រាជធានីភ្នំពេញ ៖ នៅក្នុងសង្គមខ្មែរយើងតែងតែប្រារព្ធធ្វើនូវពិធីក្រុងពាលីនៅពេលមានពិធីបុណ្យមួយចំនួនដូចជា បុណ្យចម្រើនព្រះជន្ម ឬបុណ្យគម្រប់ខួប៧ថ្ងៃ ១០០ថ្ងៃ ពិធីបញ្ចុះបឋមសិលា និងពិធីបុណ្យជាច្រើនទៀត ព្រមទាំងពិធីមង្គលការផងដែរ ។…
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ នៅក្នុងសង្គមខ្មែរយើងតែងតែប្រារព្ធធ្វើនូវពិធីក្រុងពាលីនៅពេលមានពិធីបុណ្យមួយចំនួនដូចជា បុណ្យចម្រើនព្រះជន្ម ឬបុណ្យគម្រប់ខួប៧ថ្ងៃ ១០០ថ្ងៃ ពិធីបញ្ចុះបឋមសិលា និងពិធីបុណ្យជាច្រើនទៀត ព្រមទាំងពិធីមង្គលការផងដែរ ។ ដែលជាទូទៅមុន និងចូលដល់កម្មវិធីទាំងអស់ខាងលើ គឺមានការធ្វើពិធីសែនក្រុងពាលីនេះជាមុនសិន ដើម្បីរម្លឹកនឹកដល់ស្ដេចក្រុងពាលីដែលជាម្ចាស់ទឹកដីសង់រោងបុណ្យ រោងការ រោងផ្កាស្លារ រោងចុងភៅ ជាដើម ។
បើតាម«គម្ពីរសព្វសូត្រ» ដែលបោះពុម្ពផ្សាយនៅក្នុងសៀវភៅប្រជុំរឿងព្រេងខ្មែររបស់ក្រុមទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ពិធីនេះត្រូវបានធ្វើឡើងតាំងពីព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធព្រះអង្គគង់នៅជាធរមានមកម្ល៉េះ ប៉ុន្តែកាលនោះព្រះអង្គត្រឹមតែឲ្យពុទ្ធបរិស័ទទាំងឡាយដែលមានចិត្តសទ្ធាជ្រះថ្លានិងថ្វាយមហាទានចំពោះព្រះអង្គក្ដី ឬអគ្គសាវ័កក្ដី ភិក្ខុ សាមណេរ និងបថុជ្ជនក្ដី សូមជួយឧទ្ទិសកុសលផលបុណ្យជូនដល់ស្ដេចក្រុងពាលីប៉ុណ្ណោះ ព្រះអង្គមិនបានបង្គាប់ឲ្យសែនព្រេនដោយរណ្ដាប់ផ្សេងៗឡើយស្ដេចក្រុងពាលីឡើយ ។ ប៉ុន្តែក្រោយពីព្រសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់យាងចូលព្រះបរិនិព្វាន្តទៅយូរបន្តិច អ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាបានយកសាសនាផ្សេងធ្វើពិធីច្រឡូកច្រឡំ ហើយមិនត្រឹមតែឧទ្ទិសកុសលផលបុណ្យឲ្យស្ដេចក្រុងពាលីប៉ុណ្ណោះទេ បានជ្រុលទៅរៀបសែនព្រេនឲ្យស្ដេចក្រុងពាលីទៀតផង ហើយទំនៀមទម្លាប់នេះបានធ្វើជាប់រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះពិធីសែនក្រុងពាលីនេះក៏មានជាប់ទាក់ទងទៅនឹងប្រវត្តិរបស់ព្រះពុទ្ធសាមណៈគោតមកាលពីអង្វែងជាតិដែលព្រះអង្គយោងយកកំណើតកើតជាស្ដេចស្វាខ្មៅ រីឯតួអង្គស្ដេចក្រុងពាលីកើតជាស្ដេចស្វា ស មកផងដែរ ។
លោកគ្រូអាចារ្យ ឃុត ឃីម រស់នៅក្នុងភូមិស្នោរខាងកើត សង្កាត់ស្នោរ ខណ្ឌកំបូល រាជធានីភ្នំពេញ ដែលជាអាចារ្យវត្តភ្នៀតសិម្ពលីផង និងជាអាចារ្យកាន់ពេលាមង្គលការផ្សេងៗផងបានឲ្យដឹងថា ពិធីក្រុងពាលីនេះ បើតាមដែលលោកធ្លាប់សិក្សាមក គឺពិតជាមានជាប់ទាក់ទងជ្រៅទៅនឹងព្រះសាសនាមែន ។ គឺតាំងពីព្រះបរមពោធិសត្វយោងយកកំណើតជាជាស្ដេចស្វាខ្មៅ រីឯស្ដេចក្រុងពាលីកើតជាស្ដេចស្វា ស មកម្ល៉េះ ហើយរឿងរ៉ាវនោះ គឺវែងឆ្ងាយណាស់ ។
