រាជធានីភ្នំពេញ ៖ នៅគ្រប់សម័យកាលនៃការដឹកនាំមិនថា នៅប្រទេសណានោះទេ គឺតែងតែមាន «រូបិយវត្ថុ» តំណាងប្រទេសនីមួយ និងការវិវត្តន៍នៃរូបិយវត្ថុពីសម័យកាលមួយទៅសម័យកាលមួយ តែងមានលក្ខណៈពិសេសរៀងៗខ្លួន។ ប្រាកដណាស់…
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ នៅគ្រប់សម័យកាលនៃការដឹកនាំមិនថា នៅប្រទេសណានោះទេ គឺតែងតែមាន «រូបិយវត្ថុ» តំណាងប្រទេសនីមួយ និងការវិវត្តន៍នៃរូបិយវត្ថុពីសម័យកាលមួយទៅសម័យកាលមួយ តែងមានលក្ខណៈពិសេសរៀងៗខ្លួន។
ប្រាកដណាស់ រូបិយវត្ថុ គឺជាវត្ថុដែលត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ជាទូទៅ និងប្រើប្រាស់ដោយផ្ទាល់នៅក្នុងការទិញទំនិញ ឬសេវាកម្មផ្សេងៗ ឬក៏ជាមធ្យោបាយទូទាត់បំណុល ឬការចាយវាយផ្សេងៗដ៏សំខាន់នៅក្នុងទីផ្សារ និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសជាតិ ។
កន្លងមក ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា បានបង្ហាញនូវរូបិយវត្ថុចាស់ៗនៃគ្រប់សម័យកាលរបស់ខ្មែរយើង រាប់ចាប់ពីសម័យ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (១៩៥៦-១៩៧០), សាធារណរដ្ឋខ្មែរ (១៩៧០-១៩៧៥), សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា (១៩៧៩-១៩៩១) បោះពុម្ពឆ្នាំ១៩៨០, សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា បោះពុម្ពឆ្នាំ ១៩៨៧, រដ្ឋកម្ពុជា (១៩៩០-១៩៩២) ។
ក៏ប៉ុន្តែមហាជនពិតជាកម្របានជួប និងបានឃើញនូវរូបិយវត្ថុនៅសម័យកាលនៃរបរប្រល័យពូជសាសន៍ ដែលបានកាប់សម្លាប់ជីវិតប្រជាពលរដ្ឋអស់ប្រមាណជិត២លាននាក់នៃរបប៣ឆ្នាំ៨ខែ២០ថ្ងៃ ដែលបងប្អូនខ្មែរបានដឹងថា ជារបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ គិតចាប់ពីថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ។ គឺគិតចាប់ពីថ្ងៃទី១៧ មេសា ១៩៧៥ ពេលដែលកងទ័ពខ្មែរក្រហមបានវាយលុកចូលទីក្រុងភ្នំពេញ ពីគ្រប់ទិសទី និងកាន់កាប់ទីក្រុងភ្នំពេញទាំងមូលតែម្តង ។
ប្រាកដណាស់ ប្រវត្តិសាស្ត្របានចារយ៉ាងច្បាស់ថា ខ្មែរក្រហមបានជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ ដោយបង្ខំក្រោមលេសថា អង្គការខ្លាចអាមេរិកមកទម្លាក់គ្រាប់បែក ចង់បោសសម្អាតខ្មាំង និងខ្វះមធ្យោបាយដឹកស្បៀងឲ្យប្រជាជននៅក្នុងក្រុងភ្នំពេញ បើសិនជាអ្នកណារឹងទទឹងនឹងបញ្ជារបស់អង្គការ និងត្រូវចាប់ចង ឬបាញ់ចោលភ្លាមៗតែម្ដងនៅនឹងកន្លែង។ ហើយកាន់តែអាក្រក់នោះ គឺគោលការណ៍របស់ពួកខ្មែរក្រហមក្រោមការដឹកនាំរបស់ប៉ុល ពត សម្រាប់អនុវត្តន៍នៅទូទាំងប្រទេសមាននូវគោលការណ៍មួយចំនួន រួមមាន៖
១)- ជម្លៀសប្រជាជនឱ្យចេញពីទីប្រជុំជនទាំងអស់ ជាពិសេសពីទីក្រុងភ្នំពេញ,
២)- លុបបំបាត់ទីផ្សារ,
៣)- លុបបំបាត់ការប្រើប្រាស់រូបិយប័ណ្ណ,
៤)-ផ្សឹកលោកសង្ឃក្នុងសំណាក់ព្រះពុទ្ធសាសនាទាំងអស់ឱ្យទៅធ្វើស្រែចម្ការនៅតំបន់មូលដ្ឋានជនបទ,
៥)- ប្រហារជីវិតមេដឹកនាំរបស់របប លន់ នល់,
៦)- បង្កើតសហរណ៍កម្រិតខ្ពស់ទូទាំងប្រទេស,
៧)- បណ្ដាញជនបទជនជាតិភាគតិចវៀតណាមឱ្យចេញទាំងអស់,
៨)- បញ្ជូនទ័ពទៅតាមព្រំប្រទល់ ជាពិសេសព្រំប្រទល់វៀតណាមជាដើម។
យ៉ាងណាមិញ បើតាមប្រភពព័ត៌មានពីលោក ហេង រតនា នាយកមជ្ឈមណ្ឌលសកម្មភាពកំចាត់មីនកម្ពុជាហៅកាត់ថា ស៊ីម៉ាក់ (CMAC) បានបង្ហាញនូវរូបិយវត្ថុមួយចំនួនដែលត្រូវបានបោះពុម្ភជាសម័យកាលដ៏ខ្មៅងងឹតនោះ ។ អមជាមួយនឹងរូបថតជាច្រើនសន្លឹកនៃ «រូបិយវត្ថុ» ចាស់ៗសម័យខ្មែរក្រហមនោះ ។
លោក ហេង រតនា បានសរសេរសារមានខ្លឹមសារដើមទាំងស្រុងថា «ទោះគ្មានទីផ្សារ តែចាយលុយសម័យកម្ពុជា «មហាអស្ចារ្យ មហាលោតផ្លោះ! សំរេចគោលការណ៍អង្គការមួយហិចតា៣តោន!» ១៩៧៥-១៩៧៩! មើលតែក្រដាសប្រាក់ទៅក៏សប្បាយចាយខ្លាំងមែនទែន ហ្នង!? ចាយឆ្កួតស្អី គ្មានផ្សារ សម្លាប់មនុស្សចោល គ្មានទំនាក់ទំនងគ្នាសោះ គ្រាន់តែម៉ែជាមួយកូនតូចៗមិនឱ្យរស់នៅជាមួយគ្នាផងហ្នឹង! » ។
បើក្រឡេកទៅមើល «រូបិយវត្ថុ» ចាស់ៗនៃរបបប៉ុល ពត គឺឃើញមានរូបភាពនៃកាំភ្លើង ការធ្វើកសិកម្ម ។ល។ តោះទៅមើលរូបភាពនៃ «រូបិយវត្ថុ» សម័យកាលខ្មែរក្រហមថា មានរូបរាងបែបណាខ្លះ ? (កែសម្រួលដោយ ៖ បុប្ផា)
ចែករំលែកព័តមាននេះ