ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ៖ «វត្តភ្នំព្រះធាតុ» ស្ថិតនៅភ្នំមួយឈ្មោះភ្នំព្រះធាតុ ដែលមានប្រវត្តិជាយូរលង់ណាស់មកហើយ ទាក់ទងដល់ការផ្សព្វផ្សាយធម៌ព្រះពុទ្ធសាសនាមុនគេបង្អស់នៅកម្ពុជា និងជ្រោយឥណ្ឌូចិន ។ នេះជាការអះអាងរបស់គណៈកម្មការវត្តភ្នំព្រះធាតុ ដែលបានផ្តល់កិច្ចសម្ភាសន៍ ជាមួយភ្នាក់ងារយើង កាលពីពេលថ្មីៗកន្លងទៅនេះ ។
ដោយសារតែទីតាំងភ្នំព្រះធាតុ មានប្រវត្តិយូរលង់មកហើយ និងបច្ចុប្បន្នក៏បានក្លាយជាកន្លែងទីសក្ការៈ បូជា ទាំងពុទ្ធសាសនា និងព្រហ្មសាសន៍ រួមទាំងចង់ឱ្យតំបន់មួយនេះ ក្លាយជាតំបន់ទេសចរណ៍ដ៏លេចធ្លោផងនោះ គណៈកម្មវត្ត រួមនិងព្រះគ្រូចៅអធិការបានអំពាវនាវ ដល់ពុទ្ធបរិស័ទ និងភ្ញៀវទេសចរ អញ្ជើញទៅចូលរូមបច្ច័យកសាងវត្ត និងបែបន់តាមជំនឿ រួមទាំងទស្សនាកំសាន្តទីតាំង ដែលមានប្រវត្តិយ៉ាងចំណាស់មួយនេះ ។ ទីតាំងភ្នំព្រះធាតុ ស្ថិតក្នុងភូមិច្រកកូវ ឃុំពាម ស្រុកសាមគ្គីមានជ័យ មានចំងាយជាង៣០គីឡូម៉ែត្រ ពីផ្លូវជាតិលេខ៥ ត្រង់ចំណុចផ្លូវបំបែកផ្សារត្រាច ស្រុកកំពង់ត្រឡាច ។
តាមការនិទានរបស់លោកតា ប៊ុន សារិទ្ឋ ហៅតាសម្បត្តិ អនុប្រធានគណៈកម្មការវត្តភ្នំព្រះធាតុ បានឱ្យដឹងថា៖ ទីតាំងវត្តភ្នំព្រះធាតុនេះ កើតតាំងពីសម័យបុរាណកាលមកម្ល៉េះ ព្រោះនៅលើភ្នំនេះបានបន្សល់ទុកគ្រឹះប្រាសាទបុរាណមួយដែលអាចបញ្ជាក់ថា ទីតាំងភ្នំនេះបានកើត ុនសម័យអង្គរ៤-៥រយឆ្នាំ គឺតាំងពីសម័យ គោកធ្លកមកម្ល៉េះ ។
កាលសម័យនោះ គ្មានការគោរពព្រះពុទ្ធសសនាទេ តែពេលដែលព្រះបាទ (កោណ្ឌញ) កោដាញ់ និងព្រះនាង លីវ យី យាងមកគ្រប់គ្រងដែនដី ព្រះអង្គបានចាត់អោយនិមន្ត ភិក្ខុ២ អង្គ គឺភិក្ខុ សោនរៈថេ និងភិក្ខុ អុតរៈថេ ពីប្រទេសឥណ្ឌា ដើម្បីយកផ្សព្វផ្សាយសាសនាព្រះពុទ្ឋ មុនគេបង្អស់នៅជ្រោយឥណ្ឌូចិន ។