មិនតែប៉ុណ្ណោះពិធីនេះខ្មែរយើងតែងធ្វើនៅក្នុងពិធីបុណ្យទានផ្សេងៗរួម និងពិធីមង្គលការផងដែរ ហើយមានការបួងសួងដូចតែគ្នា និងប៉ុន្តែខុសត្រង់ថា សែនក្រុងពាលីក្នុងពិធីបុណ្យគេប្រើបានទាំងភ្លេងពិណពាទ្យ និងភ្លេងប្រពៃណីប្រគុំនៅក្នុងពេលបួងសួងចប់១វគ្គៗបាន ចំណែកការសែនក្រុងពាលីនៅក្នុងពិធីមង្គលការ គឺប្រគុំបានតែភ្លេងប្រពៃណីមួយមុខប៉ុណ្ណោះ ។ លោកគ្រូអាចារ្យបានមានប្រសាសន៍បន្តទៀតថា ចំពោះគ្រឿងរណ្ដាប់សម្រាប់ពិធីមួយនេះ គឺមានច្រើនណាស់ ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃនេះការរៀបគ្រឿងរណ្ដាប់ គឺធ្វើឡើងទៅតាមធនធាន និងលទ្ធភាពរបស់ម្ចាស់កម្មវិធីរៀងៗខ្លួន ។ ដែលអ្នកមានធ្វើតាមមាន រីឯអ្នកក្សត់ធនធាន គឺធ្វើតាមដែលស្ទុះទៅរួច ហើយការបួងសួងក៏មានច្រើនបែប និងការប្រគុំភ្លេងក៏មានច្រើនបទទៅតាមនោះដែរ ។
ម្យ៉ាងនៅពេលបួងសួងចប់១វគ្គ គឺភ្លេងប្រគុំ១បទហើយសម្រាប់លោកអាចារ្យនានាមិនដឹងថា និយមឲ្យភ្លេងប្រគុំបទអ្វីខ្លះនោះទេ ប៉ុន្តែសម្រាប់រូបលោកគ្រូវិញ បើពិធីបុណ្យ គឺឲ្យភ្លេងពិណពាឡប្រគុំដូចជា បទសាធុកា ,ត្រាក់ធំ ,ទេពរំជួល ,ទេពនិមិត្ត ,កងសោយ ,មហាជ័យ ,និងអុំទូកជាដើម ។ ចំណែកក្នុងពិធីមង្គលការឲ្យភ្លេងប្រពៃណីប្រគុំដូចជា បទហោមរោង ,ស្ដេចយាង , គោព័ទ្ធស្នឹង ,នគររាជជើងព្រៃ ,សែនក្រយារ ,ជ័យ ,និងសំពៅថយ ជាដើម ។
បើយោងតាមការនិទាននៅក្នុង «គម្ពីរសព្វសូត្រ» ដែលបោះពុម្ពផ្សាយនៅក្នុងសៀវភៅ «ប្រជុំរឿងព្រេងខ្មែរ» របស់ក្រុមទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរបានដំណាលមកថា ៖ នៅក្នុងគ្រាអង្វែងសាសនាព្រះសមណគោតមបរមពោធិសត្វជាម្ចាស់បានអន្ទោលយោងយកកំណើតជាស្ដេចស្វាខ្មៅ ឯស្ដេចក្រុងពាលីកើតជាស្ដេចស្វា ស នៅទីបាងសមុទ្រម្ខាងម្នាក់ ។ ពពួកស្វាទាំង២កងនេះមិនត្រូវធាតុគ្នាទេ នៅពេលដើរទៅរកស៊ីជួបមុខគ្នា តែងតែប្រខាំគ្នាយកឈ្នះចាញ់ ស៊ូស្លាប់រៀងៗខ្លួន ។ ហ្វូងស្វាខ្មៅក៏បានលើកគ្នាទៅប្ដឹងស្ដេចស្វាខ្មៅ (តួអង្គព្រះបរមពោធិ៍សត្វ) ជាចៅហ្វាយនាយសូមឲ្យជម្រះចែកព្រៃគ្នារកស៊ី ព្រោះហ្វូងស្វា ស កាចព្រហើនណាស់ ចេះរុករានទន្ទ្រានទី ហើយបង្កហេតុឈ្លោះប្រកែក ខាំគ្នាស្លាប់អន្តរាយព្រាត់ប្រាស់កូនចៅតូចតាច មិនដែលដាច់ ។ ពេលនោះព្រះពោធិ៍សត្វបានសួរវិញថា «តើពួកស្វា ស មាននាយកើយត្រួតត្រាដែរទេ0x017d7» ។ ស្វាទាំងអស់ជម្រាបសេចក្ដីថា «គ្រាន់តែឮគេថា មាន តែពុំដែលប្រទះឃើញស្ដេចស្វាសនោះទេ» ។ ចំណែកព្រះពោធិឭសត្វព្រមទទួលបណ្ដឹង ហើយប្រាប់ពួកស្វាជាបរិស័ទរបស់ខ្លួនថា «ចាំយើងទៅជម្រះឲ្យ» ។
