ខេត្តប៉ៃលិនមានទីតាំងស្ថិតនៅភាគខាងលិចប្រទេសកម្ពុជា ។ ខេត្តនេះភាគខាងលិចជាប់ប្រទេសថៃ ខាងកើត និងខាងជើងជាប់ស្រុករតនមណ្ឌល និងខាងត្បូងជាប់ស្រុកសំឡូត ខេត្តបាត់ដំបង ។ ខេត្តប៉ៃលិនមានផ្ទៃដីទំហំ១០៦២គីឡូម៉ែត្រក្រឡា មានប្រជាពលរដ្ឋចំនួន១៤.៧៧៦គ្រួសារ សរុបចំនួន៧០.៤៨៦នាក់ ក្នុងនោះស្រីចំនួន៣៤.១៤៦នាក់ ។
តើឈ្មោះប៉ៃលិនមានប្រវត្តិយ៉ាងណា?
បើតាមលោកលឹម ប៊ុនហេង ប្រធានមន្ទីរវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈខេត្ត រៀបរាប់ឱ្យដឹងថា តាមសម្តីអ្នកស្រុកគឺពាក្យ«ប៉ៃលិន»ក្លាយមកពីពាក្យ«ភេលេង» ។ មានរឿងព្រេងនិទានថានៅសតវត្សទី១៩ អ្នកប្រមាញ់បានដេញតាមដានសត្វព្រៃ ហើយចេះតែដើរឆ្ងាយទៅៗរហូតដល់ភូមិភាគប៉ៃលិនសព្វថ្ងៃ ។ នៅគ្រានោះមានព្រៃស្រោង តែមានវាលចន្លោះខ្លះៗ ត្រង់ប្រឡាយទឹកដែលហៅថា«អូរ» មានអូរទុងជាដើម ។ នៅក្នុងទឹកអូរនេះអ្នកប្រមាញ់បានប្រទះឃើញសត្វភេជាច្រើន កំពុងតែហែលប្រឡែងគ្នា លុះឃើញមនុស្សទៅដល់សត្វភេរត់គេចខ្លួនបាត់ស្រមោលទៅ ។
ប្រភពដដែលបន្តទៀតថា ពេលអ្នកប្រមាញ់ចូលទៅដល់កន្លែងភេប្រឡែងគ្នានោះ ឃើញមានដុំថ្មតូចៗ មានពន្លឺផ្លេកៗ ។ ព្រាននាំគ្នារើសយកដុំថ្មទាំងនោះម្នាក់មួយដុំៗ ទុកបង្ហាញញាតិមិត្តនៅឯស្រុករបស់ខ្លួន ។ បន្ទាប់ពីត្រឡប់ទៅដល់ផ្ទះវិញ អ្នកស្រុក(ពួកជនជាតិកូឡា ដែលទៅរស់នៅក្នុងខេត្តចន្ទប៊ុន ស្រុក សៀម) ឃើញក៏ស្គាល់ថ្មនេះថា ជាវត្ថុមានតម្លៃ ទើបគេនាំគ្នាយកទៅវាយបំបែក រួចច្នៃជាត្បូង ហើយមានទឹកពណ៌ល្អគួរឱ្យចង់គយគន់ ។ ដោយឃើញដូច្នេះ គេបាននាំគ្នាទៅសួររកទិញពីពួកប្រមាញ់ទាំងនោះថែមទៀត ។
ពួកព្រានប្រមាញ់យល់ឃើញថា នេះជាផ្លូវរកស៊ីមួយដ៏ងាយស្រួលរបស់ពួកគេ ហើយក៏ព្យាយាមដើរឆ្ពោះទៅយកដុំថ្មពីកន្លែងមុនជាញឹកញាប់ ដើម្បីយកទៅច្នៃជាគ្រឿងអលង្ការលក់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងភូមិ និងភូមិផ្សេងទៀត ហើយក៏ល្បីតៗគ្នាទៅទិញត្បូងពីពួកគេ ។
ដោយសារតែងតែទៅមកជាញឹកញាប់ ទើបអ្នកទាំងនោះសន្មតដាក់ឈ្មោះទីកន្លែងនោះថា«កន្លែងភេលេង»យកតាមហេតុការណ៍ដែលពួកគេប្រទះឃើញ ជាលើកដំបូងនោះ ។ ដោយហេតុតែពួកអ្នកទាំងនោះនៅក្នុងស្រុកសៀម ក៏អានពាក្យក្លាយទៅតាមសំឡេងសៀមបន្តិចគឺ«ភេ»ទៅជា«ផេ» «លេង»ទៅជា«ឡេន ឬឡិន» ដូច្នេះរួមមកក៏ទៅជាពាក្យ«ផេឡិន» ។
លុះដល់សម័យពួកអាណានិគមបារាំងចូលទៅកាន់កាប់ទីកន្លែងនោះនៅគ្រឹស្តសករាជ១៩០៩ គេសរសេរឈ្មោះ«ផេឡិន» ជាអក្សរឡាតាំងតាមសំឡេងផង និងតាមរូបសាស្ត្រផង ទៅជាPHAI-LIN គឺ « PH ជាអក្សរផ» «AI ជាស្រៈអេ» «L ជាអក្សរ ល» « I ជាស្រៈ អិ » ផ្សំនឹង «N ជាអក្សរន» ។
ចំណេរតៗមក ដើម្បីកុំឱ្យពិបាកសរសេរគេក៏ភ្ជាប់លែងឱ្យមានសហសញ្ញា ទើបក្លាយទៅ PHAILIN ។ ក្រោយមកទៀតដោយបារាំងអានគ្មានអក្សរ H ក៏លុបចោលទៅ គឺនៅសល់ពាក្យ PAILIN និងពាក្យខ្មែរយើង«ប៉ៃលិន»តរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះទៅ ។
លោកប្រធានមន្ទីរវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈខេត្ដឱ្យដឹងថា ខេត្ដប៉ៃលិនបានផ្ដាច់ចេញពីខេត្ដបាត់ដំបង ឱ្យក្លាយជាតំបន់រដ្ឋបាលដាច់ដោយឡែក បន្ទាប់ពីសមាហរណកម្មនៅឆ្នាំ១៩៩៦ ។ បន្ទាប់មកនៅថ្ងៃទី២២ ធ្នូ ២០០៨ ព្រះមហាក្សត្រព្រះបាទនរោត្ដម សីហមុនី បានឡាយព្រះហស្ដលេខាលើព្រះរាជក្រឹត្យមួយ ដើម្បីផ្លាស់ប្ដូរក្រុងកែប ក្រុងព្រះសីហនុ និងក្រុងប៉ៃលិនឱ្យទៅជាខេត្ដវិញ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