ហើយកាលណោះភិក្ខុទាំង២អង្គ បាននិមន្ត តាមសំពៅមកចាប់ទីស្នាក់នៅដើម្បីផ្សព្វផ្សាយធម៌ ព្រះពុទ្ឋមុនគេ គឺលើភ្នំព្រះធាតុនេះឯង ។ កាលពីជំនាន់នោះ ស្រុកយើងមានផ្ទៃទឹកធំល្វឹងល្វើយ មិនសូវមានដីទេ ដោយហេតុនេះហើយទើបនៅក្បែ និងលើភ្នំនេះ មានបន្សល់ទុកស្លាកស្នាម និងឈ្មោះខ្លះពាក់ពន្ឋ័និងប្រវត្តិសាស្ត្រ ដូចជា៖ ឈ្មោះគោកសំពៅ , ដានជើងតាព្រេង, ល្អាងអ៊ុកគូថ និងហាត់ចំបាប់ជាដើម ។
ពាក់ពន្ឋ័ដល់បច្ចុប្បន្នភាពវិញ លោកតា សម្បត្តិបានបញ្ជាក់ថា៖ នៅទីតាំងវត្តភ្នំព្រះធាតុនេះមានបារម៉ីសាកសិទ្ឋណាស់ អ្នកដែលបានមកបែបន់នៅទីនេះ ទទួលបានភាពសាកសិទ្ឋ ហើយតែមក លាមាត់ លា ក ជារើយៗមិនសូវលោះថ្ងៃទេ ដោយខ្លះបន់អោយកូនបានទៅប្រទេសក្រៅ ខ្លះបន់លក់ដី ខ្លះបន់អោយកូនប្រឡងជាប់ និងបន់ជាពីជម្ងឺដង្កាត់ផ្សេងៗជាដើម ។
អ្នកដែលបន់បានសម្រេចតាមបំណងតែងមកថ្វាយដង្វាយ មានដូចជាស៊ីម៉ង់ ដែក ឬ បច្ច័យ សម្រាប់កសាងវត្ត ។ លោកតាមបញ្ជាក់ថាៈ ចាប់តាំងពីព្រះគ្រូចៅ អធិការវត្ត ព្រះនាម តែម ម៉ាំ មកកាន់កាប់ទីនេះមកមានការីកចំរើនច្រើន ក្នុងវត្ត ដោយទីមួយបងប្អូនមក បែរបន់ បានសាកសិទ្ឋ យកដង្វាយមកថ្វាយដើម្បី កសាងវត្ត ទីពីរ គឺពុទ្ឋបរិសទ្ឋមានជំនឿលើព្រះគ្រូចៅអធិការ វត្ត ហើយបានចួលរូមបច្ច័កសាងជាដើម ។
យ៉ាងនេះក្តី លោកតាសម្បត្តិ បានសំណូមពរដល់ពុទ្ឋបរិសទ្ទ័ និងភ្ញៀវទេសចរណ៍សូមអញ្ជើញចូល ទៅ បែបន់ សុំសេចក្តីប្រាថ្នា អ្វីមួយតាមចំណង់ចិត្ត និង ទស្សនាកំសាន្ត ព្រួមទាំងចូលរូមតាមសទ្ឋាជ្រះថ្លា ក្នុងការកសាងវត្ត ដ៏ដូចជាធ្វើអោយទីកន្លែងមានប្រវត្តិយូលង់នេះបានឋិតថេរយូអង្វែងតរៀងទៅ។
ជុំវិញការបកស្រាយពីប្រវត្តិ វត្តភ្នំព្រះធាតុនេះដែរ ភ្នាក់ងារយើងបានទាក់ទង ទៅប្រធានមន្ទីរ វប្បធម៍ និងវិចិត្រសិល្បះខេត្តកំពង់ឆ្នាំង លោក សុខ ធួក បានបញ្ជាក់ថា នេះគ្រាន់តែជារឿងនិទាននោះទេ មិនមែនជាប្រវត្តិសាស្ត្រកត់ត្រានោះឡើយ យើងមិនអោយគាត់ខុសទេ ព្រោះជារឿងនិទាន ដែលនិទានតគ្នា ។ប៉ុន្តែក៍អាចត្រូវខ្លះដែរ តាមប្រវត្តិ ព្រះសង្ឃមានមុនគេបង្អស់ គឺនៅលើវត្តភ្នំព្រះធាតុនេះឯង ប៉ុន្តែលើភ្នំនេះគ្មានអក្សចារិកណា បានសរសេរបញ្ជាក់ពីប្រវត្តិអោយអ្នកជំនាន់ក្រោយបានដឹងនោះទេ ។ (សម្រួលដោយ៖ ស្រីណា)
ចែករំលែកព័តមាននេះ