បន្ទាប់មកស្ដេចស្វាខ្មៅដែលជាតួអង្គព្រះពោធិ៍សត្វក៏បានអធិដ្ឋាននូវបារមីដែលព្រះអង្គបានកសាងគ្រប់ៗជាតិមកថា «សូមឲ្យអាត្មាអញហោះរួចក្នុងឱកាសនេះ!» លុះចប់ការអធិដ្ឋានក៏បានហោះទៅបានដូចប្រាថ្នាមែន ។ ដោយឡែកពួកស្វា ស ទាំងប៉ុន្មានឃើញលោកហើយក៏ភ័យផ្អើលរត់ចែកផ្លូវគ្នាប្រសាច ខ្លះរត់ទៅប្រាប់ស្ដេចស្វា ស ជាចៅហ្វាយនាយថា «មានស្វាខ្មៅ១ធំណាស់ មិនដឹងមកពីណាទេ មានឫទ្ធានុភាពពូកែចេះហោះហើរដើរលើអាកាសបាន ឥឡូវមកចុះនៅកណ្ដាលហ្វូងស្វា ស ហើយស្វា ស ទាំងប៉ុន្មានប្រហែលជាចុះចូលជាមួយគេអស់ហើយក៏មិនដឹង0x017d7» ។ ស្ដេចស្វា ស ឮដូច្នោះក៏ក្រេវក្រោធ លោតហក់ក្អេងក្អាងកាងក្រទាឡើងថា «ទីនេះមានតែអង្គអញជាធំ ចុះមានអាណាក៏កាចហ៊ានម្ល៉េះ ? អាងវាចេះហោះហើរបាន មកសង្កត់សង្កិនយកពលអញតាមអំពើចិត្ត» ។
ស្ដេចស្វា ស កំពុងក្រេវក្រោធ ដូច្នេះទទួលស្វាជាបម្រើព្រះពោធិ៍សត្វ (ស្ដេចស្វាខ្មៅ) ទៅដល់ប្រាប់ថា «ស្ដេចស្វាខ្មៅនៅទីព្រៃបាងសមុទ្រម្ខាងនោះសុំចូលមកជួបស្ដេចស្វា ស ដោយស្លូតត្រង់ទេ កុំឲ្យស្ដេចស្វា ស ចាប់ទោសអូសដំណើរ» ។ លុះឮស្វាបម្រើប្រាប់សេចក្ដីសព្វគ្រប់ហើយស្ដេចស្វា ស តបថា «បើដូច្នេះទេឲ្យស្ដេចចូលមកចុះ!» ។ ស្ដេចស្វា ស ឲ្យទៅអញ្ជើញព្រះពោធិ៍សត្វចូលមកធ្វើការគារវកិច្ចគ្នាទៅវិញទៅមក តាមរបៀបភាពជាសត្វ ។
ថ្លែងពីព្រះពោធិ៍សត្វ (ស្ដេចស្វាខ្មៅ) បាននិយាយទៅកាន់ស្ដេចស្វា ស ថា«អ្នកអើយ ! ខ្ញុំឮគេហៅឈ្មោះអ្នកពិរោះក្រអួនទៅដល់ខ្ញុំ ជាញឹកញយណាសថា អ្នកជាស្ដេចសត្វចិត្តសប្បុរសល្អ មិនដែលព្យាបាទអាឃាតចងពៀរចំពោះសត្វផងគ្នាឡើយ ខ្ញុំឮល្បីដូច្នោះហើយទើបខ្ញុំប្រឹងស្វែងមក ដើម្បីធ្វើជាមិត្តសម្លាញ់ និងអ្នកព្រោះយើងជាស្ដេចសត្វដូចគ្នា គ្រាន់មានទុក្ខធុរៈអ្វីជួយការពារដោះទុក្ខគ្នា» ។ លុះពេលឮពាក្យពោលសសើរបែបនេះ ស្ដេចស្វា ស ក៏យល់ព្រមធ្វើជាមិត្តសម្លាញ់ ។
បន្ទាប់មកព្រះបរមពោធិសត្វក៏សម្ដែងសេចក្ដីពីកល្យាណមិត្តឲ្យស្ដាប់ ហើយស្ដេចស្វា ស ក៏ទន់ចិត្តចុះសម្រុងតាមឱវាទដំបូន្មាន និងបានលើកស្ដចស្វាខ្មៅជាគ្រូលែងរំលោភដីព្រៃរកស៊ីដូចមុនទៀត ហើយប្រាប់ពួកស្វា ស ឲ្យរាប់អានពួកស្វាខ្មៅដូចបងប្អូនបង្កើតនឹងគ្នា ។ គ្រានោះស្ដេចស្វា ស បានតាំងសញ្ញានិងព្រះពោធិសត្វថា «បើសម្លាញ់ជាគ្រូបានត្រាស់ដឹងជានូវសម្ពោធិញាណទៅអនាគត ក៏សូមកុំឲ្យផុតពីសេចក្ដីទំនុកបម្រុងគ្នាទៅវិញទៅមកឡើយ» ។ នឹងមានផ្សាយជូននៅវគ្គបន្តទៀត ៕ កែសម្រួលដោយ ៖ សុឃាក់
ចែករំលែកព័តមាននេះ