ថុទាំងនោះ រួចទើបដាក់វត្ថុទាំងនោះចូលទឹកវិញ ។ ធ្វើយ៉ាងដូចនេះ រហូតដល់យើងពិនិត្យឃើញថាអស់ប៉ារ៉ាសុីត ពីក្នុងស្រះត្រី ។
២-ម្យ៉ាងទៀត យើងអាចប្រើប៉ូតាស្យូមពែរម៉ង់កាណាត (KMNO4) ចំនួនពី២-៤ppm (២-៤មីល្លីក្រាមក្នុងមួយលីត្រទឹក) ដាក់ចំនួនពីរដងក្នុងមួយសប្តាហ៍ ឬដាក់អំបិលចំនួន២៥ppm (២៥មីល្លីក្រាមក្នុងមួយលីត្រ) ពី២ទៅ៣ដងក្នុងមួយខែ ។
៣- វិធីផ្សេងទៀតក្នុងការព្យាបាល គឺយើងចាប់ត្រីទាំងអស់ដែលមាននៅក្នុងស្រះ ដាក់ចូលទៅក្នុងល្បាយទឹកអំបិលដែលមានកំហាប់២,៥% (ក្នុង១លីត្រទឹកត្រូវដាក់អំបិលចំនួន២៥ក្រាម) ឬក៏ប្រើ០,៥ppm នៃ CuSo4 (ទង់ដែងស៊ុលហ្វាតចំនួន០,៥មីល្លីក្រាមក្នុងមួយលីត្រទឹក) រយៈពេលពី១ទៅ២នាទី ។
ជំងឺដំបៅរលួយ
១-ត្រូវប្រើប៉ូតាស្យូមពែរម៉ង់កាណាត (KMNO4) ចំនួន៤ppm (៤មីល្លីក្រាមក្នុងមួយលីត្រទឹក) ចូលទៅក្នុងទឹកស្រះ ។
២- យើងអាចចាប់ត្រីទាំងនោះ ដាក់ចូលទៅក្នុងសូលុយស្យុងដែលមានកំហាប់ប៉ូតាស្យូមពែរម៉ង់កា ណាត ប្រមាណពី៥០-១០០ppm (៥០-១០០មីល្លីក្រាមក្នុងមួយលីត្រទឹក) ក្នុងរយៈពេលពី១ទៅ២នាទី ។
៣-យើងអាចផ្តល់តេរ៉ាមេសុីន (Teramycin) ចំនួនពី២,៥ក្រាមទៅ៣,៥ក្រាម ក្នុងទម្ងន់ត្រី៥០គីឡូក្រាម ដោយឱ្យថ្នាំខាងលើនេះ ជាមួយនឹងចំណីត្រី ព្យាបាលរយៈពេលពី១០ទៅ១៥ថ្ងៃ ។
៤-ប្រើ អំបិលពី ២០ppmទៅ២៥ppm (ពី២០ទៅ២៥មីល្លីក្រាមក្នុងមួយលីត្រទឹក) ទៅក្នុងទឹកស្រះចំនួន២ដងក្នុងមួយអាទិត្យ រហួតរយៈពេលមួយខែ ។
ឧទាហរណ៍ ៖ ស្រះ ទំហំ១០ម៉ែត្រ x ១០ម៉ែត្រ x ២ម៉ែត្រ ។ ដូច្នេះមាឌនៃទឹកស្រះចំនួន ២០០ម៉ែត្រគូប = ២០០.០០០លីត្រ ។ អំបិលដែលត្រូវឱ្យចំនួន ២០០លីត្រ x ២០មីល្លីក្រាម = ៤.០០០.០០០មីល្លីក្រាម = ៤គីឡូក្រាម ។
ជំងឺក្រហមមាត់ ឬក្រហមលើដងខ្លួន ឬមានដំបៅ
ជំងឺ នេះ យើងសង្កេតឃើញច្រើនកើតមានលើត្រីប្រា នៅក្នុងដំណាក់កាលផ្សាំបំប៉នជាកូនត្រីពូជ ឬដំណាក់កាលត្រីសាច់ យើងប្រើរបៀបសាមញ្ញ ដែលវត្ថុធាតុដើមមាននៅក្នុងមូលដ្ឋាន ។
ឧទាហរណ៍ ៖ ស្រះទំហំ១០០ម៉ែត្រការ៉េ ត្រូវប្រើថ្នាំព្យាបាលដូចតទៅ ៖ កំបោរ.សចំនួន២ខាំ ថ្នាំជក់(ថ្នាំខ្លាំង)ចំនួន១ខាំ អំបិលចំនួន២ខាំ និងស្លឹកជលាចំនួនកន្លះគីឡូក្រាម ។
វិធីផ្សំនិងព្យាបាល
ថ្នាំ ទាំងនេះត្រូវបុកលាយគ្នាឱ្យល្អិត ត្រូវខ្ចប់ដោយស្បៃឬក្រណាត់ចំនួន១-២កញ្ចប់ ដោយចងព្យួរពន្លិចកញ្ចប់ថ្នាំនេះទៅក្នុងទឹកស្រះជម្រៅពី១ទៅ២ តឹក ក្បែរកន្លែងឱ្យចំណីត្រី ។ នៅពេលត្រីសុីចំណី វានឹងប៉ះជាតិថ្នាំដែលយើងបានដាក់ ។ ក្រោយរយៈពេល១អាទិត្យ បើអ្នកពិនិត្យឃើញថាត្រីរបស់អ្នកនៅមិនទាន់ជាស្រួលបួលទេ នោះអ្នកគួរប្តូរថ្នាំសាជាថ្មីទៀត ។ ជាការល្អ នៅពេលត្រីរបស់អ្នកមានកើតជំងឺ សូមអញ្ជើញទាក់ទងជាមួយភ្នាក់ងារផ្សព្វផ្សាយជលផល ដែលមានទីតាំងនៅជិតមូលដ្ឋានរបស់អ្នក ឬអញ្ជើញមកពិគ្រោះជាមួយស្ថានីយជលផលបាទី ស្រុកពាមរក៍ ខេត្តព្រៃវែង ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